اقتصاددان و استاد دانشگاه
مزایای قراردادهای اختیار معامله چیست؟ (۱)
از آمار رشد صنعت اختیار معامله ها در بورس های جهانی، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی داشته و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند.
به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، سابقه معامله قراردادهای اختیار معامله ( options ) به سال ۱۹۷۳ (یعنی ۴۴ سال قبل) بر می گردد. در دهه های اخیر طبق آمار «شورای صنعت اختیار معامله ها» ( OIC ) حجم کل قراردادهای اختیار معامله در بورس های ایالات متحده در ۱۹۵۹ حدود ۵۰۷ میلیون بوده است. تا ۲۰۰۷ این رقم رشد چشم گیری نموده و از ۳ میلیارد قرارداد فراتر رفته است. در سطح جهانی تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس ها در سال ۲۰۱۵ به ۷۸/۲۴ میلیارد قرارداد رسید که نسبت به سال ۲۰۱۴ رشدی معادل ۵/۱۳ درصد داشته است لذا صنعت مزبور بالاترین نرخ رشد را از ۲۰۱۰ تجربه کرده است. در منطقه آسیا- پاسیفیک رشد مزبور بیشترین بوده یعنی به ۷/۳۳ درصد رسیده و تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس ها آن منطقه ۷/۹ میلیارد قرارداد بوده است.
از ارائه آمار رشد این صنعت و بازار در مقدمه بالا، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی دارند و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند که چنین رشدی را بخصوص در آسیا پاسیفیک تجربه کرده اند. اما چرا این ابزار معاملاتی این چنین مقبولیت عام پیدا کرده است؟ هر چند میدانیم ریسک های آن حکم میکند که این قراردادها فقط برای معامله گران مطلع و آگاه مفید فایده باشند؛ اما به راستی مهمترین مزیت های قراردادهای اختیار کدام اند؟
دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه
مزایای قراردادهای اختیار معامله
گرچه بیش از ۴۰ سال از معرفی آنها می گذرد ولی گویا توجه به شایستگی آنها همین چند سال شروع شده است. برخی از سرمایه گذاران از انجام معاملات اختیار معامله ها ( options ) سرپیچی می کنند چرا که بر این باورند آن قراردادها پیچیدگی های خاص خود را دارند و لذا شناخت و فهم و درک درست آنها مشکل است. برخی از سرمایه گذاران تجربه تلخی از اولین تجارت خود از تجارت آنها دارند، زیرا نه خود آنها و نه کارگزار آن ها اموزش علمی و عملی مناسبی را در چگونگی بکارگیری آن ابزارها ندیده اند. بکارگیری نامناسب و نادرست از قراردادهای اختیار معامله، مثل هر ابزار قدرتمند دیگری، میتواند به مشکلات عدیده ای منجر شوند.
باید گفت که واژه «ریسکی» ( risky ) و یا «خطرناک» ( dangerous ) که به ناحق به این قراردادها توسط برخی رسانه های مالی در دنیا سنجاق شده است، اجازه نمی دهند مزایای آن از پشت ابرها تیره نمایان شوند. لذا این امر برای سرمایه گذاران بخصوص منفرد از اهمیت خاصی برخوردار است که قبل از هر گونه تصمیمی درباره ارزش قرارداد اختیار معامله به هر دو روی سکه دقیق شوند.
مزایای کاربرد قراردادهای اختیار معامله می توان در چهار دسته (بدون ترتیب اهمیت) خلاصه نمود. آنها کارایی و کارآمدی هزینه ها ( cost efficiency ) را افزایش می دهند، میتوانند ریسک کمتری نسبت به «سهام» داشته باشند؛ معاملات آن ها درصد بازده بالقوه بالاتری بدست می دهند و سرانجام آنها تعداد متنوعی از استراتژی های معاملاتی را ارائه می کنند. پس از توجه به شرح بسیار مختصری که برای هر کدام آنها داده خواهد شد، اگر ارزیابی مجددی درباره قرادادهای اختیار معامله داشته باشید. از مزایای اوراق اختیار فروش فرصت های پیش رو در بورس های کشور بیشتر و بهتر استفاده خواهید برد.
قراردادهای اختیار معامله در کاربرد اهرم های مالی ( Leveraging ) با قدرت عمل میکنند بطور دقیق تر، یک سرمایه گذار میتواند به کمک اختیار معامله ها وضعیت یا موفقیت معاملاتی خاصی را در مورد سهام بخود بگیرد که در مقایسه با وضعیت مشابه آن درباره سهام (خرید یا فروش) بدون کمک اختیار معامله، هزینه های بزرگی را متحمل نشود. برای مثال، برای خرید ۲۰۰ سهم ۸۰ دلاری، یک سرمایه گذار میباید ۱۶۰۰۰ دلار هزینه کند. در حالیکه اگر آن سرمایه گذار یا خریدار آن سهام اقدام به خرید دو قرارداد اختیار خرید ( call options ) به ۲۰ دلار می نمود. (هر قرارداد شامل ۱۰۰ سهم است)، کل هزینه هایی که او می بایست بپردازد ۴۰۰۰ دلار می شد. (۲۰ دلار قیمت هر قرارداد در بازار ×۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد). در این گزینه سرمایه گذار مزبور ۱۲۰۰۰ دلار از سرمایه خود را در اختیار دارد تا به صلاح خود صرف گزینه های دیگر نماید. واضح است کار «به همین سادگی» نیست، سرمایه گذار مزبور مجبور است قرارداد اختیار خرید مناسب و درستی را خریداری نماید که بتواند با وضعیت یا موقعیت آن سهم بخوبی برابری کند. گرچه، این استراتژی (که بدان "جایگزینی سهام" میگویند) تنها گزینه قابل قبول نیست ولی روشی عملی و مفید و از نظر هزینه ها کارآمد است.
