بازگشت سرمایه یا ROI

نرخ بازده سرمایه

بازدهی سرمایه ROI

زمانی که برای یک سرمایه گذاری یا یک تلاش تجاری پول می گذارید، نرخ بازدهی سرمایه roi به شما کمک می کند تا متوجه شوید که سرمایه گذاری شما چقدر سود یا زیان داشته است. بازده سرمایه به کار رفته نسبت ساده ای است که سود (یا زیان) خالص سرمایه گذاری را بر هزینه آن تقسیم می کند. از آنجایی که به صورت درصد بیان می شود، می توانید اثربخشی یا سودآوری گزینه های مختلف سرمایه گذاری را با هم مقایسه کنید. roi ارتباط نزدیکی با معیارهایی مانند بازده دارایی (ROA) و بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) دارد.

ممکن است توسط سرمایه گذاران عادی برای ارزیابی پرتفوی خود استفاده شود، یا می توان آن را برای ارزیابی تقریباً هر نوع هزینه ای اعمال کرد.

وقتی از نرخ بازدهی سرمایه برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری های آتی استفاده می کنید، هنوز باید این ریسک را در نظر بگیرید که پیش بینی های شما از سود خالص می تواند خیلی خوش بینانه یا حتی خیلی بدبینانه باشد. برای مثال بازده افزایش سرمایه ممکن است نتیجه یک پیش بینی خوشبینانه از سرمایه گذاری باشد.

چگونه بازگشت سرمایه را محاسبه می کنید؟

برای محاسبه بازدهی سرمایه roi ، مقداری را که از یک سرمایه گذاری به دست آورده اید که اغلب به آن سود خالص یا هزینه سرمایه گذاری منهای ارزش فعلی آن می گویند، بر هزینه سرمایه گذاری تقسیم کنید و آن را در 100 ضرب کنید. نتیجه باید به صورت درصد نمایش داده شود. در اینجا دو روش برای نمایش این فرمول وجود دارد:

100× (سود خالص / هزینه سرمایه گذاری) = ROI

100 × (ارزش فعلی – هزینه سرمایه گذاری / هزینه سرمایه گذاری) = ROI

فرض کنید در سال گذشته 5000 دلار در شرکت سرمایه گذاری کرده اید و سهام خود را در این هفته به قیمت 5500 دلار فروخته اید. در اینجا نحوه محاسبه نرخ بازده سرمایه برای این سرمایه گذاری آورده شده است :

100 × (5000 دلار / 5000 تا 5500 دلار) = ROI

30% ROI به چه معناست؟

سرمایه گذاران معمولا میزان مطلوب نرخ بازدهی سرمایه گذاری در سال را 7% می دانند. به طور کلی هدف اصلی رسیدن به بازده افزایش سرمایه است. به این معنی که در طی هر سال بازده افزایش سرمایه، حاکی از یک سرمایه گذاری موفق و مناسب باشد. زمانی که بازده سرمایه سرمایه به ارزش بازار پس از محاسبه مقدار 30% را نشان دهد، بیانگر این است که این سرمایه گذاری به نسبت کارایی خوبی داشته است. بازدهی 30% یک بازدهی مناسب و مطلوب به شمار می رود و این سرمایه گذاری یک سرمایه گذاری موفق است و پتانسیل رشد بیشتری نیز دارد. البته دقت کنید که هزینه های تراکنش، مالیات، هزینه های تعمیر و نگهداری و سایر هزینه های جانبی باید در محاسبات شما گنجانده شوند.

نرخ بازده خوب چقدر است؟

بر اساس عقل مرسوم، بازدهی سرمایه سالانه تقریباً 7٪ یا بیشتر، بازده سرمایه گذاری خوبی برای سرمایه گذاری در سهام و اوراق بهادار در نظر گرفته می شود. این همچنین در مورد میانگین بازده سرمایه به کار رفته سالانه S&P 500 است که تورم را محاسبه می کند. از آنجایی که این یک میانگین است، ممکن است برخی از سال‌ها بازدهی شما بیشتر باشد. برخی سالها ممکن است کمتر باشند. اما به طور کلی، عملکرد در حدود این مقدار هموار خواهد شد. همانطور که گفته شد، تعیین نرخ بازدهی سرمایه مناسب برای طراحی استراتژی معاملاتی و سرمایه گذاری شما به جای یک معیار ساده نیاز به بررسی دقیق دارد. به عنوان مثال، S&P 500 ممکن است برای سطح مدیریت ریسک که مایل به پذیرش آن هستید یا طبقه دارایی که در آن سرمایه گذاری میکنید مناسب نباشد.

چگونه roi ماهانه را حساب کنیم؟

مقدار roi را می توان در دو دوره سالانه و ماهانه حساب کرد. برای محاسبه بازده سرمایه می توانید سود را بر هزینه آن سرمایه گذاری تقسیم کنید . بنابراین roi ماهانه میزان پرداختی شما برای یک سرمایه گذاری را با میزان درآمدی که برای ارزیابی کارایی آن به دست آورده اید در پایان هر ماه محاسبه و مقایسه می کند. با محاسبه roi ماهانه و مقایسه و ارزیابی آن ها در پایان هر سال می توانید اشرافیت بیشتری بر عملکرد خود داشته باشید. از نظر دقت عمل، محاسبه roi در پایان هر ماه و سنجش مجموعه آن ها در پایان سال از محاسبه سالانه نرخ بازده سرمایه به ارزش بازار، دقیق تر و اطلاعات آن قابل اعتماد تر است.

