کاربرد اهرم مالی

امیر شاملویی

اهرم مالی چیست و چه نقشی در سرمایه گذاری بورس دارد؟

امروز قصد داریم در باره ی اهرم مالی که یک نوع سود و یا زیان به کار می رود و مردم در این باره صحبت می کنند بپردازیم برای کسب اطلاعات بیشتر همراه IranBourse تا انتهای مطالب باشید.

اهرم مالی و سرمایه گذاری

اهرم مالی و سرمایه گذاری به معنای سود و زیان است که به طور دقیق اگر بخواهیم بگوییم به معنای قرض گرفتن پول به منظور چند برابر کردن درآمد حاصل ازآن است. به فرض مثال که شما دارای 10 تومن پول هستید و با آن به داد و ستد می پردازید و از آن سود حاصل می شود حال به کارگذار می روید و از او 50 تومن پول قرض می گیرید حال همین معامله را بر روی سودی که از قبل حاصل شده است.

در کنار این 50 تومن می گذارید و دوباره به معامله می پردازید مثلا شما 60 تومن دارید و با آن معامله می کنید، حال سود شما در کنار همه پول شده است 70 تومن شما پول قرض گرفته شده را پس می دهد و سود را برای خود نگه می دارید. امیدوارم با این مثال معنای اهرم مالی را درک کنید.

• مقاله بهترین سرمایه گذاری با پول کم می تواند نقش موثری در افزایش سرمایه شما داشته باشد.

دغدغه های امروزی مردم

یکی از دغدغه های افراد این است که بتوانند پول بیشتری به دست آورند به همین دلیل اگر سرمایه ای داشته باشند به این می اندیشند که آن را کجا سرمایه گذاری بکنند که پول بیشتر از آن سرمایه به دست آورند. برای این کار ابتدا شخص باید تمام جوانب و روش های کسب پول بیشتر را بداند و درباره ی آن تحقیق کند تا بتواند به درستی از پول استفاده و آن را بیشتر کند.

یکی ازروش های مهم برای کسب سود بیشتر استفاده از اهرم مالی است. این کار به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا بتوانند سودی بیشتر از سود سرمایه خود کسب کنند. این روش به افراد و شرکت‌ ها فرصت ‌های سرمایه گذاری و بدست آوردن سود بیشتری را ارائه می دهد و هم چنین مورد اعتماد شرکت ها و سهامدارن هستند.

اهرم مالی و ارزش شرکت

این روز ها شرکت های بورس برای تامین منابع و درآمد شرکت به جای این که تعداد سهامداران را بیشتر بکنند از این کار استفاده می کنند زیرا این کار به نفع شرکت و مدیران آن است. حال به آن می پردازیم مزیتی که استفاده از آن دارد این است که اهرم مالی نسبت به منتشر کردن سهام جدید که می دهند و دعوت سرمایه گذاران برای آن، در این است که سودهای افزایش یافته از جای سرمایه‌ گذاری‌ های جدید، بین همه ی سهامداران توزیع نمی‌شوند.

البته نکته مهمی که باید بدانیم این است که اگر برنامه ‌های توسعه ‌ای طبق پیش بینی شرکت ها و سودی که در نظر گرفته اند پیش نرود، ممکن است بدهی بسیار زیادی از محل اهرم مالی برای شرکت ها و سهامداران ایجاد شود که شرکت مجبور است تا از محل سود سهامداران این بدهی‌ها را تسویه و پرداخت کند.

بالا رفتن ریسک سرمایه ‌گذاری

یکی دیگر از نکاتی که باید بدانیم این است که استفاده از اهرم مالی در حالی که باعث می ‌شود سهامدارن یا شرکت‌ ها بازدهی ‌های بیشتری را کسب کنند، باعث بالا رفتن ریسک سرمایه ‌گذاری آن‌ها نیز می ‌شود یعنی این کار همراه با ریسک زیادی می باشد.

هر چه استفاده از آن بیشترشود، ‌افراد ریسک بیشتری را باید بپذیرند چرا که این دو رابطه مستقیم با هم دارند. برای همین زمانی که از اهرم برای سرمایه گذاری استفاده می‌ کنید اگر سرمایه گذاری مطابق با پیش‌بینی‌ ها پیش نرود یعنی مطابق برنامه ریزی های از قبل تعیین شده پیش نرود، زیان احتمالی خیلی بزرگ‌ تر از زمانی می ‌شود که از اهرم استفاده نشده است.

اهرم سود و زیان را بسیار بیشتر می‌ کند پس شرکت ها و افرادی که می خواهد در این کار از اهرم استفاده کنند باید بدانند که این کار علاو بر سود زیاد امکان داشتن ضرر زیاد را هم دارد پس قبل از این کار شما باید آدم ریسک پذیری باشید.

• همچنین پیشنهاد می شود مقاله مدیریت ریسک را نیز مطالعه کنید.

اهرم مالی فرمول

حال در این قسمت می خواهیم ازطرز استفاده از آن و سود آن و چگونه محاسبه کردن آن صحبت کنیم. نسبت سود از هر سهم که با توجه به درآمد های نوسانی شرکت همراه است در نتیجه تغییرات ساختار آن را اندازه گیری می کند، درجه آن برای واحد تغییر درآمد های قبل از بهره و مالیات آن در ریاضی بدست می آید.

هرچه درجه هرم بالاتر باشد سود هر سهم نوسان پذیر تر می شود و هم چنین توجه داشته باشید که هزینه بهره ثابت است اهرم سودها و سود هر سهام را بزرگنمایی می‌ کند که وقتی درآمد عملیاتی افزایش می‌یابد، نشانه خوبی است اما می‌تواند در طول دوران سخت اقتصادی و زمانی که درآمد عملیاتی تحت‌ فشار است، مشکل ‌ساز باشد.

اهرم مالی و سیاست ساختار سرمایه

اهرم مالی و عملیاتی بسیار حائز اهمیت می باشد که در این قسمت به آن می پردازیم. ارزش گذاری یکی از موضوعات مهم در زمینه سرمایه کاربرد اهرم مالی گذاری می باشد، به همین باید مدل های ارزش گذاری آن و چگونگی تقسیم سود و عوامل موثر بر روی آن مورد بررسی قرار بگیرد.

آزمون فیشر یکی بهترین آرمون ها برای تعیین معنادار بودن معادله استفاده شده است، بین متغیرهای نسبت همه بدهی به کل حقوق صاحبان سهام (کسانی که سهام دارند)، نسبت همه بدهی دراز مدت به کل دارایی و نسبت کل بدهی به کل سرمایه با معیار ارزیابی عملکرد بازده دارایی‌ها رابطه معنادار وجود داشته است ولی به خاطر داشته باشید که ارتباط هیچ کدام از این متغیرهای مستقل با متغیر کیو توبین معنادار نیست.

اهرم مالی محاسبه اش کاری بسیار آسان برای کسانی که در این زمینه مهارت دارند و با تجربه هستند آسان است، اغلب محاسبه این کار توسط فرمول های خاصی صورت می گیرد.