مثال، فرض کنید شما تمایل به خرید سهام شرکت «آتیه» نموده اید، زیرا فکر میکنید در چند ماه آینده سهام مزبور ترقی خواهند نمود. شما میخواهید ۲۰۰ سهم آن شرکت را که هر سهم ۱۳۱ دلار معامله میشود، خریداری نمایید، این سرمایه گذاری یا خرید برای شما در کل ۲۶۲۰۰ دلار هزینه در بردارد. به جای آنکه آن همه پول را درگیر کنید، شما می توانید به بازار قراردادهای اختیار معامله در بازار سهام یا بورس کالا مراجعه کرده و اختیار معامله مناسبی را که بسیار به آن سهام هم تراز هستند انتخاب کنید و یک قرارداد اختیار خرید ( call option ) برای چند ماه آینده با قیمت توافقی یا قیمت اعمال ۱۰۰ دلار به مبلغ ۳۱ دلار خریداری کنید. برای کسب یک وضعیت یا موقعیت معادل اندازه ۲۰۰ سهم که در بالا اشاره شد، شما به دو قرارداد نیاز دارید. این امر کل سرمایه گذاری شما را به ۶۸۰۰ دلار می رساند. (۳۴ دلار قیمت آن قرارداد در بورس × ۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد) که با حجم سرمایه گذاری قبلی بر روی همین تعداد از آن سهام که ۲۶۸۰۰ بود کلی تفاوت دارد. این تفاوت را می توانید در حساب خود بخوابانید و سود سپرده آنرا بگیرید و یا به شکار فرصتها سرمایه گذاری در داراییهای دیگری (مثل مشتقه های کالایی) تا بدین وسیله سبد دارایی های (پرتفوی) خود را متنوع تر ساخته و ریسک سرمایه گذاری های خود را کاهش دهید (به همبستگی آماری بین کالاها و سهام در پرتفوی خود توجه داشته باشید که منفی اند، یعنی در صورت کاهش قیمت یک قلم افزایش قیمت در دیگری حافظ منافع ما میشود!).
با توجه به طولانی شدن بحث، اجازه دهید ۳ مزیت دیگر اختیار معامله را در یادداشت بعدی مطرح کنیم.
اوراق تبعی چیست؟ لیست شرکت های دارای اوراق اختیار فروش تبعی
در بازار بورس ایران سهامداران همواره از رشد قیمت سود برده. باکم شدن قیمت در بازار ریزشی زیان کرده و از بازار دور میگردند. یکی از نکات قابل اهمیت برای سهامداران اطمینان از بازده مورد انتظار برای معاملاتی است که در بازار سرمایه انجام میدهند. این مطلب با توضیح اوراق اختیار تبعی این دغدغه را تا حدودی برای معاملهگران برطرف میکند.
به جهت برطرف نمودن این دغدغه سهامداران و اطمینان بخشی به سهامداران در خصوص ارزشمند بودن سهام شرکت و حفظ منافع آتی آنها، حتی در روزهای منفی بازار ابزارهای نوین مالی گسترش پیداکرده. این امکان را در اختیار سهامداران قرار داده تا بتوانند در روزهای منفی و هنگام ریزش بازار نیز بازدهی خود را تا حدودی تضمین نمایند. اوراق اختیار فروش تبعی ابزاری است که ریسک سرمایهگذاری را تا حدود زیادی کاهش داده و میتوان آن را بیمه کردن قیمت سهم نیز نامید.
اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟
اوراق اختیار فروش تبعی توسط شرکت عرضه کنند سهام صادرشده، به فروش میرسد. در آن شرکت تعهد میکند سهام خود را در قیمت مشخص (قیمت اعمال) و در تاریخی از قبل تعیینشده (تاریخ اعمال) مجدداً از خریدار سهم بازخرید نماید. شرکتهای منتشر کننده قبل از انتشار این اوراق مشخصات و شرایط آن را در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی منتشر مینمایند. سهامداران بایستی قبل از اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی این اطلاعیه عرضه اوراق را موردتوجه و مطالعه قرار دهند.
طرح انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در ۱۶ مردادماه سال ۱۳۹۱ با عنوان ” عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس تهران ” در شورای عالی بورس به تصویب رسید و اجرایی گردید.
در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی چه مواردی ذکر میگردد:
- سهم پایه: سهم اصلی نماد مورد معامله
- نام عرضهکننده و کارگزار عرضه: شرکتی که پس از اخذ مجوز از سازمان بورس اقدام به انتشار اوراق اختیار تبعی فروش مینماید.
- تاریخ اعمال (exercise date): تاریخ مدنظر برای انجام تعهد خرید سهم از سهامداران
- دوره معاملاتی: فاصله بین انتشار اوراق تا روز انجام تعهد اختیار تبعی فروش
- قیمت اعمال (exercise price): قیمت تعهد شده برای بازخرید سهام شرکت
- سقف خرید: حداکثر تعدادی که سهامداران میتوانند اوراق اختیار فروش تبعی خریداری نمایند.
- سررسید: آخرین روزی که اوراق اختیار فروش قابلیت اعمال دارند.
- کل حجم عرضه: تعداد کل اوراق اختیار فروشی که توسط عرضهکننده صادر خواهد گردید.
- حداقل عرضه روزانه: تعداد اوراق عرضهشده برای یک روز کاری از طرف عرضهکننده
- قیمت عرضه: قیمتی که برای خرید این اوراق در نظر گرفته میشود و در هرروز طبق فرمول محاسباتی اعلام میگردد.
همچنین در این اطلاعیه شرایط تسویه تعهد در تاریخ اعمال نیز بهوضوح ذکر میگردد.
سازوکار استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟
- شیوه انتشار و استفاده از این اوراق در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به سایر بورس های دنیا متفاوت است. در ایران برای خرید اوراق اختیار فروش تبعی حتماً بایستی سهم پایه (سهم شرکتی که میخواهید اوراق تبعی آن را خریداری نمایید) را در سبد سهام و پرتفوی خود داشته باشید.
- هر سهامدار بایستی به محدودیتهای اعلامشده در فرم اطلاعیه انتشار اوراق اختیار فروش تبعی دقت نموده، در صورت عدم رعایت مفاد آن ضرر وی قابلبرگشت نیست.
