تنظیم بازار سهام

گام سوم تنظیم بازار خودرو !

پس از آزادسازی واردات و حذف برخی خودروها از فرآیند قرعه‌کشی، حالا با ازسرگیری عرضه خودرو در بورس کالا، گام سوم نیز در راستای تنظیم بازار برداشته خواهد شد.

دنیای اقتصاد نوشت : دوشنبه همین هفته بود که اعلام شد عرضه خودرو در بورس کالا از ۲۶ مرداد ماه جاری از سر گرفته می‌شود. ابتدا تنها صحبت از عرضه فیدلیتی و دیگنیتی به عنوان خودروهای متعلق به بخش خصوصی بود، اما دیروز اعلام شد شاهین سایپا نیز در همان روز در بورس کالا عرضه خواهد شد. با توجه به فاصله دو‌هفته‌ای تا روز عرضه، امکان دارد مدل‌های دیگری نیز به جمع خودروهایی که قرار است در بورس کالا به فروش تنظیم بازار سهام بروند، اضافه شود.

طرح عرضه خودرو در بورس کالا از مدت‌ها پیش به عنوان راهکاری برای اصلاح شیوه قیمت‌گذاری و همچنین تنظیم بازار مطرح و حتی به شکلی محدود نیز به اجرا درآمد، اما موضع مخالف وزارت صمت اجازه فراگیر شدن آن را نداد.

در حال حاضر حدود یک دهه از اعمال مستقیم سیاست‌های دستوری در قیمت‌گذاری خودرو می‌گذرد و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان خودروسازی، این روش سبب زیان‌دهی تولیدکننده شده، ضمن آن‌که به دلالی و رانت بازار نیز دامن زده است.

در این سال‌ها تلاش‌های زیادی برای کنار گذاشتن این سیاست و اصلاح شیوه قیمت‌گذاری خودرو صورت گرفت، اما هیچ‌کد‌ام به نتیجه مطلوب نرسید. عرضه خودرو در بورس کالا نیز ابتدا چندان تنظیم بازار سهام جدی گرفته نشد، اما رفته‌رفته مدافعان زیادی حتی بین فعالان خودروسازی پیدا کرد و در نهایت شورای عالی بورس نیز (پس از جلب‌نظر موافق وزارت صمت) رسما آن را به تصویب رساند.

هرچند مطلوب خودروسازان این بود که قیمت‌گذاری دستوری حذف و تعیین قیمت به طور کامل در اختیار آنها قرار بگیرد، اما با توجه به اینکه بورسی شدن خودرو نیز می‌تواند آنها را از زیان‌دهی خارج کند و حتی به سود برساند، با این طرح موافقت کردند.

با وجود آنکه عرضه خودرو در بورس کالا فعلا بسیار محدود بوده و فراگیر نیست، اما کارشناسان معتقدند همین عرضه محدود و اندک می‌تواند اولا آغازگر مسیر حذف قیمت‌گذاری دستوری باشد و ثانیا بازار خودرو را به سمت کاهش رانت و سوداگری ببرد.

به عبارت بهتر، سیاستگذار می‌خواهد از عرضه در بورس کالا به عنوان ابزاری در راستای تنظیم بازار خودرو کمک بگیرد، هدفی که البته ابزارهای دیگری مانند واردات، رشد تولید و عرضه و آزادی عمل خودروسازان در فروش محصولات (در بستر بورس کالا) را می‌طلبد.

اگر فرض کنیم واردات سرانجام اجرایی شود و تولید و عرضه نیز بالا برود، عرضه خودرو در بورس کالا قطعا می‌تواند کمک بزرگی به تنظیم بازار خودرو کرده و جایگزین بخت‌آزمایی (فروش خودرو از مسیر سامانه یکپارچه و قرعه‌کشی) شود.