چگونه می توان فهمید که سرمایه گذاری سودآور است؟

محاسبه نرخ بازدهی سرمایه، طیف گسترده ای از کاربرد ها را دارد، از جمله : می تواند سودآوری سرمایه گذاری سهام را هنگام تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری در خرید یک تجارت یا ارزیابی نتایج یک معامله املاک و مستغلات اندازه گیری کند. حاصل محاسبه بازده سرمایه به کار رفته، نشان می دهد که این سرمایه گذاری مناسب و سودآور است یا خیر. هرچه این عدد بیشتر باشد، نشان می دهد که شما در مسیر درستی هستید و سرمایه گذاری شما سودآور است. علاوه بر این شما می توانید مجددا همین سرمایه گذاری را انجام دهید و یا سرمایه گذاری خود را افزایش دهید تا به سود بیشتری برسید. مقادیر پایین تر بازدهی سرمایه، از یک سرمایه گذاری نامناسب و کم سود خبر می دهد. حتی ممکن است سرمایه شما به کلی از بین برود.

بازدهی سرمایه در بازارهای ایران به چه صورت است؟

تجربه های اخیر سرمایه گذاران نشان می دهد که بازارهای مالی ایران از جمله بورس، چندان قابل اعتماد نیست. بسیاری از سرمایه گذاران در این بازارها سرمایه خود را بازگشت سرمایه یا ROI از دست می دهند. البته بسیاری از این ضرر ها به عدم شناخت کافی از عوامل موثر بر بازار می باشد، اما بازار نیز آنطور که باید، اعتماد سرمایه گذاران را جلب نمی کند. در نتیجه بازدهی سرمایه گذاری در بازار های ایران به دلیل عوامل مختلف اقتصادی چندان مطلوب نیست. به همین اغلب سرمایه گذاران بازار ارزهای دیجیتال و همچنین بازار فارکس را بستر مناسب تری برای سرمایه گذاری می دانند. با این حال کسب سود از هر بازار بیشتر وابسته به دانش و اطلاعات کافی خود سرمایه گذاران است امری دور از ذهن نیست.

سخن پایانی

بازدهی سرمایه وسیله سنجش کارآمدی یک سرمایه‌ گذاری محسوب می شود. این محاسبه پرکاربرد، به شما امکان می دهد با مقایسه گزینه های فراوان سرمایه گذاری، سودآور ترین گزینه را انتخاب کنید. با این حال بازدهی سرمایه نمی‌تواند تنها معیاری باشد که سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری از آن استفاده می‌کنند، زیرا ریسک زمانی را در نظر نمی‌گیرد و نیاز به اندازه‌ گیری دقیق تمام هزینه‌ ها دارد. استفاده از roi می تواند محل خوبی برای شروع در ارزیابی سرمایه گذاری باشد، اما به این معیار بسنده نکنید.

ما در این مقاله به توضیح دقیق بازدهی سرمایه و کاربرد آن پرداختیم. همچنین فرمول محاسبه آن را بیان مردیم تا بتوانید با استفاده از آن بازده سرمایه خود را در دوره های ماهانه یا سالانه محاسبه کنید و بهترین گزینه سرمایه گذاری را دریابید.

نظرات سازنده خود را برای ما ارسال کنید. همچنین در صورت وجود هرگونه سوال یا ابهام، می توانید با مراجعه به مشاورین بروکر نیکس، پاسخ سوالات خود را دریافت کنید.

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟

برای تحلیل مسائل مالی و سرمایه گذاری شاخص های مختلفی موجود می باشد که در مطالب قبلی به محاسبه ارزش فعلی خالص (NPV) و محاسبه نرخ بازده داخلی (IRR) پرداختیم. اما برای تحلیل های مالی شاخص های مهم دیگری هم داریم. یکی دیگر از این شاخص ها نرخ بازگشت سرمایه

(ROI: Return of Investment) است. توجه داشته باشید که آگاهی از این شیوه ها و شاخص ها در امر سرمایه گذاری بسیار مهم است.

تعریف نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

نرخ بازگشت سرمایه، نشان دهنده نسبت سود حاصل به هزینه هایی است که در یک کسب و کار صرف شده است. هرچه این نسبت بزرگتر باشد، نشان دهنده توانایی بالاتر کسب و کار در کسب سود بیشتر است. این موضوع به شما کمک می‌کند تا از بین پروژه ها و فرصت های سرمایه‌گذاری، پرسودترین آن‌ها را انتخاب کنید.

فرمول نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

همانطور که در بالا هم اشاره کردیم نرخ بازگشت سرمایه (ROI) به بیان ساده سود حاصل از سرمایه گذاری به کل هزینه پرداختی است.

نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه بسیار ساده و بصورت زیر است:

ROI = NRI / CI

در این فرمول NRI (Net Return of Investment)، سود خالص دریافتی است و CI (Cost of Investment)، مبلغ سرمایه گذاری است.

