منظور از سبد سهام چیست؟

احسان والیان

منظور از سبد سهام یا پرتفوی بورس چیست؟

سبد سهام یا پرتفوی بورس ترکیبی از سهام مختلف می باشد که معامله گر اقدام به خرید آنها می کند. پرتفوی یک کلمه فرانسوی بوده و به معنی سبد سهام است. هدف اصلی از تشکیل سبد سهام استفاده مناسب از سهام صنایع مختلف برای تقسیم ریسک سرمایه گذاری است. ضرب المثل قدیمی می گوید: “همه تخم مرغ های خود را در یک سبد یکسان قرار ندهید” چون در صورت شکستن سبد، تمام تخم مرغ ها شکسته می شوند.

تشکیل سبد سهام باعث کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس می شود. در تشکیل سبد سهام عوامل زیادی دخیل هستند. رعایت این موارد به شما کمک می کند تا سرمایه گذاری موفقیت آمیزی داشته باشید. تنوع سهام در سبد سهام منظور از سبد سهام چیست؟ معاملاتی باید در حدی باشد که بتوانید آن را مدیریت کنید.

پرتفوی یا سبد سهام مانند همان سبدی است که در فروشگاه اجناس خود را در آن می‌چینید. زمانی که به فروشگاه می‌روید، اجناسی را که فکر می‌کنید به آن‌ها نیاز خواهید داشت در سبد خود قرار می‌دهید. در بازار بورس نیز سهامی را که بر اساس تحلیل‌ها یا بررسی‌های مختلف ارزشمند تشخیص داده‌اید، خریداری کرده و در سبد سهام خود قرار می‌دهید.

منظور از سبد سهام یا پرتفوی معاملاتی چیست؟

هدف از سبد سهام یا پرتفوی برای کاهش ریسک در معاملات می باشد. در واقع سود یک سهم می تواند ضرر یک سهم دیگر را از بین ببرد. بنابراین با خرید سهام صنایع مختلف این اطمینان را خواهید داشت در صورت نزولی بودن بازار در تمام سهم ها ضرر نخواهید کرد. برای مثال برخی از اتفاقات سیاسی و اقتصادی چون جنگ، تحریم و غیره تاثیرات متضادی در شرکت های مختلف دارند.

تشکیل سبد سهام از ابتدایی ترین بحث های تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال در بورس است. لازم است هر معامله گری با نحوه تشکیل آن آشنا باشد.

اهمیت و فواید سبد سهام

برای این‌که به اهمیت سبد سهام پی ببریم، اجازه دهید مثالی ارائه کنیم. زمانی که به فروشگاه می‌روید، برای این‌که اجناس خریداری شده را بتوانید در یک جا جمع کنید، از سبد یا چرخ‌دستی استفاده می‌کنید. سبد سهام دقیقا چنین مفهومی دارد. یعنی شما تمام دارایی‌های خود را داخل یک سبد می‌گذارید. به این ترتیب مدیریت دارایی‌های شما آسان‌تر خواهد بود.

اما مسئله مهم چیدمان سبد است. در حقیقت ارزش و اهمیت یک سبد به سهامی است که داخل آن قرار دارد. به همین ترتیب، سبد را باید بر اساس استراتژی‌هایی مشخص به نحوی بچینید که سود حداکثری را برای شما به همراه داشته باشد. البته چیدمان سبد سهام بر مبنای دید معاملاتی افراد انجام می‌شود. یعنی با توجه به اینکه معاملات شما بر اساس کدام‌یک از شیوه‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، میان‌مدت و یا بلندمدت خواهد بود، می‌توانید سهامی مرتبط با همین استراتژی‌ها انتخاب کنید.

در ادامه راهکارهایی بنیادین و اصولی ارائه خواهیم کرد که به کمک آن می‌توانید سبد خود را به بهینه‌ترین حالت بچینید. در واقع در این فرایند باید این اصول را رعایت کنید. اگر معاملات خود را بر مبنای این نکات انجام دهید، قطعا با گذشت زمان شاهد اثر مثبت و مطلوب آن نیز خواهید بود. پس به طور خلاصه بهتر است بگوییم که این چیدمان سبد است که می‌تواند منجر به سودآوری شما شود. سبد سهام آینه استراتژی‌ها و اقدامات شما در بازار بورس است.

نقش شاخص بورس در چیدمان سبد سهام

طبیعتا هنگامی که می‌خواهید سهم‌ها را در سبد خود بچینید، باید نگاهی هم به شاخص بیندازید. از آن‌جا که همیشه توصیه می‌شود سهام صنایع مختلف را خریداری کنید، بررسی شاخص می‌تواند منظور از سبد سهام چیست؟ در این خصوص کمک بسیار زیادی به شما بکند. برای مثال زمانی که شاخص کل منفی است ولی شاخص کل هم‌وزن مثبت است نشان‌دهنده این است که فارغ از بزرگی و کوچکی شرکت‌ها، روند بازار مثبت است. مسئله‌ای که شاید بسیاری از افراد چندان به آن توجه نکنند.

این امر به این دلیل است که شاخص هم‌وزن، وزن یکسانی را برای نمادهای موجود در بازار بورس در نظر می‌گیرد و با توجه به آن می‌توان از کلیت بازار مطلع شد. بسیاری از افرادی که تازه به بازار بورس وارد شده‌اند، ممکن است نگاهشان تنها به سمت سهام شاخص‌ساز و به اصطلاح معروفی باشد که از قضا سودهای کلانی نیز نصیب سهام‌داران خود کرده‌اند. به همین دلیل بسیاری به امید کسب سودهای فراوان چنین سهامی را خریداری می‌کنند و در سبد سهام خود قرار می‌دهند؛ ولی برخلاف انتظارشان در زمان اصلاح بازار، این سهم‌ها اولین نمادهایی هستند که با افت قیمت مواجه می‌شوند.

هیچ گاه تک سهم نباشید

فرض کنید سبد سهام خود را فقط از یک صنعت خاص تشکیل داده اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در سبد سهام خود دچار ضرر خواهید شد. بنابراین توصیه می شود حتما تنوع را رعایت کنید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت های مختلف پر کنید. البته توجه داشته باشید آن قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا بعد در مدیریت سبد سهام با مشکل مواجه شوید.