پروسه حذف قرعه‌کشی البته پیش‌تر توسط وزارت صمت کلید خورده، چه آن‌که در حال حاضر برخی خودروها بدون این فرآیند فروخته می‌شوند. در واقع گام نخست حذف بخت‌آزمایی در بازار خودرو با خروج برخی خودروها از فرآیند قرعه‌کشی برداشته شده و خودروهای موردنظر به جای سامانه یکپارچه، در بستر بورس کالا عرضه خواهند شد.

نفع این ماجرا برای خودروسازان این است که آنها می‌توانند قیمت پایه محصولات خود را برای عرضه در بورس کالا با نظر هیات‌مدیره‌شان تعیین کنند و این گونه از زیر سایه سنگین قیمت‌گذاری دستوری خارج شوند.

در‌حال‌حاضر خودروسازان مجبورند محصولات خود را در قالب سامانه یکپارچه و با قیمت‌های دستوری (تعیین‌شده) عرضه کنند. این در حالی است که با عرضه خودرو در بورس کالا، آنها این امکان را خواهند داشت که قیمت پایه را خود تعیین کنند. طبعا قیمتی که خودروسازان به عنوان پایه لحاظ می‌کنند، ضمن آنکه دیگر زیانی متوجه محصولات‌شان نخواهد کرد، منجر به کسب سود نیز می‌شود.

بنابراین با فراگیر شدن عرضه خودرو در بورس کالا، خودروسازان می‌توانند به خروج کامل از زیان، کسب سود و در نهایت تامین پایدار نقدینگی موردنیاز خود امیدوار باشند. طبعا با تامین پایدار نقدینگی، خودروسازان می‌توانند اولا جهش تولید را رقم زده و ثانیا کیفیت محصولاتشان را نیز بالا ببرند. حتی این امکان وجود دارد که بخشی از سود حاصله را صرف تحقیق و توسعه نیز بکنند.

اما مساله مهم دیگری که درباره عرضه خودرو در بورس کالا مطرح است، به کاهش یا حتی حذف دلالی و واسطه‌گری در بازار خودرو مربوط می‌شود. در حال حاضر به دلیل فاصله زیاد بین قیمت کارخانه و بازار خودرو، رانتی هنگفت ایجاد شده که خود تقاضای کاذب فراوانی را حاصل کرده است.

هرچند راهکار استاندارد برای حذف کامل این رانت، کنار گذاشتن قیمت‌گذاری دستوری و آزادسازی قیمت است، با این حال عرضه خودرو در بورس کالا نیز می‌تواند این هدف را تا حدی محقق کند. با بورسی شدن خودرو، از جذابیت قیمتی خودروها کاسته می‌شود و احتمالا بیشتر آنهایی که مصرف‌کننده هستند نه واسطه‌گر، نسبت به خرید خودرو از بورس کالا اقدام خواهند کرد. بنابراین وقتی عرضه خودرو در بورس کالا فراگیر شود، بیشتر و بیشتر از حجم واسطه‌گری کاسته خواهد شد.

اما شاید برای خیلی‌ها جای سوال باشد که فرآیند خرید خودرو در بستر بورس کالا به چه شکل است. در این مورد، یک کارشناس بازار سرمایه که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» گفت: چهارشنبه دو هفته دیگر سه خودرو شامل فیدلیتی، دیگنیتی (متعلق به گروه بهمن) و شاهین (متعلق به سایپا) در بورس کالا عرضه خواهند شد و متقاضیان باید برای شرکت در آن نسبت به دریافت کد بورسی اقدام کنند.

وی با بیان اینکه متقاضیان می‌توانند با مراجعه به شرکت‌های کارگزاری کد بورسی دریافت کنند، افزود: دریافت این کد به صورت آنلاین و حضوری امکانپذیر است که البته قبل از آن باید در سامانه سجام ثبت‌نام و احراز هویت شده باشند. این کارشناس تاکید کرد: افتتاح حساب وکالتی، اقدام بعدی پس از دریافت کد بورسی است و برای خرید خودرو باید ۳۰ درصد از قیمت پایه آن در حساب موردنظر موجود باشد.