- سهامدار نمیتواند بیشتر از تعداد سهم اصلی در پرتفوی خود اوراق اختیار آن سهم را خریداری نماید. مبلغ پرداختشده بابت خرید تعداد بیشتر اوراق پس از کسر هزینهها بهعنوان خسارت، به عرضهکننده تعلق خواهد گرفت.
- دقت نمایید که طبق اطلاعیه، هر سهامدار حقیقی نمیتواند بیش از ۱۰۰۰۰۰ سهم درخواست کند و این در صورتی است که برای آن حداقل تعریفنشده است درحالیکه شرایط برای سهامدار حقوقی متفاوت است.
قوانین مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی:
- خرید این اوراق دارای محدودیت است. در صورت خرید بیشازحد اعلامشده در اطلاعیه انتشار اوراق، مازاد خریداریشده اعتبار نداشته. و وجهی به سهامدار عودت داده نخواهد شد.
- در زمان خرید اوراق بایستی سهامدار سهم پایه (سهم اصلی شرکت) باشید و حداکثر بهاندازه تعداد سهمی که در پرتفوی دارید اوراق خریداری نمایید.
- این اوراق دارای بازار ثانویه نیست. به این معنی که پس از خرید دیگر قابلفروش نخواهد بود.
- اگر بعد از خرید اوراق قسمتی از سهام اصلی خود را بفروشید، در پایان روز معاملاتی تعداد مازاد اوراق شما اعتبار خود را از دست میدهد وجهی بابت آن عودت داده نخواهد شد.
- برای استفاده از این اوراق در تاریخ اعمال نیز حتماً بایستی به کارگزار درخواست خود را اعلام نمایید. در صورت عدم اعلام درخواست در سررسید اوراق در پایان روز باطل گردیده و اعتباری نخواهد داشت. همچنین وجهی بابت این اوراق فاقد اعتبار به سهامدار تعلق نخواهد گرفت.
اوراق اختیار فروش تبعی تا زمان سررسید غیرقابل معامله هستند و تنها در تاریخ سررسید قابلیت اعمال دارند.
شایانذکر است برای به دست آوردن اطلاعات کامل در مورد سایر موارد احتمالی در مورد اوراق، نظیر بسته بودن سهم در روز عرضه اوراق، افزایش سرمایه یا توزیع سود نقدی توسط شرکت و … به دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش، به مصوبه سازمان بورس مراجعه نمایید.
نماد اوراق اختیار فروش تبعی چگونه شکل میگیرد؟
نماد اوراق اختیار فروش تبعی بهصورت معمول از حرف «ه» همراه با قسمتی از نماد پایه و همچنین تاریخ سررسید مزایای اوراق اختیار فروش اوراق تشکیل میگردد. بهعنوانمثال برای سهم شرکت بانک صادرات ایران «وبصادر» اوراق اختیار فروش تبعی با تاریخ سررسید اسفند سال ۹۹ با نماد «هصادر ۹۱۲” منتشر گردیده است.
خریدار اوراق اختیار فروش تنها در تاریخ اعمال بایستی اختیار فروش را اعمال نماید. پسازاین تاریخ این اوراق اعمال نشده فرض گردیده و تعهدی نسبت به آن وجود نخواهد داشت. مبلغ پرداختشده بابت در اختیار گرفتن این اوراق بهمنزله پرداخت حق بیمه بوده و غیرقابلبازگشت است.
نکات بااهمیت در خصوص خرید اوراق اختیار فروش تبعی
بیش از تعداد دارایی سهم پایه در پرتفوی، اوراق خریداری ننمایید، مبلغ پرداختی شما از بین میرود.
امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد، با دقت و مطالعه خرید کنید.
اوراق اختیار فروش پس از تاریخ اعمال دیگر ارزشی ندارد.
درخواست اعمال پس از ارسال از کارگزاری برای سپردهگذار مرکزی، دیگر قابل لغو اصلاح نخواهد بود.
توجه داشته باشید اوراق اختیار فروش تبعی را ازنظر بازده موردنظر خود بررسی نمایید. چراکه خرید این اوراق به هر قیمتی ارزش خرید ندارد.
مزایای اوراق اختیار فروش
- تضمین حداقل سود برای سهامداران.
- کاهش ریسک سرمایهگذاری و حمایت سهامدار عمده از سهام شرکت.
- اعتماد سرمایهگذاران به سهامی که اوراق اختیار خرید تبعی برای آنها منتشر میگردد.
- برخورداری سهامداران خرد از مزایای انتشار اوراق خرید تبعی.
- عدم فروش سهام در بازارهای ریزشی و کم شدن هیجانات بازار.
- معایب اوراق اختیار فروش تبعی.
- اتمام تعهد عرضهکننده اوراق پس از تاریخ اعمال.
- وجود نداشتن بازار ثانویه برای معامله اوراق اختیار.
- وجود سقف خرید برای هر کد معاملاتی
- عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سود مورد انتظار را تضمین نمیکند.
- دارا بودن سهم در زمان خرید اوراق اختیار فروش تبعی
تعدادی از شرکتهایی که اوراق اختیار فروش تبعی برایشان منتشر گردیده است.
گروه دارویی برکت با نماد برکت و نماد اوراق ” هبرکت ۹۱۲ “
تولید نیروی برق آبادان با نماد آبادا و نماد اوراق ” هابادا ۹۱۲ “
گروه پتروشیمی سرمایهگذاری ایرانیان با نماد پترول و نماد اوراق ” هترول ۹۱۱ “
بانک ملت با نماد وبملت و نماد اوراق ” هملت ۹۱۱ “
پتروشیمی شیراز با نماد شیراز و نماد اوراق “هشیر ۹۱۱ “
برای مشاهده و پیگیری شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش تبعی منتشر کردهاند و بررسی شرایط آنها میتوانید به سایت tse.ir مراجعه کرده. در تب اطلاعات بازار قسمت لیست نمادهای معاملاتی به نماد مورد نظر خود دسترسی پیدا نمایید.
