ریسک‌های پوشش ریسک

صکوک منفعت و پوشش ریسکهای مترتب بر آن

یکی از نوآوریهای دههی اخیر در عرصه بحثهای پولی و مالی اسلامی، انتشار انواع اوراق بهادار اسلامی
است براساس عقدهای اسلامی طراحی شدهاند و جایگزین مناسبی برای اوراق بهادار ربوی به ویژه اوراق قرضه
شمرده میشوند. این مقاله به بررسی چگونگی انتشار اوراق منفعت، تبیین انواع ریسک های مترتب بر این اوراق و
ذینفعان آن و ارائه راهکارهای مدیریت، کاهش و یا پوشش ریسک این اوراق می پردازد و انتظار بر آن است تا با
تبیین ابعاد صکوک منفعت به ویژه ریسک این اوراق زمینه انتشار و بهبود این ابزار مالی در کشورهای اسلامی
بیش از پیش فراهم گردد. اوراق منفعت اوراق بهادارقابل معامله ای است که براساس عقود اسلامی منتشر گردیده
و نشاندهنده مالکیت مشاع دارندگان آن بر منافع آینده داراییهای بادوامی است که در ازای پرداخت مبلغی معین
منتقل شده و دارندگان اوراق میتوانند از عین یا معادل مالی منافع بهرهمند گردند. بر اساس یافته های این
پژوهش و مدل ارائه شده جهت عملیاتی شدن این اوراق، ذینفعان یک اوراق بدهی شامل بانی)صاحبان دارایی
بادوام(، مشتریان واقعی و سرمایه گذاران می گردد و اوراق منفعت ابزاری برای کسب بازدهی و پوشش ریسک
هریک از این ذینفعان می باشد. بانی اوراق ریسک فروش منافع آتی دارایی خود، سرمایه گذاران بازدهی مطمئن و
مشتریان واقعی ریسک حق انتفاع از منافع آتی دارایی پایه را با انتشار، سرمایه گذاری و یا خرید اوراق منفعت
پوشش می دهند. هرچند اوراق منفعت در قالب مدل این پژوهش یک ابزار مالی جهت کسب بازدهی و پوشش
ریسک می باشد لیکن همچون هر دارایی مالی دیگری در معرض ریسک های گوناگون همچون ریسک نرخ بهره،
نقد شوندگی، ریسک عملیاتی و . نیز می باشد که راهکارهای پوشش این ریسک ها نیز تا حد امکان ارائه
گردیده است.

تعیین نسبت بهینۀ پوشش ریسک قراردادهای آتی سکه: رهیافت مقایسه‌ای

هدف این پژوهش، محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک قرارداد آتی سکۀ بهار آزادی با استفاده از روش‌های مختلف اقتصادسنجی و مقایسۀ کارایی نتایج آنها با یکدیگر است. الگو‌های استفاده‌شده عبارت است از OLS، VAR، VECM که نسبت بهینۀ پوشش ریسک را به‌صورت ایستا و ثابت در طول زمان تخمین می‌زند و الگو‌های چندمتغیرۀ گارچ شامل CCC-GARCH، DCC-GARCH انگل و DCC-GARCH تز و تسو است که نسبت بهینۀ پوشش ریسک را به‌صورت متغیر در طول زمان تخمین می‌زند. دورۀ زمانی مدّنظر از تاریخ 05/09/1387 تا 11/03/1394 است و در این بازه از قیمت‌های نقدی و آتی سکۀ بهار آزادی استفاده شده است. برای افزایش همبستگی بین بازده‌های آتی و ریسک‌های پوشش ریسک نقدی در محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک علاوه بر بازده روزانه از بازده هفتگی نیز استفاده‌ شده است. درنهایت، مقایسۀ معیار کارایی برای الگو‌های مختلف نشان می‌دهد استفاده از الگو‌های چندمتغیرۀ گارچ در بازده‌های روزانه، عملکرد بهتری دارد؛ اما در بازده‌های هفتگی این الگو­ها، کارایی بیشتری نسبت به الگو‌های ایستا نمی‌تواند حاصل کنند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23831170.1396.5.3.13.1