به گفته وی، در حال حاضر هر کد ملی صرفا مجاز به ثبت سفارش روی یکی از کدهای عرضه‌شده است و صرفا هم امکان خرید یک دستگاه خودرو وجود دارد، ضمن آنکه صدور سند و شماره‌گذاری نیز تنها به اسم خریدار خواهد بود. این کارشناس در نهایت تاکید کرد: پس از نهایی شدن ثبت سفارش‌ها در روز عرضه، خریداران بر مبنای قیمت پایه و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد، در رقابت شرکت خواهند کرد. بر این اساس، اختصاص خودرو به متقاضیان، از بالاترین قیمت پیشنهادی آغاز می‌شود و تا اتمام ظرفیت ادامه خواهد داشت.

تنظیم بازار سهام

ارزش بورس ایران ۲۰۰ میلیارد دلاری شد

اعلام کاهش نرخ سود بانکی به ۱۵ درصد ، باعث دوپینگ شاخص و عبور ارزش روز بازار سهام ایران از مرز ۲۰۰ میلیارد دلار و در نتیجه حضور در رتبه سی امین بورس بزرگ دنیا شد. شاخص کل بورس تهران با انتشار خبر فریز نرخ سود بانکی در سطح ۱۵ درصد دوباره دوپینگ کرد و با ۲٫۸ درصد رشد به مرز ۷۲۶ هزار واحد رسید. با این مقدار رشد ارزش کل بازار سهام ایران برای نخستین‌بار از مرز ۲۰۰ میلیارد دلار عبور کرد و هم‌ ردیف بورس استانبول به سی امین بورس بزرگ دنیا تبدیل شد.

از سه ‌ماه پیش که بانک مرکزی از آغاز عملیات بازار باز خبر داد زمزمه‌های کاهش نرخ سود هم به گوش می‌رسید تا اینکه در هفته جاری بالاخره بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار تصمیم گرفتند نرخ سود بانکی را برای همه بانک‌ها در محدوده ۱۵درصد فریز کنند. این تصمیم بزرگ یک پیام آشکار برای بازار سرمایه ‌دارد و آن هم رشد مضاعف بازار سهام است زیرا بازده را با بازار بدون ریسک تنظیم می‌کند به این ترتیب اعمال سیاست جدید پولی بخشی از نقدینگی حبس شده در بازار پول و سیستم بانکی را به سمت بازار سرمایه سرازیر خواهد کرد.

هرچند بازار سهام از ابتدای سال جاری بصورت جست و گریخته و با محاسبه نرخ اوراق بدهی و با نیم‌نگاهی به آغاز عملیات بازار باز از کاهش نرخ سود بانکی بصورت ضمنی مطلع بود و اثر این رویداد را از اسفند‌ ماه در معاملات پیش‌خورکرده بود اما روز دوشنبه خبرکاهش نرخ سود بانکی انرژی مضاعفی به بازار سهام داد با وجود اینکه بورس تهران چندین روز هیجانی را با صعود‌های انفجاری تحت‌تأثیر همین خبر پشت سر گذاشته بود و دیروز هم با دوپینگ دوباره ۲٫۸ درصد رشد کرد.

با این مقدار رشد، ارزش کل بازار سهام ایران شامل بورس تهران و فرابورس برای نخستین بار از مرز ۳٫۲ هزار هزار میلیارد تومان معادل ۲۰۷ میلیارد دلار با احتساب هر دلار ۱۵۵۰۰ تومان عبور کرد. اکنون بورس ایران معادل ارزش کل بورس استانبول و سی‌امین بورس بزرگ دنیا است. پیش‌بینی می‌شود ارزش بورس تهران ظرف روز‌های آینده با رشد بیشتری هم مواجه شود زیرا کاهش نرخ بهره که به باور اقتصاد‌دانان انتخاب ناگزیر اقتصاد ایران است، اثرات بنیادینی بر بازار سهام برجای خواهد گذاشت.