پس از مراجعه به این صفحه لیست نمادهای دارای اوراق اختیار میباشند در قسمت تبعی میتوان دید. همچنین برای مشاهده شرکت هایی که تاکنون اوراق اختیار فروش منتشر کردهاند میتوانید به این لینک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
با توجه به گسترش و توسعه ابزار در بازارهای مالی و سرمایهگذاری، شرکتها برای حمایت از سهام خود تنها نیاز بهصرف هزینههای هنگفت و خرید سهام در قیمتهای پایین، قراردادهای سبد گردانی و بازار گردانی و … ندارند. بلکه با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، ضمن تائید ارزندگی سهام شرکت، هیجان را در بازارهای نزولی از سهام شرکت دور کرده با تضمین مبلغ خرید سهام ضمن تضمین سود و بازده سهامداران، در صورت افزایش قیمت سهم در تاریخ اعمال نیازی به بازگرداندن وجه به سهامدار نبوده و هر دو طرف دریک معامله برد برد قرار خواهند گرفت.
13 مورد از مزایای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار چیست؟
در این مقاله قصد داریم شما را با مزایای سرمایه گذاری در بورس آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
یکی از انتخاب های مهم برای هر سرمایه گذاری” انتخاب بازار مناسب” است. در میان بازارهای موازی مزایای اوراق اختیار فروش که وجود دارد، یکی از انتخاب های جذاب جهت سرمایه گذاری، بورس است. در ادامه این مقاله به ۱۳ مورد از مزایای سرمایه گذاری در بورس می پردازیم.
سرمایه گذاری در بورس
بیشتر افراد این روز ها ترجیح می دهند به جای نگهداری از پول نقد، سرمایه اضافی خود را جایی که از کاهش ارزش مالی سرمایه آنها جلوگیری شود سرمایه گذاری کنند. یک گزینه مناسب برای بسیاری از افراد، سرمایه گذاری در بازار بورس، است. با هر میزان از سرمایه میتوانند در بازار بورس فعالیت کند.
سرمایه گذاری و فعالیت در بورس به بسیاری از کشورها، اشخاص حقیقی و مشاغل این اجازه را می دهد تا در معاملات مربوط به بازارهای بورس شرکت کنند و اقدام به خرید و فروش سهام اوراق بهادار کنند.
۱۳ مورد مزایای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار
نبود حد سرمایه مجاز جهت سرمایه گذاری در بورس
بدون محدودیت مالی در بازار بورس می توان سرمایه گذاری کرد. با حداقل سرمایه می توان در بازار بورس فعالیت داشت و اقدام به خرید و فروش سهام کرد.
قابلیت نقدشوندگی بالا در بازار سرمایه
در حال حاضر که شرایط رکودی است در بازارهای طلا، سکه، مسکن و… شاهد کاهش مشتریان بوده و در حقیقت سرعت تبدیل شدن سهام به نقدینگی بسیار بالاتر از سرعت تبدیل شدن ارز و طلا به نقدینگی است.
بازدهی بالاتر با توجه به ریسک کمتر
در مقایسه بازار بورس با سایر بازارها باید گفت که سهام نسبت به بازار دلار، مسکن و… در بازه های زمانی بلند مدت نقدینگی رشد بهتری داشته است.
برخورداری از حمایت قانونی
کلیه تغییرات ایجاد شده در بازار بورس و فعالیت سهامداران زیر نظر سازمان بورس انجام می پذیرد.در واقع معاملات خارج از چارچوب سازمان و غیرقانونی انجام نمی شود. یک بازار قانونی است، بنابراین تمامی افرادی که در بورس سرمایه گذاری می کنند، از حمایت قانونی نیز برخوردار هستند.
کسب سود
مهمترین هدف کسانی که وارد بازار بورس میشوند کسب سود است. اگر سهمی با افزایش قیمت همراه شود، از محل اختلاف قیمت در خرید و قیمت جدید، سهامداران سود کسب می کنند. “سود نقدی” نوع دیگری از سود است ست که در صورت نگهداری سهم تا زمان برگزاری مجمع سالانه به سهامداران داده می شود. بازده کل سهم، سقف با مجموع این دو بازده تشکیل می شود. با توجه به اینکه بازار مزایای اوراق اختیار فروش سهام با ریسک همراه است و تغییرات قیمت را نمی توان به صورت دقیق پیش بینی کرد، میزان بازده مورد نظر آن به صورت دقیق، قابل محاسبه نیست. همچنین با توجه به اینکه بازار بورس برای کسب سود پتانسیل بسیاری دارد، برای بسیاری از افراد جذاب است.
حفظ کردن سرمایه در مقابل تورم
با رشد نرخ تورم، ارزش پول کشور کاهش می یابد. اگر افراد در بازار مناسبی نقدینگی خود را سرمایه گذاری کنند این کاهش ارزش را میتوانند پوشش دهند. این هدف را بازار سرمایه به خوبی می تواند محقق کند. ارزش دارایی فرد، با سرمایه گذاری در بازار بورس در مقابل تورم حفظ خواهد شد. زیرا داراییهای شرکت نیز با گذشت زمان مشمول تورم شده و ارزش آن بیشتر می شود در نتیجه ارزش سهام شرکت افزایش پیدا میکند.
بهره گیری از معافیت مالیاتی
در صورت های مالی، مالیات جز معیارهایی است که اهمیت ویژه ای دارد. تاثیر این عامل بر کاهش سود و هزینه های شرکت کاملا واضح است. قانون معافیت مالیاتی، خوشبختانه شرکتها را برای پیوستن به بازار بورس تشویق می کند. به بیان دیگر، سودی که از مزایای سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار حاصل می شود در بسیاری از کشورها مشمول تخفیف مالیاتی یا معاف از مالیات است. همچنین شرکت هایی که در بورس پذیرفته شده اند از مزایای معافیت درصد مالیاتی نیز استفاده می کنند.
تنوع در بازه زمانی سرمایه گذاری
به لحاظ بازه زمانی بورس یک سرمایه گذاری متنوع است و از جمله مزایای سرمایه گذاری در بورس این است که هر سرمایه گذار می تواند با هر دید زمانی وارد آن شود. برخی از افراد به قصد کسب سودهای دوره ای و سرمایه گذاری کوتاه مدت وارد بازار میشوند. آنها با خرید سهام هایی که مد نظر دارند در بازه زمانی کوتاه میتوانند به کسب درآمد بپردازند. سهامداران با نگهداری سهم خود و با به کارگیری مهارت و وقت بیشترمیتوانند در بازه زمانی حداقل ۶ ماهه کسب سود کنند.