اهرم مالی و عملکرد شرکت

اهرم های مالی و عملیاتی باید کاربرد اهرم مالی با یک دیگر رابطه داشته باشند، که در این قسمت به آن می پردازیم.

تحقیق ها انجام می شود تا تاثر آن بر روی بتا، اهرم مالی بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در چهار صنعت فلزات اساسی، پتروشیمی، سیمان و دارو است پیش بینی و تخمین زده شوند.

به این منظور45 شرکت فعال در زمینه بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1386 تا 1391 به‌عنوان نمونه بررسی و انتخاب شده ‌اند و کارشناسان مربوطه به تحقیق آن پرداخته اند. هم چنین سایت هایی وجود دارند که در که در این زمینه وآگاهی بیشتر افراد مطالبی را با نام اهرم مالی pdf گذاشته کند که می توانید این پی دی اف ها دانلود کنید و از این مطالب استفاده کنید.

نسبت آن باید یک نسبت مشخص واستاندارد باشد تا کسانی که می خواهند بتوانند به راحتی از نسبت در سود سهام خود استفاده کنند و تخمین هایی برای آینده بزنند.

نسبت اهرم مالی چیست؟

تحقیق گران به تحقیق نسبت اهرم مالی پرداخته اند که نتیجه آن این است که این کار باعث توان بازپرداخت بدهی‌ های شرکت در زمان سررسید شان است و می توانند از این نسبت ها استفاده کنند. این نسبت ‌ها می توانند میزان تأمین مالی شرکت را از منابع خارجی نشان هم چنین با استفاده از نسبت ‌ها افراد در این کار می‌توانند بفهمند که شرکت برای پرداخت بدهی‌ های خود به تأمین مالی اضافی می ‌پردازند یا تلاش می‌کنند سررسید بدهی ها را تمدید نمایند یا خیر.

قوانین شرعی در ایران

در ایران با توجه قوانین و مقرراتی حکم شرعی اهرم مالی باید در نظر گرفته شود، این کار توسط افرادی که هم در زمینه این کار و هم در زمینه قوانین اسلامی مهارت های لازم را دارند صورت می گیرد. یکی مرجع تقلید گفته است درآمد حاصل از این کار قمار به حساب نمی آید و کسانی که می خواهند می توانند در این کار مشارکت کنند.

منظور از اهرم مالی

در سایت ها و هم چنین سایت بورس مقاله اهرم مالی وجود دارد که در آن به طور کامل به این موضو پرداخته شده است و مناسب کسانی است که می خواهند در این زمینه اطلاعاتی داشته باشند. تعریف اهرم مالی به این گونه است که این کار به منظوراستفاده از انواع روش های مالی و یا بدهی می شود که در آن با افزایش نرخ بازده همراه است. اهرم های مالی مناسب هر شخص و یا شرکتی است که از ریسک کردن لذت می برند و می توانند با ریسک بالا سود و یا بعضی اوقات ضرر کنند.

خیلی ها می پرسند که اهرم های مالی چیست به طور کلی برای افزایش سرمایه و کسب کار استفاده می شود.

اهرم مرکب در مدیریت مالی

اهرم مرکب در مدیریت مالی بسیار اهمیت دارد این نسبت می‌تواند بسیار مفید باشد، چون اثر ترکیب اهرم های عملیاتی و مالی و اثری که این ترکیب بر درآمدهای شرکت دارد خلاصه می ‌کند که برای کسانی که در این مار هستند بسیار مهم و حائز اهمیت است. همه شرکت ها از اهرم های عملیاتی و مالی استفاده نمی‌کنند چرا که فکر می کنند که کاری بیهوده و زمان گیری است ولی این یک اشتباه بزرگ است که در حق خود و شرکت می کنند چرا که اگر این کار را بکنند به نفع همه سهامداران و شرکت است.

روش استاندارد مدیریت

برای این کار می توانند از فرمول هایی استفاده کنند که دارای استاندارد بوده و می توانند تخمین بزنند. این را هم بهتر است که بدانید که شرکتی با سطح تقریبا بالای اهرم مرکب، ریسکی تر از شرکتی با اهرم مرکب کمتر در نظر گرفته می ‌شود واین به دلیل مبالغ گذاشته شده است، چون اهرم بالا به معنی هزینه های ثابت بیشتر برای شرکت است. بنابراین شرکت ها و یا کسانی که ریسک پذیر نیستند بهتر است که از مبلغ کم شروع کنند.

سوالات متداول درباره اهرم مالی

یک نوع سود و یا زیان به کاری بشمار می رود که مناسب سهامداران و شرکت ها است.

خیر اهرم مالی از نظر شرعی مشکل ندارد زیرا قمار به حساب نمی آید.

اهرم مرکب در مدیریت مالی بسیار اهمیت دارد این نسبت می‌تواند بسیار مفید باشد، چون اثر ترکیب اهرم های عملیاتی و مالی و اثری که این ترکیب بر درآمد های شرکت دارد خلاصه می‌ کند.

اهرم مالی چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

امیر شاملویی

• اشتراک‌گذاری

در بازار آتی قراردادهای دارایی با اهرم 10 شروع می‌شوند، البته بر اساس وضعیت بازار و مقدار وجه تضمینی که سرمایه‌گذار پرداخت می‌کند، این اهرم قابل تغییر است.

عمدتا در مباحث مالی افراد را به دو دسته ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز تقسیم می‌کنند. این دو دسته رفتار متفاوتی دارند و روی گزینه‌های متفاوتی سرمایه‌گذاری می‌کنند. مهمترین مساله از نظر افراد ریسک‌پذیر دستیابی به سود است و در این مسیر حاضرند ریسک بالاتری در مقایسه با ریسک‌گریزها بپردازند. اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید، شاید نام اهرم مالی را شنیده باشید. اهرم مالی یکی از ابزارهایی است که با استفاده از آن می‌توان سود بسیار بیشتری کسب کرد. البته نباید فراموش کنیم که مقدار زیان کردن نیز در صورت اشتباه بسیار بیشتر است. در ادامه سعی می‌کنیم شما را بیشتر با اهرم مالی و کاربرد آن آشنا کنیم.

آشنایی با اهرم مالی

همان طور که گفتیم، اهرم مالی ابزاری است برای آن که بتوانیم بازدهی بیشتری از سرمایه‌گذاری خود به دست بیاوریم. اهرم در ایران در بازار آتی قابلیت کاربرد دارد. البته در خارج از کشور و بازارهای جهانی استفاده از آن بسیار وسیع‌تر است. اما اهرم چگونه کار می‌کند؟ به عنوان مثال، فرض کنید می‌خواهید 13 میلیون تومان را با استفاده از بازار آتی سرمایه‌گذاری کنید. در این صورت شما می‌توانید یک سکه طلا بخرید اما با استفاده از اهرم مالی، می‌توانید این مبلغ را به صورت ودیعه برای قرارداد آتی سکه به کار ببرید. در چنین شرایطی بسته به میزان اهرم خود، امکان خرید چند سکه طلا را خواهید داشت و تغییرات آتی قیمت سود و زیان شما را مشخص می‌کند. علاوه بر این، برخی دیگر نیز از کارگزاری‌ها اعتباری برای خرید سهام دریافت می‌کنند که به نوعی همان استفاده از اهرم مالی است.

