معرفی انواع بورس ایران

ا

معرفی بورس انرژی

شرکت بورس انرژی (سهامی عام) بر اساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی تاسیس و در تاریخ ۱۷/۰۴/۹۱ تحت شماره ۴۲۸۰۰۲ در اداره کل ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری به ثبت رسید و فعالیت های عملیاتی خود را در زمینه انجام معاملات نقدی، قرارداد سلف موازی استاندارد، قراردادهای آتی و اختیار معامله و به منظور مرتفع سازی نیازهایی چون خرید و فروش منابع انرژی، تامین مالی برای تولیدکنندگان و تامین منابع انرژی برای توزیع کنندگان و مصرف کنندگان، از اوایل خرداد ماه همان سال آغار نمود.

موقعیت استراتژیک ایران به عنوان دارنده یکی از بزرگترین ذخائر و منابع هیدروکربوری جهان و بزرگترین کشور تولید کننده نفت و گاز و جهت گیری سند چشم انداز ۱۴۰۴ به سوی ارتقاء جایگاه جمهوری اسامی ایران به اولین کشور منطقه از ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، و… موجبات تاسیس بازاری متشکل جهت کشف قیمت و معامله حامل های انرژی و خاصه نفت و برق را از طریق تاسیس شرکت بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور فراهم آورد. بورس انرژی دارای سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی است. بازار فیزیکی دربرگیرنده سه تابلوی برق، نفت و گاز و سایر حامل های انرژی و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله می باشد. پذیرش کالاها در بازار فیزیکی بسته به آنکه آن ها در گروه اصلی یا مشابه قرار بگیرند توسط هیات پذیرش و یا کمیته عرضه صورت می پذیرد. شایان ذکر است که شرکت بورس انرژی، با ایجاد بازار فرعی، بستری مناسب را برای معامله کالاهای خارج از گونه و تک محموله ای نیز ایجاد کرده است. در حال حاضر اوراق بهادار مبتنی بر کالا )از جمله قرارداد سلف موازی استاندارد( در بازار مشتقه بورس انرژی، بر روی دارایی های پایه ای صادر می شود که در بورس مورد پذیرش قرار گرفتند یا دارای بازار نقدی قوی هستند.

موضوع فعالیت بورس انرژی

موضوع فعالیت شرکت طبق مفاد ماده ۳ از فصل دوم اساسنامه، به شرح ذیل است:

• تشکیل، سازماندهی و اداره بورس انرژی به صورت متشکل، سازمان یافته و خود انتظام به منظور انجام معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده توسط اشخاص ایرانی و غیر ایرانی مطابق قانون و مقررات.
• پذیرش کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر آن مطابق قانون و مقررات.
• تعیین شرایط عضویت برای گروه های مختلف از اعضا، پذیرش متقاضیان عضویت، وضع و اجرای ضوابط حرفه‌ای و انضباطی برای اعضا، تعیین وظایف و مسئولیت های اعضا، نظارت بر فعالیت آن‌ها و تنظیم روابط بین آن‌ها مطابق قانون و مقررات.
• فراهم آوردن شرایط لازم برای دسترسی منصفانه اعضا به منظور انجام معاملات کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده مطابق قانون و مقررات.
• همکاری و هماهنگی با نهادهای مالی، شرکت ها، ارگان ها و سازمان‌هایی که بخشی از وظایف مربوط به داد و ستد کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده یا انتشار و پردازش اطلاعات مرتبط با بورس انرژی را به عهده دارند از جمله شرکت های سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه.
• تبادل به موقع اطلاعات بین شرکت و سایر نهادهای متولی بازار فیزیکی انرژی از جمله مدیریت شبکه برق ایران، شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران در چارچوب مقررات مصوب سازمان.
• انجام تحقیقات،آموزش و فرهنگ‌سازی مرتبط با فعالیت بورس انرژی به منظور تسهیل، بهبود و گسترش داد و ستد در بورس انرژی.
• همکاری با بورس¬های دیگر در ایران و خارج از ایران به منظور تبادل اطلاعات و تجربیات، یکسان سازی مقررات و استانداردها جهت تسهیل انجام مبادلات برون مرزی.
• نظارت بر حسن انجام معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده در بورس انرژی.
• تهیه، جمع آوری، پردازش، انتشار یا اعلام اطلاعات مربوط به سفارش ها و معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده طبق قانون و مقررات.
• نظارت بر عرضه کنندگان کالاهای پذیرفته شده در بورس انرژی و داد و ستدکنندگان اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده مطابق قانون و مقررات.
• پذیرش انبارها، نظارت بر فعالیت آن ها و انجام عملیات مربوط به انبارها که در جهت داد وستد معاملات در بورس انرژی انجام می شود.
• اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات بعهده شرکت گذاشته شده یا خواهد شد.

ماموریت، چشم انداز و اهداف بورس انرژی

بورس انرژی به منظور ایجاد بازاری شفاف، کارآ، با نقدشوندگی و رقابت پذیری بالا و به جهت رفع انحصار و کشف عادلانه قیمت حامل های انرژی در سال ۱۳۹۱ تاسیس شد. در این راستا، شرکت برآن است تا به مرجعی برای کشف قیمت حامل های انرژی در منطقه خاورمیانه مبدل شود. از اینرو، شرکت بورس انرژی با نظر به ماموریت و چشم انداز سازمانی مذکور، دارای اهدافی به شرح زیر است:

• ارتقاء جایگاه و کارکردهای بورس انرژی برای ذینفعان
• بکارگیری رویه های موثر جهت حفظ سلامت بازار و صیانت از حقوق ذینفعان
• طراحی ابزارها و محصولات جدید با توجه به نیازهای ذینفعان و اقتضائات محیطی
• تجهیز بهینه منابع فیزیکی و توسعه مستمر سرمایه های انسانی
• ارزش آفرینی و تامین منافع سهامداران
• تعامل و همکاری موثر با نهادهای فعال در بازارهای مالی

مزایای خرید و فروش در بورس انرژی

1. بخشودگی ده درصد(۱۰%) از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهای پذیرفته شده در بورس¬های کالایی
2. معافیت مالیاتی معاملات قراردادهای آتی
3. عدم نیاز به برگزاری مناقصه و مزایده برای خرید و فروش کالاهای پذیرفته ¬شده در بورس¬های کالایی توسط وزارت خانه¬ها و دستگاه¬های دولتی و عمومی و دستگاه¬های اجرایی
4. خروج کالای پذیرفته شده در بورس را از نظام قیمت¬گذاری
5. ایجاد بازاری قانون¬مند و سازمان¬یافته جهت تسهیل داد و ستد کالاها؛
6. کشف شفاف قیمت کالاها بر اساس تعامل و تقابل عرضه و تقاضا و نیاز بازار

