کارگزاری چیست؟ آشنایی با عملکرد شرکت های کارگزاری
چرا آشنایی با شرکت های کارگزاری مهم است؟ شرکت های کارگزاری چه خدماتی ارائه می کنند؟ در ادامه به توضیح کامل شرکت های کارگزاری و نحوه عملکرد و وظایف آن ها می پردازیم.
درگذشته پول و کالا اصلی‌ترین سرمایه‌های مردم به شمار می‌آمدند و بانک‌ها به عنوان مراکز اصلی حفظ و افزایش سرمایه شناخته می‌شدند. اما امروزه بیمه، بانک و بورس به عنوان مثلث اصلی اقتصاد هر کشور شناخته می‌شوند. اکنون نزدیک به دو دهه است که شرکت‌های کارگزاری به عنوان یکی دیگر از قطب‌های افزایش سرمایه رشد نسبی پیدا کرده‌اند. کارگزاری‌ها امروزه به یکی از مهم‌ترین مهره‌های بازار معاملات و سرمایه تبدیل شده‌اند که با ایجاد ارتباط میان خریداران و فروشندگان در این بازار، امکان افزایش سرمایه کلی کشور را بیشتر می‌کنند. اما واقعاً شرکت کارگزاری چیست و چه خدماتی را ارائه میدهد؟
شرکت کارگزاری چیست؟
شرکت کارگزاری به نهادی گفته میشود که با کسب مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار و عضویت در کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار به فعالیت قانونی در بازار بورس می‌پردازند. کارگزاری‌ها و کارگزاران در واقع وکلای سرمایه‌گذاران و واسطه میان فروشندگان و خریداران سهام، کالا، اوراق بهادار و اوراق مبتنی بر کالا در این بازار هستند که در ازای هر معامله، مبلغی را به عنوان کارمزد از طرفین دریافت می‌کنند.
لازم به ذکر است که این مبلغ بعد از جوش خوردن معامله و تکمیل آن از شما دریافت میشود. بنابراین، در صورت ثبت سفارش معامله و عدم موفقیت آن، مبلغی از شما کسر نمی‌شود. بسیاری از امور بازار بورس توسط کارگزاری‌ها تسهیل پیدا می‌کنند. این شرکت‌ها دانش خود را در اختیار عموم سرمایه‌گذاران (این سرمایه‌گذاران می‌توانند از هر قشر جامعه و دارای هر شغلی باشند) قرار میدهند تا تازه واردان و غیر حرفه‌ای‌های دنیای سرمایه‌گذاری نیز قادر به فعالیت در این زمینه باشند.
به این ترتیب، با ارائه خدماتی مانند آموزش و مشاوره آماتورها را به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای تبدیل می‌کنند و با ارائه صندوق سرمایه‌گذاری مشترک امکان سرمایه‌گذاری با کمترین ریسک و بدون نیاز به دانش مدیریت سرمایه را در اختیار همگان قرار میدهند. بنابراین، انتخاب یک کارگزاری مناسب با کارگزاران حرفه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است.
آیا مراجعه حضوری به کارگزاری ضروری است؟
همان طور که برای افتتاح حساب در یکی از شعب بانک موردنظر خود به مراجعه حضور و ارائه مدارک و مشخصات شما نیاز است، قدم گذاشتن در بازار بزرگ بورس نیز به گذراندن این پروسه نیاز دارد.
ملزومات ثبت نام در شرکت کارگزاری چیست؟
ابتدا لازم است در سامانه سجام ثبت نام کنید، سپس با مراجعه حضوری به کارگزاری موردنظر و ارائه مدارک شناسایی و کارت ملی، کد بورسی خود را دریافت کنید. اکنون با در دست داشتن این کد معاملاتی می‌توانید اقدام به خرید و فروش سهام و سرمایه گذاری در بورس کنید.
همچنین به تازگی امکان ثبت نام و ارائه مدارک شناسایی به صورت اینترنتی و سپس دریافت کد بورسی با مراجعه کارکنان کارگزاری به آدرس ثبت شده نیز برای متقاضیان ایجادشده است.
لازم به ذکر است که ثبت نام در کارگزاری‌ها به صورت رایگان انجام شده و تنها مبلغی به منظور ثبت نام در سامانه سجام از شما دریافت میشود. از این مرحله به بعد شما می‌توانید با ثبت سفارش در سامانه کارگزاری خود به معامله در بازار بورس بپردازید. بنابراین، مراجعه حضوری شما در مراحل بعد از ثبت نام الزامی نیست.
راهنمای کامل ثبت نام در سامانه سجام را می توانید در مقاله سجام چیست بخوانید
نقش کارگزاری در بازار در معاملات بازار سهام
همان طور که بیان شد، کارگزاری پل ارتباطی بین خریدار و فروشنده سهام در قوانین کارگزاری بازار شلوغ بورس است. در واقع شما اگر بخواهید فعالیت خود را در بازار بورس آغاز کنید، حتماً به وجود یک شرکت کارگزاری مطمئن نیاز دارید. این شرکت‌ها با یافتن خریدار برای فروشندگان و بالعکس، میلیون‌ها معامله را به صورت روزانه انجام داده و آمار دقیقی از تعداد و قیمت‌های سهام معامله شده را به ثبت می‌رسانند. به این ترتیب، داده‌های دقیقی در اختیار کلاینت‌های کارگزاری قرار می‌گیرد و پیش‌بینی درست روند بازار بورس برای آنها ممکن میشود.