یک کاربرد دیگر اهرم مالی برای شرکت‌ها است. شرکت‌ها از این ابزار برای تامین مالی خود استفاده می‌کنند. در صورتی که شرکتی چنین کاری را انجام دهد، نیاز به ورود مالکان جدید به شرکت را ندارد. البته چنین کاری ریسک آن شرکت را بالا می‌برد و مخاطرات خود را به همراه دارد.

شرایط استفاده از اهرم مالی

در بازار آتی قراردادهای دارایی با اهرم 10 شروع می‌شوند، البته بر اساس وضعیت بازار و مقدار وجه تضمینی که سرمایه‌گذار پرداخت می‌کند، این اهرم قابل تغییر است. فرض کنید می‌خواهید از بازار آتی 300 گرم زعفران بخرید. اندازه هر قرارداد آتی 100 گرم زعفران است و برای خرید 300 گرم شما باید 3 قرارداد آتی بخرید. البته برای ثبت سفارش باید مبلغ تضمین اولیه قرارداد و کارمزدها را داشته باشید. اما وجه تضمین اولیه چیست؟

وجه تضمین اولیه چگونه محاسبه می‌شود؟

وجه تضمین اولیه در طول زمان ثابت نیست و به نحوی پویا تغییر می‌کند. این مبلغ به شکل زیر محاسبه می‌شود:

مبلغ وجه تضمین اولیه = درصد وجه تضمین اولیه * [(میانگین قیمتهای تسویه روزانه در کلیه سررسیدهای قراردادهای آتی دارایی پایه * اندازه قرارداد/ براکت تغییرات وجه تضمین * 10)+1] * براکت تغییرات وجه تضمین * 10

وجه تضمین اولیه معادل 10 درصد و براکت تغییرات وجه تضمین معادل 200 هزار تومان هستند. بنابراین اگر بخواهید اقدام به خرید 300 گرم زعفران کنید، باید به اندازه 3 برابر وجه تضمین اولیه و کارمزدها در حسابتان پول داشته باشید تا سفارش‌‌تان ثبت شود. توجه داشته باشید که این مبلغ بسیار کمتر از مبلغی است که باید برای خرید 300 گرم زعفران بپردازید و در واقع این موقعیتی است که اهرم برای شما پدید آورده است.

وجه تضمین لازم چیست؟

در بالا به وجه تضمین اولیه کاربرد اهرم مالی اشاره کردیم. اما وجه تضمین برای ثبت سفارش لازم است. در پایان هر روز، مبلغی نهایی سفارش تحت عنوان وجه تضمین اعلام می‌شود و خریدار باید دست کم 70 درصد از مبلغ فوق را در حساب خود داشته باشد. در غیر این صورت، اخطاریه‌ای برای وی صادر می‌شود تا وجه تضمین خود را بالا ببرد. پس از دریافت اخطاریه، فرد دو راه دارد: یا حساب خود را افزایش می‌دهد یا از سفارش صرف‌نظر می‌کند.

اهرم چقدر عایدی دارد؟

به طور کلی برای محاسبه اهرم مالی باید ارزش قرارداد را بر وجه تضمین اولیه تقسیم کرد. اگر اهرم بازار آتی 10 باشد، به معنای آن است که اگر فرد در بازار عایدی یک درصد سود کند، در بازار آتی 10 درصد سود خواهد کرد. البته باید به یاد داشت که در مورد زیان هم همین طور است. یعنی اگر شما در بازار عادی یک درصد زیان می‌کردید، با استفاده از اهرم 10، ده درصد ضرر خواهید کرد. علاوه بر این، اگر اهرم مورد استفاده 5 باشد، به ازای هر درصد سود یا زیان سرمایه‌گذار در بازار عادی، 5 درصد در بازار آتی سود یا ضرر خواهید برد و اگر اهرم 20 باشد، به ازای هر درصد سود یا زیان فرد در بازار عادی، در بازار آتی 20 درصد سود یا زیان می‌کند.

جمع‌بندی

در این مطلب به اهرم مالی در بازار آتی اشاره کردیم. استفاده از اهرم مالی برای افراد ریسک‌پذیر مناسب است که آشنایی خوبی هم با بازارهای سرمایه دارند و برای افراد ریسک‌گریز اصلا توصیه نمی‌شود. اگر آشنایی خوبی با بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف ندارید، گزینه‌های مناسب‌تری مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارند که ریسک پایین‌تری دارند. اگر هم به چنین بازاری علاقمند شده‌اید، ابتدا دانش خوبی در مورد آنها به دست آورید.

اهرم مالی چیست؟ + مثال‌ها و کاربرد‌هایی که باید بدانیم

اهرم مالی (leverage) یعنی توانایی مالی یک بنگاه برای معاملات داخلی و خارجی خود، بدون اتکای صرف به پول نقد. از ابزار‌های اهرم مالی به منظور تامین مالی و نقدینگی بنگاه به بازار‌های مشتقه و اوراق بهادار می‌توان اشاره کرد.

ستاره | سرویس علوم – اگر با دنیای بیزینس سر و کار داشته باشید، حتما بارها اصطلاح اهرم مالی را شنیده و یا به کار برده‌اید. اهرم مالی اصطلاحی است که به روشی برای تکثیر سود یا زیان اشاره می‌کند. در واقع اهرم یعنی قرض کردن پول به قصد چندبرابر کردن درآمد حاصل از داد و ستد. برای درک کامل‌تر و دقیق‌تر این اصطلاح مالی و آشنایی با مثال‌های مختلف، این مطلب را از دست ندهید.

منظور از اهرم مالی چیست؟

منظور از اهرم مالی (leverage)، استفاده از انواع ابزارهای مالی (مثل اوراق بهادار، وام، قرض، سرمایه گذاری) برای افزایش نرخ بازدهی بالقوه سرمایه گذاری در یک بنگاه است. همچنین اهرم مالی را می‌توان قرض کردن پول برای چند برابر کردن سرمایه یا معامله پایاپای دانست. این اصطلاح در حوزه مدیریت مالی، به تکثیر سود یا زیان اشاره دارد.