سرمایه و ترکیب سهامداران بورس انرژی

طبق مفاد بندهای ۸ و ۹ اساسنامه، سرمایه شرکت مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال می باشد که به ۲۰۰ میلیون سهم عادی هزار ریالی با نام تقسیم و تمام آن به صورت نقدی پرداخت شده است. سهامداران شرکت به سه دسته: نهادهای مالی، تولید کنندگان و سایر فعالان مربوط به بورس و انواع کالاهای قابل پذیرش در بورس انرژی و سایر اشخاصی که جزء دسته های اول و دوم نیستند، تقسیم شده اند. حداکثر درصد سهام متعلق به هریک از دسته های اول و دوم به ترتیب ۶۰ و ۲۰ درصد بوده که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده است. به علاوه هر شخص در هر زمان، به طور مستقیم یا غیر مستقیم حداکثر ۲٫۵ درصد از سهام شرکت را می تواند در مالکیت خود داشته و بر اساس ماده ۱۲ اساسنامه شرکت بورس انرژی، تنها در درون دسته سهامداری خود، می تواند اقدام به نقل و انتقال سهام نماید )مگر با تصویب هیات مدیره سازمان).

ارز دیجیتال چیست؟ آشنایی با رمز ارز و کریپتوکارنسی و نحوه خرید

بیشتر افراد جامعه در گذشته برای سرمایه‌گذاری و به دست آوردن سود، به بازار بورس و سهام گرایش داشتند. اما اخیراً با روی کار آمدن کریپتوکارنسی، شاهد آن هستیم که این نوع سرمایه‌گذاری نیز توجه افراد زیادی را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است. اغلب افراد بیت کوین را تنها رمزارز رایج در دنیا می‌دانند، ولی باید بگوییم بیت کوین اگرچه اولین و مهم‌ترین رمزارز در جهان است، اما تنها رمزارز معروف و مهم نیست.

در این مقاله، قصد داریم شما را با انواع ارز دیجیتال آشنا کنیم تا بتوانید بهترین رمزارز را برای شروع سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنید.

کوین به چه معناست؟

کوین چیست؟ کوین پولی دیجیتال و یکی از انواع ارز دیجیتال است که با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری شده ایجاد شده است. کوین‌ها پول دیجیتالی هستند که روی باک چین پیاده سازی شده‌اند و موجودیت فیزیک ندارند. تمام تراکنش‌ها توسط کامپیوترها تایید می‌شوند. برخی از کوین‌ها قابل استخراج هستند.

تعریف ارز فیات

ارز فیات یا همان پول بدون پشتوانه (Fiat Currency)،‌ واحد پولی کشورهاست. این ارز برخلاف باورهای رایج مردم که تصور می‌کنند پشتوانه‌ی آن طلا و نقره موجود در خزانه‌داری هر کشور است؛ پشتوانه‌ای ندارد. اعتبار ارزهای فیان نیز به وضعیت اقتصادی آن کشور گره خورده است و میزان عرضه و تقاضا، ارزش آن را مشخص می‌کند.

تعریف توکن

توکن چیست؟ یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال است که به یک رمزارز منحصربه فرد یا ارزهای دیجیتال اشاره دارد. توکن‌ها نوعی دارایی دیجیتال و یکی از انواع ارز دیجیتال هستند ک می‌توان آنها را در بازار های مالی معاوضه و مبادله کرد. توکن‌ها معمولا در عرضه‌های اولیه به بازار ارایه می‌شوند.

انواع ارز دیجیتال

همانطور که در ابتدای مقاله نیز عنوان شد، ارزهای دیجیتال را در گروه‌ها و دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌دهند. در زیر این دسته‌بندی‌ها را بررسی می‌کنیم.

رمزارز بیت کوین (Bitcoin)

شاید کمتر کسی باشد که نام بیت کوین را به عنوان بهترین رمزارز نشنیده باشد. بیت کوین با نماد اختصاری BTC اولین ارز دیجیتال رمزنگاری شده بر پایه فناوری بلاک چین و یکی از انواع ارز دیجیتال است که در سال ۲۰۰۸ توسط «ساتوشی ناکاموتو» معرفی شد. اولین بیت کوین در سال ۲۰۰۹ ایجاد شد.

نکته بسیار جالب در معرفی انواع بورس ایران معرفی انواع بورس ایران مورد ساتوشی ناکاموتو، افسانه‌ای بودن آن است. زیرا هیچ اطلاعاتی در مورد بیوگرافی او در دسترس نیست. اگرچه تا به امروز گمانه زنی‌های بسیار زیادی در مورد هویت اصلی او انجام شده است اما در واقعیت، هیچ کسی نمی‌داند ساتوشی ناکاموتو اسم مستعار چه کسی است؟

آلت کوین

آلت کوین ها، رمزارزهایی هستند که از تکنولوژی بلاکچین استفاده می‌کنند تا امکان انجام معاملات همتا به همتا را فراهم کنند. آلت کوین‌ با پشتوانه موفقیت بیت کوین به وجود آمده‌اند و تلاش می‌کنند با ایجاد تغییر در قوانین بیت کوین و بهبود آن، توجه کاربران را جلب کنند.

استیبل کوین

ارز دیجیتال باثبات یا Stablecoin یکی از انواع ارز دیجیتال است که نوسان قیمت رمزارزها را ندارد. این نوع از ارزهای دیجیتال راهکاری ساده و امن برای انجام تراکنش‌های مالی هستند. ارزش استیبل کوین به یک دارایی یا کالای پایدار وابسته است و ارزش این کوین همواره به پشتوانه آن گره خورده است.

میم کوین

میم کوین‌ همانطور که از نامش پیداست، یکی از انواع ارز دیجیتال است که از یک میم یا شوخی اینترنتی سرچشمه می‌گیرند و دارای ویژگی‌های طنز هستند. اغلب آنها با الهام از جوک‌های اینترنتی و رویدادهای پرسروصدا ایجاد می‌شوند. ماهیت این نوع ارزهای دیجیتال باعث می‌شود تا تاثیر اینفلوئنسرها در ایجاد و افزایش یا کاهش ارزش آنها، نسبت به ارزهای دیجیتال دیگر بسیار پررنگ‌تر باشد.

شت کوین

این اصطلاح معمولاْ به کوین‌هایی گفته می‌شود که ارزش چندانی در بازار ندارند. اعتبار این کوین‌ها معمولاْ مشخص نیست و صرفاْ بر اساس هیجانات بازار خرید و فروش می‌شوند. شت کوین روند توسعه مشخصی ندارد و در برخی موارد حتی بنیان‌گذاران آن نیز نامشخص است.