اگر شاخص ROI را بخواهیم بصورت درصدی نمایش بدهیم تنها باید نتیجه بدست آمده را در 100 ضرب کنیم:

ROI =( NRI / CI ) × 100

برای درک بهتر این شاخص به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید 200 سهم از سهام شرکتی را 10000 ریال به ازای هر سهم خریده اید. بعد از گذشت یکسال ، سهام خود را به مبلغ 15000 ریال بازگشت سرمایه یا ROI به ازای هر سهم فروخته اید. همچنین شرکت مذکور در پایان سال به ازاء هر 100 سهم 250 هزار ریال بعنوان سود به شما پرداخت می‌کند.همچنین شما باید به کارگزار بورس نیز 150 هزار ریال بابت کارمزد پرداخت کنید. حال با توجه به این اطلاعات ROI برابر است با:

مفروضات این مساله:

• مبلغ سرمایه گذاری: 200 × 10000
• درآمد کسب شده: 150000 – (250000 × 2)+(15000 × 200)

با توجه به این مفروضات داریم:

کاربرد های نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

بعد از اینکه مفهوم ROI و نحوه استفاده از فرمول را متوجه شدیم، زما ن آن رسیده که کاربرد ها و مزایای استفاده از این شاخص را بررسی کنیم:

• یکی از کاربرد‌های این شاخص زمانی است که شما می‌خواهید بدانید در ازای سرمایه گذاری انجام شده چه خروجی داشته‌اید. بعنوان مثال نرخ بازگشت 35 درصد خیلی بهتر از نرخ بازگشت 15 درصد است و نشان می‌دهد در سرمایه گذاری خوب عمل کرده و سود خوبی بدست آورده‌اید.
• کاربرد بعدی این شاخص زمانی است که قصد دارید محصول جدیدی را وارد بازار کنید و می‌خواهید سود حاصل از این محصول را در بازار بسنجید.

مزایا استفاده از ROI

• نحوه محاسبه ساده
• سنجش کیفیت سرمایه گذاری انجام شده با توجه به سود به دست آمده
• سنجش عملکرد برنامه های بازاریابی و ارزیابی این برنامه ها با توجه به هزینه ها و سود کسب شده
• یک مفهوم شناخته شده در سطح جهان است و زمانی که در مورد این شاخص صحبت می کنید سرمایه گذاران راحتتر منظور شما را متوجه می‌شوند.

معایب استفاده از ROI

• این شاخص فاکتور زمان را نادید می گیرد
• نرخ بازگشت سرمایه ROI، به ریسک ناشی از سرمایه‌گذاری توجهی ندارد.
• همچنین اگر هزینه‌های واقعی و درآمدهای واقعی به درستی پیش‌بینی نشده باشند، ROI می‌تواند بسیار گمراه کننده باشد.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) در اکسل

همانطور که در تصویر مشاهده می کنید مراحل به ترتیب زیر است:

1. علامت مساوی را قرار داده
2. پرانتزی باز کرده و و به ترتیب سلول مربوط به سرمایه نهایی (F2) را از سلول مربوط به مبلغ سرمایه گذاری کم می‌کنیم (G2)
3. در اینجا پرانتز را بر مبلغ سرمایه گذاری شده (G2) تقسیم می کنیم.
4. اگر عدد مربوطه را به درصد می خواستیم در نوار بالایی روی گزینه % کلیک می کنیم

چگونه نرخ بازگشت سرمایه را بهبود دهیم؟

برای این منظور راه های زیادی وجود دارد. افزایش سود، کاهش هزینه ها، بهبود راندمان و کارایی و افزایش آگاهی از برند می‌توانند مصداق‌های مختلفی از بهبود نرخ بازگشت سرمایه باشند.

اولین قدم برای بهبود ROI مشخص کردن تعریف دقیق و واضحی از “بازگشت سرمایه” مورد نظر شما است. تعداد فروش بیشتر، افزایش سود به ازای هر فروش، سودهای کلان ، کاهش هزینه‌های تولید، داشتن رضایت مشتری و برندینگ مثال‌های خوبی از تعریف اهداف و بازگشت سرمایه هستند. برای نمونه به جای تعریف “افزایش فروش” به عنوان هدف، “افزایش فروش در بازه زمانی مشخص، در یک منطقه خاص، از یک کانال توزیع بخصوص” را به عنوان هدف در نظر بگیرید. مشخص‌ترین راه بهبود نرخ بازگشت سرمایه، افزایش فروش یا بالا بردن قیمت فروش و در نهایت افزایش سود است.

دیگر راه بهبود نرخ بازگشت سرمایه کاهش هزینه‌هاست. هزینه‌های خود را به تعداد فروش سر به سر تقسیم کنید تا دید بهتری نسبت به راه‌ها و فرصت‌های کاهش هزینه‌ها پیدا کنید. این بدان معناست که هزینه های خود را به ازای هر واحد فروش بسنجید و در صورتی که هدف کاهش هزینه ها بوسیله افزایش فروش باشد، هدف خود را بر پایه افزایش فروش برنامه ریزی کنید.

جمع بندی:

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یک شیوه ساده و آسان برای اندازه‌گیری میزان سودآوری یک سرمایه‌گذاری است. هر چند این شاخص ساده به نظر می‌رسد ولی می‌توان آن را برای بیشتر مواردی که مربوط به سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه هستند به کار برد. به همین دلیل، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذارها و صاحبان سرمایه امری مهم محسوب می‌شود.

سود در سرمایه گذاری چگونه محاسبه می‌شود؟

برای هر سرمایه‌گذار، مهمترین معیار عملکرد، بازگشت سرمایه (ROI) یا سود در سرمایه گذاری است به این معنی که با صرف چه هزینه‌ای، ثروت خود را بیشتر می‌کنند. در ادامه به صورت کامل به نحوه محاسبه سود در سرمایه گذاری می‌پردازیم.