روش‌های متداول در کسب اهرم مالی را می‌توان موارد زیر دانست:

• قرض
• وام بانکی
• خرید دارایی ثابت
• انتشار اوراق بهادار
• استفاده از ابزارهای مشتقه

درجه اهرم مالی (DFL) چیست؟

درجه یا حساسیت سود هر سهم (EPS: EARNING PER SHARE) نسبت به نوسانات درآمد عملیاتی، درجه اهرم مالی نامیده می‌شود. کار درجه اهرم مالی (DFL:DEGREE OF FINAANCIAL LEVERAGE) اندازه گیری درصد تغییر EPS برای یک واحد تغییر در درآمد قبل از بهره و مالیات (EBIT: EARNING BEFORE INETESRST & TAX) است. یعنی: (DFL= EBIT / (EBIT-I)

هر چقدر اهرم مالی بالاتر باشد، نوسان سود هر سهم (EPS) بیشتر است. یعنی برای هر یک درصد تغییر در EBIT یا درآمد عملیاتی، سود هر سهم (EPS) چقدر تغییر می‌کند. منظور از I در فرمول بالا INTEREST (نرخ بهره) است.

مثالی ساده برای درک بهتر اهرم مالی

فرض کنید که شما صاحب ۲۰ سکه طلا هستید و با آن به قیمت روز در بازار معامله می کنید. در طول یک بازه زمانی خاص، ۱ سکه سود می‌کنید. سپس به یک کارگزاری بورس رجوع کرده و ۸۰ سکه از او قرض می‌گیرید. اکنون شما صاحب ۱۰۰ سکه طلا هستید و ۱۱۰ سکه بدست می‌آورید. از این ۱۱۰ سکه، ۸۰ سکه قرض است و ۱۰ سکه هم از قبل داشتید. می‌ماند ۱۰ سکه که سود خالص شماست. این روش، یک روش اهرم مالی برای حداکثر سازی سود در معامله است.

(اطلاعات قراردادهای معاملات آتی را در بورس کالا در سایت IME.CO.IR بدست آورید)

اوراق سَلَف (پیش خرید نقدی محصولات واحدهای تولیدی به قیمت معین) از جمله ابزارهای مالی است که در بازار بورس ایران TSETMC.COM مبادله می‌شود)

آیا اهرم‌های مالی، ریسک ایجاد می‌کنند؟

بله. یکی از عوامل ایجاد کننده ریسک، اهرم مالی است که به واسطه ایجاد بدهی و هزینه‌های ثابت مالی بوده و می‌تواند ریسک فعالیت‌های شرکت را افزایش دهد.
بین اهرم مالی و معیارهای سنجش عملکرد شرکت‌های بورسی و خارج بورسی، رابطه ای وجود دارد که در بازدهی و زیان آن‌ها تاثیرگذار است و موضوع تحقیقاتی دانشجویان ارشد و دکتری است.

دو مثال‌ برای ایجاد اهرم مالی

• مثال ۱) یک شرکت یا موسسه یا نهاد دولتی، برای توسعه پروژه‌های صنعتی و خدماتی‌اش، با انتشار اوراق مشارکت که سود علی‌الحساب قابل پرداخت در سررسید دارد، نقدینگی برای پروژه‌ها جذب می‌کند. سپس با جذب نقدینگی، نیاز به سرمایه کمتری جهت انجام پروژه‌ها دارد. با این کار، اهرم مالی برای خود فراهم می کند تا در یک بازه زمانی، با جذب پول و پرداخت سود، توانایی اتمام پروژه و کسب عایدی در بلندمدت را ایجاد کند.
• مثال ۲) یک بنگاه چه در بازار سرمایه و چه خارج از بورس، یک دارایی ثابت (fixed asset) خرید کرده و با این کار، به سرمایه خود می‌افزاید و یک اهرم مالی برای خودش فراهم می‌کند. با این دارایی که ارزش روز مشخصی دارد، ظرفیت اعتبارگیری آن از بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری با توثیق (رهن) اسناد این دارایی، افزایش می‌یابد و شرکت می‌تواند وام یا ضمانت‌نامه جهت شرکت در پروژه ها و مناقصات دولتی و اخذ پیش‌پرداخت یا ضمانت حسن اجرای تعهدات، دریافت کند.

ابزارهای مشتقه و اهرم مالی

ابزارهای مشتقه مالی (DERIVATIVE CONTRACT) را می‌توان مصداقی از اهرم مالی دانست. ابزار مشتقه به قرارداد یا اوراقی اطلاق می‌شود که وابسته به ارزش کالا یا ارز یا اوراق بهادار است و ارزش مستقلی مثل زمین و مسکن یا طلا ندارد. پیمان‌های آتی (FORWARD CONTRACTS) قراردادهای آتی (FUTURES CONTRACT) و اختیار معامله (OPTIONS)، دو نوع از این ابزار مالی است. سرعت معاملات و ضریب نقدشوندگی دارایی‌ها در این بازار، بیشتر است و هزینه کمی دارد.

• اوراق مشتقه فرابورس (OTC) از مصداق‌های اهرم مالی برای شرکت است.
• اوراق مشترک مبادله ای که معامله استاندارد و رسمی قابل معامله در بازار رسمی اوراق مشتقه است، بین شرکت یا شخصیت حقیقی یا حقوقی صورت می‌گیرد و از مصداق‌های اهرم مالی است.

منظور از قراردادهای مشتقه در اهرم مالی چیست؟

سه نوع از قراردادهای معمول مشتقه به شرح زیر است:

۱. اهرم مالی با معاملات آتی

این معاملات که از اهرم‌های مالی محسوب می‌شود، به ۲ دسته فیوچر و فوروارد تقسیم بندی می‌شود. قرارداد آتی، قرارداد استاندارد شده‌ای است که خریدار و فروشنده، توافق و تعهد کرده که مقدار مشخصی از کالا را به قیمت معین و در زمان و مکان معین، معامله کنند. مثل بازار بورس. اما پیمان آتی یعنی این که در خارج از تالار بورس، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که مقدار مشخصی از کالا به قیمت معین در زمان معین، معامله شود. چه قیمت در زمان معامله کاربرد اهرم مالی بالا برود چه پایین.

۲. اهرم مالی با اختیار معامله

نوعی از اهرم‌های مالی است که خریدار و فروشنده، توافق می‌کنند که یکی از آن‌ها با پرداخت پول مشخص، اختیار خرید یا فروش کالای خاصی به مقدار مشخص و به قیمت مشخص در آینده را داشته باشد و با این حساب، اختیار معامله به او واگذار می‌شود.

۳. اهرم مالی با سواپ (swap)

یعنی معامله پایاپای. یعنی قرارداد معاوضه ای. به معنی عوض کردن و مبادله کردن و جایگزین کردی چیزی است. نوعی از ابزار‌های مشتقه و اهرم‌های مالی بنگاه‌ها بوده که جریان نقدینگی را بر اساس ارزش پایه واحد‌های پولی و نرخ‌های مبادلات و بهره و سهام، برنامه ریزی می‌کنند و پیش از تاریخ آتی، مورد معامله قرار می‌گیرد.
اهرم مالی با سواپ یعنی یک طرف قرارداد، نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام می‌کند. مثلا، ایران، از کشور‌هایی در نوار شمالی کشور برای استان‌های این بخش از کشور، برق وارد کند و به همان مبلغ دلاری خرید برق از کشوری، نفت به قیمت روز از خلیج فارس برای کشور صادر کننده برق، به فروش برساند. یعنی سواپ برق و نفت. سواپ برق، راهکار پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی است.