عنوان مقاله [English]

Determining the Optimal Hedge Ratio of Gold ریسک‌های پوشش ریسک Coin Futures; A Comparative Approach

نویسندگان [English]

• S. Babak Ebrahimi 1
• Ali Tasbihi 2

1 Assistant Professor at the Department of Financial Engineering, Faculty of Industrial Engineering K.N.Toosi University of Technology, Tehran,Iran

2 MSc Student, Department of Financial Engineering, Faculty of Industrial Engineering K.N.Toosi University of Technology, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study is to calculate the optimal hedge ratio of gold coin future contrasts with different econometric methods and compare their hedging effectiveness with each other. Used models are OLS, VAR and VECM that estimate the hedge ratio to be static over the time and multivariate GARCH models that estimate the hedge ratio to be vary over the time. The studied time period was from Tuesday, November 25, 2008 to Monday, June 01, 2015 and we have used the future and spot prices of gold coin in this period. To increase the correlation between future and spot returns we have calculated the optimal hedge ratio with weekly returns in addition to daily returns. Finally, the comparisons show that the use of multivariate GARCH models leads to better performance in daily returns but in weekly returns, static models have better results.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hedge ratio
• Minimum variance
• Future contracts
• Hedge effectiveness
• Multivariate GARCH models

اصل مقاله

مقدمه

سکۀ بهار آزادی یکی از مسکوکات طلای قانونی در جمهوری اسلامی ایران است که در مقایسه با سایر دارایی‌ها (نظیر املاک و مستغلات) خاصیت نقدشوندگی بسیار زیادی دارد؛ از این‌رو، ریسک ناشی از نوسان‌های قیمت سکۀ طلا ازجمله مقولاتی است که ذهن بسیاری از فعالان اقتصادی این حوزه را به خود مشغول کرده است. به‌دلیل نوع دارایی از لحاظ سرمایه‌ای (غیرمصرفی) بودن و به‌تبع آن، نوسان ذاتی قیمت دارایی‌های سرمایه‌ای (به‌دلیل فعالیت‌های سفته‏بازی بر آن) و نیز ارتباط مستقیم قیمت سکه با چندین مؤلفۀ به‌شدت متغیر مانند قیمت جهانی طلا، نرخ ارز، سیاست‌های کنترل بازار بانک مرکزی، بازده بازار‌های رقیب و عوامل دیگر، این کالا همواره نوسان قیمت در خور توجهی دارد و لزوم به‌کارگیری استراتژی برای پوشش نوسان‌های قیمت آن، روزبه‌روز بیشتر احساس می‌شود. ابزارهای مالی مختلفی مانند بیمه‏نامه، قرارداد تحویل آینده (سلف)، قراردادهای سواپ [1] ، قراردادهای اختیار معامله [2] و همچنین قراردادهای آتی [3] برای رسیدن به هدف کاهش رویارویی با ریسک استفاده می‌شوند. در این میان، مشتقات مالی، نقش ویژه‌ای در تعیین استراتژی پوشش ریسک ایفا می‌کنند. ازجمله مشتق‌های مالی که در این زمینه کاربرد دارند، قرارداد‌های آتی و قرارداد‌های اختیار معامله و قراردادهای سلف هستند. در این میان، ساده‌ترین و مشهورترین ابزار پوشش ریسک، استفاده از قرارداد آتی است. ریسک‌های مختلفی را با استفاده از قرارداد آتی می‌توان کاهش داد که از آن جمله به ریسک کالا، ریسک اعتباری، ریسک نرخ ارز، ریسک نرخ بهره، ریسک سهام و غیره می‌توان اشاره کرد. قرارداد آتی، توافق‌نامه‌ای مبنی بر خرید و فروش یک دارایی در زمان معین در آینده و با قیمت مشخص است؛ به‌عبارت‌دیگر، در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایۀ قرارداد براساس توافق‏نامه‌ای انجام می‌شود که به قرارداد استاندارد تبدیل‌ شده است و در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود. در این حالت، چنانچه فرد به هر دلیلی، کاهش قیمت را نامطلوب بداند، در بازار معاملات آتی، موقعیت فروش را باید اتخاذ کند که در آن صورت، مقدار معینی از دارایی پایه را در آینده با قیمت مشخص باید به خریدار تحویل دهد. دو طرف قرارداد آتی به‌طورمعمول به دو گروه پوشش‏دهندگان ریسک و سفته‌بازان تقسیم می‌شوند. پوشش‏دهندگان ریسک از مواجه‏شدن با تغییرات نامطلوب قیمت دارایی‌ها پرهیز می‌کنند و می‌کوشند ریسک حاصل از نوسان قیمت را به حداقل برسانند؛ در حالی‌ که سفته‌بازان به استقبال ریسک می‌روند. نقش سفته‌بازان به‌عهده‌گرفتن ریسکی است که پوشش‏دهندگان نمی‌خواهند آن را به عهده بگیرند.