ارز دیجیتال ایرانی

ایران نیز مشابه بسیاری از کشورهای پیشرو در حوزه کریپتوکارنسی، به صورت جدی به‌دنبال تولید و عرضه رمزارز ملی است. پروژه رمز ریال مهم‌ترین ارز دیجیتال ایرانی و یکی از انواع ارز دیجیتال است که به زودی وارد بازار خواهد شد و کشور روسیه نیز از ارایه این رمز ارز و تبادلات با آن ابراز خوشبینی کرده است.

ارز دیجیتال مالی

بخش بزرگی از دنیای کریپتوکارنسی را ارز دیجیتال مالی تشکیل می‌دهد. یکی از مشکلات رایج خرید و فروش سهام در بازارهای مالی، وجود واسطه‌ها و سختی معرفی انواع بورس ایران معامله بود. ارزهای دیجیتال مالی یکی از انواع ارز دیجیتال هستند که با هدف حذف واسطه‌ها در معاملات وارد بازار شده‌اند. ارزهای دیجیتال مالی با رفع این مشکل و تسهیل خرید و فروش مانند یک استیبل کوین، گزینه بهتری را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورده‌اند.

ارز دیجیتال پرداختی

ارز دیجیتال پرداخت در واقع پلتفرم‌های پرداخت از طریق کریپتوکارنسی هستند. مکانیزم این پلتفرم‌ها به این شکل است که کاربران از طریق کیف پول‌های تعبیه شده درون پلتفرم، اقدام به خرید و فروش و یا جا به جایی ارز دیجیتال خود می‌کنند در این پلتفرم‌ها با حذف واسطه‌ها، خرید و فروش ارزهای دیجیتال به آسانی انجام می‌شود.

ارز دیجیتال وام و قرض

سیستم وام‌دهی ارز دیجیتال، یکی از گزینه‌های محبوب صرافی و خدمات مالی غیرمتمرکز است. در کنار این فعالیت‌ها، ارز دیجیتال قرض و وام در بستر متاورس نیز فعالیت می‌کنند.

ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری

فعالیت اصلی ارز دیجیتال سرمایه گذاری در بستر بلاک چین است و هدف اصلی آنها تسهیل فرایند تراکنش‌های غیرمتمرکز است. بسیاری از این ارزها در خدمت افزایش ضریب امنیتی بلاک چین اختصاصی خودشان و افزایش حریم خصوصی در بلاک چین فعالیت می‌کنند.

ارز دیجیتال صرافی

صرافی‌های بزرگ، در کنار ارائه خدمات خرید و فروش و نقل و انتقال رمزارزها، گاهی شبکه‌های مختص به خود را تشکیل می‌دهند و به توسعه حوزه کریپتوکارنسی کمک می‌کنند. صرافی‌ها به دو نوع متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم بندی می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های مختص به خود را دارند. صرافی‌های متمرکز معمولاً تخت نظارت نهاد یا سازمان خاصی فعالیت می‌کنند در حالی که صرافی‌های غیرمتمرکز تحت نظارت سازمان خاصی نیستند.

پرایوسی کوین

بنا بر ادعای توسعه‌دهندگان پرایوسی کوین‌ قرار است امنیت کاربر و معاملاتش را در دنیای کریپتوکارنسی حفظ کنند. مثلاً وضعیتی را در نظر بگیرید که به‌راحتی متوجه نشوید کدام کاربر چه چیزی را برای چه کسی فرستاده است، یعنی همه فعالیت مالی او با درجه بالایی ناشناس باقی بماند. چنین چیزی هرچقدر هم درباره‌اش نشنیده باشید، کاری است که privacy coin انجام می‌دهد.

معرفی بهترین ارزهای دیجیتال

حال که با انواع ارز دیجیتال آشنا شدیم، بهتر است برخی از مهم‌ترین ارزهای موجود در بازار را بررسی کنیم.

اتریوم (Ethereum)

در حال حاضر، بهترین رمزارز پس از بیت کوین،آلت کوین اتریوم با نماد اختصاری ETH است. اتریوم یکی از انواع ارز دیجیتال است که بر پایه فناوری بلاک چین کار می‌کند، تنها چهار سال پس از بیت کوین توسط یک جوان برنامه‌نویس به نام “ویتالیک بوترین” به وجود آمد.

در چند سال اخیر، به دلیل پیشرفت چشمگیر اتریوم، افراد بسیار زیادی به استخراج اتریوم روی آورده‌اند. نحوه خرید و فروش اتریوم مانند خرید و فروش بیت کوین است. با توجه به این که امکان دسترسی ایرانیان به بازارهای خارجی با مشکلات بسیار زیادی روبرو است، می‌توانید از صرافی‌های آنلاین معتبر در ایران برای خرید و فروش اتریوم و سایر رمزارزها استفاده کنید.

تتر (Tether)

استیبل کوین تتر با نماد اختصاری USDT یک ارز پایدار بر پایه ارز فیات (پول بدون پشتوانه)، یکی از انواع ارز دیجیتال و مبتنی بر بلاک چین است. رمزارز تتر به دلیل پشتیبانی توسط دلار آمریکا، استیبل کوین (سکه یا ارز دیجیتال پایدار) نامیده می‌شود. این رمزارز در سال ۲۰۱۵ توسط رئال کوین راه‌اندازی شد. هدف اصلی تتر، سرعت بخشی به انتقال ارزها است.

ویژگی‌های زیر از مهم‌ترین ویژگی‌های رمزارز تتر است:

• انجام تراکنش سریع
• کارمزد پایین
• داشتن ثبات قیمت

بایننس کوین (Binance Coin)

بایننس کوین یکی از انواع ارز دیجیتال، کوین بومی بزرگ‌ترین صرافی ارز دیجیتال دنیا، یعنی بایننس است و با نماد BNB شناخته می‌شود. بایننس کوین ابتدا بر بستر بلاک چین اتریوم فعالیت خود را آغاز کرد اما در حال حاضر بر بستر بلاک چین اختصاصی خودش یعنی، بایننس چین فعالیت می‌کند. BNB در جولای سال ۲۰۱۷ با روش عرضه اولیه کوین فعالیت خود را آغاز کرد. در کل ۲۰۰ میلیون توکن BNB وجود دارد. بیشتر سرمایه جمع‌آوری شده در جریان عرضه‌ی اولیه‌ی کوین، صرف بازاریابی و توسعه‌ی بلاک چین این رمزارز شد.