اهرم مالی و عملکرد شرکت

اهرم مالی، فاکتور تعیین کننده در توانایی مالی شرکت است. اهرم مالی، درجه درماندگی مالی و ظرفیت‌های مالی شرکت را به نمایش می‌گذارد. از نظر برخی محققان (مثل بریلی و میرس)، اهرم مالی ریسک آفرین است و ریسک شرکت را افزایش می‌دهد. مشخص است که وقتی شما، دارایی از جایی قرض می‌گیرید (مثل انتشار اوراق مشارکت و یا وام بانکی با بهره بالا) ریسک فعالیت‌های شرکت افزایش خواهد یافت. چرا که باید در سررسید، سود وام دهنده پرداخت تا مشمول جریمه دیرکرد نشود.

همراهان گرامی

جدیدترین کتاب‌های روز ایران درباره اهرم مالی و ابزارهای نوین مربوطه در بورس کالا و فرابورس ایران را می‌توانید در سایت کتابخانه ملی جستجو کنید. اگر با سوالی روبرو شدید، از طریق بخش «ارسال نظر» آن را با ما و خوانندگان ستاره در میان بگذارید. اگر به تازگی می‌خواهید وارد دنیای بورس شوید پیشنهاد می‌کنیم آموزش خرید و فروش سهام در کاربرد اهرم مالی بورس به صورت آنلاین را حتما مطالعه کنید.

استفاده مداوم از لوازم‌آرایش، هوای آلوده و خواب ناکافی باعث چروک شدن پوست صورت می‌شوند. با استفاده روزانه از کرم ضد چروک می‌توان چروک‌‌ها را از بین برد و از ایجادشان جلوگیری کرد، همچنین خاصبت سفت کنندگی این کرم‌ها از افتادگی ماهیچه و عضلات صورت جلوگیری می‌کند.

اهرم مالی چیست؟

یکی از روش‌های حفظ ارزش پول، سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است. در این بازارها این امکان برای شما وجود دارد که با توجه به سرمایه کمی که دارید از کارگزاری خود وام بگیرید. هرچند که این کار ریسک معاملات شما را افزایش می‌دهد اما می‌تواند سود بیشتری را برای شما به همراه داشته باشد. در واقع با این کار فرد از اهرم مالی استفاده می‌کند. شرکت‌ها نیز می‌توانند برای تامین مالی خود از اهرم مالی استفاده کنند. در ادامه این مقاله به بررسی اهرم مالی می‌پردازیم.

مفهوم اهرم مالی

اهرم مالی (Financial Leverage) که اهرم ترازنامه یا اهرم ساختار سرمایه نیز نامیده می‌شود، ناشی از تصمیماتی است که برای تامین مالی شرکت گرفته می‌شود. اهرم یعنی قرض کردن پول به قصد اینکه درآمد حاصل از داد و ستد آن چند برابر شود. مثلا شما 10 میلیون تومان پول دارید سپس از کارگزاری 90 میلیون تومان قرض می‌گیرید و با 100 میلیون تومانی که دارید معامله انجام می‌دهید. فرض کنید طی معاملات خود سود می‌کنید و 100 میلیون شما 120 میلیون می‌شود. 90 میلیون کارگزاری را باز می‌گردانید و به جز 10 میلیون تومانی که داشتید 20 میلیون دیگر نیز دارید. در واقع شما از اهرم استفاده کرده‌اید. همانطور که مشاهده کردید، شرکت‌ها نیز می‌تواند برای تامین مالی پروژه‌های خود استقراض کنند و به عبارتی اهرم مالی خود را افزایش دهند. توجه داشته باشید که استفاده از اهرم مالی همیشه باعث افزایش سود نمی‌شود بلکه ممکن است بازده کافی بدست نیاید و فرد یا شرکت دچار ضرر شود. کاربرد اهرم مالی در مدیریت مالی بسیار متداول است. با توجه به اهرم مالی می‌توان به این نکته پی برد که چرا با توجه به تغییر اندک در سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) شاهد تغییرات شدیدی در سود هر سهم هستیم؟

درجه اهرم مالی (Degree of financial leverage)

درجه اهرم مالی با استفاده از معامله زیر محاسبه می‌شود:

EBIT= سود قبل از بهره و مالیات شرکت

این معادله به میزان فروش و هزینه‌های عملیاتی مربوط نیست؛ زیرا با توجه به قسمت پایانی(سود عملیاتی-سود هر سهم) صورت سود و زیان تهیه می‌شود. در واقع درجه اهرم مالی بیانگر درصد تغییرات سود هر سهم(EPS) به ازای یک درصد تغییر در سود قبل از بهره و مالیات(EBIT) می‌باشد. درجه اهرم مالی با هزینه بهره رابطه مستقیم دارد. یعنی با افزایش هزینه بهره درجه اهرم مالی افزایش می‌یابد.

نسبت‌های اهرمی یا بدهی

این نسبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها توانایی شرکت را در برابر پرداخت تعهدات کوتاه مدت و بلند مدت محاسبه می‌کنند. نسبت‌های اهرمی شامل نسبت‌های زیر می‌باشد:

• نسبت بدهی = کل دارایی‌ها / کل بدهی‌ها

این نسبت بیانگر کل دارایی‌هایی می‌باشد که از محل بدهی‌ها تامین مالی شده‌اند.

• نسبت سرمایه = مجموع دارایی‌ها / مجموع سرمایه

همانطور که گفتیم استفاده از بدهی در ساختار مالی شرکت در واقع اهرم مالی نام دارد و هرچه بدهی‌ها به نسبت سرمایه یا حقوق صاحبان سهام بیشتر باشد درجه اهرم مالی شرکت بیشتر است. اگر نسبت بدهی را از یک کم کنیم نسبت سرمایه بدست می‌آید.

• (پوشش هزینه بهره) توان پرداخت بهره = هزینه بهره / سود قبل از بهره و مالیات

این نسبت بیانگر این است که چندبار می‌توان از محل سود قبل از بهره ومالیات(عملیاتی) هزینه بهره را پرداخت. پس هرچه این نسبت بالاتر باشد بهتر است.

استفاده از اهرم مالی در شرکت‌های بورسی

همانطور که گفتیم یکی از راه‌های تامین مالی شرکت‌ها استفاده از اهرم مالی می‌باشد. اینکار باعث می‌شود تا شرکت دیگر مجبور به افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید و تقسیم سود بین سهامداران نشود. استفاده از اهرم باعث افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری‌های شرکت می‌شود اما ریسک آن را کاربرد اهرم مالی نیز بالا می‌برد چراکه اگر سرمایه‌گذاری‌ها طبق پیش‌بینی‌های انجام شده پیش نروند شرکت دچار زیان بسیاری می‌شود. در واقع اهرم هم سود وهم زیان را می‌تواند افزایش دهد. با بررسی اهرم مالی شرکت‌ها می‌توانید به اینکه چقدر از سودآوری و رشد آن‌ها حاصل از استقراض بوده است پی ببرید. بالا بودن نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام شرکت بیانگر بالا بودن اهرم مالی است. این نسبت با توجه به عملکرد هر شرکت می‌تواند متفاوت باشد.