چرا نرخ سود بانکی برای بورس مهم است؟

نرخ سود از نظرساختاری یکی از پرقدرت‌ترین عوامل اثرگذار بر بازارهای سهام در سراسر دنیا است زیرا بورس با استفاده از نسبت قیمت به درآمد(P/E) تحلیلی، حرکت را با نرخ بهره تنظیم می‌کند. نسبت قیمت به درآمد(P/E) می‌گوید به ازای هر واحد تنظیم بازار سهام سرمایه‌گذاری در واحد زمان، چند ریال سود به‌دست می‌آوریم.

به‌عبارت بهتر این نسبت، نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه و مشخص می‌کند. اگر بطور مثال یک میلیون تومان در یک بازار سرمایه‌گذاری کنیم برای اینکه اصل سرمایه بازگردد به چه تنظیم بازار سهام میزان زمان نیاز داریم یا به بیان بهتر چه مدت طول خواهد کشید که یک میلیون به ۲ میلیون تومان افزایش یابد.

تاکنون نرخ سود بانکی بصورت غیررسمی ۱۸ تا ۲۰ درصد بود یعنی به ازای یک میلیون تومان سپرده‌گذاری در بانک(حساب بلندمدت) هر سال ۲۰۰ هزار تومان سود به سپرده‌گذار تعلق می‌گرفت به این ترتیب باید ۵ سال سپری می‌شد تا سپرده‌گذار بانکی سودی معادل اصل پول دریافت کند و حجم کل سپرده‌ از یک میلیون به ۲ میلیون تومان افزایش یابد.

این رقم نشان می‌دهد نسبت قیمت به درآمد سیستم بانکی که یک بازار بدون ریسک تلقی می‌شود و نوسان در میزان سود آن نقشی ندارد ۵مرتبه بوده است. درچنین شرایطی سهامداران در همه سال‌هایی که نرخ سود بانکی ۲۰ درصد بود با توجه به آنکه سرمایه‌گذاری در بورس، ریسک بیشتری دارد نسبت قیمت به درآمد تحلیلی را در محدوده ۴٫۵ مرتبه تنظیم می‌کردند.

تنظیم نسبت قیمت به درآمد در محدوده ۴٫۵ مرتبه در مقابل نسبت قیمت به درآمد ۵ مرتبه‌ای سیستم بانکی به این دلیل انجام می‌شود که سرمایه‌گذاری در بازار سهام ریسک بیشتری را متحمل می‌شود بنابراین سرمایه‌گذاران باید منطقا سود بیشتری نسبت به بازار بدون ریسک بانکی بدست بیاورند. یعنی سهامداران به جای ۵ سال باید ظرف ۴٫۵ سال به اصل پول برسند.

درچنین شرایطی با وجود آنکه نسبت قیمت به درآمد سیستم بانکی ۵ مرتبه بود، نسبت قیمت به درآمد واقعی بورس تهران حتی تنظیم بازار سهام از مرز ۴٫۵ درصد هم فراتر می‌رفت. اکنون اما با کاهش نرخ سود بانکی به ۱۵درصد نسبت قیمت به درآمد سیستم بانکی از ۵ به ۶٫۶ مرتبه رسیده بنابراین طبیعی است کف یا حداقل نسبت قیمت به درآمد تحلیلی بورس تهران باید به ۶ مرتبه برسد و این به‌معنای ارسال سیگنال آشکار برای رشد دوباره قیمت‌ها در بورس است این موضوع نسبت قیمت به درآمد بورس تهران را حتی تا مرز‌های ۱۵ مرتبه هم بالا خواهد برد.

تنظیم بازار سهام

عضو هیات مدیره بانک مسکن گفت: بانک مسکن تاکنون با ۳۶ هزار و ۸۴۷ واحد به میزان ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان قرارداد منعقد کرده است.