هدف ایجاد این کوین، پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و معامله‌ها در صرافی بایننس بود. اما از ابتدای فعالیت به عنوان ابزار پرداخت در پروژه‌های متفاوتی از آن استفاده شده است. هزینه‌های تراکنش در صرافی بایننس، بایننس DEX و کارمزد معامله‌ها در بلاک چین بایننس چین از جمله‌ی این کاربردها است.

بلاک چین بایننس چین که به عنوان BEP2 نیز شناخته می‌شود، بستری محبوب برای اجرای پروژه‌های قرارداد هوشمند و توکن‌های مختلف است. پرداخت با BNB در سایت‌هایی مثل HTC، Crypto.com و Travala.com نیز پذیرفته می‌شود.

ریپل (Ripple)

رمزارز ریپل یکی از انواع ارز دیجیتال با نام اختصاری XRP در سال ۲۰۱۲ توسط جید مک کالب (Jade Mccaleb) و کریس لارسن(Chris Larsson) ساخته شده است. این رمزارز در حال حاضر یک شبکه پرداخت جهانی است که پرداخت‌های بین‌المللی فوری، دقیق و کم هزینه‌ای را ارائه می‌دهد. هدف ریپل در درجه اول، کمک به هموار کردن این بخش با استفاده از تسهیل پرداخت‌های جهانی بوده است. روش ساخت رپیل منحصربه‌فرد است و نیازی به استخراج ندارد. بنابراین، استفاده از توان محاسباتی را کاهش داده و تأخیر شبکه را به حداقل می‌رساند.

کاردانو (Cardano)

کاردانو یکی از انواع ارز دیجیتال با نماد اختصاری ADA یک شبکه مبتنی بر بلاک چین است. هدف تیم توسعه‌دهندگان کاردانو رفع مشکلات نسل‌های پیشین رمزارزها مانند بیت کوین و اتریوم بود. مهم‌ترین کاربرد کاردانو تراکنش‌های بین‌المللی و ثبت قراردادهای هوشمند و ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز است. بلاک چین شبکه کاردانو برای کاربران خود این امکان را فراهم می‌کند تا بدون نیاز به شخص سوم، معامله‌ها خود را انجام دهند. از نظر فعالان حوزه‌ی کریپتو کاردانو یک رقیب جدی برای اتریوم، ایاس و دیگر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند محسوب می‌شود.

پروژه کاردانو در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷ توسط چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) وارد بازار شد. ارز دیجیتال کاردانو مدت کمی پس از آغاز فعالیت در صرافی بیترکس، بزرگ‌ترین صرافی ارز دیجیتال در آن زمان، لیست شد. کاردانو توانست در مدتی کوتاه رشد قیمت قابل توجهی را تجربه کند. کاردانو در دنیای ارزهای دیجیتال به عنوان اتریوم ژاپنی هم شناخته می‌شود. زیرا از طرفی بیشتر توسعه دهندگان این ارز ژاپنی هستند و از طرف دیگر، کاردانو و اتریوم شباهت‌هایی از نظر فنی و ساختاری دارند.

سولانا (Solana)

سولانا یکی از انواع ارز دیجیتال که توکن آن با علامت اختصاری SOL شناخته می‌شود، دارای مقیاس‌پذیری به مراتب‌ بالاتری نسبت به سایر شبکه‌های بلاک چین است و ویژگی‌هایی مانند سرعت بالای شبکه و کارمزد کم، این رمزارز را یکی از محبوب‌ترین ارزهای حوزه کریپتوکارنسی کرده. مشکلات ناشی از مقیاس‌پذیری پایین شبکه‌های بلاک چین غیرمتمرکز از جمله اهدافی هستند که سولانا قصد دارد تا آنها را رفع کند و پرچم‌دار بی‌رقیب این بازار شود.

جالب است بدانید که تایید شدن تراکنش‌ها در شبکه بلاک چین Solana تنها یک ثانیه طول می‌کشد وبه همین خاطر است که بسیاری از کارشناسان و معامله‌گران از آن به عنوان «قاتل اتریوم» یاد می‌کنند.

کدام رمزارز برای سرمایه‌گذاری بهتر است؟

سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت و بلندمدت در زمینه رمزارزها را می‌توان یکی از روش‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری دانست. می‌توان از بین شبکه‌های مختلف رمزارزها، آن شبکه ارزی که دارای پتانسیل بیشتری برای سودآوری است را انتخاب کرد. ولی نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که برای یک سرمایه‌گذاری مناسب، بهتر است که تمام سرمایه خود را روی یک رمزارز خاص متمرکز نکنید. سعی کنید سرمایه خودتان را تقسیم و در بخش‌های مختلفی سرمایه‌گذاری کنید؛ تمام تخم مرغ‌ها را در یک سبد نچینید.

البته باید این موضوع را در نظر گرفت که رمزارزها نیز ریسک‌های مربوط به خود را دارند و راهی برای یک شبه پول‌دار شدن نیستند. توصیه می‌شود قبل از انتخاب هر نوع رمزارزی برای سرمایه‌گذاری، تحقیقات کاملی را در مورد آن رمزارز انجام دهید.

سوالات متداول

بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، تتر (USDT)، بایننس کوین (BNB)، ریپل (XRP)، کاردانو (ADA) و سولانا از بهترین گزینه‌ها هستند.

BEP20 استانداردی برای ایجاد توکن در BSC یا استفاده از توسعه زنجیره هوشمند Binance است. توکن ها جزء ارزشمندی از هر سیستم، dApp، پلتفرم یا اقتصاد مبتنی بر بلاک چین هستند.

سولانا هنوز هم در مورد dApps از اتریوم عقب است. اما رشد آن از تنها ۷۰ پروژه در شبکه در اوایل سال ۲۰۲۱ به ما نشان می دهد که این پتانسیل را دارد که به رقیب خود برسد و حتی پیشی بگیرد.

معرفی بازار بورس و انواع آن در ایران

چند وقتی است که بازار بورس در ایران دوباره در حال رونق گیری است و افراد زیادی به فکر سرمایه گذاری در این بازار افتاده اند.
ممکن است برخی از دوستان و اطرافیانتان به شما سرمایه گذاری در این بازار را پیشنهاد دهند و برخی دیگر آن را بسیار پیچیده و پر ریسک تلقی کنند.
برای شروع سرمایه گذاری در بازار های مختلف لازم است که در ابتدا آن بازار را به خوبی بشناسیم و با تمام پیچ و خم هایش آشنا شویم و بعد پول خود را در آن بازار سرمایه گذاری کنیم.
اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که به فکر شروع سرمایه گذاری در بازار بورس هستید اما اطلاعات کافی را از این بازار ندارید پیشنهاد می کنیم که در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
ما در این مقاله قصد داریم ابتدا بازار بورس را تعریف کنیم و سپس به معرفی انواع بازار بورس در ایران می پردازیم.