سهولت در سرمایه گذاری:
برای معامله در بورس راه های مختلفی مانند معاملات تلفنی، معاملات اینترنتی و معاملات حضوری توسط شخص سرمایه گذار وجود دارد که می توانند از این طریق در بازار بورس حضور داشته باشند. افراد برای گرفتن کد بورسی باید به کارگزاری های بورس مراجعه کنند و مراحل لازم را انجام دهند تا بتوانند به راحتی وارد بازار شوند. استفاده از سامانه های معاملاتی اینترنتی یکی از ساده ترین راه ها برای سرمایهگذاری در این بازار است. برای ورود به این بازار نیاز به سرمایه سنگین یا فرآیند پیچیده ای ندارید و با داشتن مهارت های لازم در این بازار می توان موفق شد و به سرمایهگذاری سودآوری دست یافت.
جذب کردن سرمایه ها در صنایع کارآمد
صاحبان سرمایه تمام تلاش خود را می کنند تا سرمایه های خود را به سمت شرکت های هدایت کنند که کارایی بهتری داشته باشند و فعالیت آنها در زمینه صنایع سودآورتر و شکوفا تر باشد. همین موضوع باعث پیشرفت شرکت هایی میشود مدیریت بهتر و فعالیت مناسب تری دارند و یک عامل برای تشکیل شرکت ها میشود تا برای جذب بیشتر سرمایه ها به صورت بهتری عمل کنند.
هرچه افراد فعال در بازار حرفه ای تر و در ارزش گذاری شرکت ها دقیق تر باشند، امکان افزایش توسعه و هدایت سرمایه ها به سمت صنایع هدف بیشتر است.
مشارکت در اداره شرکت و سهامداری
با خرید هر مقدار سهام یک سازمان یا شرکت، شما تبدیل به عضوی از مالکان آن می شوید. البته موضوع بدیهی است که افرادی که درصد های جزئی از سهام یک شرکت را دارند در تصمیم گیری های آن سازمان یا شرکت نمی تواند تاثیر مستقیم داشته باشند. اما به طور کلی شما به عنوان یک سهامدار جزئی می توانید در سرنوشت آن شرکت تاثیر گذار باشید. این موضوع در رابطه با سهامداران بزرگ سازمان یا شرکت که بخش زیادی از سهام یک شرکت در اختیار آنها می باشد، کمی متفاوت بوده و این تعداد در تصمیم های شرکت به صورت مستقیم می توانند تاثیر گذار باشند.
.بهره بردن از اقتصاد در حال رشد
رشته اقتصاد درآمد شرکت ها نیز به طور همزمان رشد میکند. این رشد به این علت است که اقتصادی موجب درآمد و اشتغال فروش میشود. هرچه حقوق و دستمزد افزایش یابد، تقاضای مصرف کننده نیز افزایش می یابد و این امر درآمد بیشتری را به صندوقهای نقدی موجود در شرکت ها وارد می کند.
بهترین راه برای جلوگیری از تورم
ارزش متوسط رشد سهام به صورت سالانه با در نظر داشتن تورم و هر کدام از شرایط اقتصادی تاثیرگذار بر سرمایه، در بورس به صورت متوسط سالانه ۱۰ درصد می باشد. مقایسه کردن این نرخ با نرخ تورم سالانه بهترین نتیجه ممکن را می تواند به نمایش بگذارد. بنابراین امکان خرید سهام و نگهداری آن در صورت افت ارزش سهم نیز وجود دارد.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم شما را با مهمترین مزایای سرمایه گذاری در بورس آشنا کنیم. با این حال سرمایه گذاری در بورس از مزایای بسیاری برخوردار است. اگر متقاضیان ورود به بازار بورس از صبر و حوصله و آگاهی کافی برخوردار باشند، سرمایه گذاری در بورس برای آنها می تواند یک انتخاب درست باشد.
سهام خود را بیمه کنید
در ۱۴ ماه اخیر با نزولی شدن بازار بورس، بسیاری از مردم و فعالان بازار سهام، سرمایه خود را از این بازار خارج کرده و به دنبال سرمایهگذاریهای دیگری رفته و بسیاری نیز در صفهای طولانی فروش گیر افتادهاند و هر روز ذره ذره ارزش سرمایه آنها کمتر میشود.
به گزارش بیداربورس مسئولان بازار سرمایه با مشاهده وضعیت ریزشی سهام و اعتراض مردم در پی راهکاری، اوراق فروش تبعی را به فعالان و شرکتهای بورسی معرفی کردند. اوراق فروش تبعی به عنوان بیمه سهامداران خرد عمل کرده و تا حدودی می تواند نگرانی آن ها از بابت از دست رفتن سرمایه و ارزش سهام برطرف کند. در واقع سهامدار با خرید اوراق تبعی، سهام خود را بیمه کرده و ریسک سرمایهگذاری خود را به حداقل میرساند. در واقع اوراق اختیار فروش تبعی که در ایران به عنوان بیمه کردن سهام از آن یاد میشود، ابزاری است که بهوسیله آن نوسانات و زیان سهام بیمه میشود.
اوراق تبعی چیست؟
" اوراق اختیار فروش تبعی" در واقع همان طرح بیمه سهام است که توسط شرکتها به فروش میرسد، براساس آن فروشنده که همان شرکت منتشرکننده است، متعهد میشود تعداد معینی از سهام شرکت را به قیمت مشخصی که اصطلاحاً به آن “قیمت اعمال” میگویند در تاریخ معین یا همان “تاریخ اعمال” از سهامدار خریداری کند . اوراق بیمه سهام طرحی است که علاوه بر تضمین اصل سرمایه افراد، سودآوری را برای سرمایهگذاران تضمین میکند.