اشخاصی که نوسان قیمت برای آنها نامطلوب است، با بهره‏گیری از قرارداد آتی، استراتژی‌های متعددی را برای پوشش ریسک می‌توانند اتخاذ کنند. یک استراتژی به‌ظاهر مناسب این است که فرد به میزان دارایی‌ای که قصد پوشش ریسک نوسان قیمت آن را دارد، موقعیت تعهدی در بازار قرارداد آتی اتخاذ کند که به آن استراتژی پوشش ریسک ساده گفته می‌شود. مطالعات متعدد نشان می‌دهد این استراتژی برای پوشش ریسک لزوماً کارآمد نیست؛ زیرا استراتژی پوشش ریسک ساده نسبت پوشش ریسک [4] را یک در نظر می‌گیرد که در تمام شرایط بهینه نیست. نسبت بهینۀ پوشش ریسک عبارت‌ است از نسبت حجم موضع معاملاتی قراردادهای آتی به مقدار ریسکی که در معرض آن است؛ به‌عبارت‌دیگر، نسبت بهینۀ پوشش ریسک، تعیین‏کنندۀ تعداد قراردادهای آتی است که فرد باید برای مقابله با نوسان قیمت‌ها در برابر یک قرارداد نقدی نگهداری کند. اکنون، پرسشی که پیش می‌آید این است که از چه تعداد قرارداد آتی برای پوشش ریسک نوسان‌های قیمت سکه ریسک‌های پوشش ریسک ریسک‌های پوشش ریسک باید استفاده شود.