وزن سرمایه

توزیع مناسب وزن سرمایه از مهمترین فاکتور ها در تشکیل سبد سهام و سرمایه گذاری در بورس است. به طور مثال سبد سهام یک معامله گر متشکل از ۵ سهم متنوع است اما ۷۰ درصد وزن سرمایه خود را به یک سهام خاص اختصاص داده است. پس در واقع رعایت تنوع در این سبد هیچ تاثیری در کاهش ریسک ندارد. توصیه می شود حجم معاملات خود را به طور مناسب بین سهام توزیع کنید.

صنایع پر بازده را شناسایی کنید

در زمان تشکیل سبد سهام ابتدا صنایع پر بازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع سبد سهام خود را ایجاد کنید. قابل ذکر است بدون مطالعه شرکت ها و انتخاب سهام های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می توانید ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهید.

چه سهامی را بخریم؟

سوالی که معامله گران می پرسند “سبد سهام خود را از چه سهامی پر کنیم؟” تشکیل سبد معاملاتی بستگی به روش تحلیل شما دارد. معامله گران بر اساس تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی سهام را بررسی و انتخاب می کنند. اگر شما زمان کافی برای گذراندن دوره های آموزش بورس ندارید و نمی دانید سهام را به چه نحوی تحلیل و ارزیابی کنید می توانید از سبد های پیشنهادی استفاده کنید. این سبد سهام ها را معامله گران حرفه ای و باتجربه بورس تشکیل می دهند.

اخبار اقتصادی و سیاسی

وقتی می خواهید سبد سهام خود را تشکیل دهید به اخبار اقتصادی و سیاسی کشور و جهان توجه داشته باشید. یک سرمایه گذار موفق باید در جریان اخبار مهم باشد. قبل از تشکیل سبد سهام نگاهی به آخرین خبرهای اقتصادی و سیاسی بیاندازید. قیمت نفت، طلا، ارز، نرخ تورم و غیره از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر صنایع مختلف می باشند.

نسبت به سهام برخی از شرکت ها تعصب نداشته باشید

برخی افراد چون در گذشته سهام یک شرکت خاصی را خرید و سود کرده اند در همه حال آن را یکی از مهمترین گزینه های خود در سبد سهام می دانند. در تشکیل سبد سهام عوامل مختلفی تاثیر می گذارند و باید با شناخت سطحی و سود های تصادفی نسبت به سهم شرکتی نگاه متعصب آمیز نداشته باشیم. حتی سودآور بودن یک سهم مشخصی در چند سال متمادی نشانه ای بر پر بازده بودن آن در این زمان نمی باشد. توصیه می شود بعد از بررسی تمام دلایل علمی، یک سهم را در سبد معاملاتی خود قرار دهید.

هر کسی ممکن است ضرر کند

در بازار بورس هر کسی ممکن است به دلایلی ضرر کند. اگر سهمی را در سبد سهام خود قرار دادید اما بعد از خرید متوجه شدید سهم مورد نظر طبق پیشبینی هایتان رشد نکرد، به راحتی آن را بفروشید و جلوی ضرر اضافی را بگیرید.

در بازار بورس قرار نیست همیشه تحلیل های شما طبق میل خودتان پیش برود. سعی کنید اشتباه های خود را بپذیرید و با کنترل ریسک و مدیریت سرمایه جلوی ضرر اضافی را بگیرید. بازار بورس مکان پر هیجان و جذابی است. با یادگیری نکات لازم و ریز در مورد آن می توانید با اطمینان بیشتر اقدام به معامله گری کرده و در شرایط بحران توانایی کنترل ریسک را داشته باشید.

چند پرسش و پاسخ در مورد سبد سهام

در این بخش قرار است سوالاتی را در خصوص پرتفوی ارائه کنیم که ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد. در ادامه می‌توانید این سوالات را به همراه پاسخ آن‌ها مطالعه کنید.

آیا می‌توان سهم‌های داخل یک سبد سهام را به سبد دیگری منتقل کرد؟

این عمل امکان‌پذیر نیست. چرا که لازمه انجام چنین کاری، انتقال سهام از یک کد به کد دیگر است و این عمل انجام شدنی نیست. یعنی به طور خلاصه امکان انتقال سهم به دیگری وجود ندارد. ممکن است برخی از افراد چنین مسئله‌ای را با کد به کد اشتباه بگیرند. اما این دو مبحث با هم تفاوت دارند. در انتقال سهم شما قصد دارید که سهام را از یک کد مشخص به کد مشخص دیگری منتقل کنید که چنین امکانی وجود ندارد.

آیا یک شخص می‌تواند چند پرتفوی داشته باشد؟

چنین پرسش‌هایی می‌تواند ناشی از عدم آگاهی از تفاوت میان کدبورسی و سبد سهام شود. بله، فرد می‌تواند چند سبد سهام در چند کارگزاری مختلف داشته باشد. اما این امر به این معنا نیست که این شخص چند کد بورسی دارد. دقت کنید که هر معامله‌گر تنها یک کد بورسی خواهد داشت. یعنی همان‌طور که هر فرد تنها یک کد ملی دارد، یک کد بورسی هم دارد.

آیا می‌توان یک سبد سهام را از طریق چند کارگزاری مدیریت کرد؟

هر پرتفوی به یک کارگزاری مرتبط است. درست است که هر فرد یک کد بورسی دارد، اما می‌تواند در چند کارگزاری حساب معاملاتی مختلف داشته باشد. به این ترتیب می‌توان در دو کارگزاری خرید و فروش را انجام داد.

یعنی شما از هرکارگزاری که خرید کنید، نهایتا دارایی‌های شما در سبد مخصوص خودتان در همان کارگزاری قرار خواهد گرفت. در پاسخ به این سوال باید گفت که اگر سهمی را از طریق کارگزاری اول خریداری کردید، نمی‌توانید آن را از طریق کارگزاری دوم بفروشید؛‌ مگر این‌که از طریق گزینه تغییر کارگزار ناظر چنین عملی را انجام دهید.