تفاوت اوراق تبعی سهام با اوراق اختیار فروش
تفاوت اصلی اوراق تبعی سهام با اوراق اختیار فروش در این است که اوراق تبعی شرط مالکیت سهام را داراست، اما در اختیار فروش، دارنده اختیار فروش نیازی به داشتن سهم ندارد. در حقیقت اختیار فروش از کاهش قیمت سهام سود میبرد و از افزایش آن زیان، اما اختیار تبعی در مقابل کاهش قیمت سهام زیانی نمیبیند ، زیرا حق دارد، اختیار خود را اعمال کند، اما در مقابل افزایش قیمت آن میتواند از حق خود استفاده نکرده و عقلا نیز از این حق استفاده نمیکند و میتواند آن را در بازار بفروشد .
اولین اوراق تبعی کی منتشر شد؟
طرح اوراق تبعی در تاریخ ۱۶ مرداد سال ۹۱ به عنوان «عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران» به تصویب شورای عالی بورس رسید و اجرایی شد . کارشناسان معتقدند این ابزار، راه حل مناسبی برای بازارسرمایه در شرایط ریزشی مانند فضای کنونی بورس بوده و کارایی مناسبی برای کاهش ریسک دارد . تیر 1393 معاملات اوراق اختیار فروش تبعی یا همان بیمه سهام 28شرکت در بورس آغاز شد. با اجرای این طرح بازار سرمایه عملا برای نخستین بار وارد کارزار رقابت با سیستم بانکی شد چرا که این اوراق میتواند به رقابت با سپردههای بانکی بپردازد و سرمایهگذارانی که دنبال سود بیشتری هستند را به سمت بورس جذب کند .
نحوه خرید اوراق تبعی
تمام اوراق تبعی منتشر شده در بورس، دارای نماد معاملاتی هستند که در اطلاعیه آنها درج می شود. شما میتوانید با جستجوی نماد آنها در صفحات کارگزاریهای بورسی، مقدار اوراق مورد نظر خود را باتوجه به قیمت در نظر گرفته شده برای هر ورق خریداری کنید.
به طور فرض اوراق تبعی قرار است که برای سهام شستا منتشر شود، موعد انتشار هم خرداد ماه است. برای این کار شما باید پیش از این که اوراق تبعی را بخرید، سهام شستا را از بازار بورس در پرتفوی خود خریداری کنید. این در اصل نخستین تفاوتی است که در ایران و سایر کشورها درباره این موضوع وجود دارد.
به طور مثال اگر تمایل داشته باشید که به مقدار ۵۰ هزار اوراق اختیار سرمایه گذاری تامین اجتماعی را در پرتفوی خود داشته باشید، این الزام وجود دارد که پیش از اعمال کردن دستور خریداری این اوراق، به میزان پنجاه هزار سهم در پرتفوی خودتان از این سهم داشته باشید تا اوراقش هم به شما برسد.
کاهش ریسک سیستماتیک
سهامدار می تواند با در اختیار داشتن اوراق اختیار فروش تبعی، ریسک سیستماتیک را به حداقل برساند. به این ترتیب در صورتی که قیمت سهم شرکت در تاریخ مورد توافق تاریخ اعمال، exercise date کمتر از قیمت مورد توافق قیمت اعمال exercise price باشد دارنده اوراق اختیار فروش میتواند با دریافت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم در بازار عادی منتفع شود
نماد اوراق اختیار فروش تبعی چگونه شکل میگیرد؟
نماد اوراق اختیار فروش تبعی بهصورت معمول از حرف «ه» همراه با قسمتی از نماد پایه و همچنین تاریخ سررسید اوراق تشکیل میشود. بهعنوان مثال برای سهم شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی«شستا» اوراق اختیار فروش تبعی با تاریخ سررسید خرداد سال 1401 با نماد " هشستا 103 " منتشر میشود.
خریدار اوراق اختیار فروش تنها در تاریخ مقرر باید اختیار فروش را اعمال کند ، پسازاین تاریخ این اوراق اعمال نشده فرض میشود و تعهدی نسبت به آن وجود نخواهد داشت. از سویی مبلغ پرداختشده بابت در اختیار گرفتن این اوراق بهمنزله پرداخت حق بیمه بوده و غیرقابلبازگشت است .
به این نکات توجه کنید
1- خریداران این اوراق حق فروش آن را تا تاریخ سر رسید نخواهند داشت، بنابراین از این لحاظ، این اوراق شبیه اوراق اختیار فروش اروپایی هستند.
2- این اوراق تنها به اشخاصی تعلق میگیرد که سهام شرکتی که اوراق اختیار فروش آن منتشر میشود را داشته باشند. مثلا: شخصی که سهام شرکت پتروشیمی کرمانشاه را دارد، میتواند اوراق اختیار فروش آنرا خریداری کند.
3- خریداران تنها به میزان سهام تملک شده در بورس میتوانند اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی کنند و خرید بیش از آن تعداد امکان پذیر نبوده و ابطال خواهد شد. بنابراین عرضهکننده اوراق تعهدی نسبت به مازاد خریداری شده نخواهد داشت.
4- این ابزار مالی سبب میشود تا با توجه به حذف ریسک در بازار سرمایه، سرمایهگذاران بهجای سرمایهگذاری در بازار پول به دنبال کسب سود بیشتر در بازار سرمایه باشند. زیرا علاوه بر اینکه سهامداران عمده در هنگام تعیین نرخ سهام در تاریخ اعمال می تواند درصد بیشتری را نسبت به نرخ اوراق مشارکت اعلام کنند (مثلا به جای 20 درصد نرخ اوراق مشارکت، 25 یا 30 درصد در نظر بگیرند) میتواند با توجه به تعیین فواصل زمانی واگذاری اوراق اختیار فروش از سوی سهامدار عمده، نسبت به اوراق مشارکت که حداقل یکساله است سود و منفعت بیشتری را نصیب سهامدار کند.
5- از آن جایی که این اوراق تبعی توانایی معامله مجدد را ندارند، درنهایت سهام پایهای که موضوعیت این اوراق را دارد تا زمان انتهایی معاملات، قابلیت معاملهاش را از دست میدهد.
