بازده سهام چیست؟

آموزش بورس – ریسک و بازده در سرمایه گذاری

ریسک و بازده : رفتار افراد در میزان ریسک (خطر) کردن متفاوت است. برخی از انسانها کارهای پر ریسک و برخی دیگر کارهای کم ریسک را ترجیح می دهند. میزان پذیرش ریسک افراد به همراه سایر عوامل اقتصادی، سیاسی باعث می شود یک فرد در سرمایه گذاری خود سود یا ضرر کند.

بازده چیست ؟ (به انگلیس Return)

بازده پاداش (سود یا منفعت) سرمایه گذاری فرد در پروژه های متفاوت است. که در این مقاله بازده همان سود سرمایه گذاری فرد در شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد. دو نوع بازده در سرمایه گذاری مد نظر می باشد.

الف) بازده مورد انتظار (به انگلیسی Expected Return)

مقدار سودی است که سرمایه گذار انتطار دارد (توقع دارد / پیش بینی می کند) از سرمایه گذاری خود به دست آورد. به عنوان مثال بازده مورد انتظار شخص اول از خرید یک عدد سکه طلا و فروش آن در یک ماه بعد 500000 ریال می باشد ولی بازده مورد انتظار شخص دوم از همان مقدار سرمایه گذاری یعنی خرید یک عدد سکه طلا و فروش آن در یک ماه بعد 300000 ریال است. بنابراین بازده مورد انتظار هر شخص با شخص دیگری متفاوت است.

ب) بازده واقعی (به انگلیسی Realized Return)

مقدار سودی است که سرمایه گذار از سرمایه گذاری خود به دست می آورد(بازده سهام چیست؟ سود واقعی در پایان سرمایه گذاری). به عنوان مثال تفاوت قیمت خرید و فروش یک عدد سکه در یک ماه مشخص 475000 ریال است. حال شخصی که بازده مورد انتظار او در خرید و فروش یک عدد سکه 500000 ریال بود مبلغ 25000 ریال کمتر از انتظارش سود به دست آورده و شخصی که بازده مورد انتظار او 300000 ریال بود مبلغ 175000 ریال بیشتر از انتظارش سود به دست آورده است.

ریسک چیست؟ (به انگلیس Risk)

ریسک اختلاف بین آنچه که انتظار داریم و آنچه که رخ میدهد می باشد. در اینجا اختلاف بین بازده مورد انتظار و بازده واقعی همان ریسک ما در سرمایه گذاری است.

بازده واقعی – بازده مورد انتظار = ریسک

رابطه بین ریسک و بازده یک رابطه مستقیم است. یعنی هر مقدار که شخص ریسک بیشتری کند انتظار بازده بیشتری دارد. به عنوان مثال شخصی که ریسک پذیر نمی باشد پول خود را با نرخ بهره مصوب در بانکهای دولتی سپرده می کند و سود کمی به دست می آورده اما خیالش راحت است که سرمایه اش را از دست نمی دهد. اما شخصی دیگر پول خود را با خرید سهام در بورس اوراق بهادار تهران سرمایه گذاری می کند و سطحی بالاتر از ریسک را می پذیرد. وی ممکن است زیان کند و قسمتی از پول خود را از دست بدهد و در مقابل ممکن است سودی چندین برابر سپرده گذاری در بانک دولتی به دست آورد.

انواع ریسک در سرمایه گذاری

1) ریسک نرخ سود بانکی( ریسک نرخ بهره)

ریسکی که سرمایه گذار در زمان خرید اوراق بهادار می پذیرد. تغییر سود بانکی توسط بانکها باعث افزایش یا کاهش ارزش اوراق بهادار آن شخص می گردد به این تغییرات ریسک نوسان نرخ بهره می گویند.