سود در سرمایه گذاری و بازار بورس

به بیان بسیار ساده تفاوت قیمت خرید و فروش به عنوان سود و زیان در نظر گرفته می‌شود. اما در این تعریف، هزینه‌ها به صورت کلی در نظر گرفته نشده‌اند. برای محاسبه سود سهام باید کارمزد کارگزاری، کمیسیون و مالیات (صندوق‌های سرمایه‌گذاری معاف از مالیات است) را در نظر بگیرید.
فرض کنید ۱۰۰۰ سهم از یک شرکت را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریدید، پس در ابتدا ۱ میلیون تومان هزینه کردید. با گذشت زمان و رشد این سهام، قیمت هر عدد سهم به ۵۰۰۰ تومان و سرمایه شما به 5 میلیون تومان می‌رسد.
با تفریق این دو عدد به مبلغ ۴ میلیون می‌رسیم اما این عدد سود ناخالص است و باید کارمزد کارگزاری و مالیات را کم کنیم که تقریبا 1.5 درصد ارزش خرید و فروش می‌شود. به طور مثال اگر فرض کنیم ۷۰ هزار تومان کارمزد پرداخت شده، و هزینه دیگری نداشته‌اید، سود شما از این معامله ۳ میلیون و ۹۳۰ هزار تومان خواهد بود.
شما به تقسیم این عدد به تعداد بازگشت سرمایه یا ROI سهم، می‌توانید میزان سود بدست آمده در ازای هر سهم را نیز محاسبه کنید.

نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست؟

نرخ بازگشت سرمایه معیار مالی است که به سرمایه گذار اجازه می‌دهد سطح موفقیت مالی خود را با مقایسه نسبت سود کل تولید شده به هزینه سرمایه‌گذاری اندازه‌گیری کند. از ROI می‌توان برای تعیین میزان سرمایه‌گذاری فردی یا مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها استفاده کرد.
سرمایه‌گذاری ممکن است روی افزایش دانش شما از طریق شرکت در دوره‌ها، کارگاه‌ها، دانشگاه و غیره تمرکز داشته باشد. شما می‌توانید با هدف ایجاد بازدهی و سود باکیفیت، روی افزایش سطح مهارت‌ها یا دانش خود متمرکز شود تا به هدف خود دست یابید و همزمان با انتخاب ابزارهای مناسب سرمایه‌گذاری (پیشنهاد می‌شود در ابتدا، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انتخاب شود) روی افزایش دارایی‌های مالی مانند پول نقد، سهام و املاک نیز سرمایه‌گذاری کنید.
از نرخ بازگشت سرمایه می‌توان به عنوان معیار جذابیت مالی قبل از سرمایه‌گذاری یا هنگام فروش دارایی برای تعیین درصد سود استفاده کرد. همه سرمایه‌گذاری‌ها ثمربخش نیستند، بنابراین میزان سود می‌تواند بر اساس قیمت خرید و فروش سرمایه‌گذاری مثبت یا منفی باشد.
اگرچه میزان بازگشت سرمایه به درک بازدهی حاصل از سرمایه‌گذاری شما کمک می‌کند، اما ارزش زمانی پول، یا بازدهی بر اساس مدت زمانی که سرمایه گذاری انجام شده است، را در نظر نمی‌گیرد. با محاسبه درصد بازده سرمایه گذاری، در مجموع سود، یا زیان به عنوان درصدی از کل سرمایه به صورت سود یا زیان نشان داده می‌شود. اگرچه ROI یکی از روش‌های محاسبه بازگشت سرمایه است، اما به صورت کلی دو روش معمول برای محاسبه سود در سرمایه گذاری وجود دارد.

نحوه محاسبه سود در سرمایه گذاری بر اساس نرخ بازگشت سرمایه

نرخ بازگشت سرمایه به روش‌های مختلفی محاسبه می‌شود. در ادامه دو روش محاسبه ROI ارائه شده است. از آنجایی که در اکثر روش‌ها از املاک و مستغلات به عنوان یک وسیله درآمد منفعل نام برده می‌شود، ما به یک مثال در مورد سرمایه گذاری در املاک و مستغلات نگاهی می‌اندازیم.
روش اول
یکی از راههای موثر محاسبه ROI استفاده از این فرمول است

ROI = بازده خالص تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری ضرب در ۱۰۰ درصد

مراحل زیر را هنگام استفاده از این فرمول در نظر بگیرید

۱. بازده خالص سرمایه گذاری را مشخص کنید

فرض کنید یک خانه تک واحدی را به قیمت ۳۰۰ میلیون تومان خریداری کرده‌اید. یک سال بعد، به دلیل تقاضای زیاد و عرضه پایین، توانستید همان خانه را با ۶۰ میلیون تومان افزایش به قیمت ۳۶۰ میلیون تومان بفروشید. فرض کنید ۵ درصد ارزش فروش ملک (۲.۵ درصد برای هر طرف) یا ۱۸ میلیون تومان پرداخت می‌کنید. همچنین درصدی را باید بابت هزینه‌های اداری و انتقال سند پرداخت کنید؛ با فرض در نظر گرفتن 3 درصد، ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان نیز اینگونه کسر می‌شود. همچنین احتمالا باید ۲۵ درصد نیز بابت مالیات و عوارض شهرداری خرج کنید، که ۱۵ میلیون تومان دیگر نیز اینجا هزینه می‌کنید. ممکن است هزینه‌های دیگری نیز متحمل شوید که برای ساده بودن مثال، آنها را بازگشت سرمایه یا ROI در نظر نمی‌گیریم.
(توجه داشته باشید که تمام اعداد بر اساس فرض مشخص شده‌اند و هزینه‌ها ممکن است بالاتر یا پایین‌تر باشد)
با اطلاعات ارائه شده، بازده خالص سرمایه اینگونه محاسبه می‌شود
ابتدا از ۳۶۰ میلیون تومان، ۳۰۰ میلیون (هزینه اولیه خانه) و سپس از ۶۰ میلیون تومان تمام خرج‌ها را کم می‌کنیم که ۱۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان باقی می‌ماند.