استفاده از اهرم مالی در قراردادهای مشتقه

از اهرم مالی در بازارهای مشتقه نیز می‌توان استفاده نمود. از ابزارهای مشتقه اختیار معامله (OPTIONS)، قرارداد آتی (FUTURES CONTRACT) و پیمان آتی (FORWARD CONTRACTS) را می‌توان نام برد. در واقع می‌توان آن‌ها را مصداقی از اهرم مالی دانست. اهرم اختیار معامله می‌تواند در ساخت و تدوین سبد دارایی یا پرتفوی، در مدیریت ریسک و در توسعه سیستم معاملات کاربرد داشته باشد.

در بازار آتی قراردادهای هر دارایی در ابتدا، اهرمی برابر ۱۰ دارند و با توجه به شرایط بازار و وجوه تضمین در آن، ممکن است این مقدار متغیر باشد. برای مثال فرض کنید فردی می‌خواهد از بازار آتی یک کیلوگرم زعفران خریداری کند. قیمت هرگرم زعفران در بازار 10 هزارتومان می‌باشد. اگر قرار داد آتی زعفران به ازای 100 گرم باشد. وی باید 10 قرارداد آتی خریداری نماید. درصورتیکه وجه تضمین هر قرارداد 200 هزار تومان باشد، فرد باید مبلغ 2 میلیون تومان (200000×10) را بابت خرید بپردازد. در صورتی که اگر می‌خواست در حالت عادی زعفران را بخرد باید 10 میلیون تومان (10000×1000kg) پرداخت می‌کرد. در واقع مثل این است که از اهرم 5 (10/2) استفاده کرده است. به این خاصیت بازار آتی خاصیت اهرمی می‌گویند.

جمع بندی

همانطور که می‌دانید افراد با استفاده از اهرم مالی ریسک سرمایه‌گذاریشان را بالاتر می‌برند. شرکت‌ها نیز می‌توانند برای تامین مالی خود استقراض کنند که با اینکار ریسک مالی شرکت افزایش می‌یابد. اگر شرکت بازدهی بالایی از این سرمایه‌گذاری‌ها بدست آورد و این بازدهی از هزینه بهره و وام و بدهی موردنظر بیشتر باشد برای شرکت بسیار خوب است. اما اگر برعکس این قضیه اتفاق بیافتد شرکت را با بحران مالی رو به رو می‌شود. درکل استفاده از اهرم می‌تواند برای فرد یا شرکت مفید باشد اما به شرطی که با دانش و آگاهی کامل از آن استفاده شود. جهت یادگیری بیشترمفاهیم مالی سایر مقالات سایت اقتصاد بیدار را مطالعه نمایید.

اهرم مالی چیست و چه کاربردی دارد؟

بسیاری از شرکت‌ها از اهرم مالی در جریان فعالیت‌های تجاری روزمره خود استفاده می کنند. اهرم مالی یک نوع روش تامین مالی از محل استقراض است و ممکن است شرکت‌ها و افراد مختلف بسته به صنعت و حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند به نوعی از آن استفاده کنند. در حالی که صاحبان مشاغل نوپا ممکن است در تعهد بدهی‌ها تردید کنند، اما استفاده از اهرم مالی برای افزایش درآمد و ارزش دارایی می‌تواند در دراز مدت نتیجه دهد. این روش علیرغم مزایای زیادی که دارد معایبی نیز دارد. در این مطلب قصد داریم بیشتر در خصوص مفهوم اهرم مالی صحبت کنیم و نحوه محاسبه، مزایا و معایب استفاده از آن را بررسی کنیم.

فهرست مطالب

اهرم مالی چیست؟

اهرم مالی استفاده از بدهی برای به دست آوردن دارایی‌های اضافی یا تامین مالی پروژه‌ها است. برای ایجاد بدهی، افراد یا مشاغل وام می‌گیرند. در مقابل، وام گیرندگان به وام دهندگان قول می‌دهند که اصل مبلغ و بهره وام‌های خود را بازپرداخت کنند. به اهرم مالی اهرم یا معامله بر روی سهام نیز گفته می‌شود. اهرم مالی به ما می‌گوید که یک شرکت چقدر به استقراض وابسته است و چگونه از بدهی یا استقراض خود درآمد ایجاد می‌کند.

دلایل استفاده از اهرم مالی ممکن است برای افراد و شرکت‌های مختلف متفاوت باشد. شرکت‌ها ممکن است بخواهند دارایی و تجهیزاتی را برای افزایش ارزش سهامداران خریداری کنند، اما سرمایه‌گذاران فردی ممکن است از اهرم‌های مالی برای افزایش بازده سرمایه‌گذاری خود استفاده کنند. در هر صورت، اگر ارزش دارایی افزایش یابد و نرخ بهره وام کاربرد اهرم مالی کمتر از نرخ افزایش ارزش دارایی باشد، صاحب آن دارایی بازده بیشتری دریافت خواهد کرد. با این حال، اگر ارزش دارایی کاهش یابد، به این معنی است که مالک ضرر مالی بیشتری متقبل خواهد شد.

شرکت‌ها از ترکیبی از حقوق صاحبان سهام و بدهی برای تامین مالی عملیات‌های تجاری خود استفاده می‌کنند، اما برای حفظ رشد سود باید نرخ بازدهی بالاتری نسبت به نرخ بهره وام‌های خود ایجاد کنند. در عین حال، شرکت‌ها باید تمایل به استقراض و حفظ حاشیه سود عالی داشته باشند.

مزایا و معایب اهرم مالی

• وام گیرندگان ممکن است سرمایه گذاری اولیه نسبتاً کمی انجام دهند.
• وام گیرندگان ممکن است بتوانند دارایی‌های بیشتری را از طریق تامین مالی بدهی با وجوه اضافی خریداری کنند.
• تحت شرایط مساعد، اهرم مالی می‌تواند بازدهی بالاتری را برای یک فرد یا کسب و کار به ارمغان آورد.

• این کاربرد اهرم مالی کاربرد اهرم مالی کاربرد اهرم مالی احتمال وجود دارد که ارزش دارایی‌ها به سرعت کاهش یابد و زیان های مالی ممکن است با اهرم مالی افزایش یابد.
• در صنایعی مانند خودروسازی، ساخت و ساز و تولید نفت، اهرم مالی با ریسک عملیاتی بیشتری برای این شرکت‌ها همراه است.
• سوء استفاده از اهرم مالی می‌تواند شرکت‌ها را مجبور به ترک کردن و تعطیلی تجارت کند.