2) ریسک نرخ ارز ( ارزش پول خارجی به ریال)

افزایش نرخ ارز باعث کاهش حاشیه سود شرکتهایی می شود که مواد اولیه خود را از خارج از کشور وارد می کنند می شود در حالیکه این افزایش باعث بالا رفتن حاشیه سود شرکتهایی می شود که کالا و خدمات خود را صادر می کنند. بنابراین وقتی شما در شرکت سرمایه گذاری می کنید تغییر نرخ ارز می تواند سودآوری سرمایه گذاری شما را تحت تاثیر قرار دهد. این تاثیرات همان ریسک نرخ ارز نامیده می شوند.

3) ریسک تورم

افزایش تورم باعث کاهش قدرت خرید مردم می گردد. این کاهش قدرت خرید باعث می شود که شرکت ها نتوانند محصولات خود را به فروش برسانند بنابراین سود آنها کاهش می یابد. و بالعکس کاهش تورم باعث افزایش قدرت خرید مردم می گردد و این افزایش قدرت خرید باعث افزایش فروش و در نتیجه افزایش سود شرکتها می شود.

افزایش یا کاهش تورم از عوامل کلان اقتصادی است و مدیران شرکت ها دخالتی در آن ندارند بنابراین این تغییرات نرخ تورم یک نوع ریسک در سرمایه گذاری است که می بایست در زمان سرمایه گذاری به آن دقت شود.

4) ریسک نقدینگی

به میزان قدرت نقد شوندگی داراییها ریسک نقدینگی می گویند. هر چه این قدرت پایین تر باشد ریسک بالاتر است. ریسک بالای نقدینگی باعث کاهش وجه نقد در جامعه و در نتیجه رکود و کاهش میزان داد و ستد می گردد.

5) ریسک مالی

یکی از روش های تامین منابع مالی شرکتها استقراض از بانکها یا موسسات مالی است. هر چه این استقراض بیشتر باشد ریسک سرمایه گذاری در آن شرکت بیشتر است

6) ریسک سیاسی

ریسک سیاسی مربوط به ثبات اقتصادی و سیاسی کشورها می شود. هر گاه کشوری ثبات اقتصادی بیشتری داشته باشد ریسک سیاسی آن کم است و بالعکس هر چه ثبات اقتصادی کمتر باشد ریسک سیاسی بالاتر است.

7) ریسک بازار

ریسک حاصل از تغییرات بنیادی در اقتصاد یک کشور مانند رکود اقتصادی، جنگ و اغتشاشات و … را ریسک بازار می نامند. این تغییرات بنیادی در اقتصاد یک کشور باعث تغییر در بازده مورد انتظار سرمایه گذاران می شود.

انواع ریسک

بطور کلی ریسک به دو دسته ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک تقسیم بندی می شود.

ریسک سیستماتیک+ریسک غیر سیستماتیک=ریسک کل

الف) ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب)

ریسکی است، که در اثر عوامل کلی بازار به‌ وجود می‌آید، که به‌طور هم‌زمان بر قیمت کل اوراق بهادار موجود در بازار مالی تأثیر دارد. عواملی که موجب ایجاد این نوع ریسک می‌شوند، شامل تحولات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مانند تغییر نرخ ارز، چرخه‌های تجاری، سیاست‌های پولی و مالی دولت است.

ریسک سیستماتیک مختص یک شرکت نبوده بلکه ارزش سهام تمامی شرکتها را در برمی گیرد

ب) ریسک غیر سیستماتیک(قابل اجتناب)

ریسک غیر سیستماتیک را «ریسک مشخص» هم می‌گویند. این ریسک یکی از انواع ریسک‌های سرمایه‌گذاری بوده و ناشی از ریسک منحصر بفرد شرکت یا صنعتی خاص است که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید. ریسک غیرسیستماتیک مربوط به اخبار مختص یک سهم یا یک صنعت خاص است؛ مثلا وقتی کارکنان شرکتی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید، اعتصاب می‌کنند؛ ریسک غیر سیستماتیک بر قیمت سهام آن تاثیر گذاشته ارزش آن سهام کاهش می یابد.