بازار بورس چیست؟

بورس در اصل واژه ای فرانسوی به نام کیف پول است.
برای تعریف واژه بازار بورس ابتدا بهتر است کمی با معنای بازار آشنا شویم.
بازار در واقع مکانی است که در آن خرید و فروش و معامله انجام می شود.
زمانی که شرایطی فراهم شود تا بتوان بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار کرد می توان گفت بازار شکل گرفته است.
این شرایط برای انجام خرید و فروش یا معامله بین افراد می تواند به صورت فیزیکی یا بر بستر اینترنت باشد.
بورس نیز یک بازار است که در آن معامله های مختلفی صورت می گیرد.

انواع بازار بورس کدام اند؟

بازار بورس به چند دسته اصلی تقسیم می شود که در هر کدام معاملات مختلفی صورت می گیرد اما بورس در ایران به 4 گروه اصلی تقسیم می شود:

1 – بورس اوراق بهادار تهران

یکی از مهم ترین بخش های بورس که اغلب افراد در این قسمت فعالیت می کنند بورس اوراق بهادار است.
در این بازار سهام انواع شرکت ها و یا سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش می شود.
می توان گفت پرسابقه ترین بازار بورس در ایران بورس اوراق بهادار تهران است که از سال 1345 در حال فعالیت است.
خرید و فروش سهام شرکت ها در بورس اوراق بهادار طبق قوانین و ضوابط خاصی انجام می شود و تعیین قیمت سهم ها در بازار بورس بر اساس میزان عرضه و تقاضا صورت می گیرد.
شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس طبق شاخص های خاصی مثل سود دهی ، سرمایه ثبت شده ، شفافیت و . رتبه بندی می شوند و به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم می شوند.
خود بازار اول نیز از دو بخش تابلو اصلی و تابلو فرعی تشکیل شده است.

2 – فرابورس

شرکت هایی که توانایی راه یابی به بازار بورس اوراق بهادار را ندارند می توانند در بازار دیگری به نام فرابورس سهام خود را معامله کنند.
در کشور های طراز اول جهان شرکت هایی که شفافیت مالی لازم را ندارند و یا سود دهی کمتری نسبت به بورس اوراق بهادار دارند در بازار فرابورس شروع به فعالیت می کنند.
اما بازار فرابورس ایران با ایجاد بستری مناسب برای شرکت هایی که توانایی فعالیت در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند از سال 1388 شروع به فعالیت کرد.
فرابورس ایران طبق یک دسته بندی به بازار های اول ، دوم ، سوم و بازار پایه ( زرد ، نارنجی ، قرمز ) تقسیم می شود.
شرکت ها بر اساس ریسک سرمایه گذاری ، سود دهی ، میزان شفافیت و . در یکی از این دسته ها قرار می گیرند.

3 – بورس کالا

سومین نوع از بازار بورس ایران ، بورس کالا است که در آن تعداد زیادی از عرضه کنندگان ، کالای خود را عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری آن توسط کارشناسان مورد نظر به خریداران عرضه می شود.
در این بورس غالبا کالا های خام و فرآوری نشده ای مانند گندم ، برنج ، زعفران ، فلزات و . داد و ستد می شود.
بورس کالا شامل قرار داد های مختلفی است و برای اشخاصی که می خواهند از ریسک نوسان کاذب قیمت ها در امان باشند و یا از نوسان قیمت ها استفاده کنند توصیه می شود.

4 – بورس انرژی

بورس انرژی آخرین دسته از انواع بازار بورس در ایران به شمار می رود و با سنی در حدود 7 سال جوان ترین بازار بورس در ایران محسوب می شود.هدف از تشکیل این نوع بورس ، عرضه محصولاتی نظیر نفت و مشتقات نفتی ، برق ، گاز ، زغال سنگ و هرنوع کالایی است که پایه انرژی داشته باشد.
بورس انرژی از دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه تشکیل شده است.
تفاوت اصلی این دو بازار در این است که در بازار فیزیکی کالا ها مورد معامله قرار می گیرند اما در بازار مشتقه اوراق مبتنی بر این کالا ها معامله می شوند.

سخن اخر

انواع بورس در ایران که شامل 4 دسته اصلی می شود نهایت سعی خود را انجام می دهد تا بتواند انواع سرمایه گذاران خرد و کلان را در بازار سرمایه پوشش دهد و سرمایه گذارانی از هرقشر را پذیرا باشد.
اما مهم ترین نکته ای که در مورد سرمایه گذاری در این بازار باید در نظر داشت ، در اختیار داشتن اطلاعات کافی از آن و مشاوره با افراد حرفه ای و با تجربه است زیرا یک سرمایه گذاری اشتباه ممکن است تمام دارایی شما را از بین ببرد.

معرفی انواع بورس در ایران

درایران بورس به 4 دسته تقسیم میشود که در هر کدام از آنها شرکتهایی مشغول به فعالیت اند. این 4 دسته عبارت اند از :

1- بورس

2- فرابورس

3- بورس کالا

4- بورس انرژی

همه اینها زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادر تهران فعالیت میکنند. البته در جهان بورس ارز هم یکی از انواع بورس است که در آن ارز های خارجی خرید وفروش میشوند اما در ایران بورس ارز برای مبادله وخرید وفروش ارزهایخارجی وجود ندارد وخرید وفروش بصورت ازاد در صرافی ها ویا بازار ازاد انجام میشود.

در ادامه این مقاله 4 دسته بورس فعال در ایران را توضیح میدهیم . از بورس اوراق بهادر که پر سابقه ترین بورس ایران است تا بورس انرژی که جدیدترین بورس راه اندازی شده در کشور است .

بورس:

اولین مورد ازانواع بورس است که فکر ایجاد شرکت بورس اوراق بهادر تهران در سال 1315 مطرح شد وبا تصویب ایجاد آن در سال 1345 از 15 بهمن 1346 ، بورس ایران شروع به فعالیت خودکرد. بورس تهران نیز بوسیله تخته سیاه وگچ قیمت سهام هارادر تالار به نمایش در می آورد ومعاملات بسیار محدود توسط کارگزاری ها هفته ای در یک روز وساعات محدودی انجام میشد.

با پیشرفت ها وافزایش شرکت های پذیرفته در سازمان بورس وهمچنین بیشتر شدن تعداد کارگزاری ها وپیشرفت تکنولوژی امروزه برای معامله کردن نیازی به رفتن به هیچ اداره وسازمانی نیست وصرفا بااستفاده از یک موبایل ویا کامپیوتر شخصی میتوانید از خانه به آسانی هر سهمی که خواستید بخرید ویابفروشید.