اگر این حجم بالای معامله که روزانه انجام می‌گیرد به صورت حضوری و بدون وجود کارگزاری‌ها انجام می‌شد، قطعاً هرج و مرجی غیرقابل کنترل را ایجاد می‌کرد. در واقع کارگزاران می‌توانند بدون نیاز به حضور شما و به نمایندگی از شما به خرید یا فروش سهام و اوراق بهادار شما بپردازند. عرضه اولیه (پذیره‌نویسی) و سبدگردانی اوراق بهادار و مدیریت آنها را می‌توان با خیال آسوده به دست کارگزاران باتجربه و دانش آموخته در مسائل مالی و افزایش سرمایه سپرد. این شرکت‌ها با ارائه مشاوره و دوره‌های حضوری یا غیرحضوری آموزشی به راهنمایی کلاینت‌ها برای سودآوری می‌پردازند.
کارگزاری‌ها چه خدماتی ارائه میدهند؟
اکنون که می‌دانید اصلی‌ترین وظیفه شرکت کارگزاری چیست و چه نقش مهمی در بازار بورس و اقتصاد کشور ایفا میکند، لازم است با توجه به نکات زیر به انتخاب کارگزاری موردنظر خود بپردازید.
خدمات شرکت‌های کارگزاری معمولاً مشابه یکدیگر هستند. اما کیفیت و میزان ارائه خدمات از جانب یک شرکت کارگزاری است که موجب بهتر بودن و امتیاز بالاتر برخی از آنها در رتبه بندی‌های سالانه میشود. تمامی خدمات شرکت‌های کارگزاری شامل موارد زیر هستند:
انجام انواع معاملات
خرید و فروش سهام، اوراق بهادار، اوراق بدهی، معاملات آتی ، حق تقدم سهام، اوراق مشتقات و . در بازارهای مختلفی مانند بورس، فرا بورس، بورس انرژی و کالا که کارگزاری برای امکان فعالیت در هر یک از آنها نیاز به مجوز دارد. شما در بازار بورس می‌توانید به خرید و فروش اوراق بهادار یا سهام شرکت‌ها و کارخانه‌های فعال در زمینه انرژی مانند نفت، برق و . بپردازید و در بازار بورس کالا به خرید و فروش کالاهایی مانند فلزات، محصولات کشاورزی، پتروشیمی و . مشغول شوید. حضور کارگزاری شما در بازار بورس مشتقات به شما این امکان را میدهد تا قرارداد آتی ببندید و با معامله اوراق مبتنی بر دارایی پایه مانند طلا، گندم و . به افزایش سرمایه خود بپردازید. این معاملات می‌توانند به صورت حضوری یا اینترنتی انجام بگیرند.
همان طور که پیش‌تر بیان شد، یک شرکت کارگزاری خدماتی مانند مشاوره و آموزش در زمینه بورس و مدیریت سرمایه را نیز به کلاینت‌های خود ارائه میدهد. این کلاینت‌ها ممکن است از هر قشر جامعه و با هر سطح دانشی باشند. این آموزش‌ها و مشاوره‌ها به صاحب سرمایه کمک میکند تا با آگاهی بیشتری به سرمایه‌گذاری بپردازد و سود خود را افزایش دهد. با این حال، ممکن است کارگزاری شما ارائه مشاوره را تنها برای سرمایه‌های میلیاردی در نظر داشته باشد. بنابراین، بهتر است یک کارگزاری با خدمات برابر برای تمامی کلاینت‌ها یا سرمایه‌گذاران را انتخاب کنید که بدون توجه به میزان سرمایه مشاوره مفید و کاربردی را به شما ارائه دهد.
یکی از جذاب‌ترین خدماتی که یک شرکت کارگزاری می‌تواند در اختیار کلاینت‌های خود قرار دهد، در نظر گرفتن اعتبار معاملاتی برای آنها است. اعتبار معاملاتی مشابه وام دادن به سرمایه‌گذاران است. این خدمات می‌تواند با توجه به میزان گردش معاملاتی یا حتی به منظور افزایش کاربران کارگزاری بدون در نظر داشتن سطح گردش معاملاتی انجام شود.
اما در این میان نفع شرکت کارگزاری چیست؟
برخی از این شرکت‌ها این خدمات را حتی به تازه‌واردان نیز ارائه میدهند. این می‌تواند به افزایش سودآوری شما بدون آوردن سرمایه نقدی و افزایش دریافت کارمزد از جانب کارگزاری‌ها کمک کند.
پیش‌تر ذکر شد که روش کسب درآمد یک شرکت کارگزاری چیست و کارمزدها تنها بابت معاملات موفق و ثبت شده از شما کلاینت‌ها دریافت می‌شوند. این میزان کارمزد از جانب سازمان بورس تصویب و به کارگزاری‌ها ابلاغ می قوانین کارگزاری شوند. با این حال، برخی کارگزاری‌ها با اعمال تخفیف‌های ویژه و کاهش میزان کارمزد خود به جذب کلاینت‌های بیشتر می‌پردازند. به این ترتیب، مشتریان آنها و سطح معاملات انجام گرفته بیشتر میشود. تخفیف‌های معاملاتی درواقع ترفند جذابی است که می‌تواند مشتریان بیشتری را به سمت شرکت کارگزاری جذب کند و موجب سودآوری برای هر دو آنها شود.
سبدگردانی (مدیریت پورتفو)
سبدگردانی یا مدیریت پورتفو یکی دیگر از خدماتی است که اکثر کارگزاری‌ها آن را به کلاینت‌های خود ارائه میدهند. سرمایه‌گذارانی که وقت یا دانش کافی برای مدیریت سرمایه و سهام خود را ندارند، این وظیفه را به کارگزاری خود که دانش و تجربه کافی برای حفظ و افزایش آن را دارد محول می‌کنند. سبد سهام و سرمایه کلاینت با توجه به میزان سرمایه و ریسک‌پذیری وی پر شده و توسط کارگزاران به طور دقیق مدیریت میشود. وضعیت این پرتفو به طور منظم به سرمایه‌گذار گزارش میشود. این امر با بستن قراردادهای سالانه‌ای میان مشتری و کارگزاری انجام میشود که مجوز آن توسط کارگزاری از سازمان بورس دریافت شده است. سبد گردان درصدی از سود سبد (که در قرارداد میزان آن مشخص و ثبت شده است) را به عنوان کارمزد خود از شما دریافت میکند.