بازده سرمایه گذاری (ROI) چیست و چه کاربردی دارد؟

یکی از دغدغه های اقتصاد ایران در این روزها، ایجاد ایده های خوب برای کارآفرینی و کمبود حمایت مالی از این ایده هاست. بسیاری از کارآفرینان معتقدند حمایت کافی از آن ها صورت نمی گیرد و از طرفی بسیاری از متخصصین کارآفرینی در داخل و خارج از کشور نیز بر این مسئله تاکید دارند.

سرمایه گذاری در این روزهای اقتصاد کشور کاری پر ریسک است و سرمایه داران ترجیح می دهند سرمایه خود را جایی قرار دهند که با کمترین میزان ریسک، بیشترین میزان سودآوری را کسب کنند. اما چطور میتوان از این مسئله مطمئن بود؟ در اقتصاد مفهومی وجود دارد که از آن با عنوان بازده سرمایه گذاری یاد می شود. نرخ بازده سرمایه گذاری مشخص می کند که سرمایه گذاری در یک پروژه چه نسبتی از سرمایه را به سرمایه گذار باز می گرداند؟

تا پایان این مطلب مفهوم بازده سرمایه گذاری را به طور کامل توضیح می دهیم و کارایی آن را مشخص می کنیم.

نرخ بازده سرمایه گذاری (Return Of Investment) چیست؟

نرخ بازده سرمایه گذاری، نرخ بازگشت سرمایه یا بازده سرمایه همه به یک مفهوم باز می گردند. ROI که مخفف انگلیسی Return of Investment است، در ساده ترین تعریف، معیار و نرخی است که با استفاده از آن کارایی و نتیجه بخش بودن یک سرمایه گذاری ارزیابی می شود. حتی اگر بخواهید بازدهی چند نمونه از سرمایه گذاری را با هم مقایسه کنید بهترین راه مقایسه بازده سرمایه گذاری آن هاست.

راستی اگر علاقه مندید با مبحث پروانه کسب بیشتر آشنا شوید همه جزئیات آن را در این مقاله ذکر کرده ایم.

فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری

اگر نگاهی به فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری داشته باشیم متوجه می شویم که ROI نسبت سود یک سرمایه گذاری را به هزینه ی آن بررسی و اندازه گیری می کند. فرمول محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری به شکل زیر است:

نرخ بازده سرمایه گذاری = (هزینه سرمایه گذاری – عواید حاصل از سرمایه گذاری) تقسیم بر هزینه سرمایه گذاری

در فرمول بالا منظور از عواید حاصل از سرمایه گذاری درآمدهای حاصل از فروش سرمایه است. به این معنی که برای مثال با قراردادن سرمایه در یک پروژه چه میزان از درآمد برای شما حاصل شده است. حاصل فرمول بالا عددی در قالب درصد است که بازده سهام چیست؟ امکان مقایسه بازده سرمایه گذاری در یک پروژه را با پروژه های دیگر امکان پذیر می کند. در حال حاضر محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری در بهترین نرم افزار حسابداری نیز موجود نمی باشد، چون این امکان در نرم افزار حسابداری کاربردی ندارد.

کاربرد نرخ بازده سرمایه گذاری چیست؟

همانطور که اشاره کردیم از این نرخ برای مقایسه بازدهی چند سرمایه گذاری استفاده می شود. از این نرخ در تهیه پروپوزال ها و طرح های تجاری استفاده می گردد و در برخی موارد حتی از این نرخ برای ارزیابی عملکرد مدیریتی در یک مجموعه و موفقیت آن مجموعه نیز استفاده می شود.

البته نرخ بازده سرمایه گذاری لزوما بر سود تمرکز ندارد و می توان معیار سود را با معیارهای متغیری همچون میزان سهم از بازار و … جایگزین کرد. بنابراین این فرمول در بررسی موفقیت سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرد، نه لزوما در میزان سود حاصل از سرمایه گذاری.