شرکتهای پذیرفته شده در بورس بر حسب شاخص های آماری همچون سود سازی، سرمایه ثبت شده، سهام شناور، میزان شفافیت و. رتبه بندی میشوند وبه دودسته بازار های اول ودوم تقسیم میشوند که بازار اول نیز از دو زیر محموعه تابلو اصلی وفرعی تشکیل شده است.

در حال حاظر ساعات معاملاتی بورس از 9 تا 12.30 روزهای شنبه تاچهارشنبه (غیر ازتعطیلات رسمی ) بادامنه نوسان 5 درصد میباشدو شرکت بورس اوراق بهادر تهران خود جزشرکت های سهامی میباشد و میتوان در بازار، سهام این شرکت را خرید وفروش کرد.

نهاد های معاملاتی میتوانند در رتبه بندی های سازمان بورس جابجا شوند مثلا با پیشرفت به تابلوی بازار اصی بازار اول انتقال پیداکنند ویاحتی از بازار اخراج شوند که بستگی به عملکرد آنها طبق معرفی انواع بورس ایران معیار های سازمان بورس دارد.

فرابورس:

سهام شرکت هایی که نتوانسته اند به بازار بورس اوراق بهادر راه پیداکنند در فرابورس معامله میشوند. در واقع قوانین ثبت یک شرکت در فرابورس راحت تر از بورس است.

در کشور های دیگر بازار فرابورس برای خرید وفروش سهام شرکت هایی است که شفافیت کافی ندارند ویا سود آوری انها به مراتب کمتر از بازار بورس است . در ایران فرابورس از پائیز 1388 وارد میدان شد. مهمترین وظیفه فرابورس سازمان دهی شرکتهایی است که میخواهند واد بازار سرمایه شوند ، اما هنوز شرایط ورود به بازار بورس اوراق بهادر را ندارند .

فرابورس به بازار های اول ، دوم، سوم وبازار های پایه الف ، ب،ج دسته بندی میشود . شرکتها براساس ریسک سرمایه گذاری ، شفاف بودن صورت های مالی ومیزان وبدهی و. د یکی ازبازار های الف ، ب، ج قرار میگیرد.

- بازار پایه ج پایین ترین سطح شرکتهای فرابورس است که طبق معیار های تعریف شده شرکت فرابورس دسته بندی شده اند. در این بازار دامنه نوسان دیگر معنایی ندارد وسهم های این بازار بدون دامنه نوسان معامله میشود. سرمایه گذاری در سهم های بازار ج توصیه نمیشود مگر برای افرادی که رانت دارند زیراسفته بازی در این بازار زیاد است وبرای افرادی که رانت ندارند این بازار پر از ریسک است.

- بازر ب دارای دامنه نوسان 10 درصدی میباشد. بازار ب نسب به بازار ج از شرایط بهتری برخوردار استولی بااین وجود باز هم پیشنهاد میکنیم در این بازار هم اگر رانت وتجربه کافی ندارید معامله نکنید.

- بازار الف یا بازار اول که بیشتر سهام ها در آن جای دارند، دامنه نوسان 5 درصد بدون حجم مبناست. در این بازار سفته بازی به مراتب بسیار کمتر ومیتوان بااعتماد بالایی در اینبازار خرید وفروش کرد .

در کل به معامله گرانی که رانت وتجربه کافی ندارند پیشنهاد میکنیم در بازار ب و ج معامله نکنندو بازار الف بسیار شفاف وبرای خریدو فروش امن می باشد.

در فرابورس موارد دیگر مالی نیز معامله میشود که به عنوان بازار های نوین مالی وبازار های مشتقه مالی عنوان میشوند مانند اوراق بادرامد ثابت، تسهیلات مسکن و.

معاملات بازار های فرابورس دامنه نوسان های متفاومتی دارند. شرکت فرابورس بصورت سهامی قابل خرید وفروش است وبانماد فرابورس در بازار خید و فروش میشود.سود این شرکت از کارمزد معاملات زیر نظر فرابورس حاصل میشود.

بورس کالا:

در بخش سوم از انواع بورس در ایران به بورس کالا میرسیم. معاملات دراین بازر بصورت نقدر ، نسیه وسلف برای انواع محصولات کشاورزی وصنعتی انجام میشود به بازار های فیزیکی ، مشتقه، مالی تقسیم میشود که هرکدام نیز بخش های متفاوتی دارند تا کالاهای پذیرفته شده در بورس در بورس کالا رادر خود جای دهند. سهام این شرکت بورس کالا نیز بانماد معاملاتی کالا در بازار قابل خرید وفروش است و در امد ان حاصل از کارمزد معاملات کالایی تحت نظر این شرکت است. بورس کالا فعالیت خود راازسال 1386 آغاز کرده است.

بورس انرژی:

و امادر آخرین مورد از انواع بورس میرسیم به بورس انرژی که با8 سال سن جوانترین بازار در بورس ایران محسوب میشود . بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور از سال 1391 فعالیت فعالیت خود را آغاز کرد که هدف از آن معاملات هرگونه موادی که دارای انرژی هستند است مانند برق؛گاز؛نفت و.

سود این بورس نیز حاصل از کارمزد معاملات بخش های انرژی است وسهام آن برای افراد حقیقی وحقوقی قابل خرید وفروش است.

ا

انواع بازار بورس با4دسته ای که دارد. توانسته تاحدودی تنوع سرمایه گذاران در بازار بورس را پوشش دهد وسرمایه گذارانی از هر قشر را پذیرا باشد. اما مهمترین بخش بازار که سرمایه گذاران خرد ومردم عادی باان اشن هستند همان بورس اوراق بهادر است.

انواع بازارها و تابلوها در بورس ایران/ بازار «هدف» در راه است

بورس یا بازار سرمایه در ایران از بخش های مختلفی معرفی انواع بورس ایران تشکیل شده که هر یک از این بازارها و تابلوها به منظور هدف خاصی ایجاد شده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بورس در هر جایی به دنبال جذب پس‌اندازها و سرمایه ‌های مالی خرد و کلان مردم است تا از این طریق شرکت های برگزیده و حاضر در بازار سرمایه را تامین مالی ‌کند. شرکت‌ها یا اصطلاحا ناشران نیز برای پذیرش در بورس باید شرایط خاصی داشته باشند و هر شرکتی نمی‌تواند وارد این بازار شود. از شهریور ۱۳۸۱ سازمان بورس اوراق بهادار تصمیم به طبقه بندی شرکت های پذیرش شده در بازار نمود، که این کار به منظور تفکیک شرکت های نقد شونده و غیر نقد شونده، صورت گرفت.