واردات شمش فولادی و آهن اسفنجی صفر شد

طبق آمار، واردات شمش فولادی (فولاد میانی شامل اسلب، بیلت و بوم) و آهن اسفنجی در پنج ماهه نخست امسال صفر ثبت شده است.

نرخ ۹ ارز ثابت ماند

بانک مرکزی امروز نرخ رسمی ۴۶ ارز را اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۲۶ ارز افزایش و نرخ ۱۱ ارز کاهش یافت. نرخ ۹ ارز ثابت ماند.

بهای اونس جهانی ۱۶۴۵ دلار شد

بهای هر اونس طلا با ۱۴.۹ درصد کاهش به ۱۶۴۵ دلار و ۲۰ سنت رسید و قیمت طلا در بازار معاملات آمریکا نیز با ۰.۹ درصد کاهش به ۱۶۴۶ دلار و ۲۰ سنت رسید.

قائم مقام رئیس کل بیمه مرکزی منصوب شد

وزیر اقتصاد در حکمی مجید مشعلی فیروزآبادی را به عنوان قائم مقام رئیس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد.

اوپک در حال رصد وضعیت قیمت نفت است

وزیر نفت عراق گفت: اوپک و هم پیمانانش نظیر روسیه، موسوم به اوپک پلاس در حال رصد وضعیت قیمت نفت هستند و می‌خواهند بازار‌ها را متوازن کنند.

کاهش قیمت ۱۵ درصدی برنج ایرانی

رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی گفت: قیمت برنج ایرانی اعلا از ۹۰ هزار تومان تا ۱۱۵ تومان در بازار است.

بیت کوین ۳۹ درصد بازار ارز‌های دیجیتالی را داراست

در حال حاضر ۳۹.۶۷ درصد کل بازار ارز‌های دیجیتالی در اختیار بیت‌کوین بوده که در یک روز ۰.۴۱ درصد افزایش داشته است.

مصرف بیش از ۱۰۹ میلیارد مترمکعب گاز در کل کشور

مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران گفت: مقدار مصرف گاز طبیعی در کل کشور در نیمه نخست امسال ۱۰۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب بوده است.

بورس اوراق بهادار

افزایش خروج پول از بورس / پایان امیدوار کننده هفته

در مجموع کل هفته اخیر 622 میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 124 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیش رشد 48 درصد داشته است.

برندگان و بازندگان رکود دو ساله بورس تهران

رکود بورس تهران دو ساله شد و بررسی‌ها نشان می‌دهد هنوز ۳۴ صنعت نتوانسته‌اند به سقف دو ساله خود بازگردند.

چرا درآمد سازمان بورس کاهش یافت؟

دومین صورت مالی حسابرسی شده سازمان بورس با کاهش عمده در درآمدهای این سازمان منتشر شد، علت این کاهش چیست؟

تشکیل کارگروه مشترک برای توسعه فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در بورس

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از تشکیل کارگروه مشترک برای توسعه فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در بازار سرمایه خبر داد و گفت: با تصویب قانون جدید بازار سرمایه حوزه دانش بنیان مسیر هموارتر خواهد شد و مسیری را پیش‌بینی کرده‌ایم که این اصلاحات سریع‌تر انجام شود.

طلا و سکه

هنگام فروش سکه، طلافروش حداکثر چقدر می تواند از قیمت روز آن کسر کند؟

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که هنگام فروش سکه، آن را به قیمت روز از شما می خرند یا درصدی کمتر. برای پاسخ به این سوال در این گزارش همراه ما باشید.

بی توجهی سکه به طلای جهانی

پس از نوسانات کاهشی چشمگیر نرخ جهانی اونس طلا در روز گذشته، قیمت سکه طلا کاهش نیافت و در محدوده کانال قیمتی ۱۵ میلیون تومانی به فعالیت خود پایان داد.