مبانی نظری

نسبت بهینۀ پوشش ریسک را در سال 1960 برای نخستین بار، جانسون [5] براساس نظریۀ نوین سبد سرمایه‌گذاری با معیار حداقل ریسک معرفی کرد [13]. ادرینگتون [6] (1979) اولین کسی بود که از روش حداقل مربعات معمولی [7] برای تخمین نسبت بهینۀ پوشش ریسک با استفاده از قیمت‌های قرارداد آتی استفاده کرد [6]. کاهل و تومک [8] (1983) از روش میانگین واریانس [9] برای ایجاد توازن بین بازده و ریسک استفاده کردند [15]. هاوارد و آنتونیو [10] (1984) نسبت بهینۀ پوشش ریسک شارپ را معرفی کردند [11]. آنها با هدف حداکثرکردن تابع مطلوبیت به ‌جای حداقل‌کردن ریسک موفق به محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک شدند. جانکوس و لی [11] (1985) کاربرد چهار روش مختلف پوشش ریسک شامل حداکثرسازی سود، حداقل‌سازی واریانس، حداکثرسازی مطلوبیت و الگویی با فرض حذف فرصت‌های آربیتراژ را بررسی کردند [14]. بولرسلو [12] (1986) الگوی گارچ [13] را برای براساس ویژگی دسته‌بندی نوسان‌های سری‌های زمانی مالی در طول زمان ارائه کرد [2]. تا پیش از معرفی این روش‌ها، نسبت پوشش ریسک به‌صورت یک مقدار ثابت و ایستا در طول دورۀ پوشش ریسک در نظر گرفته می‌شد. بیلی و می‌یرز [14] (1991) نسبت بهینۀ پوشش ریسک را برای شش کالا در ایالات ‌متحده با استفاده از الگوی گارچ دومتغیره محاسبه کردند [1]. آنها برای نخستین بار، نسبت بهینۀ پوشش ریسک را به‌صورت متغیر با زمان در نظر گرفتند. گوش [15] (a1993) الگوی حداقل مربعات معمولی را با الگوی تصحیح خطا [16] با استفاده از داده‌های شاخص‌های S&P500، Dow Jones، NYSE مقایسه کرد [9]. علاوه بر آن، گوش (b1993) استراتژی‌های پوشش ریسک را در بازارهای فرانسه، بریتانیا، آلمان و ژاپن بررسی کرد و نتیجه گرفت نتایج به‌دست‌آمده با استفاده از الگوی تصحیح خطا بهتر از نتایج الگوی OLS هستند [10]. پارک و سویتزر [17] (1995) قرارداد آتی شاخص‌های S&P 500 و Toronto 35 را بررسی کردند [20]. نتایج این مطالعات نشان‌دهندۀ برتری الگو‌هایی است که نسبت پوشش ریسک را به‌صورت متغیر با زمان محاسبه می‌کند. درمقابل، بیستروم [18] (2003) [4]، لین و همکاران [19] (2002) [17]، موسا [20] (2003) [18]، کوپلند و ژو [21] (2010) [5] و تعدادی از منتقدان معتقد بودند محاسبۀ نسبت پوشش ریسک از روش OLS نسبت به روش‌های پیچیده‌تر برتری دارد. آنها همچنین به این نکته اشاره کردند که از منظر هزینه و فایده، روش‌های پیچیدۀ متغیر با زمان به‌دلیل تحمیل هزینۀ معاملاتی اضافی با کاهش کارایی مواجه می‌شوند. وانگ و سو [22] (2010) ثبات نسبت بهینۀ پوشش ریسک را برای شاخص سهام کشورهای ژاپن، هنگ کنگ و کره برای دورۀ زمانی بحران مالی و پیش از آن محاسبه کردند [25]. کریشان [23] (2011) کارایی پوشش ریسک را برای قرارداد آتی شاخص‌های ‌S&P500، CNX و Nifty محاسبه کردند [21]. وانگ [24] و همکاران (2014) روش نسبت پوشش ریسک حداقل‌کنندۀ واریانس روند زدایی‌شده را ارائه کردندکه توانایی اندازه‌گیری نسبت بهینۀ پوشش ریسک را در بازه‌های مختلف زمانی دارد [24]. مشاهدات آنها نشان می‌دهد نسبت پوشش ریسک محاسبه‌شده و کارایی پوشش ریسک مرتبط با آن در بازه‌های مختلف زمانی متفاوت است که این ویژگی می‌تواند پاسخگوی نیاز افراد با افق سرمایه‌گذاری متفاوت باشد. ژو [25] (2015) نسبت پوشش ریسک را برای شاخص صندوق سرمایه‌گذاری مستغلات در چهار کشور توسعه‌یافته (استرالیا، اروپا، ژاپن و ایالات‌متحده) محاسبه کرد [26]. نتایج تحلیل برون‌نمونه‌ای نشان داد در محاسبۀ نسبت پوشش ریسک، روش‌های پیچیدۀ متغیر بازمان مانند روش‌های گارچ چندمتغیره لزوماً به نتایج بهتر در مقابل روش‌های ایستا منجر می‌شوند. درنهایت، نظر واحدی مبنی بر برتری یکی از روش‌های محاسبۀ نسبت پوشش ریسک بین پژوهشگران وجود ندارد. لین و همکاران [26] (2016) اثربخشی نسبت بهینۀ پوشش ریسک 20 کالا مختلف را بررسی کردند [16]. پژوهش آنها نشان داد در استفاده از داده­های روزانه، نسبت پوشش ریسک متناسب با توزیع بازده نقدی کالا­­ها تغییر می­کند.