۲. تعیین هزینه سرمایه گذاری

فرض کنید شما ۳۰۰ میلیون تومان هزینه خرید خانه در آن زمان از طریق وام مسکن با ۲۰ درصد سرمایه اولیه یا ۶۰ میلیون تومان خریداری کرده‌اید، بنابراین هزینه سرمایه گذاری شما در اینجا ۶۰ میلیون تومان خواهد بود.

۳. تقسیم سود خالص بر هزینه سرمایه گذاری ضرب در ۱۰۰ درصد

آخرین مرحله این است که بازده خالص سرمایه گذاری ۱۶ میلیون و دویست هزار تومانی خود را از مرحله ۱ بر هزینه سرمایه گذاری ۶۰ میلیون تومانی مرحله ۲ تقسیم کنید و اعشار را در ۱۰۰ درصد ضرب کنید تا ROI خود را بازگشت سرمایه یا ROI در قالب درصد دریافت کنید.

نتیجه ۲۷ درصد خواهد بود.
روش ۲
یکی دیگر از روشهای موثر محاسبه ROI، روش زیر است:

ROI = (ارزش نهایی سرمایه گذاری – ارزش اولیه سرمایه گذاری) / هزینه سرمایه گذاری x ۱۰۰٪

سخن پایانی

محاسبه سود سرمایه گذاری فقط به فرمول های بالا محدود نمی‌شود و روش‌ها و ابزارهای زیادی وجود دارد. بسیاری از اپلیکیشن‌های سرمایه گذاری در بورس این امکان را برای شما فراهم می‌کنند، که سود خود را مشاهده کنید.

همانگونه که گفته شد، ابزارها و روش‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. نکته‌ای که نباید فراموش شود این است که سرمایه‌گذاری کاملا یک مهارت تخصصی است. سامانه مدیریت ثروت مانو، این امکان را فراهم کرده است که افراد با هر سطح از دانش مالی، بدون نیاز به صرف زمان بابت تحلیل اخبار و فاکتورهای اقتصادی، متناسب با درجه ریسک‌پذیری خود، بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید.

نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ | نحوه محاسبه و کاربردهای ROI

همان طور که میدانید تصمیم گیری به اطلاعات مشخصی نیاز دارد و بدون این اطلاعات نمی توان تصمیمات درست و منطقی را اتخاذ نمود. البته در کنار جمع آوری و ارائه اطلاعات به تصمیم گیرنده، تشخیص نوع اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری نیز بسیار مهم است. اما نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟ در بحث حسابداری و اطلاعات مالی می‌توان این‌گونه بیان کرد که از جمله اهداف حسابداری مالی کمک به افراد برای پیش بینی بازده سرمایه گذاری است. در ادامه با نرخ بازده سرمایه گذاری بیشتر آشنا می‌شویم.

نرخ بازده سرمایه

مفهوم نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟

به کمک اطلاعات، تصمیم گیری انجام می‌شود. در کنار این اطلاعات هر فرد با توجه به ساختار ذهنی خود و چارچوب مشخص شده بر اساس آن تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند. همین اختلاف در ساختارهای ذهنی، باعث شده است عدم شناخت از طبیعت و ماهیت فرآیند تصمیم گیری به صورت یکی از مشکلات عمده در توسعه استاندارهای حسابداری مطرح شود. در زمینه‌های مالی نرخ بازده سرمایه گذاری یکی از معیارهای مهم در تصمیم گیری است.

بنابراین می‌توان بررسی نرخ بازدهی را یکی از روش‌های جمع آوری اطلاعات دانست. بازده را چشم پوشی از منافع فعلی به امید دستیابی به منافع بیشتر در آینده تعریف می کنند. بازده در سرمایه گذاری، همان نیروی محرکی است که در افراد برای سرمایه گذاری انگیزه ایجاد کرده و به نوعی پاداش برای سرمایه گذاران به شمار می‌رود.

نرخ بازده سرمایه گذاری نیز معیار و نرخی است که کارایی و اثربخش بودن سرمایه گذاری را محاسبه می‌کند. فرمول محاسبه بازده سرمایه گذاری خود تعریفی مناسب از این نرخ را ارائه می‌دهد. این فرمول مطابق زیر است:

نرخ بازده سرمایه گذاری برابر است با سود خالص تقسیم بر ارزش دارایی‌هایی که سرمایه گذاری شده اند. بنا به تعریف نرخ سرمایه گذاری می توان از این نرخ برای مقایسه بازدهی سرمایه گذاری های متعدد، تدوین و ارائه پروپوزال و طرح های تجاری بهره گرفت. به عنوان مثال فردی برای سرمایه گذاری در بازار سهام و مقایسه بازدهی شرکت‌های مد نظر می‌تواند از این نرخ برای تصمیم گیری استفاده نماید.