شارژ طلا از دو مسیر

تضاد احساسات غالب بر بازارهای جهانی به خصوص طلا موجب شده بسیاری از بازارها در روندی خنثی و بدون جهت در کوتاه‌مدت حرکت کنند. از سویی احساسات ناشی از جنگ اوکراین و تورم، سرمایه را به سمت بازار دارایی‌های امن به‌ویژه طلا سوق می‌دهد و از طرف دیگر سیاست‌های فدرال رزرو که شامل فروش دارایی‌های این نهاد و همچنین افزایش نرخ بهره است، جریان سرمایه را از سمت بازار دارایی‌های امن دور می‌کند. هرچند برای مدت‌ کوتاهی بازار به اخبار جنگ توجه نمی‌کرد، اما به نظر می‌رسد توجه‌ها دوباره به این مساله جلب شده است.

نوسان قیمت طلا همچنان ادامه دارد

در حالی که پس از انتشار گزارشی قوی از بازار کار آمریکا ارزش دلار و سوددهی اوراق خزانه داری آمریکا افزایش داشته است قیمت طلا روز دوشنبه شاهد کاهش بود، اما تشدید تنظیم بازار سهام بحران اوکراین سبب شد تا از میزان افت قیمت ها کاسته شود.

چه خودرویی در بورس عرضه خواهد شد؟/ زاوه: واقعیت قیمت‌ها در بازار خودرو را بپذیریم

برخی کارشناسان اعتقاد دارند؛ عرضه خودرو در بورس تاثیری در قیمت نخواهد داشت و فقط یک پروسه به خرید خودرو اضافه خواهد شد که این پروسه غیرعادی بوده و مساله اینجاست که مردم معمولی با این فرآیند آشنا نیستند.

مریم فکری: بالاخره پس از گذشت یک ماه و نیم از تصمیم وزارت صنعت برای تعلیق عرضه خودرو در بورس، عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس خبر داد که این شورا عرضه خودرو در بورس کالا را با هماهنگی وزارت صمت مصوب کرد.

این مصوبه در حالی است که هجدهم خرداد امسال قرار بود دو خودرو دیگنیتی و فیدلیتی در بورس کالا عرضه شوند که درست در روز عرضه، با نامه معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، این عرضه لغو شد. در این نامه که منوچهر منطقی به سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران ارسال کرده بود، نوشته شده بود: در شصت و سومین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی در تایخ ۲۸ مهرماه سال گذشته مسوولیت تنظیم بازار خودرو از جمله تدوین و ابلاغ راهنماها و دستورالعمل‌های تنظیم قیمت برعهده وزارت صنعت معدن و تجارت و با هماهنگی ستاد تنظیم بازار است. به موجب این مصوبه، خودروهایی که برمبنای مصوبه شورای رقابت مستثنی از نظام قیمت‌گذاری بودند نیز شامل مصوبه فوق‌الذکر هستند، بنابراین عرضه خوردو در بورس کالا مغایر با این مصوبه است.

بر همین اساس، مدیر بازرسی و امور اعضا بورس کالای ایران نیز، در نامه‌ای به شرکت‌های کارگزاری اعلام کرد که با وجود آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای انجام معاملات خودرو در بورس تنظیم بازار سهام کالا، با توجه به نامه روز گذشته معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صمت مبنی بر مصوبات شصت و سومین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، عرضه خودرو در بورس کالا تعلیق می‌شود. مدیر بازرسی و امور اعضا بورس تنظیم بازار سهام تنظیم بازار سهام کالای ایران در نامه‌ای به شرکت‌های کارگزاری اعلام کرد که با وجود آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای انجام معاملات خودرو در بورس کالا، با توجه به نامه معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صمت مبنی بر مصوبات شصت و سومین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، عرضه خودرو در بورس کالا تعلیق می‌شود.