شرکت‌هایی که سود کمتری ایجاد می‌کنند و جریان درآمد قابل پیش بینی کمتری دارند، زمانی که ارزش دارایی‌هایشان کاهش یابد، ضرر بیشتری متحمل خواهند شد. این شرکت‌ها ممکن است مجبور به پرداخت نرخ بهره بالاتر برای وام‌ها شوند زیرا ریسک آن‌ها بیشتر است. اهرم مالی ابزار مفیدی برای شرکت‌هایی است که سودآور هستند و می‌توانند جریان درآمد خود را پیش بینی کنند.

نسبت های اهرمی

برای تعیین سلامت و قدرت مالی یک شرکت، تحلیلگران، مؤسسات وام دهی و بانک‌ها می‌توانند از نسبت های اهرمی مختلفی استفاده کنند. نسبت اهرمی یک معیار مالی است که میزان سرمایه یک شرکت در قالب بدهی را بررسی می‌کند یا تعیین می‌کند که آیا این شرکت می‌تواند بدهی های خود را پرداخت کند یا خیر. هر نسبت بر یک یا چند عامل تمرکز دارد: بدهی، حقوق صاحبان سهام، دارایی ها و هزینه های بهره.

حداقل 10 نسبت اهرم مالی خاص وجود دارد و اکثر آن‌ها سلامت مالی یک شرکت را تجزیه و تحلیل می‌کنند:

نسبت اهرم مصرف کننده

نسبت اهرم مصرف کننده تعیین می‌کند که یک مصرف کننده معمولی نسبت به درآمد قابل تصرف خود چه میزان بدهی دارد. برای محاسبه نسبت اهرم مصرف کننده، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

نسبت اهرم مصرف کننده = کل بدهی خانوار تقسیم بر درآمد شخصی قابل مصرف

نسبت بدهی به سرمایه

نسبت بدهی به سرمایه، اهرم مالی یک شرکت را با مقایسه کل بدهی شرکت با سرمایه آن اندازه گیری می‌کند. در این حالت، منظور از بدهی، بدهی کوتاه مدت و بلندمدت بهره دار شرکت است و سرمایه عبارت است از مجموع تمام بدهی های دارای بهره به اضافه حقوق صاحبان سهام که ممکن است شامل همه اشکال سهام باشد. برای محاسبه نسبت بدهی به سرمایه یک شرکت، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

نسبت بدهی به سرمایه = بدهی تقسیم بر (بدهی کاربرد اهرم مالی + حقوق صاحبان سهام)

نسبت بدهی به تامین سرمایه

نسبت بدهی به تامین سرمایه به طور مستقیم اهرم مالی یک شرکت را با ارزیابی میزان بدهی آن شرکت در ساختار سرمایه‌ای آن اندازه گیری می‌کند. این نسبت رهن‌های عملیاتی را نیز شامل بدهی‌ها می‌کند و سهام عادی و ممتاز را به عنوان حقوق صاحبان سهام در نظر می‌گیرد. فرمول محاسبه نسبت بدهی به تامین سرمایه به شرح زیر است:

نسبت کل بدهی به تامین سرمایه = (بدهی کوتاه مدت + بدهی بلندمدت) تقسیم بر (بدهی کوتاه مدت + بدهی بلند مدت + حقوق صاحبان سهام)

نسبت اهرم بدهی به EBITDA

نسبت اهرم بدهی به EBITDA بررسی می‌کند که چگونه یک شرکت می‌تواند بدهی‌های متحمل شده خود را پرداخت کند و چقدر احتمال دارد که شرکت در پرداخت بدهی‌ها قصور کند. EBITDA مخفف درآمد قبل از بهره، مالیات، استهلاک و کاهش بها است. موسسات مالی و اعتباری معمولا از این نسبت استفاده می‌کنند و شرکت‌ها باید سعی کنند این نسبت را حداکثر روی 3.0 نگه دارند. برای محاسبه این نسبت، تحلیلگران از این فرمول استفاده می‌کنند:

نسبت بدهی به EBITDA = بدهی تقسیم بر EBITDA

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) شاید شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین نسبت اهرم مالی باشد. در بیشتر صنایع، شرکت‌ها سعی می‌کنند نسبت D/E خود را روی 2.0 یا کمی پایین‌تر نگه دارند. نسبت D/E بالا ممکن است نشان دهنده یک استراتژی تامین مالی تهاجمی با بدهی باشد که منجر به نوسان درآمد، به ویژه در بین نرخ های بهره بالا می‌شود. تحلیلگران می‌توانند نسبت D/E یک کسب و کار را این گونه محاسبه کنند:

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام = کل بدهی ها تقسیم بر کل حقوق صاحبان سهام

درجه اهرم مالی

درجه اهرم مالی (DFL) یک نسبت اهرمی است و ارزیابی می‌کند که چگونه سود یک شرکت از هر سهم پس از ایجاد تغییرات در ساختار سرمایه آن، تحت تأثیر تغییرات درآمد عملیاتی قرار می‌گیرد. زمانی که درجه اهرم مالی بالا باشد، به این معنی است که شرکت تغییرات سریعی را در سود تجربه خواهد کرد. این موضوع می‌تواند منجر به بازدهی عالی شود، اما تنها در صورتی که درآمد عملیاتی شرکت افزایش یابد.

برای محاسبه DFL، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

درجه اهرم مالی = درصد تغییرات در سود به دست آمده از هر سهم (EPS) تقسیم بر درصد تغییرات در EBIT

EBIT نشان دهنده سود قبل از بهره و مالیات است.

از طرف دیگر، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

درجه اهرم مالی (DFL) = EBIT تقسیم بر (EBIT منهای بهره)

ضریب حقوق صاحبان سهام

ضریب حقوق صاحبان کاربرد اهرم مالی سهام مانند نسبت D/E است، اما به جای مقایسه کل بدهی‌های یک شرکت با حقوق صاحبان سهام، دارایی‌ها را با حقوق صاحبان سهام مقایسه می‌کند. تحلیلگران می‌توانند با استفاده از فرمول زیر، ضریب حقوق صاحبان سهام را محاسبه کنند:

ضریب حقوق صاحبان سهام = کل دارایی‌ها تقسیم بر کل حقوق صاحبان سهام

برای تعیین ارزش دارایی‌های یک شرکت، کل بدهی شرکت را به ارزش کل حقوق صاحبان سهام اضافه کنید:

کل دارایی‌ها = کل بدهی + حقوق صاحبان سهام

نسبت پوشش هزینه های ثابت

نسبت پوشش هزینه های ثابت که با عنوان نسبت تعداد دفعات تحقق بهره (TIE) نیز شناخته می‌شود، جریان نقدی شرکت را با بهره بدهی بلندمدت مقایسه می‌کند. در این مورد، شرکت‌ها تمایل دارند نسبت‌های بالاتری داشته باشند، زیرا این نسبت‌ها مطلوب هستند. برای یافتن نسبت پوشش هزینه های ثابت، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