عملکرد شرکت‌های کارگزاری چگونه است؟
عملکرد شرکت‌های کارگزاری بسیار پیچیده‌تر از یک واسطه‌گری ساده میان خریداران و فروشندگان سهام و اوراق بهادار است.
کارگزاری‌ها با عملکرد خود موجب تطابق عرضه و تقاضا در بازار بورس می شوند و این بازار را با ثبت و ارائه داده‌های دقیق کاملاً شفاف‌سازی می‌کنند.
اعلام تعداد معاملات، سهام موجود، قیمت ها سهام، کالا و اوراق مختلف و همچنین تعداد خریداران و فروشندگان حاضر در بازار برخی دیگر از خدماتی است که توسط شرکت‌های کارگزاری باهدف شفاف‌سازی معاملات بازار بورس انجام می‌گیرند.
شرکت های کارگزاری با انتخاب کارگزاران دارای گواهینامه‌های حرفه‌ای از صلاحیت و آشنایی آنها با قوانین و روش‌های مختلف مدیریت مالی و افزایش سرمایه اطمینان حاصل می‌کنند و امنیت سرمایه شما را افزایش میدهند.
قوانین نظارتی متعددی بر شرکت‌های کارگزاری و پرسنل حکم فرما هستند که نظارت مناسب بر امور آنها را میسر می‌سازند. اما راه دسترسی حضوری به شرکت کارگزاری چیست؟
توجه داشته باشید که کارگزاری شما همواره باید امکان دسترسی حضوری را برای سرمایه‌گذاران مهیا کند. بنابراین، کارگزاری‌ها همواره یک شعبه، دفتر، تالار معامله یا نمایندگی در پایتخت و شهرستان‌های کشور دارند که امکان مراجعه حضوری برای تمام مشتری‌ها وجود داشته باشد.
تمام کارگزاری‌هایی که می‌شناسیم دارای مجوز رسمی از سازمان‌های مربوطه هستند. اما انتخاب از میان آنها به دلیل کیفیت خدمات، دانش سودآوری کارگزاران و نحوه پاسخگویی به سرمایه‌گذاران است که باعث ایجاد تفاوت‌های اساسی میان شرکت‌های مختلف میشود. شما می‌توانید کارگزاری خود را با توجه به رتبه‌بندی‌های سالانه و تجربه سایر سرمایه‌گذاران از مشتری‌مداری شرکت‌های مختلف انتخاب کنید. در انتخاب خود همچنین به سیستم‌های پاسخگویی، نحوه و سرعت پاسخگویی، کیفیت مشاوره، سیستم معاملات آنلاین، خدماتی مانند تخفیف و اعتبار معاملاتی، میزان برقراری ارتباط و امکان مراجعه حضوری و . دقت کنید.
با توجه به مطالب بیان شده، حال می‌توان گفت که یک شرکت کارگزاری چیست. شرکت کارگزاری در واقع پل ارتباطی میان خریدار و فروشنده است و می‌تواند خرید و فروش اوراق بهادار، کالا، اوراق مبتنی بر کالا و سهام شما را میسر سازد. شما می‌توانید خدماتی مانند انجام معاملات، مشاوره، آموزش، مدیریت پورتفو و . را به منظور افزایش سودآوری خود از شرکت‌های کارگزاری مختلف دریافت کنید.
قوانین کارگزاری
برای انجام احراز هویت الکترونیک، لازم است قبلاً در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت نشده باشید. در این صورت وارد بخش استعلام سجام شده و احراز هویت خود را انجام دهید. در صورتی که دارای شرایط فوق هستید، وارد بخش ثبت نام شده، مشخصات مورد نیاز را در فرم‌های مربوطه وارد و پس از ارسال تصویر امضاء خود، در نهایت ویدئوی سلفی خود را آپلود کنید و احراز هویت خود را تکمیل کنید.
برای احراز هویت ویدئویی، به چه مدارکی نیاز هست؟
از آنجایی که اطلاعات شناسایی در مراحل قبلی، تحت فرم ثبت‌نام از کاربر دریافت شده‌اند، بمنظور راحتی هر چه بیشتر کاربران، برای احراز هویت و تکمیل فرآیند، صرفاً یک ویدئو سلفی بمدت 15 ثانیه مورد نیاز است و به ارائه هیچگونه مدرک شناسایی نیاز نیست.
احراز هویت الکترونیک بورس چقدر زمان می‌برد؟
با توجه به اینکه تایید و احراز ویدئو سلفی توسط تکنولوژی و الگوریتم‌های قدرتمند هوش مصنوعی با دقت بالا صورت می‌گیرد، بسته به سرعت اینترنت، احراز هویت الکترونیک بورس، تنها در حد چند ثانیه تا چند دقیقه زمان می‌برد که نسبت به متصدی انسانی برای احراز هویت، زمان بسیار کمتر است.
چرا باید ویدئو سلفی بگیرم؟
ویدئو سلفی در واقع برای اثبات حضور و زنده بودن فرد استفاده میشود. دریافت این ویدئو برای حصول اطمینان از این موضوع است که مالک اصلی اطلاعات در پشت گوشی تلفن همراه قرار داشته و شخص دیگری هویت او را جعل نمی‌کند. در واقع، این ویدئو با الگوریتم‌های پیچیده و قدرتمند هوش مصنوعی (یادگیری ژرف) و Liveness detection پردازش شده و زنده و واقعی بودن آن تشخیص داده میشود.