به دنبال این موضوع، سید جواد جهرمی، معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران گفته بود: علاوه بر این‌که خودروی فیدلیتی و دیگنیتی بهمن موتور خودرو قرار بود در بورس کالا عرضه شوند، ۴ خودروساز دیگر هم تقاضا برای عرضه محصولات خود داشتند و حتی برای آسانی معاملات خودرو از سمت کارگزاری‌ها، کد معاملاتی آنلاین برای متقاضیان صادر شد.

پیش از این البته دو نوع خودرو خارجی وانت کارا تک کابین و دو کابین در بورس کالا عرضه شده بود که گزارش‌ها حاکی از آن است که به دنبال این موضوع، شاهد افت ۱۵ درصدی قیمت نسبت به بازار بودیم.

چه نوع خودرویی در بورس عرضه خواهد شد؟

آن‌طور که سید جواد جهرمی، معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران اعلام کرده است، بحث عرضه خودرو در بورس کالا که طی هفته‌های اخیر با چالش هایی روبه‌رو شده بود، یکبار در کمیسیون تخصصی شورای عالی بورس مورد بحث و بررسی قرار گرفته و روز سه‌شنبه نیز در صحن شورا با حضور وزیر اقتصاد، وزیر صمت، ریاست سازمان بورس و سایر اعضا مورد بررسی قرار گرفته و با اعلام نقطه نظراتی تنظیم بازار سهام که وزارت صمت درباره عرضه خودرو در بورس کالا داشته، این طرح مورد تصویب اعضا قرار گرفت.

به گفته وی، با یک کلاس خودرویی فرآیند عرضه آغاز می‌شود و همه خودروسازان که آن کلاس را تولید می‌کنند، اقدام به عرضه خودرو در بورس کالا خواهند کرد و کلیه تولیدات خودروسازان در آن کلاس در بورس عرضه می‌شود و در مقابل تقاضا قرار خواهد گرفت.

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران همچنین اعلام کرده است که تامین مالی خودروسازان و اوراق گواهی سپرده و سلف موازی استاندارد از مواردی است که برای شرکت های خودروسازی در نظر گرفته شده که در هفته های آتی در این زمینه اطلاع رسانی خواهد شد.

نقش دلالان در بازار خودرو کمرنگ می‌شود؟

محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس نیز در تشریح جزییات مصوبه این شورا برای عرضه خودرو در بورس کالا، می‌گوید: قبلا هم عرضه خودرو در بورس کالا وجود داشت، اما در همان روز عرضه با یک نامه‌ای از وزارت صنعت جلوی آن را گرفته بودند و قرار شد این مساله در جلسه شورای عالی بورس مطرح شود و به همین خاطر دیروز وزیر صنعت به شورای عالی بورس آمد و تنظیم بازار سهام بحث شد که چگونه خودرو در بورس کالا عرضه شود.

به گفته او، بعد از توضیحات کارشناسان، در نهایت تصمیم بر این شد که وزارت صنعت موافقت خود را اعلام کند و محدودیت عرضه خودرو را بردارد و به این مساله کمک کند، سازمان بورس هم شیوه‌نامه عرضه خودرو در بورس کالا را با هماهنگی وزارت صنعت تهیه کند که چه تعداد خودرو و در چه زمانی و کدام خودروها با اولویت در بورس عرضه و کشف قیمت شوند.

به اعتقاد علیزاده، با عرضه خودرو در بورس کالا، کم‌کم شیوه قرعه‌کشی خودرو از بین می‌رود و نقش دلالان در بازار خودرو کمرنگ می‌شود و دلالی به سمت حذف شدن می‌رود و عرضه خودرو شفاف می‌شود. همچنین قیمت آن از طریق عرضه و تقاضا در بازار مشخص می‌شود.

وی متذکر می‌شود: مهم‌ترین دستاورد عرضه خودرو در بورس کالا این است که دیگر به شیوه قیمت‌گذاری مشخص نمی‌شود، بلکه قیمت آن در بازار تعیین می‌شود و این امر کمک به تامین نقدینگی برای خودروسازان و توسعه خطوط تولیدی شرکت‌های خودروسازی می‌کند.