سبد سهام لحظه‌‌ای و سپرده‌گذاری چه تفاوتی با یک‌دیگر دارند؟

این سوال ممکن است برای بسیاری از افراد (به خصوص تازه‌واردان به بازار بورس) پیش بیاید. پرتفوی لحظه‌ای همان‌گونه که از نامش پیداست، به صورت لحظه‌ای تمام معاملات آنلاین را نمایش می‌دهد و تراکنش‌ها به صورت خودکار به این سبد اضافه می‌شوند. در این سبد شما می‌توانید به صورت دستی تراکنش‌های خود را اضافه کنید. پرتفوی سپرده‌گذاری تمام دارایی‌های شما را نشان می‌دهد. در این سبد تنها می‌توانید ارزش سهام را مشاهده کنید در حالی‌که در پرتفوی لحظه‌ای سود و زیان هر یک سهام قابل مشاهده است.

انواع چیدمان سهم در سبد سهام به چه صورتی است؟

بسته به این‌که سبد سهام خود را به چه صورتی بچینید، سبدها مدل‌های مختلفی خواهند داشت. از معروف‌ترین سبدها می‌توان به سبد دفاعی یا کم‌خطر (که نوسانات اثر کمی در آن دارند)، سبد تهاجمی یا پرخطر (که شامل سهم‌هایی با ریسک و بازده بالا هستند)، سبد سوداگرانه یا سفته‌بازی (که بیشتر بر مبنای شایعات و اخبار انتخاب می‌شوند؛‌ اگر این شایعات به حقیقت بپیوندند سود خوبی نصیب سهام‌دار خواهدشد)، سبد درآمدی یا مبتنی بر سود سهام (که ریسک پایینی دارد و بر مبنای سود تقسیمی شرکت‌ها چیده می‌شود) اشاره کرد.

آیا می‌توان به سبد سهام افراد دیگر دسترسی داشت؟

برای این کار نیازمند نام کاربری و رمز عبور مربوط به هر شخص هستید. یعنی اگر شما به اطلاعات فرد دیگری دسترسی داشته باشید، می‌توانید سبد سهام وی را ببینید و حتی دست به انجام معامله بزنید. درست به همین دلیل است که بسیار تاکید می‌کنند مراقب رمز عبور خود باشید. در صورت بروز مشکلاتی از این قبیل، هیچ‌کس پاسخگو نخواهد بود؛ چرا که این خود شما بودید که در حفظ اطلاعات خود بی‌دقتی و یا بی‌توجهی داشته‌اید.

سبد سهام یا پرتفوی چیست + فیلم آموزش کامل – رابطه آن با بورس و مفهوم سبد سهام

سبد سهام یا پرتفوی و رابطه آن با بورس: مفهوم سبد سهام

شما می‌توانید سرفصل مدنظر خود از فهرست محتوای این مقاله انتخاب کنید تا به قسمت مربوطه هدایت شوید:

• معنی و مفهوم سبد سهام یا پرتفوی
• بررسی عبارت تک سهمی و علل منفی بودن آن
• انتخاب صنایع متعدد و ویژگی های سبد سهام مناسب
• فیلم آموزش کامل سبد سهام یا پرتفوی

برای آشنایی بیشتر با «سبد سهام یا پرتفوی» باید مفهوم سبد دارایی ها را بطور کامل بدانید. امروزه در بازارهای مالی انواع سرمایه های گوناگون از قبیل اوراق بهادار، سکه، طلا و بسیاری از موارد دیگر را می بینید. وقتی در اینگونه از دارایی ها سرمایه گذاری های گوناگونی جریان داشته باشد، اصطلاحی به نام «سبد دارایی» بوجود می آید.

مفهوم این موضوع را با این مثال بیشتر می توانید درک کنید. در سال های گذشته حکایت آموزنده ای وجود داشت که می گفت: سعی کنید تمام تخم مرغ هایی که دارید را درون یک سبد قرار ندهید. نکته مثبت و آموزنده این ضرب المثل این است که وقتی سرمایه انسان به جای یک شرکت یا یک صنعت در جاهای مختلف باشد، احیانا اگر آن گزینه شکست بخورد، حداقل همه چیز را از دست نداده و سرمایه های جایگزین در جاهای دیگر دارید.

یکی از جاهای رایج برای ایجاد یک سبد دارایی، وجود «صندوقهای سرمایه گذاری» بمنظور انجام پروژه های سرمایه گذاری حرفه ای است که بازدهی مالی هر یک از آنها، با دیگری کاملا متفاوت هستند. معمولا اینگونه از صندوق ها برای کاهش خطر از دست دادن سرمایه، در گزینه های متعددی مثل بازار طلا و سکه، بازار بورس و حتی بانک، پول خود را پخش می کنند و بدینوسیله شرایط ریسک را تحت کنترل خود درمی آورند.

معنی و مفهوم سبد سهام یا پرتفوی

مواقعی که از صنایع گوناگون سهم های متفاوتی خریداری شده و از این طریق دارایی ها تقسیم می شوند، سبد سهام یا پرتفوی شکل می گیرد. از ویژگی های بارز سبد سهام بالابردن کیفیت سرمایه گذاری، کم کردن خطر شکست و جلوگیری از «تک سهم شدن» در بازارهای مالی است.

تصور کنید اگر شخصی با داشتن سرمایه ای به اندازه 50 میلیون اقدام به خرید سهم های متفاوت صنعتی کند، یعنی مثلا همزمان و با درصدهایی متفاوت بتواند سهام یک داروسازی، بانک ملت، سهام حمل و نقل یا شرکت ایران خودرو را خریداری کند. کاملا واضح است که این فرد بر اساس دانش زیاد و تحمل ریسک شخصی خود، موارد متنوع را در داخل سبد سهامش انتخاب کرده است.

به عبارتی دیگر سبد سهام یا پرتفوی هر شخص، متشکل از عملکرد و روشی است که او بر طبق آن سبد دارایی اش را پر می کند.