نسبت تعداد دفعات تحقق بهره (TIE) = EBIT تقسیم بر هزینه بهره بدهی های بلند مدت

نسبت پوشش بهره

نسبت پوشش بهره مفاد بیشتری را به بدهی‌های شرکت اضافه می‌کند و به تحلیلگران می‌گوید که یک شرکت تا چه اندازه می‌تواند بدهی خود را تامین کند. بسته به صنعت، شرکت‌ها باید این نسبت را روی 3.0 یا بالاتر نگه دارند. فرمول محاسبه نسبت پوشش بهره از این قرار است:

نسبت پوشش بهره = درآمد عملیاتی تقسیم بر هزینه های بهره

نسبت اهرمی ردیف 1

نسبت اهرمی ردیف 1 سلامت مالی یک بانک را با مقایسه سرمایه اصلی آن با کل دارایی‌های آن اندازه گیری می‌کند. در این مورد، از دارایی‌های ردیف 1 استفاده می‌شود، زیرا این نوع دارایی‌ها به راحتی در طول یک بحران مالی نقد می‌شوند. برای یافتن نسبت اهرمی ردیف 1 یک بانک می‌توانید از این فرمول استفاده کنید:

نسبت اهرمی ردیف 1 = سرمایه ردیف 1 تقسیم بر دارایی های تلفیقی ضربدر 100

نحوه محاسبه سود پس از استفاده از اهرم مالی

برای اینکه بفهمید هنگام استفاده از اهرم مالی چقدر می‌توانید سود ببرید، ابتدا باید تغییر در ارزش دارایی خریداری شده را اندازه گیری کنید، سپس کل سرمایه خود را به علاوه هر میزان بهره‌ای که روی بدهی‌ها دارید از آن کم کنید (کل سرمایه + درصد بهره بدهی).

برای پیدا کردن تغییر در ارزش دارایی، از این فرمول استفاده کنید:

دارایی ضربدر (1 + درصد تغییر در دارایی)

تغییر در ارزش دارایی باید به صورت اعشاری باشد.

برای اینکه بفهمید چقدر می‌توانید سود کنید، از این فرمول کلی استفاده کنید:

دارایی ضربدر (1 + درصد تغییر در ارزش دارایی) منهای (کل سرمایه + درصد بهره بدهی)

مثال هایی از اهرم مالی

مثال اول:

اهرم مالی می‌تواند برای یک فرد سرمایه گذار این گونه کار کند:

اگر شخصی یک ملک 25000 دلاری را به طور کامل با پول خود خریداری کند و ارزش ملک 30٪ (0.30) افزایش یابد، آن شخص می‌تواند این ملک را به قیمت 32500 دلار بفروشد و 7500 دلار سود ببرد.

دارایی × (1 + % تغییر در ارزش دارایی) – (کل سرمایه + % بهره بدهی):

25000 دلار × (1 + 0.30) – (25000 دلار + 0) = 32500 دلار – 25000 دلار = 7500 دلار

اگر این ملک تا 30 درصد مستهلک شود، ارزش ملک 17500 دلار خواهد بود و مالک 7500 دلار ضرر می‌کند.

25000 دلار × (1 – 0.30) – (25000 دلار) = 25000 دلار × (0.7) – 25000 دلار = 17500 دلار – 25000 دلار = منفی 7500 دلار

اگر همین فرد ملکی به ارزش 75000 دلار با 50000 دلار از پول خود و 25000 دلار وام گرفته شده از بانک با نرخ بهره 5 درصد خریداری کند، ریسک بیشتری را متقبل می‌شود اما به طور بالقوه پاداش بیشتری دریافت می‌کند. اگر ارزش ملک تا 40 درصد افزایش یابد، صاحب ملک می‌تواند ملک را به قیمت 105000 دلار بفروشد و سود کند (30000 دلار منهای 1270 دلار بهره بدهی به بانک).

75000 دلار × (1 + 0.40) – (75000 دلار + 0.05 × 25000 دلار) = 105000 دلار – (75000 دلار + 1250 دلار) = 105000 دلار – (76250 دلار) = 28750 دلار

برعکس، اگر این ملک 40 درصد از ارزش خود را از دست بدهد، مالک 31270 دلار پس از فروش ملک به قیمت 45000 دلار ضرر خواهد کرد.

مثال دوم:

شرکت اپل Ltd ماشین آلاتی را به قیمت 100000 دلار به صورت نقدی خریداری کرد. با استفاده از این ماشین آلات، این شرکت 150000 دلار درآمد ایجاد کرد. در همان زمان، شرکت دیگری به نام Kiwi Pvt. Ltd برای خرید همین نوع ماشین آلات وام گرفت تا درآمدی معادل 150000 دلار داشته باشد. شرکت Kiwi Pvt. Ltd از اهرم مالی برای ایجاد درآمد استفاده کرد اما با ضرر 300000 دلاری مواجه شد.

• اگر ارزش اهرم مالی بیشتر باشد، استفاده از بدهی بیشتر می‌شود و هزینه شرکت از نظر کارمزد فرآیندها و سود پرداختی بر آن افزایش می‌یابد و این موضوع ممکن است بر EPS (سود به دست آمده از هر سهم) و سودآوری یک شرکت تأثیر بگذارد.
• اگر ارزش اهرم مالی کم باشد، یک شرکت بسیاری از سهام و اوراق بهادار مالی را برای جمع آوری وجوه برای رشد تجارت خود منتشر می‌کند. در عین حال، ریسک نیز در حال افزایش است زیرا ریسک بازار بالا است و بازار بیش از حد در نوسان است.
• ریسک مالی همچنین به یافتن موقعیت مالی واقعی یک شرکت و شناسایی ریسک های مرتبط با فعالیت‌های تجاری آن شرکت کمک می‌کند.
• اهرم مالی به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد تا اعتبار شرکت‌ها و ریسک های موجود در یک معامله پولی را درک کنند. همچنین کمک می‌کند تا سرمایه گذاران بازگشت سرمایه خود را ببینند و بازدهی بالقوه سرمایه‌گذاری‌های خود را محاسبه کنند.

همه مشاغل باید اهرم مالی را ردیابی کنند

اهرم مالی یک معیار مفید نظارتی برای صاحبان تمامی مشاغل و کسب و کارها است. در حالی که اهرم مالی می‌تواند به رشد کسب و کار و دارایی‌های شما کمک کند، می‌تواند خطرآفرین نیز باشد. گاهی ممکن است انتظار داشته باشید که ارزش دارایی‌های شما افزایش یابد، اما در عمل ارزش خود را از دست می‌دهند. با این حال، بازده اهرم مالی، به ویژه برای مشاغل کوچک‌تر که دارای ارزش سهام کمتری هستند، می‌تواند فوق‌العاده باشد.

اگر هنوز در درک اهرم مالی مشکل دارید، حتما با یک حسابدار متخصص مشورت کنید تا راهنمایی‌های بیشتری در مورد اهرم مالی دریافت کنید. البته برای محاسبه اهرم مالی شرکت خود باید به صورت های مالی دقیق دسترسی داشته باشید. با استفاده از نرم افزارهای حسابداری حرفه‌ای، مثل نرم افزار حسابداری محک می‌توانید به این مهم دست یابید.