در این میان پیشنهاد می کنیم از نرم افزار حسابداری فروشگاهی سپیدار نیز دیدن کنید. امکانات این نرم افزار آن را در مقابل رقبا به بهترین نرم افزار حسابداری فروشگاهی تبدیل کرده است.

معایب و مشکلات بازده سرمایه گذاری چیست؟

با اینکه این فرمول به نظر ساده و دوست داشتنی این روزها در مباحث مختلفی مثل سرمایه گذاری در بورس، سرمایه گذاری در استارتاپ ها و سرمایه گذاری در بخش های مختلف کاربرد بسیاری دارد، اما مشکلات و معایبی هم دارد. با در نظر گرفتن این مشکلات در می یابیم که نباید مقایسه سرمایه گذاری ها تنها با استفاده از ROI و نگاه محدود به آن انجام گیرد.

1 – مشکل زمان در نرخ بازده سرمایه

یکی از مهمترین معایب و مشکلات نرخ بازده سرمایه گذاری لحاظ نکردن زمان است. در واقع اگر قرار باشد بازده سرمایه گذاری دو استارتاپ را مقایسه کنیم نمی توانیم متوجه شویم که هر کدام از نرخ های بازگشت سرمایه در چه مدت زمان اجرایی خواهد بود. در چنین وضعیتی این سوال مطرح می شود که سرمایه گذاری شماره 1 و سرمایه گذاری شماره 2 هر کدام در چه مدت زمانی سودآوری احتمالی را ارائه می دهند. البته این مشکل با توجه بیشتر به اعدادی که در فرمول وارد می شود تا حدی قابل حل است و می توان با استفاده هوشمندانه از اطلاعات عامل زمان را نیز در این فرمول در نظر گرفت.

2 – مشکل در محاسبه نتایج کیفی

اجازه دهید با یک موضوع این مشکل را روشن کنیم. فرض کنید در یک شرکت سیستم های کامپیوتری بسیار قدیمی هستند و کارمندان نمی توانند کار خود را با سرعت مناسبی انجام دهند. در این شرایط سرمایه ای برای خرید سیستم های جدید اختصاص داده می شود و سرعت کار کارمندان بیشتر می شود. در چنین شرایطی می توان نرخ بازگشت بازده سرمایه گذاری را مقایسه کرد، چون میزان افزایش سرعت کار قابل اندازه گیری است. اما نمی توان تاثیری که خرید سیستم های جدید در روحیه کارمندان ایجاد کرده را بررسی کرد. در نتیجه می توانیم بگوییم که عیب دیگر نرخ بازده سرمایه گذاری این است که روشی برای محاسبه منابع غیر مالی و غیرکمی معرفی نمی کند.

یکی از نرم افزارهای مشهور سپیدار سیستم نرم افزار حقوق و دستمزد است. پیشنهاد می کنیم از امکانات این نرم افزار نیز مطلع باشید.

مزایای استفاده از نرخ بازده سرمایه گذاری

شاید معایب نرخ بازگشت سرمایه محدود به چند مورد باشد، اما مزایای آن بسیار بیشتر است. تطبیق پذیری، سادگی و سهولت در استفاده مهمترین مزیت نرخ بازده سرمایه گذاری است. امکان تفسیر ساده نتایج این فرمول عامل دیگری است که آن را به فرمولی کاربردی تبدیل کرده. علاوه بر این موارد همانطور که اشاره کردیم مهمترین مزیت نرخ بازده سرمایه گذاری درصدی بودن و مقایسه ای بودن آن است که باعث می شود سرمایه گذاران بتوانند با استفاده از اطلاعات حاصل از این فرمول محل سرمایه گذاری مورد علاقه خود را تشخیص دهند.

نرخ بازده سرمایه گذاری (نرخ بازگشت سرمایه) در بورس

می دانید که سرمایه گذاری در بورس چقدر برایتان سودآوری داشته؟ سرمایه گذاری در بورس نیز نوعی از سرمایه گذاری است که می توان برای بررسی عملکرد و میزان موفقیت آن نیز از ROI بهره گرفت.