بررسی عبارت تک سهمی و علل منفی بودن آن

توصیه کارشناسان بورس همیشه اصرار برای جلوگیری از «تک سهم شدن» افراد در بورس است. معنی این اصطلاح از آنجایی شکل گرفته که اشخاص به جای اینکه پول خود را در جاهای مختلف بازار سرمایه گذاری کنند، به اشتباه فقط روی یک سهم خاص متمرکز می کنند.

متاسفانه «تک سهمی» سرمایه گذاران بسیاری را به سمت ضررهای کلان کشانده است. اگر با رویه تک سهمی جلو بروید، ممکن است آن سهام روزی دچار زیان مالی شده و شما هر آنچه که سرمایه گذاری کرده اید را یکجا از دست بدهید.

گاهی این زیان برای مجموعه های مالی بزرگ از جمله صنعت بانکی هم اتفاق افتاده است. فرض بفرمایید بعد از سپری یکسال به 300 میلیون پولی که در بانک داشتید، دیگر دسترسی نداشته و متاسفانه پول سهمتان نیز در بانک بصورت بلوکه در آمده است.

منطقی این است که حتی از ریسک های سیستماتیک نیز دوری کنید زیرا گاهی پیش آمده که افراد از تحلیل درستی تبعیت کردند، اما با این حال باز هم با زیان های مالی منظور از سبد سهام چیست؟ منظور از سبد سهام چیست؟ روبرو شده اند. نکته مهم در اینجا برای رسیدن به پول و سود بیشتر، داشتن پرتفوی های مختلف و جلوگیری از تک سهم شدن است. طبیعی است که افراد هیچوقت نمی خواهند با زیان های مالی بالا از بازار بورس خارج شوند.

انتخاب صنایع متعدد و ویژگی های سبد سهام مناسب

همانطور که قبلا هم گفتیم، بهتر است پولتان را بصورت اختصاصی در یک صنعت خاص پیاده سازی نکنید و سهام صنعت های مختلف را انتخاب کنید. چون وقتی تنها در یک شرکت سهام داشته باشید، مثل این است که دقیقا تک سهم شده اید و این اصلا خوب نیست.

یک پیشنهاد مفید در اینگونه موارد می تواند برخورداری از سهام صنایعی باشد که به نوعی مکمل هم هستند. یکی از نکات قوت این عمل این است که اگر منظور از سبد سهام چیست؟ قیمت یکی از سهم ها پایین آمد، ارزش سهم های دیگر در جایی مجزا، در حال افزایش است. پس اگر می خواهید خطر را در سبد سهامتان کاهش دهید، تعداد سهم هایتان را هم در سبد افزایش داده و نیاز سوددهی آنها را نسبت به هم کاهش دهید.

از دیگر موارد ایجاد سبد سهام اصولی، بالابردن میزان دانش در سرمایه گذاری ها و کسب تجربه متعدد است، طوریکه روزی قادر به تشکیل سبدی از انواع سهام های مناسب شوید.

خوشبختانه سایت «چارت ایران» کارشناسان زبده و با تجربه ای دارد که در این راستا می توانند شما را برای دستیابی به یک سبد سهام درست راهنمایی کنند. همچنین می توانید از دوره های آموزشی این سایت در این زمینه، نهایت استفاده را ببرید.

معرفی دو نوع از طراحی های سبد سهام

• سبد سهام یا پرتفوی می تواند هم وزن باشد. یعنی هر یک از سهم های موجود در سبد، جدا از ارزشی که دارند از وزن یکسانی نیز برخوردار باشند.
• گاهی سهام را بر اساس ارزشی که در بازار دارد، درون سبد می چینند. یعنی با توجه به سایر سهم های داخل سبد و ارزش هر یک از آن صنایع در بازار مالی، وزن هر سهم مشخص می شود. برای نمونه اگر 2 سهم در سبد قرار داشته باشد که ارزش اولی در مقایسه با سهم دوم 30 درصد برآورد شده، بنابراین اولین سهم هم از لحاظ وزنی باید بالاتر از 30 درصد قرار بگیرد.

سخن پایانی

اگر می خواهید ارزش سهم های درون سبد خرید را اندازه گیری کنید، باید قیمت تمام سهم را در تعداد همه آنها ضرب کنید و در نهایت برای دستیابی دقیق به ارزش سبد سهام، آن ها را با هم جمع کنید. پس می بینید که ارزش یک سبد سهام یا پرتفوی بستگی به اندازه ارزش قیمت کنونی بازار، برای سهام های آن سبد دارد. همچنین اگر می خواهید تمام حواستان به معامله باشد، سهم های داخل سبد سهام را بیش از اندازه پر نکنید. زیرا برای تشکیل یک سبد سهام ایده­آل، کافیست از صنایع مختلف فقط 7 یا 8 سهم را خریداری کنید.

منظور از سبد سهام چیست؟

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

سبد سهام، به همان پرتفو (مجموعه دارایی ما از سهام شرکت‌های مختلف) می‌گویند که هر روز آن را رصد می‌کنیم و سهام خریداری شده خود را در آن می‌بینیم.

بازار سهام یکی از جذاب‌ترین بازارهای سرمایه منظور از سبد سهام چیست؟ بوده و هست. بسیاری از ما برای شروع یک سرمایه گذاری پرسود و البته هیجان انگیز به بازار سهام ورود می‌کنیم. بی شک همه ما علاقه داریم که با ریسک هر چه کم‌تر سرمایه گذاری خود را در سهام شروع کنیم. به همین خاطر اولین و مهم‌ترین قدمی که باید برداریم و به خوبی آن را تعیین کنیم، سبد سهام است. اگر بخواهیم در آینده میان‌مدت یا بلندمدت سرمایه گذاری پرسودی در این بازار مالی داشته باشیم باید مفهوم سبد سهام را به خوبی درک کنیم و جزئیات آن را به خوبی یاد بگیریم. سعی داریم هر آن چه که در باب این موضوع مهم وجود دارد را در ادامه بررسی کنیم.