نرخ بازده سرمایه و معایب

مزایا و معایب نرخ بازدهی سرمایه گذاری

پیش از لیست کردن مزیت‌ها و معایبی که برای این نرخ برشمرده‌اند، ماهیت این نرخ را در قالب بیان مثالی ساده توضیح می‌دهیم. این‌گونه در نظر بگیرید که شما در سال 97 استارت آپ خود را با سرمایه اولیه 100 میلیون تومان تأسیس می‌کنید. در پایان سال و با محاسبه تمام هزینه‌ها و مخارج انجام شده مشخص می‌شود عایدی شرکت در این سال 180 میلیون تومان است که حدود 30 میلیون تومان هزینه های کسب و کار (مانند حقوق و دستمزد، بیمه، اجاره بها) و 150 میلیون تومان نیز سود حاصل بوده است.

حال بر اساس فرمول گفته شده در بالا، میزان نرخ بازده سرمایه گذاری 1.5 است که با ضرب کردن عدد حاصل در صد می‌توان نرخ بازدهی سرمایه را به صورت درصد نیز بیان نمود.

در مثال دیگر تصور کنید فردی در سال 98 یک میلیارد سرمایه خود را در شرکت مشخصی سرمایه گذاری می‌کند که در پایان سال سود خالص فرد یک میلیارد و 200 میلیون تومان می‌شود. با محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، برای این سرمایه گذاری ROI=1.2 می‌شود.

با توجه به اعداد و ارقام بالا متوجه می‌شویم برخلاف آنکه رقم سود حاصل از سرمایه گذاری مثال دوم بیشتر است اما با در نظر گرفتن نرخ بازده سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه، سرمایه گذاری در مثال اول بازدهی سرمایه بالاتری دارد. حال با در نظر گرفتن این مثال‌ها بهتر می‌توان مزیت‌ها و معایب نرخ بازگش سرمایه را بیان نمود.

نرخ بازدهی سرمایه و مزایا

مزیت های نرخ بازده سرمایه

با توجه به کاربردی بودن این نرخ در محاسبات مالی می توان مزیت‌های متعددی را برای آن برشمرد که در زیر مهم ترین آنها لیست شده‌اند:

• درصدی بودن نرخ بازده سرمایه که امکان مقایسه کردن نرخ های مربوط به سرمایه گذاری های مختلف را فراهم می‌آورد.
• سادگی استفاده از این فرمول در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
• ساده بودن تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از محاسبه فرمول نرخ بازدهی سرمایه که آن را به فرمولی با کاربرد فراوان تبدیل کرده است.

معایب نرخ بازده سرمایه

• تعریف نکردن زمان در فرمول نرخ بازده سرمایه

اگر به مثال‌های بالا دقت کنید، متوجه می‌شوید که سرمایه گذاری‌ها در دو سال مختلف انجام شده‌اند ولی در فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه هیچ اشاره‌ای به سال و مدت زمان سرمایه گذاری نشده است. به عبارت دیگر نمی‌توان در نرخ بازده سرمایه گذاری تعیین کرد که سود حاصل به ازای چه مدت سرمایه گذاری است.

می‌توان پیشنهاد کرد برای مقایسه دو نرخ سرمایه از تقسیم کردن نرخ بر بازه زمانی مشخص، نرخ بازدهی سرمایه برای یک بازه زمانی مشخص را محاسبه و بر اساس این نرخ سرمایه گذاری‌های مختلف را مقایسه نمایید.

• چشم پوشی از تاثیر ابعاد کیفی سرمایه گذاری

ایراد دیگر مطرح شده این است که در نرخ بازده سرمایه گذاری تنها ابعاد مالی مرتبط با سرمایه گذاری در نظر بازگشت سرمایه یا ROI گرفته می‌شود، در حالیکه هر سرمایه گذاری ابعاد و جنبه‌های کیفی نیز به همراه دارد. به عنوان مثال گاهی مدیریت بخشی از سرمایه خود را به تغییر در ظاهر محیط شرکت و اهدائ هدایای مختلف به عنوان پاداش به کارکنان اختصاص می‌دهد. این نوع از سرمایه گذاری باعث تغییر در روحیه کارکنان و افزایش بازگشت سرمایه یا ROI بازگشت سرمایه یا ROI وفاداری آنها به شرکت و حتی بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان می‌شود که بر اساس فرمول نرخ بازده سرمایه نمی‌توان تاثیر این نوع از سرمایه گذاری‌ها را محاسبه نمود.

نرخ بازده سرمایه

هدف اصلی از سرمایه گذاری، رسیدن به بازده سرمایه گذاری بیشتر است. به همین دلیل ارزیابی بازده یک راه منطقی برای بررسی و مقایسه گزینه‌های مختلف سرمایه گذاری برای رسیدن به سود بالاتر است. بد نیست در انتهای مقاله نرخ بازده سرمایه گذاری به دو قسمت مختلف بازده سرمایه گذاری یعنی بازده کیفی و بازده کمی اشاره شود.

بازده کمی همان عایدی یا سودی است که به ازای دوره‌های زمانی مشخص به سرمایه گذار پرداخت بازگشت سرمایه یا ROI می‌شود و نیز منفعت یا زیان سرمایه که به صورت افزایش یا کاهش قیمت دارایی‌ها بیان می‌شود. تمام مواردی که به اعتبار شرکت مانند سرقفلی، امتیازات اجتماعی و موارد مشابه دیگر بستگی دارد به عنوان بازده کیفی سرمایه در نظر گرفته می‌شوند.