چرا ویدئوی سلفی می‌تواند جایگزین مراجعه حضوری در احراز هویت باشد؟
از آنجایی که می‌توان با استفاده از فناوری تشخیص زنده بودن تصویر (Liveness Detection) از زنده بودن کاربر در لحظه ضبط ویدئو اطمینان حاصل کرد و همچنین قابلیت ارسال ویدئوی چهره از هر جایی و در هر زمانی از شبانه‌روز ممکن است، بنابراین با استفاده از ویدئوی سلفی و هوش مصنوعی، امکان حذف نیاز به حضور شخص فراهم می‌گردد.
در واقع نسخه‌ای از عکس چهره افراد، در زمان درخواست کارت ملی اخذ و نزد سازمان ثبت احوال وجود دارد که ما با دریافت ویدئو فرد، چهره او را با عکس ثبت احوال مقایسه میکنیم و در صورت تایید، احراز هویت انجام میشود؛ ضمن اینکه حضور شخص در لحظه نیز بررسی می‌گردد.
برای احراز هویت الکترونیک ، به چه نوع تلفن همراهی نیاز دارم؟
برای احراز هویت الکترونیک بورس، به تلفن همراه هوشمندی نیاز است که دارای دوربین سلفی بوده و قابلیت نصب نرم‌افزارهای مختلف بر روی آن وجود داشته باشد.
آیا با هر دستگاه تلفن همراه، تنها امکان احراز هویت یک کاربر وجود دارد؟
خیر، تعداد دفعات احراز هویت الکترونیک، به گوشی تلفن همراه وابسته نیست و به ازای هر کدملی، امکان یک بار احراز هویت وجود دارد.
چگونه ویدئو سلفی بگیرم؟
زمانی که وارد فرآیند آپلود ویدئو سلفی شدید، دسترسی دوربین سلفی خود را برای نرم‌افزار فعال کرده، در جای ثابت با نور مناسب ایستاده، گوشی تلفن همراه را در مقابل صورت خود بگیرید و دکمه شروع را بزنید. چهره خود را در طول ضبط ویدئو داخل کادر نگه دارید تا فرآیند ضبط به اتمام برسد.
آیا امکان احراز هویت با عکس وجود دارد؟
خیر، بدلایل امنیتی و بمنظور جلوگیری از بروز جعل هویت، برای احراز هویت حتماً لازم است که ویدئو زنده بگیرید.
ویدئو سلفی من در کجا ذخیره میشود؟
ویدئو شما، پس از تایید و احراز هویت، بمنظور پیگیری‌های بعدی، در سرورهای امن شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه ذخیره شده و امکان دسترسی غیرمجاز به آنها وجود ندارد. در واقع، این ویدئوی سلفی کدگذاری شده و بوسیله هوش مصنوعی با تصویر مدارک شناسایی مطابقت داده میشود.
در صورتی که نماینده قانونی برای ثبت نام شخص حقیقی اقدام نموده باشد باید چه اقداماتی انجام دهد ؟
بعد از ذخیره کد تایید در مرحله سمت و شرایط نماینده با انتخاب نماینده قانونی در فرم نمایش داده شده نوع مدرک اثبات کننده سمت را انتخاب و تاریخ انقضاء نمایندگی را درج و مدرک نمایندگی را بارگذاری نمایید .
در چه شرایطی ویدئو من تایید نخواهد شد؟
گاهی اوقات بدلیل عوامل مختلفی از قبیل کیفیت پایین دوربین سلفی گوشی تلفن همراه، نور پایین محیط، وجود چندین چهره در تصویر، سرعت پایین اینترنت، فاصله زیاد چهره شما از کادر تعبیه شده، زاویه نامناسب نگه داشتن تلفن همراه، قرار داشتن شیشه در پشت فرد، انعکاس نور در تصویر یا لرزش دوربین، ویدئو شما نامعتبر تشخیص داده شود.
بعلاوه، چنانچه فردی دارای گریم یا آرایش خیلی زیادی باشد، ممکن است در تطابق چهره او با عکس ثبت احوالش، مشکل رخ دهد.
اگر نتیجه ویدئو من نامعتبر بود، چه کنم؟
در چنین مواردی، مشکلات ذکر شده را رفع کرده و مجدداً ویدئو بگیرید
چگونه می توان نماینده خود را تغییر داد ؟
بعد از انتخاب نوع نماینده و بارگزاری مدرک نمایندگی در صورت عدم تایید مدرک مورد نظر توسط بخش حقوقی شرکت سپرده گذاری امکان تغییر مدرک و یا شخص نماینده وجود دارد و در صورت تایید مدرک این امکان وجود ندارد.
هر کاربر چندبار امکان تلاش برای آپلود ویدئو سلفی دارد؟
هر کاربر با شماره ملی منحصر به فرد، 3 بار امکان آپلود ویدئو برای احراز هویت را دارد. اگر در 3 تلاش پیاپی، ویدئو معتبر تشخیص داده نشود، بمنظور حفظ امنیت کاربر، حساب کاربری او قفل می‌گردد و باید برای احراز هویت حضوری، مراجعه کند.
چگونه می توان مجوز احراز هویت الکترونیک سجام را دریافت نمود ؟
برای اینکار نهاد مالی، بانک و یا هر مجموعه مجاز به احراز هویت طبق قوانین می بایست درخواست کتبی خود را به همراه مستندات فنی جهت بررسی به شرکت سپرده‌گذاری‌مرکزی ارسال نماید.
تمامی حقوق برای شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه محفوظ می باشد.