برای استخراج نسبت بهینۀ پوشش ریسک درابتدا، باید یک تابع هدف، معرفی و با بهینه‌کردن آن نسبت بهینۀ پوشش ریسک استخراج شود. براساس این، نسبت بهینۀ پوشش ریسک به دو گروه اصلی روش‌های حداقل‌کنندۀ ریسک و روش‌های حداکثرکنندۀ مطلوبیت تقسیم‏بندی می‌شود. در روش‌های حداقل‌کنندۀ ریسک نسبت پوشش ریسک با تعریف یک معیار برای اندازه‏گیری ریسک و حداقل‌کردن آن استخراج می‌شود. معیارهای مختلفی برای اندازه‏گیری ریسک وجود دارد که ازجملۀ آنها واریانس، ارزش در معرض ریسک [27] ، ضریب جینی تعمیم‏یافته نسبت به میانگین [28] و شبه‌تعمیم‏یافته [29] را می‌توان نام برد که با حداقل‌کردن آن نسبت پوشش ریسک به دست می‌آید. محدودیت اصلی روش‌های حداقل‌کنندۀ ریسک این است که بازده مدّنظر را نادیده می‌گیرند؛ اما واقعیت این است که در سبد دارایی علاوه بر ریسک باید به بازده نیز توجه کرد. روش‌های حداکثرکننده به مطلوبیت ریسک و بازده سبد دارایی به‌طور هم‌زمان توجه می‌کنند. از مهم‌ترین روش‌های حداکثرکنندۀ مطلوبیت به نسبت شارپ [30] ، روش میانگین-واریانس، ضریب میانگین- [31] MEG و میانگین- [32] GSV و روش حداکثر مطلوبیت مدّنظر می‌توان اشاره کرد.

بررسی پوشش ریسک انتشار اوراق استصناع در مدل‌های عملیاتی اوراق استصناع موازی، مدل بورس و اوراق استصناع غیرمستقیم

به‌کارگیری روش‌ها و ابزارهای مختلف برای تأمین مالی بخش‌های مختلف اقتصادی با ریسک همراه بوده و ریسک و بازده در سرمایه‌گذاری و تأمین مالی همیشه همراه هم‌اند و ازاین‌رو تصمیم‌های سرمایه‌گذاری هماره براساس و با ملاحظه رابطه میان ریسک و بازده صورت می‌گیرد. سرمایه‌گذاران همواره باید در تصمیم‌های سرمایه‌گذاری خود ریسک را در نظر داشته باشند. به‌دلیل اهمیت و اثرگذاری بالای ریسک و همچنین امکان‌پذیر نبودن حذف ریسک باید ریسک‌ها را شناسایی، محاسبه و مدیریت کرد.
ضرورت توجه به این موضوع از آن روست که بسط و تعمیق بازار مالی در کشور باید برای رفع محدودیت‌های کشور در زمینه جذب سرمایه با توجه به ملاحظه‌های شرعی صورت گیرد و درعین‌حال پاسخ به نیازهای اساسی جامعه باید با توسعه بازار سرمایه ایران و متنوع کردن ابزارهای موجود آن انجام شود. معرفی اوراق استصناع به‌عنوان ابزار مالی توانا برای تأمین مالی بخش‌های مختلف اقتصادی با توجه به ارزیابی ریسک‌های بالقوه و بالفعل و طراحی پوشش ریسک این اوراق برای گسترش و پذیرش عمومی آن در نظام مالی ایران می‌تواند چالش‌های زیادی از نظام تأمین مالی ایران را مرتفع کند.
در این مقاله به روش توصیفی−تحلیلی با استفاده از داده‌های پرسش‌نامه‌ای و روش AHP، به بررسی این فرضیه پرداخته می‎شود که «در بین مدل‌های عملیاتی اوراق استصناع، مدل سازمان بورس اوراق بهادار بهینه‌ترین الگو برای پوشش ریسک می‌باشد». برای بررسی این فرضیه، برخی از ریسک‌های انتشار اوراق استصناع در قالب مدل استصناع موازی، مدل بورس و استصناع غیرمستقیم مطالعه شده است. نتایج نشان می‌دهد که پوشش ریسک در بین مدل‌های عملیاتی اوراق استصناع، مدل بورس بهترین مدل از نظر پوشش ریسک است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