از آنجا که مقیاس بازده از شاخص‌های مهم برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت به شمار می‌رود، افزایش ثروت سهامداران هدف اصلی هر واحد تجاری در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین شرکت باید به گونه‌ای عمل کند که با رسیدن به بازده مناسب، ثروت سهامداران را افزایش دهد. به همین دلیل نرخ ROI یکی از شاخص‌های مهم در بازار سهام است که اطلاعات مالی شرکت‌ها را می‌توان با یکدیگر مقایسه و برای سرمایه گذاری بهتر تصمیم گیری نمود.

موضوع: بازگشت سرمایه گذاری یا Return On Investment چیست؟

مدیریت و توسعه دهنده

بازگشت سرمایه گذاری یا Return On Investment چیست؟

بازگشت سرمایه گذاری یا Return On Investment (ROI) شاخصی برای اندازه‌گیری عملکرد یک سرمایه‌گذاری است، که جهت ارزیابی بهره وری یک سرمایه‌گذاری، و یا مقایسه‌ی بهره‌وری سرمایه‌گذاری در زمینه های مختلف استفاده میشود.

در واقع ROI تلاش میکند که بصورت مستقیم و شفاف مقدار بازگشت سرمایه‌ی یک سرمایه‌گذاری خاص را به نسبت هزینه های آن سرمایه‌گذاری برآورد و اندازه‌گیری نماید.

برای محاسبه ی شاخص ROI سود یا منفعت حاصل شده از آن سرمایه‌گذاری بر هزینه های آن سرمایه‌گذاری تقسیم میشود. نتیجه بصورت درصدی یا ضریب بیان میشود. فرمول بازگشت سرمایه یا Return On Invstment(ROI) برابر است با:

ارزش فعلی سرمایه‌گذاری متناسب با درآمد حاصل شده از فروش کالا یا خدمات در آن سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی مورد بررسی است. به دلیل اینکه نرخ ROI بصورت درصدی اندازه‌گیری می‌شود، این شاخص خیلی راحت میتواند با نرخ ROI سرمایه‌گذاری‌های دیگر مقایسه شود، به همین دلیل این شاخص به ما این اجازه را میدهد که انواع مختلف سرمایه‌گذاری ها را در مقابل یکدیگر مقایسه و ارزیابی کنیم.

تقسیم بندی نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

نرخ ROI یک معیار بسیار محبوب و شناخته شده می‌باشد، و این مهم نیز به لطف خاصیت تطبیق‌پذیری و سادگی آن است. اساسا، نرخ بازگشت سرمایه‌گذاری میتواند بعنوان یک پیمانه‌ یا عیاری برای اندازه‌گیری میزان سودآوری یک سرمایه‌گذاری استفاده شود.

این نرخ میتواند در سنجش سرمایه‌گذاری در بازار سهام نیز استفاده گردد، شاخص ROI برای شرکتی که قصد دارد جهت توسعه ی کار خود کارخانه‌ای را تاسیس کند نیز کاربرد دارد، و یا حتی این شاخص در معاملات املاک و مستغلات نیز قابل محاسبه و بررسی است. محاسبه ی این نرخ، به خودی خود آنچنان پیچیده نیست و تفسیر و بررسی آن برای طیف گسترده ای از کاربردهایی که دارد بسیار ساده است.

اگر شاخص ROI یک سرمایه‌گذاری مثبت است، پس احتمالا ارزشمند است و باید جدی‌تر به آن توجه نمایید! اما اگر فرصتهای دیگری با نرخ‌های ROI بالاتر وجود داشته باشد، این سیگنالها می‌توانند به سرمایه‌گذاران کمک کنند تا بهترین گزینه‌های موجود را حذف یا انتخاب کنند.

به همین ترتیب سرمایه‌گذاران باید از سرمایه‌گذاری ها یا فعالیتهای اقتصادی با نرخهای ROI منفی دوری نمایند، چراکه منجر به ضرر خالص خواهند شد!


بیایید مثالی را با هم بررسی نماییم.

سرمایه گذاری شماره ۱: فرض کنید شما در شهریور ماه سال ۱۳۹۸ بر روی سهام خودرو به مقدار ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه گذاری می‌کنید، و سهام خود را در شهریور ماه سال ۱۳۹۹ یعنی یک سال بعد، با ارزش ۱۲۰ میلیون تومان بفروش می‌رسانید. حال برای محاسبه ی عایدی شما در این سرمایه‌گذاری، بایستی مقدار سود خود ( معادل ۲۰ میلیون تومان) را بر هزینه ی این سرمایه‌گذاری (۱۰۰ میلیون تومان) تقسیم نمایید:

20% = 100 * ( 100,000,000 / 20,000,000 )

که در این حالت شاخص ROI معادل ۲۰ درصد خواهد بود. توسط این اطلاعات، شما میتوانید سرمایه‌گذاری خود را در سهام خودرو با دیگر سهام یا پروژه های اقتصادی مقایسه کنید.