کارگزاری بورس و خدمات ارائه شده در کارگزاری چیست
کار خرید و فروش سهام و اوراق بهادار به نمایندگی از طرف مشتریان توسط کارگزاران انجام میشود کارگزار می گویند.کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و کالا و یا اوراق مبنی بر کالا و ارائه سایر خدمات در بازار سرمایه به مشتریان می‌کنند.
کارگزاران بورس
کارگزاران بورس شرکت‌هایی می باشند که به صورت واسطه و پل ارتباطی میان افراد و شرکت ها انجام وظیفه می کنند تا افراد بتوانید به آسانی معاملات بازار را انجام دهند. در معنای دیگر آن می توان این چنین گفت کارگزار واسط بین سرمایه‌گذاران و سازمان بورس هستند در واقع کارگزاران خریدار و فروشنده را در بازار سهام به هم متصل می کنند و در ازای این کار دستمزد یا همان کارمزد دریافت می‌کنند. به عبارتی دیگر کارگزار در منسب وکیل سرمایه گذار است که از سوی افراد اقدام به سرمایه گذاری در بورس می نماید.
کار خرید و فروش سهام و اوراق بهادار به نمایندگی از طرف مشتریان توسط کارگزاران انجام میشود کارگزار می گویند.
کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و کالا و یا اوراق مبنی بر کالا و ارائه سایر خدمات در بازار سرمایه به مشتریان می‌کنند.
کارگزاری از طریق واحدی که “شعبه” نام دارد به ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران می‌پردازد. کارگزار بورس “اساسا” به عنوان فروشنده کار خرید و فروش اوراق بهادار را انجام میدهد.
کارگزاری‌ها ، با عنوان بنگاه‌های معاملاتی از آن ها یاد می شود که خرید و فروش انواع سهام توسط آنان صورت می‌گیرد . کارگزاری‌ها در این خرید و فروش‌ها، به نمایندگی از خریداران یا فروشندگان سهام، معامله انجام میدهند و در ازای وظایفی که انجام می دهند حق‌العمل یا حق کارگزاری دریافت می‌کنند.
همچنین برخی سهام را می‌توانید “مستقیما” از خود شرکت‌های صاحب سهام خریداری کنید، ولی خرید و فروش اکثر سهام شرکت ها فقط از طریق کارگزار بورس یا شرکت‌های کارگزاری بورس امکان پذیر است.
شرکت های کارگزاری فعال در بازار سرمایه می توانند با احراز برخی شرایط مجوزهای فعالیت در یک و یا چند بورس را به طور همزمان أخذ کرده و به ارائه خدمات به مشتریان بر اساس قوانین و مقررات بپردازند.
لازم به ذکر می باشد در مورد حضور افراد در تالار بورس الزامی نیست بلکه آنها جهت مشاهده تابلوی قیمت‌های تالار بورس و مشورت کردن با سایر سهامداران و دلگرمی دادن به یکدیگر در هنگام افت قیمت‌ها در تالار معاملات بورس حضورمی یابند در مقابل اما حضور در دفتر کارگزاری الزامی است و باید شخصا” با به همراه داشتن مدارک هویتی از جمله شناسنامه و یک برگه فتوکپی شناسنامه و کارت ملی جهت خرید سهام شرکت دلخواه خود به کارگزاری مورد نظرمراجعه نموده و فرم مخصوص دستورخرید سهام را تکمیل نمود تا کد عملیاتی صادر شود و درمراجعات بعدی با ارائه کد کارهایمان سریع‌تر انجام شود.
از موارد دیگر نیز می توان به این نکته اشاره کرد که هر شرکتی هم نمی‌تواند همینطور الکی برای اینکه کارگزاری شود اقدام کند و ابتدا باید مجوزهای لازم را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کند. بعد از آن می‌تواند فعالیت‌هایی را در جهت ارائه خدمات به مشتریان بورس و بازارهای خارجی انجام دهد، کارگزاران بورس، پس از آزمون‌های متعدد و تخصصی و پس از طی مراحل مختلف، موفق به کسب مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار می‌شوند.
مراحل ثبت نام در کارگزاری
۱-دریافت کد سجام
برای ثبت نام در کارگزاری ابتدا”می بایست که کد احراز هویت سجام داشته باشیم. گرفتن کد سجام قوانین کارگزاری عملیات است که به آسانی انجام می شود. افراد با مراجعه حضوری به یک دفتر پیشخوان دولت و یا از طریق سایت صدور سجام این کد را دریافت کرد.
بعضی از اپلیکیشن های مالی نیز این خدمت را ارائه می دهند. کد سجام یک شناسه احراز هویت است و برای هر فرد تنها یکبار صادر می شود. بعد از ثبت نام کد سجام، باید احراز هویت سجام انجام شود. احراز هویت به صورت حضوری انجام می شود یعنی برای تطبیق اطلاعات و تکمیل ثبت نام باید به دفتر یک کارگزاری و یا یک شعبه دفتر پیشخوان دولت مراجعه کنید.
۲- ثبت نام در کارگزاری
بعضی از دفاتر پیشخوان دولت عملیات ثبت نام در کارگزاری ها را انجام می دهند ولی با توجه به شلوغی و ازدحام کارگزاری ها ممکن است وقت زیادی برای ثبت و تکمیل این مراحله لازم باشد ولی حتما نیاز نیست که به دفاتر کارگزاری مراجعه شود چون تمام مراحل ثبت نام در دفاتر پیشخوان نیز قابل انجام است.
۳- تکمیل ثبت نام
برای ثبت نام در کارگزاری لازم است یک سری از مدارک شناسایی و هویتی را همراه داشته باشیم این مدارک شامل اصل و کپی شناسنامه، اصل و کپی کارت ملی می شود.