1. ابزری، مهدی؛ سعید صمدی و هادی تیموری (1386)، «بررسی عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در محصولات مالی»، روند، ش54 و 55، ص123−152.

2. ابن‌منظور، لسان العرب.

3. اداره آمار و برنامه‌ریزی بانک سینا (1388)، «نگاهی اجمالی بر: مدیریت ریسک در نظام بانکی»، تهران: اداره انتشارات.

4. زرقاء، انس (1380)، «گواهی استصناع (سفارش ساخت)»، اقتصاد اسلامی، ترجمه محمدزمان رستمی، س1، ش1، ص120−128.

5. سروش، ابوذر و مجتبی کاوند (1390)، «ریسک‌های اوراق رهنی اسلامی و برخی راهکارهای پوشش آنها در ایران»، جستارهای اقتصادی، س8، ش16، ص117−145.

6. سروش، ابوذر و محسن صادقی (1387)، «مدیریت ریسک اوراق بهادار اجاره (صکوک اجاره)»، اقتصاد اسلامی، ش27، ص157−186.

7. السویلم، ابراهیم (1386)، پوشش ریسک در مالی اسلامی، ترجمه محمد علیزاده اصل، مهدی عسگری و مهدی حاجی رستم‌لو، تهران: دانشگاه امام صادقg.

8. فراهانی‌فرد، سعید (1388)، «صکوک سلف؛ ابزاری مناسب برای تأمین مالی و پوشش ریسک»، اقتصاد اسلامی، ش33، ص7−32.

9. کمیجانی، اکبر و محمدنقی نظرپور (1386)، «تأمین مالی طرح‌های اقتصادی از طریق اوراق استصناع و چگونگی به‌کارگیری آن در بازار بورس»، مجموعه مقالات کنفرانس بین‌المللی تأمین مالی اسلامی، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف.

10. مزینی، امیرحسین (1389)، امکان‌سنجی انتشار اوراق صکوک در اقتصاد ایران مطالعه موردی بخش معدن و صنایع معدنی، تهران: انتشارات پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس.

11. موسویان، سیدعباس و حسین شیرمردی احمدآباد (1391)، «مدیریت ریسک‌های اوراق بهادار مضاربه با تأکید بر فقه امامیه»، تحقیقات مالی−اسلامی، س2، ش1 (پیاپی 3)، ص39−68.

12. میرفیض، فلاح شمس و مهدی رشنو (1387)، «ریسک در صکوک و مصون‌سازی آن براساس موازین شرعی»، مجموعه مقالات نوزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران.

13. نظرپور، محمدنقی (1384)، «اوراق بهادار استصناع (سفارش ساخت) ابزاری برای سیاست پولی»، اقتصاد اسلامی، ش20، ص81−110.

14. نظرپور، محمدنقی (1392)، عقد و اوراق استصناع کاربردهای استصناع در بازارهای مالی اسلامی، قم: دانشگاه مفید و سمت.

1. 15. نظرپور، محمدنقی و ایوب خزائی (1389)، «طراحی پوشش ریسک صکوک استصناع در بازار بورس اوراق بهادار»، سیاست‌های اقتصادی (نامه مفید) ش۸۱، ص3−26.