سرمایه‌گذاری شماره ۲: فرض کنید شما در سال ۱۳۹۵ بصورت شراکتی در راه‌اندازی یک شرکت تولیدی بمقدار ۲۰۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرده‌اید، و در سال ۱۳۹۸ سهام خود را در این شرکت به ارزش ۲۸۰ میلیون تومان فروخته‌اید. شاخص ROI سرمایه‌گذاری شما در این شرکت تولیدی برابر با ۸۰ میلیون تومان تقسیم بر ۲۰۰ میلیون تومان:

40% = 100 * ( 200,000,000 / 80,000,000 )

و همانطور که در بالا مشاهده کردید معادل ۴۰ درصد است.

محدودیت‌های شاخص ROI

مثالهایی که در بالا بررسی کردیم، تعدادی از محدودیتهای شاخص ROI را برای ما آشکار می‌سازد، بخصوص اینکه توسط این شاخص بخواهیم سرمایه‌گذاری های مختلف را با هم مقایسه کنیم. در حالیکه در سرمایه‌گذاری شماره ۲ میزان سرمایه‌ای که درگیر کردید ۲ برابر سرمایه‌گذاری شماره ۱ بود، مدت زمان بین خرید و فروش سهام شما در سرمایه‌گذاری شماره ۱ یک سال و برای سرمایه‌گذاری شماره ۲ سه سال بود.

شما میتوانید شاخص بازگشت سرمایه یا ROI جهت سرمایه‌گذاری‌های چند ساله‌ی خود را بر این اساس تنظیم کنید. از آنجایی که شاخص ROI کل شما ۴۰ درصد بود، ولی بمنظور اینکه شاخص آن با سرمایه‌گذاری شماره ۱ قابل مقایسه باشد، باید ظرف زمانی شاخص ها را یکسان سازی نماییم. بدین منظور شاخص ROI سرمایه‌گذاری شماره ۲ را بصورت سالیانه محاسبه میکنیم.

برای بدست آوردن ROI سالیانه‌ی خود میتوانید بصورت زیر عمل نمایید:

همانطور که دیدید شاخص ROI سرمایه‌گذاری شماره ۲ برابر با ۱۳/۳۳ درصد می‌باشد. بنابراین، اگرچه سرمایه‌گذاری دوم سود بیشتری را نصیب شما کرده است، ولی سرمایه‌گذاری اول شما انتخاب کارآمدتری خواهد بود.

ROI را نیز میتوان در رابطه با نرخ بازده (Rate of Return) استفاده کرد، بدین صورت که چهارچوب زمانی پروژه را میتوان مورد پایش قرار داد. همچنین شاید در شاخص ارزش خالص فعلی (Net Present Value – NPV) نیز استفاده شود، که اختلاف ارزش پول در گذر زمان را بر اثر تورم محاسبه می‌کند. استفاده از شاخص NPV زمانی که در محاسبه ی نرخ بازده از آن استفاده میکنیم گاهی اوقات نرخ واقعی بازده (Real Rate of Return) نیز نامیده می‌شود.

​ توسعه در شاخص ROI، بررسی SROI

اخیرا، سرمایه‌گذاران و مشاغلی خاص، به توسعه‌ی فرم جدیدی از شاخص متریک ROI که بازده اجتماعی سرمایه‌گذاری یا ( Social Return on investment – SROI ) نامیده می‌شود، علاقه خاصی نشان داده‌اند. SROI در ابتدا در دهه‌ی اول ۲۰۰۰ توسعه یافته و تاثیرات گسترده‌تری از پروژه‌هایی که از ارزش مالی مضاعفی برخوردار هستند (بعنوان مثال معیارهای اجتماعی و زیست محیطی، که در حال حاضر در حسابهای مالی معمولی منعکس نمی‌شوند) را در نظر میگیرد.

SROI کمک میکند که ارزش فعالیتها با معیارهای خاصی مانند محیط زیستی، اجتماعی، حکومتی را (به اختصار (ESG – Enviromental, Social & Governance)) که در سرمایه‌گذاریهای با مسئولیت‌پذیری اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد درک کرده و به ارزشهای آن پی ببریم.

به عنوان مثال ، یک شرکت ممکن است متعهد شود آب را در کارخانه های خود بازیافت کند، و همچنین همه لامپهای روشنایی خود را نیز با لامپ های LED جایگزین کند. این تعهدها و تمهیدات قطعا برای آن شرکت هزینه هایی اولیه‌ای دارند که ممکن است روی ROI سنتی نیز تأثیر منفی بگذارد، اما سود خالص آن برای جامعه و همچنین محیط زیست میتواند منجر به مثبت شدن شاخص SROI شود.

چندین گونه از صورتهای مختلف و جدید شاخص ROI نیز وجود دارند که هر کدام برای اهداف خاصی تبیین و توسعه یافته‌اند:

. ROI آمار شبکه های اجتماعی به اثربخشی کمپین‌های شبکه‌های اجتماعی اشاره میکند، برای مثال اینکه چه تعداد کلیک یا لایک برای یک اقدام، یا یک جریان واحد تولید و دریافت خواهد شد.

به همین ترتیب شاخص ROI آمار بازاریابی تلاش میکند که بازده منتسب به تبلیغات یا کمپین‌های بازاریابی را مشخص کند.

و یا اصطلاحا شاخص ROI یادگیری مربوط به میزان اطلاعات آموخته شده و یا حفظ شده به عنوان بازده تحصیلات و یا آموزش مهارتها است.

طبیعتا هرچه که جهان پیشرفت کرده و اقتصاد نیز تغییر کند، به طور قطع به تناسب آن انواع مختلفی از فرمهای ROI نیز در آینده توسعه خواهد یافت.