آنچه تا اینجا از بازده سرمایه گذاری گفتیم مربوط به بازده سرمایه ای یا همان بازده قیمتی بود. اما برای محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری در بورس باید از بازده نقدی سرمایه گذاری استفاده کنیم که فرمول آن به شکل زیر است:

بازده نقدی = جریان نقد تقسیم بر قیمت خرید

بازده نقدی سودی است که به صورت جریانات نقد در دوره سرمایه گذاری به دست سرمایه گذار می رسد. البته ذکر این نکته واجب است که ممکن است در طول سرمایه گذاری جریان نقد دوره ای وجود نداشته باشد، در این صورت بازدهی نقدی برابر با صفر خواهد بود.

رابطه ی بین کیفیت سود و بازده ی سهام

تحلیل گران بنیادی با بررسی اطلاعات حسابداری، کیفیت سود شرکت های عرضه کننده ی سهام را بررسی می کنند و در نهایت میزان بازدهی تقریبی سهم هایشان را تخمین می زنند.

لذا بررسی کیفیت سود و رابطه ی آن بر روی بازده ی سهام در تحلیل از اهمیت بسزایی برخوردار است.

اهمیت این موضوع هم سبب شده تا مقاله ی حاضر پس از توضیحات مقدماتی به بررسی رابطه ی بین کیفیت سود و بازده ی سهام بپردازد. پس با این مقاله همراه باشید.

فهرست محتوای مقاله

• تحلیل بنیادین چیست؟
• اطلاعات حسابداری چیست؟
• کیفیت سود به چه معنایی است؟
• منظور از بازده ی سهام چیست؟
• رابطه ی بین کیفیت سود و بازده ی سهام به چه صورت است؟
• جمع بندی رابطه ی بین کیفیت سود و بازده ی سهام

تحلیل بنیادین چیست؟

فعالیت در بازار بورس ایران و بورس های بین المللی، مانند فعالیت در هر شغل و رشته ای نیاز به مهارت هایی دارد که یکی از مهم ترین آنها شناخت این بازارهاست.

شناخت بازار بورس بدون توانایی تحلیل بازده سهام چیست؟ بازار عملا امکان پذیر نخواهد بود.

هر معامله گری برای درک موقعیت های خرید سهام شرکت ها و نیز موقعیت های فروش در بازار باید بتواند تحلیل کند.

یکی از روش های تحلیلی، تحلیل بنیادین است.

در این روش، بنیادی کاران با توجه به موضوعات بنیادین در مورد کلیت بازار، به بررسی نماد های مورد نظر پرداخته و از علوم مختلف جهت بررسی های خود استفاده می کنند.

آن ها از علوم مختلفی جهت تحلیل استفاده می کنند از جمله:

• علم حسابداری برای بررسیاطلاعاتآماری و صورت های مالی شرکت ها.
• علوم سیاسی جهت تحلیل رفتارهای سیاسی مؤثر در بازار بورس.
• علوم مربوط به جامعه شناسی جهت شناسایی میزان و نوع اثرگذاری اخبار مختلف بر کلیت جامعه.

در کنار این موارد رفتار و نوع عملکرد هیئت مدیره ی شرکت را نیز آنالیز می کنند؛ چون هیئت مدیره در سودآوری یا ضرردهی شرکت نیز نقش مهمی را ایفا می کند.

فاندامنتالیست ها چون باید بررسی های زیادی را در رابطه با سهم ها انجام دهند به زمان بیش تری برای تحلیل نیاز دارند.

به همین جهت آن ها معمولا سهم های خاصی را خرید و فروش می نمایند و به سراغ هر سهمی نمی روند.

البته بنیادین کارها بعد از بررسی صورت های مالی و رسیدن به سیگنال با استفاده از نمودارها می توانند با خیال راحت از نوسانات قیمت سهم ها استفاده کنند و سود خود را دو چندان نمایند.