16. نوِو، ریموند پی (1385)، مدیریت مالی، ترجمه و اقتباس علی جهانخانی و علی پارسائیان، ج1، چ10، تهران: سمت.

17. هال، جان (1384)، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، ترجمه سجاد سیاح و علی صالح آبادی، چ1، تهران: شرکت کارگزاری مفید.

18. Al-Bashir, Muhammad, (2008), “Sukuk Market: Innovations and Challenges”, Islamic Economic Studies, Vol. 15, No. 2, pp. 1-22.

19. Crouchy, Michel & Galai, Dan & Mark, Robert, (2006), Essentials of Risk Management, McGraw- Hill.

20. Khan, Tariqullah & Habib Ahmed (2001), Risk Management: An Analysis of Issues in Islamic Financial Industry, Jeddah, Islamic Research and Training Institute (IRTI).

21. Obaidullah, Mohammad (2002), “Islamic Risk Management: Towards Greater Ethics and Efficiency”, International Journal of Islamic Financial Services, Vo1.04, No.3.

22. Nathif, j. Adam & Abdulkader, Thomas, (2004(, Islamic Bonds: Your Guide to issuing, structuring and investing in Sukuk, Euromoney Books.

23. Tariq, Ali Arsalan & Dar, Humayon, (2007), “Risks of Sukuk Structures: Implications for Resource Mobilization”, Thunderbird International Business Review, Vol. 49, pp. 203-223.

24. Tariq, Ali Arsalan, (2004), Managing Financial ریسک‌های پوشش ریسک Risks of Sukuk Structures, Loughborough University.

25. Salman, Syed Ali, (2005), “Islamic Capital Market Products: Developmentd and Challenges”, IDB Group, Occasional Paper, No.9, pp. 1-22.

اوراق تبعی راه پوشش ریسک های سیستماتیک بازار

مدیر اسبق نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس گفت: با توجه به آنکه سایه ریسک‌های سیستماتیک و اقتصادی بر بازار سهام وجود دارد و همین موضوع باعث نگرانی سرمایه گذاران شده، انتشار اوراق اختیار فروش تبعی مسیر روشن و تضمین شده را در مقابل سرمایه گذاران و سهامداران قرار می دهد تا آنها بدون دغدغه و نگرانی به فعالیت خود و حتی افزایش خرید در بازار اقدام کنند.

راضیه صباغیان مدیر اسبق نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس در گفت‌وگو با شهر بورس، درباره انتشار اوراق تبعی از سوی هلدینگ های بزرگ به منظور حمایت از سهام شرکت‎های زیرمجموعه خود، اظهار داشت: با توجه به شرایط فعلی بازار سرمایه، مردم نگران این هستند که با سرمایه گذاری در این بازار مجددا متضرر شوند، اما انتشار اوراق تبعی به نوعی این اطمینان خاطر را به سهامداران می‌دهد که اگر سهم را تا زمان سررسید نگهداری کنند، نه تنها از ارزش آن کم نمی شود، بلکه سودی نیز در زمان سررسید نصیب سهامدار می شود.

وی افزود: بنابراین انتشار اوراق تبعی به سهامداران اطمینان داده و به ثبات بازار نیز کمک می‌کند، چراکه اوراق تبعی بیمه کننده پرتفوی سرمایه گذار است؛ به طوری که با داشتن این اوراق سرمایه گذار می‌داند که حداقل سودی تضمین شده دریافت خواهد کرد.

صباغیان تصریح کرد: این اوراق علاوه بر کارکرد بیمه کردن سهم، با هدف تامین مالی شرکت‌ها نیز منتشر می‌شود. هلدینگ‌های بزرگ در زمان انتشار اوراق تبعی، اختیار خرید از خریدار دریافت می‌کنند. در این صورت مالکیت سهم خود را حفظ کرده و از طریق انتشار این اوراق تامین مالی می‌کنند.