خدمات ارائه شده در کارگزاری
کارگزاری ها وظیفه دارند تا اطلاعات دقیق در اختیار سرمایه گذاران قرار دهند تا امکان سرمایه‌گزاری برای افراد حقیقی و حقوقی به وجود بیاید به عبارتی بدین صورت است که افراد و یا نهادها بتوانند با استفاده از خدمات کارگزاری ها ، که همان ارائه اطلاعات لحظه به لحظه و تغییرات بازار بورس است سهام شرکت های مختلف را خرید و فروش کنند.
همه کارگزاری ها سیستم معامله آنلاین دارند یعنی برای خرید و فروش سهام نیازی به مراجعه حضوری به کارگزاری نیست و فقط با استفاده از سایت و یا اپلیکیشن های معاملاتی می شود به صورت آنلاین خرید و فروش نمایند.
خدمات ارائه شده در کارگزاری ها به روش های مختلفی صورت می گیرد از جمله :
۱-خرید و فروش اوراق بدهی پذیرفته شده در بورس و فرابورس.
۲-پذیرش نقش عامل فروش اوراق در عرضه اوراق با درآمد ثابت در بورس‌ها.
۳-بازاریابی خرید و فروش انواع اوراق بهادار.
۴-مشاوره و أخذ کدبورسی برای اشخاص حقیقی و حقوقی جهت فعالیت در کلیه بورس‌ها.
۵-ارسال گزارش معاملات انجام شده سرمایه‌گذاران به صورت روزانه و دوره‌ای حاوی اطلاعات تراکنش‌های معاملاتی.
انتخاب کارگزار مناسب
اگر جزء افرادی هستید که به تازگی وارد بازار بورس و سرمایه و خرید اوراق بهادار شده اید بایستی به این نکته توجه داشت ابتدا باید توجه کنید سرمایه‌گزاری در بورس نیازمند کسب دانش در زمینه‌های مختلفی است.
وظایف کارگزاری
در مورد وظایف کارگزاری بورس این چنین می توان عنوان کرد که همه کارگزاری دارای وظیفه مشخص و اصلی هستند ولی بعضی از آن ها با توجه به خدماتی که ارائه می دهند دارای وظایف بیشتری هستند.
اولین و مهم ترین وظیفه تمام کارگزاری ها انجام معاملات و خرید و فروش سهام برای سرمایه گزاران خود است که سهامی را خریده و معامله می کنند.
لازم به ذکر است به ازای معاملاتی که انجام می شود نیز کارمزدی را از هر معامله دریافت می کند. برخی از کارگزاری هایی که خدمات کامل‌تری ارائه می دهند دارای وظایف بیشتری نیز هستند.
از دیگر وظایف این کارگزاری ها تحقیق و رصد کامل بازار بورس است به این دلیل که در بسیاری از بازارها اگر یک معامله با کسری از ثانیه تأخیر انجام شود ممکن است ضرر سنگین و جبران ناپذیری به سرمایه گذار وارد شود، این موضوع در بازار ارز به دفعات پیش آمده است.
همچنین از وظایف دیگر کارگزاری پشتیبانی نرم افزاری و سخت افزاری از تمامی معاملات و انجام صحیح و به موقع خرید و فروش های سهم های مختلف است.
یکی دیگر از نکات برای سرمایه گزاران تخفیف کارمزد و خدمات اعتباری کارگزاری می باشد. بعضی از کارگزاری ها برای جذب بیشتر سرمایه گذار میزان مشخصی از کارمزد معاملات را به عنوان تخفیف به مشتریان خود برمی گردانند.
نحوه حل و فصل اختلافات در بورس
حل و فصل اختلافات در بازار سرمایه به صورتی است در روند حل و فصل اختلافات در گستره وسیعی از دنیای تجارت و اقتصاد که به بازار سرمایه مشهور شده است. در نظم حقوقی کنونی ایران بنای حل و فصل اختلافات در این بازار، بر دو ستون «سازش» و «داوری» قرارداده شده است.
داوری از دیرباز برای حل و فصل اختلاف مورد توجه عموم مردم بوده است. امروزه استفاده از داوری به عنوان یکی از شیوه های جایگزین حل و فصل اختلافات در حوزه تجارت چشمگیرتر است.
بورس یکی از حوزه های بسیار مهم تجارت داخلی و خارجی محسوب می شود. در همین راستا قانون گذار ما با هدف استفاده از مزایای داوری از جمله سرعت، دقت و تخصص در حل و فصل دعاوی به این روش برای حل و فصل اختلافات بورسی توجه کرده است.
اما برای آن ضوابط و قواعدی حاکم کرده است. هیئتی که جهت رسیدگی به حل و فصل اختلافات در بورس قرارداده شده با عنوان هیئت قوانین کارگزاری داوری یاد می شوند که متشکل از سه عضو می باشد که یکی از اعضا قاضی دادگستری بوده و ایشان توسط رئیس قوه قضاییه انتخاب میشود و دیگر اعضا از اقتصادا دانان و متخصصان در امور مالی هستند که تایید شده شورای عالی بورس و اوراق بهادار می باشند.
در بازار اوراق بهادار و کالایی اختلاف حرفه‌ای ممکن است میان تمامی فعالان بازار اختلاف بین سرمایه‌گذار خریدار یا فروشنده و کارگزار، اختلاف بین کارگزار و کارگزار، اختلاف بین سرمایه‌گذار و شرکت پذیرفته شده در بورس، اختلاف بین کارگزار و بورس، اختلاف بین سرمایه‌گذار و بورس و اختلاف بین شرکت پذیرفته شده در بورس صورت گیرد.
قوانین کارگزاری
بورس یکی از بازارهای پرمخاطب در ایران است. این بازار همچون بسیاری از بازارهای مالی دیگر اصطلاحات خاص خود را دارد که آشنایی با آنها به بهتر فعالیت کردن در بورس کمک میکند.