بررسی صورت های مالی نشان می دهد که اطلاعات حسابداری در تحلیل بنیادین نقش زیادی دارد و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

اطلاعات حسابداری چیست؟

اطلاعات حسابداری شامل اطلاعاتی همچون درآمدها، اطلاعات مربوط به کارکنان، هزینه ها، اطلاعات مربوط به مالیات، سفارش های فروش، دستمزدها، حقوق ها، خریدها و … است.

در واقع اطلاعات حسابداری همان صورت های مالی است که موارد فوق را هم در بر می گیرد. صورت های مالی اعداد و ارقامی هستند که به دنبال مبادله های مالی به وجود آمده اند.

البته صورت های مالی دو نوع هستند. یک نوع حسابرسی شده که یک ناظر، درستی نوشته های موجود در آن را تأیید می کند.

دیگری نوع حسابرسی نشده است که ناظری در کار نیست تا ببیند همه ی موارد ثبت شده طبق استاندارد است یا خیر؟

صورت های مالی نیز شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت گردش پول های نقد و … می شوند.

دارایی ها، حقوق دارندگان سهم ها، دارایی ها و بدهی های جاری و دارایی های غیر جاری هم از مواردی هستند که در ترازنامه لحاظ می شوند.

بررسی صورت های مالی شرکت های فعال در بورس از طریق سایت کدال امکان پذیر است. در واقع ریز حساب ها قابل رؤیت است.

مثلا این که چقدر خرج هزینه های شرکت می شود یا درآمد خالص شرکت چقدر است و … .

پس یکی از مزیت های بورس این است که سهامداران به صورت شفاف می توانند اطلاعات مالی شرکت ها را بررسی نمایند.

کیفیت سود به چه معنایی است؟

کیفیت سود بیان کننده ی این است که یک شرکت فعال در بورس چه میزان سودآوری دارد و این سودآوری تا کی ادامه خواهد داشت.

آیا زمان آن طولانی است یا فقط سوددهی در کوتاه مدت خواهد بود. بررسی این امر در سرمایه گذاری بسیار حائز اهمیت است.

شما می توانید از طریق بررسی قراردادها و درآمد خالص شرکت، پشتوانه ی مالی و دارایی های آن، هزینه های جاری و معوقه ی آن و … کیفیت سود را متوجه شوید.

البته این بررسی قرار نیست صد در صدی باشد؛ مثلا ممکن است یک اتفاق غیر منتظره، این سوددهی را به ضرر تبدیل کند.

ولی در کل این بررسی باعث می شود تا شما با اطمینان بیش تری تصمیم گیری کنید.

منظور از بازده ی سهام چیست؟

بازده ی سهام یعنی سهم های شما در آینده چه مقدار رشد خواهد کرد؟ در حقیقت بازده ی سهام، سود سالیانه و تغییرهای قیمتی است که سهامتان به خود می بیند.

این بازدهی به طور معمول با درصد نمایش داده می شود.

عوامل مختلفی هستند که می توانند شما را در تخمین زدن بازده ی سهام راهنمایی کنند. یکی از این عوامل، بررسی کیفیت سود است.

رابطه ی بین کیفیت سود و بازده ی سهام به چه صورت است؟

در واقع می توان گفت یک رابطه ی مستقیم بین کیفیت سود و بازده ی سهام وجود دارد. یعنی هر چه میزان کیفیت سود بالاتر باشد بازدهی سهام هم بالاتر خواهد بود.

بالعکس هر چه کیفیت سود شرکتی پایین تر باشد مسلما بازدهی قیمت سهام آن هم پایین تر خواهد بود.

پس زمانی که شما میزان کیفیت سود شرکتی را تخمین بزنید، می توانید برای خرید، فروش و یا نگه داشتن سهام آن شرکت بهتر تصمیم گیری کنید.

ضمن این که برای دقیق تر شدن تحلیلتان می توانید از ابزارهای تحلیل تکنیکال هم کمک بگیرید.