وی ادامه داد: انتشار اوراق تبعی از سوی هلدینگ‌ها مانند این است که آنها وامی با سود مشخص دریافت می‌کنند و در زمان سررسید هم اختیار خرید را اعمال کرده و سهام خود را پس می‌گیرد. درصد عمده‌‎ای از دارایی بسیاری از هلدینگ‌ها به سهام شرکت‌ها اختصاص دارد و آنها نمی‌خواهند مالکیت سهم را از دست بدهند.

مدیر اسبق نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس یادآور شد: هلدینگ‌ها از این طریق از منابع مالی قفل شده استفاده می‌کنند و از رکود خارج می شوند. سرمایه گذار هم این اطمینان را دارد که با سرمایه گذاری صورت گرفته، سود و بازهی تضمین شده به دست می‌آورد.

صباغیان خاطرنشان کرد: انتشار اوراق تبعی علاوه بر ایجاد ثبات و اطمینان به بازار سرمایه به شرکت‌های تولیدی نیز کمک می کند زیرا سرمایه گذاران در شرایط فعلی کشور و با وجود ریسک های سیستماتیک و اقتصادی می‌‎توانند نیازهای نقدینگی خود را پوشش دهند. این اوراق به بهبود ساختار سرمایه شرکت ها کمک می کند و حتما در بهبود تولید و بهبود شرایط اقتصادی کشور و کاهش ریسک سیستماتیک نیز موثر است.

بررسی پوشش ریسک قراردادهای آتی در بازار مالی ایران

فعالان بازارهای اقتصادی و سرمايه گذاری به دلیل شرايط حاکم بر بازارها، نوسانات و عدم اطمینان از وضعیت آتي بازار
همواره با ريسك هايي مواجه هستند که ممکن است آنها را در معرض زيان قرار دهد. به اين منظور همواره تلاش بر اين
بوده است که راهکارهای مناسبي برای پوشش اين ريسك ها اتخاذ شود و به عبارتي ريسك های پیش روی فعالان بازار
سرمايه مديريت ریسک‌های پوشش ریسک شوند. مديريت ريسك بخش مهم برای مديريت مجموعه اوراق بهادار بهینه مي باشد. يکي از
سريعترين بخش ها در بخش مالي ، گسترش مشتقات مالي است. يکي از مخاطراتي که معامله گران در بازار
قراردادهای آتي با آن مواجه هستند، خطر بسته شدن ناخواسته موقعیت های باز معاملاتي آنها به دلیل کاهش بیش از
سقف مقرر وجه تضمین قراردادها است که از آن به کال مارجین تعبیر مي شود. با بررسي دغدغه های سرمايه گذاران و
استفاده از ابزار مشتقه قرارداد آتي و به منظور شناسايي ريسکهايي که در جريان عملیات اجرايي قراردادهای آتي
وجود دارد اقدام به طرح سئوالاتي گرديد که پس از جمع آوری پاسخ معامله گران اين نوع از ابزار) قراردادآتي( کلیه
پاسخها مورد ارزيابي و دقت نظر قرارگرفت با اين هدف که برآيند نظر تخصصي فعالان عرصه بورس ابزار مشتقه در
خصوص مسأله تحقیق مشخص شودبا نگاهي بر سرمايه گذاری و سرمايه گذاران و واکنشهای تیپهای مختلف سرمايه
گذاران براساس نظريه های اقتصادی به بررسي راهکاری برای کاهش ريسك سرمايه گذاران در قراردادهای مشتقه آتي
در زمان call margine پرداخته شد .

کلید واژه ها

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید به این مقاله در اثر پژوهشی خود ارجاع دهید، می توانید از متن زیر در بخش منابع و مراجع بهره بگیرید :

مهشید برمخشاد؛دکتری اقتصاد؛ ۱۳۹۳، بررسی پوشش ریسک قراردادهای آتی در بازار مالی ایران، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت واقتصاد و علوم انسانی، https://scholar.conference.ac:443/index.php/download/file/6070-Check-hedge-financial-futures-market-in-Iran

در داخل متن نیز هر جا به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پرانتز، مشخصات زیر نوشته شود.