بورس یکی از بازارهای پرمخاطب در ایران است. این بازار همچون بسیاری از بازارهای مالی دیگر اصطلاحات خاص خود را دارد که آشنایی با آنها به بهتر فعالیت کردن در بورس کمک میکند. یکی از اصطلاحات رایجی که همه افراد حاضر در بورس با آن روبرو می‌شوند، «تسویه وجوه» است. اما تسویه وجوه به چه معناست. در این مطلب از کارگزاری حافظ با تسویه وجوه و یا تسویه معاملات آشنا می‌شوید. با ما همراه باشید.
تسویه وجوه چیست؟
از آنجایی که تعداد کارگزاری‌ها فعال در بورس زیاد است و معاملاتی که در بورس در حال انجام است، بسیار بالاست. یک نهاد متمرکز برای ساماندهی و یکپارچه‌سازی کلیه معاملات (خرید و فروش سهام) در بورس در نظر گرفته شده است. این نهاد که به آن شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار می‌گویند مسئول نگهداری و انتقال وجوه مورد معامله در بازار بورس است.
به عبارتی هر سهم، اوراق مشارکت یا حق تقدمی که در بورس فروخته میشود، پول فروشش بعد از انتقال به کارگزاری به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار انتقال داده میشود و در نهایت از آنجا با بررسی‌هایی دال بر انجام معامله، مبلغ به حساب فروشنده واریز میشود، که به آن تسویه وجوه می‌گویند.
در فرایند تسویه وجوه دو طرف به صورت مستقیم و یک طرف به صورت غیرمستقیم نقش دارند؛ طرف مستقیم شامل فروشنده و خریدار سهام و طرف غیرمستقیم هم کارگزاری است که واسطه معاملات بین خریدار و فروشنده سهام یک نماد است.
به عبارت ساده‌تر باید گفت تسویه وجوه همان عمل نقل و انتقال پول حاصل از فروش اوراق است و به عبارتی مجموعه سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار نقش اتاق پایاپای بین فروشنده و خریدار را دارد و امین کارگزار و سرمایه‌گذاران محسوب میشود.
چرا تسویه وجوه مهم است؟
تسویه وجوه کاری بسیار مهم در معاملات بورسی است که باید با اطمینان از انجام درست معاملات برای کاهش ریسک بازار انجام شود.
از طرف دیگر تسویه سریع وجوه باید به شرطی انجام شود که معامله به درستی انجام شده باشد یعنی خریدار از خرید خود به واسطه مشکلات احتمالی کارگزاری از جمله ورشکستگی (که البته امکان آن صفر است چون سازمان بورس ضامن تمامی کارگزاری‌هاست) متضرر نشود. به عبارتی باید گفت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار اینجاست که این موارد را بررسی کند و در صورت اطمینان، مبلغ را واریز میکند.
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار مسئول چه کاری است؟
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار که یکی از نهادهای بازار سرمایه است علاوه بر دریافت پول معاملات بورس و نگهداری آنها، انتقال مالکیت اوراق بهادار را هم انجام میدهد. به عبارتی این شرکت مرجع اصلی تسویه وجوه معاملات در ایران است.
این شرکت برای تضمین امنیت بازار اوراق بهادار ایران و افزایش کارایی و کاهش هزینه پایاپای و کاهش ریسک با رعایت قوانین جاری جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۴ زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت رسید و فعالیت خود را شروع کرد. اکنون به این شرکت به اختصار «سمات» هم می‌گویند.
از جمله خدمات این شرکت می‌توان به ایجاد سامانه جامع اطلاعات مشتریان یا سجام اشاره کرد. سیستم سجام به تکمیل برنامه نگهداری و یکپارچه‌سازی اطلاعات و احراز هویت مشتریان بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد.
این شرکت دارای یک سیستم با سازوکار ثبت الکترونیکی است که نگهداری اوراق و ثبت و انتقال آنها را بر عهده دارد. به عبارتی این سیستم امکان انتقال اوراق از یک حساب به یک حساب دیگر را بدون نیاز به مبادله فیزیکی گواهی سهام یا هر سند کاغذی دیگر فراهم میکند.
فرایند تسویه وجوه در بورس چگونه انجام میشود؟
تسویه معاملات در بورس به دو صورت نقدی و اعتباری انجام میشود و زمان واریز و دریافت وجه بسته به نوع معامله متفاوت است.
بعد از انجام هر معامله در بورس وجهی که خریدار واریز میکند در مرحله اول به حساب کارگزار می‌رود و بعد از آن وارد سیستم مرکزی اوراق بهادار یا همان تسویه وجوه میشود تا در نهایت بعد از ثبت، وارد حساب کارگزار فروشنده شود. در این حالت فروشنده سهم می‌تواند بعد از انجام معامله مبلغ معامله خود را درخواست کرده و در نهایت بعد از دو روز کاری مبلغ را از قوانین کارگزاری حساب خود برداشت کند.
یکی از وظایف شرکت سپرده گذاری مرکزی که در کنار تسویه وجوه انجام میشود، تسویه یا همان پراخت سود سهام است.
تسویه وجوه در بورس چند روز بعد از معامله انجام میشود؟
همان‌طور که در بالا هم اشاره شد تسویه وجوه برای ایجاد امنیت در معاملات بورسی ایجاد شده است. از آنجایی که فرایند انتقال وجه معامله یا همان تسویه وجوه در چندین مرحله صورت می‌گیرد باید گفت انتقال وجوه بسته به این که چه چیزی معامله شده باشد، متفاوت است.
وجه فروش اوراق مشارکت معمولا حداقل بعد از یک روز کاری قابل مطالبه است اما تسویه وجوه حاصل از فروش سهام حداقل ۲ روز کاری زمان می‌برد.