سبد سهام چیست؟

خیلی ساده می‌توان این طور تعریف کرد که سبد سهام، به همان پرتفو (مجموعه دارایی ما از سهام شرکت‌های مختلف) می‌گویند که هر روز آن را رصد می‌کنیم و سهام خریداری شده خود را در آن می‌بینیم. همان‌طور که وقتی در فروشگاه خرید می‌کنیم، اقلام و اجناس خریداری شده‌مان را در سبد می‌گذاریم، در فضای سرمایه گذاری آنلاین نیز اقدام به خرید و فروش سهام در سبد سهام خود می‎‌کنیم. همان‌طور که ترکیب سبد خرید شما را در یک فروشگاه یا مغازه اقلام روزمره و رنگارنگ تشکیل می‌دهد، سبد سهام نیز با توجه به بودجه‌ای که شما برای خرید سهام اختصاص داده‌اید از انواع مختلف سهام تشکیل می‌شود. البته گاهی ممکن است عده‌ای از ما تنها یک یا دو سهم در سبد خود داشته باشیم و گاهی هم می‌بینیم که برخی از دوستان و یا حتی خود ما سبد سهام را تا حدی از سهام مختلف پر کرده‌ایم که مدیریت و بررسی بعضی از این سهام را فراموش می‌کنیم. باید گفت که نه افراط در مسیر سرمایه گذاری مناسب است و نه تفریط. رعایت تعادل و تنوع و این که اصلا چگونه سبد خود را تشکیل دهیم اولین و مهم‌ترین گامی است که در مسیر سرمایه گذاری در بورس برمی‌داریم.

چگونه سبد سهام خود را تشکیل دهیم؟

این که بهتر است هر چه زودتر بعد از دریافت کد بورسی و احراز هویت دست به کار خرید سهام و تشکیل سبد سهام شویم جای خود دارد. اما مهم‌تر از همه این است که بدانیم چگونه باید این قدم‌های اولیه را برداریم که خاطره تلخی از روزهای اول ورود به بازار سهام پیدا نکنیم. اول از همه برای تشکیل سبد سهام – به ویژه اگر غیر حرفه‌ای بازار بورس هستیم – نباید عجله کنیم. در مواقعی که عطش خرید سهام در ما شعله می‌کشد به ما پیشنهاد می‌شود که فعلا تا زمانی که به تحلیل درستی از بازار و سهام مختلف نرسیده‌ایم به خرید عرضه اولیه مشغول باشیم. این پیشنهاد برای شروع توصیه خوبی است؛ چرا که با توجه به تجربیات ثابت شده که عرضه اولیه در بیش‌تر مواقع سودآور بوده است. اما بالاخره باید از این لاک منطقی و البته تدافعی در بازار بورس بیرون بزنیم و سراغ خرید سهام دیگر برویم. اما چطور؟ یکی از مهم‌ترین ابزارها برای این که بدانیم چه سهمی را وارد سبد سهام خود کنیم تحلیل است. باید به خوبی سهم موردنظر را زیر نظر بگیریم و با گزارش‌های معتبر از وبسایت‌های معتبر مانند TSETMC، کدال و رهاورد به این نتیجه برسیم که آن سهم پیشینه و عملکرد خوبی داشته است یا خیر. البته گفتنی است که قبل از انتخاب سهام باید سنجش ریسک کرد و فهمید که جزو سرمایه گذاران ریسک پذیر هستید یا ریسک گریز. بعضی اوقات با خرید سهامی رو به رو می‌شوید که ممکن است در کوتاه مدت بازدهی خوبی داشته باشد اما در بازه زمانی طولانی‌تر دچار نزول شوند. گاهی افراد بر اساس ریسک پذیر بودن‌شان ترجیح می‌دهند که سبد سهام خود را با سهم‌های پرریسک پر کنند. برخی نیز سهم‌های کم‌ریسک را ترجیح می‌دهند.

عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام

چند عامل مؤثر وجود دارد که در تشکیل سبد سهام بسیار مهم هستند. اولین عاملی که کمی قبل‌تر با هم بررسی کردیم، همان ریسک پذیری و ریسک گریزی افراد است. بسیاری از افرادی که بر این اساس اقدام به خرید سهم می‌کنند بر اساس یکی از این دو ویژگی اقدام می‌کنند. افرادی که ریسک گریز هستند اغلب به سراغ سهام ارزنده‌ای می‌روند و روند رشدشان یکدست اما پایدار است و کم‌تر دچار نوسان قیمت می‌شوند. اما افرادی که ریسک پذیر هستند ترجیح می‌دهند به سراغ سهام هیجانی بروند که بازار برای مدتی روی آن‌ها متمرکز شده اما سوددهی هیجانی‌شان آن قدرها هم طول نمی‌‎کشد. عوامل دیگر نیز باز به انتخاب و نوع علاقه فرد سرمایه گذار مرتبط می‌شود. گاهی فرد علاقمند است که در حوزه صنایع مختلف بنا به تخصصی که دارد سهام بخرد و تشکیل سبد سهام بدهد.

انواع سبد سهام

بهتر است بگوییم که انواع سبد سهام از لحاظ ریسک به چه شکل است؟ برخی از انواع سبد سهام را مستعد رشد می‌دانند. این دسته از سبدها تشکیل شده از سهامی است که به عمد برای رشد هر چه سریع‌تر سرمایه انتخاب می‌شوند که به اصطلاح به آن‌ها (Growth Portfolio) می‌گوییم. گفتنی است که این دست سبدها تشکیل شده از سهام پرریسک هستند. از دیگر انواع سبد باید به سبد سهام درآمدی یا (Income portfolio) اشاره کنیم. این دست سبد سهام معمولا از سهامی تشکیل شده‌ که ریسک کم‌تری دارند و بهترین گزینه برای کسانی است که به دنبال شرکت‌هایی با بازده منظم می‌گردند و می‌خواهند از تشکیل سبد سهام خود و بازده آن درآمد ماهیانه کسب کنند.