از دیگر سو، بازار سرمایه در بخش اوراق بهادار از 2 بخش اصلی بورس و فرابورس تشکیل شده است. شرکت بورس نیز دارای دو بازار اول و دوم است. پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس، صرفا در یکی از تابلوهای بازار اول یا بازار دوم صورت می‌گیرد. بازار اول هم خود به دو بخش تابلوی اصلی و فرعی تقسیم می شود.

شرکت‌ها از جنبه‌های مختلف بررسی می‌شوند و در صورت دارا بودن شرایط لازم، نماد آن‌ها در یکی از تابلوهای بورس ثبت می‌شوند. در‌صورتی که شرکت شرایط پذیرش در هیچ کدام از این بازارها را نداشت، ممکن است در بازار فرابورس پذیرفته شود.

ناشران از نظر میزان و سابقه فعالیت و کارایی، میزان نقد‌شوندگی و همچنین میزان سرمایه مورد بررسی قرار می‌ گیرند و شرکت‌هایی که در این بررسی‌ها وضعیت بهتری نسبت به سایرین داشته باشند، در بازار اول جای می‌گیرند. سایر شرکت‌ها که امتیاز مناسبی در این فاکتورها کسب نکنند در بازار دوم جای می‌گیرند.

* شرایط ورود به تابلوی اصلی بازار اول بورس

شرکت ها برای ورود به تابلوی اصلی بازار اول باید سهامی عام بوده و حداقل 3 سال سابقه فعالیت داشته باشند و حداقل میزان سرمایه ثبت شده آن‌ها 1000 میلیارد ریال باشد. وضعیت مالی شرکت‌ها یک عامل بسیار مهم برای جایگیری در این تابلو است؛ شرکت‌هایی در این تابلو جای می‌گیرند که سیستم حسابداری آن‌ها به لحاظ مالی و محاسبه بهای تمام شده، مطلوبیت داشته باشد. از دیگر ویژگی‌هایی که این شرکت‌ها باید داشته باشند، این است که فاقد زیان انباشته باشند و حداقل در سه دوره متوالی سود‌آور بوده باشند. نسبت حداقل حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌های این شرکت‌ها باید 30 درصد باشد. یعنی 30 درصد دارایی‌ها متعلق به صاحبان سرمایه باشد. صورت‌های مالی آن‌ها فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد، یعنی صورت‌های مالی شفافیت داشته باشند و هیچ ادعایی نسبت به صورت‌ها وجود نداشته باشد. این صورت‌ها باید به تایید حسابرس معتمد سازمان بورس رسیده باشند و هیچ محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل نیز وجود نداشته باشد.

انواع بازار در بورس ایران

شرایط پذیرش شرکت‌ها در تابلوی فرعی بازار اول بورس

ورود به تابلوی فرعی به مراتب راحت تر از تابلوی اصلی است. حضور در این تابلو تنها به میزان سود‌آوری شرکت ها مرتبط است. شرکت باید حداقل در دو دوره متوالی سودآور باشد و حداقل سرمایه ثبت شده آن در تابلو فرعی باید معادل با 500 میلیارد ریال باشد. اگر سرمایه شرکت‌ با میزان سرمایه کمتر در هیچکدام از این تابلوها جای نمی‌گیرند. میزان شناوری سهام این شرکت‌ها نیز مهم است و اگر از 15 درصد کمتر باشد در این تابلو جای نمی‌گیرند. این شرکت‌ها باید یک سیستم حسابداری مناسب انتخاب کنند که مورد تایید سازمان بورس باشد و در صورت‌های مالی آن‌ها، حداقل نسبت حقوق‌صاحبان سهام به کل دارایی‌ها برابر با 20 درصد باشد. باقی شرایط همانند، شرایط پذیرفته شدن در تابلوی اصلی است.

تفاوت بازار اول با دوم بورس

شرکت های حاضر در بازار دوم بورس باید سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده آن از 200 میلیارد ریال کمتر نباشد. درصد سهام شناور این شرکت ها نباید کمتر از ۱۰ درصد سرمایه ثبت شده معرفی انواع بورس ایران باشد. براساس آخرین صورت‌های مالی سالانه حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها، حداقل ۱۵ درصد باشد. در یک دوره مالی منتهی به پذیرش، سودآور بوده و همچنین چشم‌انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعالیت شرکت در صنعت مربوط وجود داشته باشد. حداقل یک بازارگردان داشته باشد.

چرا شرکت ها وارد فرابورس می شوند؟

شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازارهای اول و دوم بورس را ندارند، در فرابورس پذیرفته می‌شوند یا شرکت‌هایی که قبلا در بازار اول و دوم بورس فعالیت داشتند، با گذر زمان و از دست دادن شرایط خود، دیگر در این بازارها جای ندارند و وارد فرابورس می‌شوند. بازار فرابورس شامل 5 تابلو معاملاتی (بازار) متفاوت است که شرایط پذیرش در هر‌کدام از این تابلوها متفاوت با دیگری است.

ساختار فرابورس شبیه به بورس بوده و به منظور گسترش و عمق بخشی به بازار سرمایه کشور بوجود آمده است. فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برای پذیرش شرکت ها برخوردار است. فرابورس از 5 بازار مختلف تشکیل شده است. پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و دوم انجام می‌شود. در بازار سوم که به آن بازار عرضه نیز می‌گویند، معاملات خاصی مثل معاملات بلوکی انجام می‌شود. پذیرش سایر اوراق بهادار صرفا در بازار چهارم یا بازار ابزارهای مالی نوین صورت می‌گیرد. آخرین معرفی انواع بورس ایران بازار فرابورس نیز بازار پایه نام دارد که خود دارای سه تابلو با رنگ‌های مختلف است.

بررسی بازار اول فرابورس

در بازار اول فرابورس، معاملات سهام شرکت های سهامی عامی که حداقل ۱۰ درصد از سهام ثبت شده آن شناور بوده و حداقل دو سال از زمان بهره برداری عملیات یا ارائه خدمات آن گذشته باشد. آخرین سرمایه ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال باشد و زیان انباشته نداشته باشند. این شرکت ها باید مطابق اظهار نظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد. براساس آخرین صورت های مالی سالانه حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی های آن حداقل ۱۵ درصد باشد.

انواع بازار در فرابورس

بازار دوم فرابورس چگونه شرکت ها را می پذیرد؟

در بازار دوم فرابورس همانند بازار اول، سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود اما شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس، منعطف‌تر از بازار اول میباشد. شرکت ها باید در این بازار حداقل یک‌سال از تأسیس آنها گذشته باشد، حداقل 5 درصد از سهام ثبت‌شده آن شناور باشد، آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.