نحوه استفاده سرمایه گذاران حقیقی از این اوراق :
- در سررسید، خریدار این اوراق میتواند به شرط حفظ سهام پایه، با اعمال این اختیار، سهام خود را به قیمت تضمین شده که بالاتر از قیمت امروز است، به فروش برساند.
- همچنین اعمال اختیار می تواند از طریق پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت روز انجام شود و دارنده اوراق سهام خود را هم نگه دارد.
از آنجا که استفاده از این اوراق در آینده توسط خریدار اوراق اختیاری است، خریدار میتواند در صورتی که در سررسید، قیمت سهام از قیمت تضمین شده بالاتر باشد از اعمال آن خودداری کند و سهم را با قیمت بالاتر در بازار به فروش برساند.
شرط استفاده از اختیار فروش تبعی نگهداری سهام تا سررسید است و در صورت فروش سهام موضوع اوراق اختیار تبعی، اختیار مذکور هم منقضی می شود.
مزایای اوراق اختیار فروش تبعی
1. تضمین حداقل سود برای سهامداران.
2. کاهش ریسک سرمایهگذاری و حمایت سهامدار عمده از سهام شرکت.
3. اعتماد سرمایهگذاران به سهامی که اوراق اختیار خرید تبعی برای آنها منتشر میشود.
4. برخورداری سهامداران خرد از مزایای انتشار اوراق خرید تبعی.
5. عدم فروش سهام در بازارهای ریزشی و کم شدن هیجانات بازار.
معایب اوراق اختیار فروش تبعی
1 اتمام تعهد عرضهکننده اوراق پس از تاریخ اعمال.
2 وجود نداشتن بازار ثانویه برای معامله اوراق اختیار.
3 وجود سقف خرید برای هر کد معاملاتی
4 عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سود مورد انتظار را تضمین نمیکند.
5 دارا بودن سهم در زمان خرید اوراق اختیار فروش تبعی
چگونه از لیست اوراق اختیار فروش تبعی مطلع شویم؟
برای مشاهده و پیگیری شرکتهایی که تاکنون اوراق اختیار فروش تبعی منتشر کردهاند و بررسی شرایط آنها میتوانید به سایت tse.ir مراجعه کرده و در تب اطلاعات بازار قسمت لیست نمادهای معاملاتی به نماد مورد نظر خود دسترسی پیدا کنید.
نخستین عرضه اولیه بورس تهران به همراه اوراق اختیار فروش تبعی
با توجه به روند نزولی ادامهدار بازار سرمایه بورس تهران تصمیم گرفته شد همراه با عرضههای اولیه سهام شرکتها اوراق تبعی آن را نیز منتشر کنند که در سال جاری همزمان با تخصیص سهام شرکت صنعت غذایی کوروش در نماد غکوروش، معادل دارایی هر یک از خریداران سهام در نماد غکوروش (تعداد سهام خریداری شده در روز عرضه اولیه)، اوراق اختیار فروش تبعی با نماد "هکوروش۱۰۳" تخصیص یافت. این روش باتوجه به شرایط نزولی بازار و با هدف رفع نگرانی و تضمین حداقل سود برای سرمایهگذاران اجرا شد و مشارکتکنندگان در این عرضه دیگر نگران افت قیمت سهام خود نبوده و اطمینان خاطر از فروش سهام خود در سررسید با قیمت مناسب را دارند. سرمایهگذارانی میتوانند از اوراق تبعی استفاده کنند که سهام مذکور را تا سررسید اوراق نگهداری کنند بنابراین فروش سهام قبل از سررسید، اوراق تبعی را فاقد اعتبار خواهد کرد.
پتانسیلهای اوراق تبعی برای تامین مالی بازار سرمایه
بازار اختیار فروش تبعی، از کم هزینهترین و سریعترین فرآیندهای انتشار در مقایسه با سایر روشهای تامین مالی است. این بازار ضمن تضمین حداقل بازدهی برای سرمایهگذاران و نیز حمایت از سهام پایه و جلوگیری از فشار فروش، منجر به خارج نشدن پول از بازار سهام و افزایش نقدشوندگی سهام پذیرفته شده در بورس میشود.
اختیار فروش تبعی، ورقه بهاداری است که دارنده آن میتواند به شرط مالکیت دارایی پایه (سهام یا اوارقی که اختیار فروش تبعی بر روی آن منتشر میشود)، دارایی پایه خود را با قیمت مشخص (قیمت اعمال) مزایای اوراق اختیار فروش و در تاریخ مشخص (تاریخ اعمال یا سررسید)، به فروشنده بفروشد. از سوی دیگر مطابق با شرایط تسویه تعهدات اعلامی، خریدار میتواند به شرط موافقت فروشنده، بجای فروش دارایی پایه خود، معادل مابهالتفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی دارایی پایه از فروشنده، وجوه دریافت نماید.
تفاوت اصلی اوراق تبعی سهام با اوراق اختیار فروش در این است که اوراق تبعی شرط مالکیت سهام را داراست، اما در اختیار فروش، دارنده اختیار فروش نیازی به داشتن سهم ندارد. در حقیقت اختیار فروش از کاهش قیمت سهام، سود میبرد و از افزایش آن زیان. اما اختیار تبعی در مقابل کاهش قیمت سهام زیانی نمیبیند. زیرا حق دارد اختیار خود را اعمال کند، اما در مقابل افزایش قیمت آن میتواند از حق خود استفاده نکرده و مزایای اوراق اختیار فروش عقلا نیز از این حق استفاده نمیکند و میتواند آن را در بازار بفروشد.
از دیگر مزیتهای اوراق اختیار فروش تبعی (بیمه کردن سهام)، استفاده اهرمی از نقدینگی حمایتی و منتقل کردن نیازهای نقدینگی حمایتی به آینده، حفظ سرمایهگذاران بلند مدت و ایجاب سرمایهگذاران به نگهداری سهام در صورت تداوم رشد منفی، ایجاد فرصت برای فعالان بازار و افکار عمومی جهت تکمیل مزایای اوراق اختیار فروش اطلاعات و ارزیابی رخدادها و تصمیمگیری منطقی در این خصوص و اطمینانبخشی میان مدت نسبت به حفظ سرمایه در مقایسه با حمایت مقطعی از بازار است.