نحوه مدیریت پرتفو چگونه است؟

باز به توضیح مهم‌ترین نکته برای ورود به بازار سهام و موفق بودن در آن برمی‌گردیم. این که چگونه باید سبد سهام خود یا همان پرتفوی شخصی‌مان را هدایت کنیم. باید با خود صادق باشیم؛ یعنی اگر وقت و دانش کافی برای تحلیل سهام برای تشکیل سبد سهام داریم، وقت را تلف نکنیم و سریع دست به کار شویم. اما اگر این دو عامل مهم یعنی همان دانش و وقت کافی را برای مطالعه و تحلیل روزانه سهام نداریم، پس بهتر است به سراغ روش غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس برویم. روش غیرمستقیم یعنی سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری. در میان انواع صندوق‌ها، صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی می‌توانند بهترین گزینه برای مخاطبان بازار سهام باشند. همان طور که گفتیم تشکیل سبد سهام مناسب برای شروع سرمایه گذاری در بورس بسیار اهمیت دارد. صندوق های سهامی با توجه به پشتیبانی یک تیم متخصص به نام ارکان صندوق و تحلیل روزانه سهام موجود در سبد صندوق و دیگر سهام بازار، می‌توانند بهترین گزینه‌ها را از میان تمام سهام انتخاب کنند و ما را نیز منتفع کنند. پس اگر وقت و دانش کافی برای بررسی سهام موجود در بازار را نداریم، سرمایه گذاری در این صندوق‌ها کار را برای ما راحت می‌کند و دیگر نیازی به تحلیل روزانه خودمان و اختصاص دادن وقت نداریم.

سبد سهام، به همان پرتفو (مجموعه دارایی ما از سهام شرکت‌های مختلف) می‌گویند که هر روز آن را رصد می‌کنیم و سهام خریداری شده خود را در آن می‌بینیم.

چند عامل مؤثر وجود دارد که در تشکیل سبد سهام بسیار مهم هستند. اولین عاملی که کمی قبل‌تر با هم بررسی کردیم، همان ریسک پذیری و ریسک گریزی افراد است. بسیاری از افرادی که بر این اساس اقدام به خرید سهم می‌کنند بر اساس یکی از این دو ویژگی اقدام می‌کنند. افرادی که ریسک گریز هستند اغلب به سراغ سهام ارزنده‌ای می‌روند و روند رشدشان یکدست اما پایدار است و کم‌تر دچار نوسان قیمت می‌شوند. اما افرادی که ریسک پذیر هستند ترجیح می‌دهند به سراغ سهام هیجانی بروند که بازار برای مدتی روی آن‌ها متمرکز شده اما سوددهی هیجانی‌شان آن قدرها هم طول نمی‌‎کشد. عوامل دیگر نیز باز به انتخاب و نوع علاقه فرد سرمایه گذار مرتبط می‌شود. گاهی فرد علاقمند است که در حوزه صنایع مختلف بنا به تخصصی که دارد سهام بخرد و تشکیل سبد سهام بدهد.

پرتفوی چیست؟

پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری، مجموعه ای از سرمایه گذاری های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها، وجه نقد و معادل های نقدی، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) می باشد. عموماً مردم بر این باورند که سهام، اوراق قرضه و پول نقد هسته یک سبد را تشکیل می دهند. اگرچه اغلب اینطور است، اما لازم نیست که قانون باشد. یک سبد ممکن است شامل طیف گسترده ای از دارایی ها از جمله املاک، سرمایه گذاری های خصوصی و. باشد. مدیریت سبد سرمایه گذاری به 2 شکل مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود؛ در واقع اگر خودتان مدیریت آن را بر عهده بگیرید، روش مستقیم نام دارد و اگر مدیریت آن را به یک شرکت سبدگردان واگذار کنید، به شکل غیر مستقیم انجام می شود.

درک بیشتر سبد سرمایه گذاری

یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت سبد سرمایه گذاری، تنوع بخشی است؛ در واقع بیانگر این مفهوم است که تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید. تنوع بخشی سعی در کاهش ریسک با تخصیص سرمایه گذاری ها در بین ابزارهای مالی، صنایع و دسته‌های دیگر دارد و هدف آن به حداکثر رساندن بازده با سرمایه گذاری در حوزه های مختلف است که هر کدام واکنش متفاوتی به یک رویداد دارند.

راه های زیادی برای ایجاد تنوع وجود دارد و نحوه انجام آن به شما بستگی دارد. اهداف شما برای آینده، اشتهای شما برای ریسک و شخصیت شما همه عواملی هستند که در تصمیم گیری در مورد چگونگی ساختن یک سبد سرمایه گذاری نقش دارند.

نکته: صرف نظر از ترکیب دارایی سبد شما، همه پرتفوی ها باید دارای درجاتی از تنوع باشند که منعکس کننده تحمل سرمایه گذار برای ریسک، اهداف بازده، افق زمانی و سایر محدودیت های مربوطه، از جمله موقعیت مالیاتی، نقد شوندگی، موقعیت های قانونی و شرایط منحصر به فرد دیگر می باشند.

مدیریت یک سبد سرمایه گذاری

ممکن است سبد سرمایه گذاری را به عنوان یک کیک در نظر بگیرید که به قطعات مختلف تقسیم شده است که هر قطعه نشان دهنده یک کلاس دارایی و یا نوع سرمایه گذاری متفاوت است. هدف سرمایه گذاران ایجاد یک پرتفوی با تنوع مناسب است که برای سطح تحمل ریسک آن ها مناسب باشد. اگرچه سهام، اوراق قرضه و پول نقد عموماً به‌عنوان بلوک های اصلی یک سبد در نظر گرفته می شوند، اما شما ممکن است یک سبد سرمایه گذاری با انواع مختلفی از دارایی ها از جمله املاک و مستغلات، طلا، انواع مختلف اوراق قرضه، نقاشی ها و سایر مجموعه های هنری ایجاد کنید.

به طور کلی، یک استراتژی محافظه کارانه سعی می کند با سرمایه گذاری در اوراق بهادار با ریسک پایین، از ارزش سبد محافظت کند. به عنوان مثال، برخی از افراد 50 درصد سبد سرمایه گذاری خود را به اوراق قرضه اختصاص می دهند که نوعی استراتژی کم محسوب می شود.