بازار سوم فرابوس بازاری برای عرضه های بلوکی

بازار عرضه یا بازار سوم فرابورس، بستری برای انجام معاملات اوراق بهاداری است که شرایط پذیرفته شدن در فرابورس را ندارند. این بازار سازوکار ایمن و شفافی دارد و انجام معاملات را برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ساده می‌کند. عرضه سهام شرکت‌های سهامی عام که در شرف تأسیس هستند، در این بازار صورت می‌گیرد.

در بازار سوم فرابورس، موارد همچون بلوک‌های سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و …)، حق تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام، سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام، امتیاز بهره‌برداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکت‌های سهامی خاص، سهام بی‌نام شرکت‌های سهامی عام، اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک، گواهی سپرده‌های بانکی، واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های زمین و ساختمان که در بخش‌های دیگر بازارهای فرابورس پذیرفته نشده‌اند، مورد معامله قرار می‌گیرند.

اوراق مشارکت هم بازار دارند

انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و… که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد، قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود. امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام از جمله اوراق بهادار قابل معامله در بازار اوراق مشارکت محسوب می شوند که در کنار اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک و گواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری عام و خاص در بازار چهارم امکان معامله را دارند.

بازار پایه چیست؟

شرکت‌هایی که مشمول ثبت نزد سازمان بورس اوراق بهادار بوده‌اند، اما امکان پذیرش در یکی از تابلوهای بورس و 4 تابلو دیگر فرابورس را نداشتند در یکی از تابلوهای بازار پایه معامله می‌شوند. پایین‌ترین سطح بازار فرابورس بازار پایه است و ساده‌ترین شرایط برای عضویت را دارد.

شرکت‌هایی که در این بازار معامله می‌شوند معمولا صورت‌های مالی شفافی ندارند و از ریسک و نوسان بالایی برخوردارند، ولی با این حال برای برخی از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر جذاب هستند.

در گذشته بازار پایه قبلا دارای 3 تابلو با نام‌های الف، ب و ج بود و دامنه نوسان گسترده‌ای داشت و در یک روز می‌توانست بین منفی 10 درصد تا مثبت 10 درصد نوسان کند. یعنی چیزی معادل 20 درصد نوسان در طی یک روز معاملاتی. دامنه نوسان بالا منجر‌به این شده بود تا نوسان‌گیرها و سفته‌بازان اقدام به سفته‌بازی در این بازار کرده و به راحتی قیمت‌ها را جابجا کنند. در این صورت سهامداران خرد حقیقی متحمل زیان‌های سنگینی می‌شدند. اما بعدها قوانینی تصویب شد که باعث تغییر اسم این سه تابلو به سه تابلو با رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز شد.

نحوه انجام معاملات در تابلو زرد

در تابلو زرد این بازار، نوسان معاملات سه درصد است. یعنی قیمت‌ها در روزهای معاملاتی می‌توانند از منفی سه درصد قیمت پایانی دیروز تا مثبت سه درصد آن تغییر کنند. در نتیجه این بازار می‌تواند هر هفته نهایت پانزده درصد نوسان قیمتی داشته باشد. در صورت برقراری صف خرید و یا صف فروش در یک جهت طی سه روز، دامنه نوسان در روز بعدی معاملاتی، به پنج درصد افزایش پیدا می‌کند و پس از آن دامنه نوسان به حالت قبل خواهد برگشت.

شرکت‌ها برای پذیرش در این تابلو باید حداقل یک صورت مالی حسابرسی شده داشته باشند و صورت‌های مالی خود را به‌طور مرتب گزارش بدهند. تعداد دفعات عدم ارائه اطلاعات نباید بیش از دو مرتبه باشد. این صورت‌های مالی باید با دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان، مطابقت داشته باشد.

تابلو نارنجی با دامنه نوسان ده درصدی در هفته

میزان نوسان معاملات در این بازار دو درصد است. در نتیجه این بازار می‌تواند هر هفته نهایتا ده درصد نوسان قیمتی کند. در صورت برقراری صف خرید و یا صف فروش در یک جهت، طی سه روز متوالی، در روز بعدی دامنه نوسان در این تابلو به چهار درصد افزایش پیدا می‌کند و پس از آن دامنه نوسان به حالت قبل خواهد برگشت.

شرکت‌ها اگر در دوره رسیدگی و بررسی دارای شرایط پذیرش در تابلو زرد را نباشند، در این تابلو قرار می‌گیرند. اگر حسابرس قانونی در رابطه با هر یک از صورت‌های مالی شرکت، اظهار نظر مردود یا عدم اظهار نظر صادر کرده باشد، آن شرکت در تابلوی نارنجی قرار خواهد گرفت.

تابلو قرمز، شرکت های با بالاترین میزان ریسک

در این نوع بازار نوسان معاملات یک درصد است. بنابراین این بازار هر هفته می‌تواند نهایتا پنج درصد نوسان داشته باشد. در صورت برقراری صف خرید و یا صف فروش طی سه روز، دامنه نوسان در این تابلو به دو درصد افزایش پیدا می‌کند.

شرکت‌هایی در تابلو قرمز قرار می‌گیرند که 1- از طرف مراجع قضایی رای اولیه در رابطه با ورشکستگی شرکت صادر شده باشد؛ 2- رای انحلال ناشر توسط مجمع عمومی فوق‌العاده و یا مراجع قضایی صادر شده باشد و 3- شرکتی که صورت‌های مالی حسابرسی شده‌اش را در سر‌رسید دوره‌های رسیدگی شده، حداقل برای سه ماه متوالی ارائه ندهد.

بازار جدید در راه فرابورس

حسین سلاح‌ورزی، یکی از اعضای شورای عالی بورس در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: به زودی تابلوی جدیدی با نام «بازار هدف» راه‌اندازی می‌شود که در آن طیف وسیعی از کسب و کارهای نوین و دانش بنیان (حتی در مقیاس استارت‌آپی) امکان پذیرش خواهند داشت.

در همین زمینه فرابورس اعلام کرده است که آخرین دستورالعمل و شرایط پذیرش شرکت‌ها در این بازار به زودی اعلام می‌شود و قرار است بسیاری از پرونده‌هایی که برای فرابورس ارسال می‌شود و شرایط بازار اول و بازار دوم را احراز نمی‌کنند در بازار هدف پذیرش شود.

به نظر می رسد، با اجرای این طرح راه تازه‌ای برای تامین مالی کسب و کارهای نوآورانه در ایران گشوده خواهد شد.