علیزاده در مورد اینکه آیا ابتدا از عرضه خودروی داخلی و یا خارجی آغاز می‌شود، عنوان می‌کند: اولویت با خودروهای داخلی و یا خودروهایی که در داخل کشور مونتاژ می‌شود خواهد بود. خودروهای خارجی در مراحل بعدی با هماهنگی وزارت صنعت در بورس عرضه خواهد شد و این هماهنگی برای تعیین سازوکار عرضه خودرو خواهد بود.

خودرو گرفتار است؛ از مخمصه نجاتش دهید

در همین رابطه، محمدرضا نجفی‌منش، رییس انجمن صنایع همدلالی دلالگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور درباره عرضه خودرو در بورس در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید: ما وقتی نمی‌گذاریم خودروساز قیمت‌گذاری کند و یا وقتی نمی‌گذاریم قیمت‌ها در حاشیه بازار مشخص شود، تنها راه قانونی که می‌تواند صنعت خودرو از این مخمصه نشان پیدا کند، بورس است.

وی می‌افزاید: در قانون آمده است که اگر کالایی در بورس عرضه شد، دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند قیمت‌گذاری کند؛ یعنی قیمت را بورس تعیین می‌کند.

رییس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور تاکید می‌کند که تنها راه نجات صنعت خودرو در شرایط فعلی، فقط بورس است.

نجفی‌منش با ذکر این نکته که من در ابتدا موافق این کار نبودم، تصریح می‌کند: خودم هم می‌گفتم در هیچ‌کجای دنیا، دولت قیمت خودرو را تعیین نمی‌کند.

بیشتر بخوانید:

عرضه خودرو در بورس بیهوده است؟

اما در مقابل، برخی کارشناسان اعتقاد دارند که عرضه خودرو در بورس، یک اقدام بیهوده ای است. فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در این باره در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید: ورود خودرو به بورس هیچ نمونه آزموده شده ای در دنیا ندارد و اصولا انتقال بازار خرده فروشی کالایی مثل خودرو به بورس کالا علاوه بر آسیب جدی به شبکه فروش و خدمات خودروساز باعث سردرگمی مشتریان می‌شود.

وی می‌افزاید: قاعدتا اقدام عقلایی مانند همه دنیا این است که بازار در رفابت تولیدکنندگان و واردکنندگان تنظیم شود. تولیدکننده با اختیارات هیات مدیره قیمت را تعیین کند و مصرف کننده در رقابت حقوقش ضایع نشود.

این کارشناس صنعت خودرو عنوان می‌کند: متاسفانه نگاه ناپسند جامعه نابالغ که نیازمند قیم برای تصمیمات زندگی خود است، این آزادی را برنمی‌تابد، بنابراین قیمت را در تولیدکننده سرکوب و در عین حال حق انتخاب مصرف‌کننده را محدود کرده است.

زاوه تصریح می‌کند: اصرار بر خودکفایی بدون توجه به میزان ارز مصرفی در کنار بی‌توجه به میزان مقیاس اقتصادی ساخت داخل باعث شده کشور با تورمی افسارگسیخته مواجه شود. در نهایت تولیدکننده نابود و مصرف کننده به شدت مورد اجحاف قرار بگیرد.

وی متذکر می‌شود: در این شرایط در حالی که مجموعه مدیریتی کشور به شدت گرفتار غرور عدم پذیرش خطای استراتژیک مدیریت اقتصادی کشور است؛ انتخاب روش عرضه در بورس کالا می‌تواند تنفسی هرچند کوتاه مدت در کشور ایجاد کند.

زاوه خاطرنشان می‌کند: استفاده اشتباه و خطا از ابزاری مهم برای عبور از لجاجت حاکم بر تصمیمات کشور بعضا گریزناپذیر می‌شود.