در مثالی منظور از سبد سهام چیست؟ دیگر، تخصیص 20 درصد سبد به سهام، می تواند شامل سهام پر ریسک یا سهام شرکت های بزرگ تر و با ریسک کمتر باشد و 30 درصد از سرمایه گذاری های کوتاه مدت ممکن است شامل وجه نقد، گواهی سپرده و حساب های پس انداز با بازده بالا باشد.

نکته: اکثر متخصصان سرمایه گذاری معتقدند که تنوع بخشی اگرچه ضرر نکردن را تضمین نمی کند، اما یک جزء کلیدی برای دستیابی به اهداف بلندمدت مالی و در عین حال به حداقل رساندن ریسک است.

انواع سبدها

به تعداد سرمایه گذاران و مدیران، انواع مختلف سبد و استراتژی وجود دارد. همچنین ممکن است چندین سبد سرمایه گذاری داشته باشید که محتوای آن ها می تواند استراتژی یا سناریوی سرمایه گذاری متفاوتی را منعکس کند که برای نیازهای متفاوتی ساختار یافته است. در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

پرتفوی ترکیبی

رویکرد پرتفوی ترکیبی در بین طبقات دارایی متنوع می شود. ایجاد یک سبد ترکیبی مستلزم خرید سهام و همچنین اوراق قرضه، کالاها، املاک و مستغلات و حتی آثار هنری است. به طور کلی، یک سبد ترکیبی مستلزم نسبت های تقریبا ثابتی از سهام، اوراق قرضه و سرمایه گذاری های جایگزین است. این روش سودمند است؛ زیرا از نظر تاریخی، سهام، اوراق قرضه و جایگزین ها همبستگی کمتری با یکدیگر داشته اند.

پرتفوی برای سرمایه گذاری یا پرتفوی برای معامله گری

وقتی از پرتفوی برای مقاصد سرمایه گذاری استفاده می کنید، انتظار دارید که سهام، اوراق قرضه یا دارایی مالی دیگر درآمد کسب کنند یا ارزش آن ها در طول زمان افزایش یابد یا هر دو. بنابراین سبد سرمایه گذاری ممکن است با هدف خاصی باشد. جایی که شما دارایی های مالی را با قصد نگهداری آن دارایی ها برای مدت طولانی خریداری می‌کنید و یا تاکتیکی که شما فعالانه دارایی ها را به امید دستیابی به سود کوتاه مدت خرید و فروش می کنید.

پرتفوی تهاجمی

دارایی های زیربنایی در یک سبد سرمایه گذاری تهاجمی عموماً ریسک های بزرگی را در جستجوی بازدهی عالی متحمل می شوند. سرمایه گذاران تهاجمی به دنبال شرکت هایی هستند که در مراحل اولیه رشد خود هستند و ارزش پیشنهادی منحصر به فردی دارند. بسیاری از آن ها ممکن است حتی هنوز در بین مردم شناخته نشده باشند.

پرتفوی تدافعی

پرتفویی که تدافعی است، تمایل دارد بر روی سهام یا کالاهای مصرفی که در برابر رکود نفوذناپذیر هستند، تمرکز کند. سهام تدافعی در زمان های رونق، خوب عمل می کند و در زمان های رکود نیز با افت چشمگیری مواجه نمی شود و یا صرفا درجا می زند.

یک سبد متمرکز بر درآمد

این نوع پرتفوی از سهامی که سود نقدی پرداخت می کند، درآمد کسب می کند. برخی از سهام در سبد درآمدی می توانند در سبد تدافعی نیز قرار بگیرند، اما در اینجا آن ها عمدتاً به دلیل بازدهی بالا انتخاب می شوند. یک سهم در یک سبد درآمدی باید جریان نقدی مثبت ایجاد کند.

تاثیر تحمل ریسک بر تخصیص دارایی ها در سبد سرمایه گذاری

اگرچه یک مشاور مالی می تواند یک مدل سبد عمومی برای یک فرد ایجاد کند، اما تحمل ریسک سرمایه گذار باید به طور قابل توجهی منعکس کننده محتوای پرتفوی باشد.

به عنوان مثال یک سرمایه گذار که تحمل ریسک پایینی دارد، دارایی های با ریسک پایین مانند اوراق قرضه و یا صندوق های سرمایه گذاری را در سبد خود جای می دهد. همچنین اگر در سبد سرمایه گذاری خود جایی برای سهام نیز در نظر گرفته است، سهام شرکت هایی با ارزش بازار و نقدشوندگی بالا را که ریسک کمتری دارند، انتخاب می کند.

در مقابل، یک سرمایه گذار با تحمل ریسک بالا، بیشتر سبد خود را به دارایی های پر ریسک تری مثل سهام اختصاص می دهد. این افراد ممکن است سهام با ارزش بازار پایین را که در کوتاه مدت قیمت آن ها می تواند تغییرات شدیدی داشته باشد، انتخاب کنند. همچنین ممکن است بیشتر به دنبال دارایی های پر ریسک تر و پر نوسان تری نیز باشند.

به منظور از سبد سهام چیست؟ طور کلی، یک سرمایه گذار باید قرار گرفتن در معرض اوراق بهادار یا طبقات دارایی که نوسانات آن ها او را ناراحت می کند، به حداقل برساند.

تأثیر افق زمانی بر تخصیص پرتفوی

مشابه تحمل ریسک، سرمایه گذاران باید در هنگام ساختن یک سبد سرمایه گذاری، مدت زمان سرمایه گذاری را در نظر بگیرند. به طور کلی، سرمایه گذاران باید با نزدیک شدن به تاریخ هدف خود به سمت تخصیص دارایی محافظه کارانه حرکت کنند تا از سود سبد تا آن نقطه محافظت کنند.

به عنوان مثال، یک سرمایه گذار محافظه کار ممکن است از پرتفویی با سهام با ارزش بازار بالا، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق قرضه و معادل های نقدی استفاده کند.