مدت زمان تسویه وجوه برای سرمایه‌گذاران در سلف برق سه روز کاری طول می‌کشد اما برای معاملات اختیار و سلف معمولا تسویه وجوه یک روز کاری زمان می‌برد.
T+1 ،T+2 و T+3 به چه معناست؟
در زمان معاملات بورسی و معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری دو زمان و تاریخ مهم وجود دارد که یکی تاریخ معامله و دیگری تاریخ تسویه است. حرف T در این اصطلاحات مخفف کلمه Time به معنای زمان و معادل تاریخ معامله است. بنابراین T+1 به معنای تاریخ معامله به علاوه یک روز است و به ترتیب T+2 و T+3 به معنای به علاوه دو روز و به علاوه سه روز است.
برای درک بهتر این قانون کلی باید بدانید که اسناد خزانه یکی از اوراق بهاداری است که در روز بعد معامله، قابل تسویه است.
اکنون واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه در اوراق با درآمد ثابت، اوراق مشارکت، صکوک اجاره، صکوک مرابحه و گواهی سپرده هم همگی T+1 هستند.
کلیه سهام بورس و فرابورس، حق تقدم سهام، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه گذاری در سهام، واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه گذاری مختلط، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان و اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن هم T+2 هستند.
نتیجه گیری
با وجود گسترش حجم معاملات بورس و البته افزایش کارگزاری‌های بورسی، شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه اوراق بهادار در راستای ایجاد ارتباط بین فعالان بازار بورس ایجاد شد. این شرکت اکنون به تسهیل انجام معاملات و سرعت بخشیدن به آنها و بالا بردن امنیت و جلوگیری از کاهش ریسک جعل، مفقودی و سرقتی اوراق بهادار کمک میکند.
کارگزار بورس کیست؟
اگر شما هم جزو افرادی باشید که به تازگی وارد بازار بورس شدید، حتما واژه کارگزاری زیاد به گوشتان خورده است. در اینجا سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که کارگزار کیست؟ و چه وظیفه ای به عهده دارد؟ در این مقاله از فراسرمایه قصد داریم به این پرسش ها و دیگر پرسش های احتمالی ذهن شماپاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
کارگزار کیست؟
کارگزار واسطی است که بین سرمایه‌گذاران و سازمان بورس قرار گرفته و کار خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را به نمایندگی از سرمایه گذاران انجام میدهد. با توجه به تخصصی بودن انواع بازارها، هر بازاری می‌تواند کارگزاران مختص خود را داشته باشد. برای مثال در بازار مسکن و املاک، این کارگزارهای املاک (بنگاه‌های املاک) هستند که وظیفه ایجاد ارتباط میان خریدار و فروشنده را بر عهده دارند. در بازار بورس و اوراق بهادار، این وظیفه بر عهده کارگزاران بورس است.
شرکت‌های کارگزاری چه کاری انجام میدهند؟
افرادی که در شرکت های کارگزاری مشغول به فعالیت هستند، افرادی خبره، با تجربه و آشنا به مسائل مالی هستند که به شرایط اقتصادی، بازار اوراق بهادار و بازار کالاهای مختلفی که معامله می شوند شناخت کافی دارند و با تسلط بر قوانین و مقررات می‌توانند به خرید و فروش اوراق بهادار به بهترین نحو اقدام کنند.
معامله گران شرکت های سرمایه گذاری باید دارای گواهی نامه حرفه ای باشند. این گواهی نامه میزان تسلط آن ها بر قوانین و مقررات و علم مورد نیاز برای معامله در بورس را نشان میدهد.
نظارت سازمان بورس بر کارگزاری‌ها
انجام فعالیت کارگزاری نیازمند کسب مجوز تأسیس و فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار و عضویت در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه است. افرادی که در شرکت‌های کارگزاری مشغول به فعالیت هستند، افرادی خبره، با تجربه و آشنا به مسائل مالی هستند که نسبت به شرایط اقتصادی، بازار اوراق بهادار و بازار کالاهای مختلفی که معامله میشود، شناخت کافی دارند و با تسلط خود بر قوانین و مقررات می‌توانند بهترین اقدام به‌منظور خریدوفروش اوراق بهادار و کالا در تالار معاملات بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس را برای مشتریان انجام دهند.
ازآنجایی‌که فعالیت کارگزاری دارای حساسیت ویژه بوده و کلیه سرمایه‌گذاران از طریق شرکت‌های کارگزاری اقدام به خریدوفروش می‌کنند؛ به همین علت نیز شرایط و مقررات متعددی از سوی سازمان بورس بر مدیران و کارکنان شرکت‌های کارگزاری حکم‌فرما است.
چه کارگزاری انتخاب کنیم؟
بی شک یکی از مهم ترین ویژگی هایی که باعث میشود تا مردم به سراغ یک سرمایه گذاری بروند بازدهی بالا و سوددهی خوب آن است. سرمایه‌گذاری در بورس یک فرصت جذاب به حساب می‌آید و خوشبختانه این موضوع در کشور ما روزبه‌روز نقش پررنگ‌تری ایفا میکند. حال افراد برای ورود به بازار سرمایه یا همان بورس چه اقداماتی را باید انجام دهند؟ اولین گام اقدام به افتتاح حساب در یکی از کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس است. در حال حاضر تعداد کارگزاری‌های موجود در کشور بسیار زیاد می‌باشد. برای انتخاب یک کارگزاری خوب باید پارامتر هایی را در نظر بگیرید. مطالعه مقاله ویژگی های یک کارگزاری خوب را به شما پیشنهاد میکنیم.
دیدگاه شما