در مجموع میتوان انتظار داشت که سهامداران با توجه به حداقل سود مورد انتظاری که در آینده نصیبشان خواهد شد، از نوسانات مقطعی بازار سرمایه، هراسی نداشته و با کاهش قیمت سهامشان از بازار خارج نمیشوند.
تا پیش از سال ۱۳۹۵، دلیل اصلی عرضه اوراق اختیار فروش تبعی از سوی عرضهکنندگان، حمایت از سهام در بازار به منظور جلوگیری از فشار فروش بوده است. اما با تغییر روند بازار و سهولت استفاده از این ابزار در مقایسه با سایر روشهای تأمین مالی، تأمین مالی کوتاه مدت، دلیل اصلی انتشار اوراق فوق مطرح شد.
نخستین انتشار این اوراق با هدف تامین مالی بر روی سهام شرکت پتروشیمی جم صورت گرفت و به سرعت با استقبال روبرو شد. زیرا درمقایسه با سایر روشهای تأمین مالی مانند انتشار اوراق بدهی، اخذ وام با سرعت بیشتر و هزینه کمتری قابل اجرا بوده است. ناشر اوراق تبعی از طریق عرضه سهام در بازار نقد، اقدام به تأمین مالی کرده و تضمینی در قالب اوراق اختیار فروش تبعی به سهامدار میدهد. همانطور که اشاره شد، در سال ۹۵ برای اولین بار هلدینگ تاپیکو برای تأمین مالی شرکت پتروشیمی جم اقدام به تأمین مالی ۲۷۰ میلیارد تومانی کرد که به دنبال آن معامله دیگری نیز بر پایه آن بین سهامداران عمده انجام شد؛ به عبارتی انتشار ۲۷۰ میلیارد اوراق منشاء گردش معاملاتی به ارزش حدود ۷۰۰ میلیارد تومان شد. ضمن اینکه این روش تأمین مالی، حدود ۰.۵ درصد درآمد مالیاتی برای دولت دارد و در مقابل هزینههای جانبی دیگری مانند هزینه کارشناسی دارایی و دیگر هزینههایی که در تأمین مالی بانکی پرداخت میشود، وجود ندارد. ضمن اینکه تأمین مالی به وسیله اوراق تبعی، بهترین ابزار تأمین مالی در یک پروسه کوتاه مدت و حتی طی یک هفته است که میتوان ادعا کرد، زمان لازم برای تأمین مالی در این روش از تأمین مالی بانکی نیز زمان کمتری خواهد برد.
دیگر مزایای اوراق اختیار فروش تبعی(بیمه کردن سهام) به شرح ذیل است:
ـ استفاده اهرمی از نقدینگی حمایتی و منتقل کردن نیازهای نقدینگی حمایتی به آینده
ـ حفظ سرمایه گذاران بلند مدت و ایجاب سرمایهگذاران به نگهداری سهام در صورت تداوم رشد منفی
ـ ایجاد فرصت برای فعالان بازار و افکار عمومی جهت تکمیل اطلاعات و ارزیابی رخدادها و تصمیمگیری منطقی در این خصوص
ـ اطمینان بخشی میان مدت نسبت به حفظ سرمایه در مقایسه با حمایت مقطعی از بازار
در نهایت مهمترین ابهام یا بهتر است بگوییم مشکل، در شرایطی است که نماد سهام در زمان سررسید متوقف باشد. در این صورت براساس دستورالعمل باید هفت روز مزایای اوراق اختیار فروش صبر کرد و در صورتی که نماد تا آن زمان بازگشایی نشود، تسویه بر اساس قیمت پایانی سهام یعنی قیمت روزی که متوقف شده است، تسویه نقدی شود. با توجه به اینکه توقف نماد در بازار سرمایه معمول است و به دلایل مختلف میتواند اتفاق بیفتد، در این صورت درخصوص قیمت واقعی سهام با توجه به توقف ابهام وجود دارد. ممکن است اخبار منتشر شده یا تعدیلاتی صورت گرفته که سود شرکت و قیمت را پس از بازگشایی تحت تاثیر قرار دهد و این امر به مسئله نمایندگی میان سهامدار عمده و سهامداران خرد میانجامد.
در این صورت با توجه به اینکه درمورد قیمت بازگشایی سهام ابهام وجود دارد، افراد باید اختیار داشته باشند تا در هر شرایطی سهام خود را واگذار و وجه تضمین شده را دریافت کنند، به جای آنکه تسویه نقدی نسبت به قیمت آخرین روز معاملاتی صورت گیرد. در حقیقت هزینه توقف نماد در وضعیت فعلی، برعهده سهامداران خرد دارنده اوراق تبعی است. مورد دیگر، درخصوص اوراق تبعی فعلی باید توجه داشت که این اوراق حداقل سود ۲۰% را تضمین کردهاند، اما اگر قیمت سهام به بیش از قیمت تضمین افزایش یابد، یعنی سود بیش از ۲۰%، این سود نیز نصیب سرمایهگذار میشود.
در نتیجه، در مقابل سود تضمین شده ۲۰% این یک فرصت بدون ریسک یا اصطلاحا آربیتراژ برای کسب سود بیشتر است، در حقیقت سرمایهگذار با تضمین و خیال آسوده سود ۲۰% روزشمار را در دسترس دارد و همچنین میتواند در انتظار رشد قیمت سهام باشد تا به سودی بیش از ۲۰% دست یابد. در حالی که سپردهگذاری در بانک، هیچ انتظار یا امیدی برای کسب سود ۲۰% وجود ندارد. در نتیجه سود مورد انتظار در بانک فقط ۲۰% است و در این روش ۲۰% یا بیشتر است. برای دسترسی به مزیت بیشتر از ۲۰% نیز سرمایهگذار هیچ هزینهای نمیپردازد. زیرا قیمتگذاری اختیار تبعی بر اساس قیمت سهام و قیمت اوراق تبعی محاسبه شده است.
دیدگاه شما