برای نمونه، سرمایه گذاری را در نظر بگیرید که برای بازنشستگی پس انداز می کند و قصد دارد پنج سال دیگر نیروی کار را ترک کند. حتی اگر آن سرمایه گذار با سرمایه گذاری در سهام و اوراق بهادار پرریسک تر مشکلی نداشته باشد، ممکن است بخواهد بخش بزرگ تری از پرتفوی خود را به دارایی های محافظه کارانه تر مانند اوراق قرضه و پول نقد اختصاص دهد تا به محافظت از آنچه قبلاً پس‌انداز شده است، کمک کند. برعکس، فردی که تازه وارد نیروی کار می شود، ممکن است بخواهد کل سبد خود را در سهام سرمایه گذاری کند؛ زیرا ممکن است چندین دهه برای سرمایه گذاری در اختیار داشته باشد و بتواند برخی از نوسانات کوتاه مدت بازار را تحمل کند.

جمع بندی

در این مقاله با مفهوم پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری آشنا شدیم و به طور خلاصه موارد زیر را بیان کردیم:

سبد سهام یا پرتفوی

زمانی که تعداد سهام در سبد سرمایه گذاری افزایش می یابد، به طرز قابل قبولی ریسک مجموعه را کاهش می دهد. دلیل این که ریسک کاهش می یابد، کاهش تاثیرات مختلفی می باشد که از شرایط مختلف سیاسی و اجتماعی ناشی می شوند.

معامله گرها پس از سرمایه گذاری در بازار «ریسک»، از بازار بازدهی می بینند «ریوارد». در واقع می توان گفت که میزان سرمایه گذاری که صورت گرفته است، به مقدار بازده و ریسک وابسته می باشد.

سبد سهام یا پرتفوی:

سبد سهام که به آن پرتفوی نیز می گویند، به تقسیم دارایی ها در سرمایه گذاری گفته می شود که سهم های مختلفی از صنعت های گوناگون خریداری می شود.

پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنی کیف دستی می باشد که در گذشته یک سرمایه گذار، مجموعه ای از اسناد و مدارک خود را در آن کیف حمل کرده است.

در واقع پرتفوی از آنجا سرچشمه می گیرد که سرمایه گذارانی که سهام شرکت های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می زدند تا ببینند سرمایه آنها در چه وضعیتی می باشد.

در اصطلاح مالی به ترکیبی از دارایی های مختلف مالی می گویند که با هدف تنوع بخشی و کاهش ریسک سرمایه گذاری در کنار هم قرار می گیرند. دارایی هایی مانند:

• املاک و مستغلات
• سهام شرکت ها
• اوراق با درآمد ثابت
• سپرده های بانکی

سرمایه گذار با تنوعی که در سبد سهام خود ایجاد می کند، ریسک سرمایه گذاری خود را به میزان چشم گیری کاهش می دهد و به اصطلاح تک سهم نمی شود.

مفهوم تک سهم:

تک سهم شدن یعنی سرمایه گذار یا معامله گر، تمام سرمایه خود را تنها روی یک سهم سرمایه گذاری کند که این نوع سرمایه گذاری با ریسک بسیار بالایی مواجه می باشد.

دلیل پر ریسک بودن تک سهم شدن:

زمانی که یک سرمایه گذار تک سهم می شود، اگر ارزش آن سهام سقوط کند، تمام سرمایه دچار مشکل می شود و باعث تحمیل ضرر زیادی به سرمایه گذار می شود.

چیدمان سبد سهام:

نحوه چیدمان سبد سهام دارای دو نوع کلی می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود:

سبد بر اساس ارزش بازار:

در این نوع از پرتفوی، وزن هر سهم با توجه به ارزش شرکتی که از آ سهام خریداری شده است، تعیین می شود.منظور از سبد سهام چیست؟

سبد هم وزن:

این نوع سبد، بیانگر وزن تمام سهامی می باشد که در سبد با هم برابر هستند و توجهی به ارزش آنها در بازار نمی شود.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله اوراق مشارکت را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.

چیدمان سبد سهام

دیدگاه مارکوویتز در سهامداری:

همه تخم مرغ هایتان را در یک سبد نچینید.

جمله ای که آنرا یکبار حداقل شنیده ایم و تلاش کرده ایم که آن را در مدیریت سرمایه خود استفاده کنیم.

نکته مهم در تشکیل سبد سرمایه گذاری آن است که پرتفوی باید دارای یک مزایا و ویژگی هایی مانند تنوع بخشی(diversification) باشمد تا بتوان گفت سبد سرمایه گذاری تشکیل شده، سبد مناسبی می باشد.

ارزش پرتفوی:

به ارزش نقدی و مالی سبد سهام هر سرمایه گذار، ارزش پرتفوی می گویند که مهم ترین عامل در بورس اوراق بهادار می باشد که به قیمت گذاری شرکت های پذیرفته شده در بورس کمک زیادی می کند.

شناسایی پرتفوی صنایع پر بازده:

قبل از تشکیل سبد سهام، لازم است که صنایع پر بازده شناسایی شوند. پس از شناسایی صنایع، سبد سهام ایجاد شود.

انتخاب تصادفی سهام که بدون مطالعه و شناسایی سهام و شرکت ها باشد، باعث ایجاد ضرر های مالی می گردد و ریسک سرمایه گذاری را بالا می برد.

تشکیل سبد متنوع و پربازده از سهام با روش های علمی و تجربی، باعث سرمایه گذاری کم ریسک و پربازده می شود. چند نمونه از مهم ترین روش ها که می توان به آنها اشاره کرد:

1. عدم سرمایه گذاری تنها روی یک سهم (جلوگیری از تک سهم شدن)
2. رصد کردن لحظه ای شاخص بورس
3. در نظر گرفتن بازار جهانی بورس
4. انتخاب صنایع پر بازده به منظور سرمایه گذاری
5. انتخاب شرکت مناسب به منظور سرمایه گذاری
6. انتخاب مناسب و منطقی وزن های سرمایه گذاری در سهام
7. عدم تعصب و علاقه نسبت به سهام شرکت ها

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اوراق قرضه را به شما پیشنهاد می کنیم.