جمع بندی رابطه ی بین کیفیت سود و بازده ی سهام

دانستید که برای موفقیت در بازار مالی بورس لازم است با شیوه های تحلیل بازار آشنایی داشته باشید.

یکی از شیوه های تحلیلی، تحلیل بنیادین است که یکی از روش های مورد استفاده در آن همان بررسی اطلاعات حسابداری است.

اطلاعات حسابداری که شامل درآمدها، هزینه ها، حقوق و دستمزدها و … می شود.

بررسی این اطلاعات حسابداری سبب می شود تا شما بتوانید با استفاده از روش بنیادی، کیفیت سود سهامتان را مورد بررسی قرار دهید.

کیفیت سود بیان کننده ی این است که یک شرکت فعال در بورس چه میزان سودآوری دارد و این سودآوری تا کی ادامه خواهد داشت.

بازده ی سهام هم، سود سالیانه و تغییرهای قیمتی است که سهامتان در آینده تجربه خواهد کرد.

اما می توان گفت یک رابطه ی مستقیم بین کیفیت سود و بازده ی سهام وجود دارد. بررسی این موضوع هم می تواند به شما در تصمیم گیری های خرید و فروشتان کمک زیادی بکند.

اما فراموش نکنید قبل از آموزش اصلا هیچ پولی را برای سرمایه گذاری وارد بازارهای سرمایه نکنید.

در زمینه ی آموزش، سایت آکادمی طهرانی در خدمت شما عزیزان است.

آکادمی طهرانی زیر نظر استاد میلاد طهرانی است که متخصص و تحلیل گر بازارهای مالی و سرمایه گذاری به روش مهندسی بورس و دارای مدرک TUV از آلمان هستند.

ضمناً سابقه ایشان نه تنها در بورس بلکه در سایر بازارهای مالی زیاد است. شما می توانید برای آشنایی بیش تر از سایت آکادمی طهرانی دیدن نمایید و از فایل های آموزشی رایگان آن استفاده کنید.

در صورت هم که احساس می کنید در هر زمینه ای از بازارهای سرمایه نیاز به آموزش دارید می توانید از آموزش های حضوری و غیر حضوری آن بهره مند شوید.

شاخص بورس چیست؟ فرمول + انواع شاخص بورس

شاخص در لغت به معنی نشانگر، راهنما و نمودار است. کاربرد شاخص بورس در شناسایی وضعیت تغییرات کل بورس نسبت به روزهای قبل است. هر چه تغییرات شاخص کل بزرگتر باشد نشانگر رشد یا افت بیشتری در بازدهی کل بازار بورس است. مدنظر داشته باشید که تغییرات شاخص اهمیت دارد نه عدد آن! علاوه بر شاخص کل بورس، انواع شاخص دیگری نیز وجود دارد که کاربرد خاص خودشان را دارند. در این آموزش بورس با مفهوم، نحوه محاسبه و کاربرد هر کدام از این شاخص‌ها آشنا خواهید شد.

مفهوم شاخص بورس چیست؟

فرض کنید شاخص کل بورس تهران در اسفند سال 98، 300 هزار واحد بود و در پایان سال 1399 به عدد 1.5 میلیون واحد رسیده است. تغییرات 5 برابری شاخص کل چه مفهومی دارد؟! به بیان ساده “میانگینِ افزایش قیمت سهام در بورس در این بازه یکساله 5 برابر بوده است.” یعنی میانگین بازدهی بورس در این یک سال 400 درصد بوده است. شاخص های مختلف مفاهیم متنوعی دارند. برای مثال حرکت شاخص کل، معرف حرکت کل بازار بورس است. در واقع اگر شاخص کل روند نزولی داشته باشد باید با احتیاط اقدام به خرید سهام کرد! یا اگر برای چندین روز متوالی، شاخص کل منفی اما شاخص هم‌وزن مثبت باشد می‌توان تمایل معامله‌گران به سمت شرکت‌های کوچک‌تر را نتیجه گرفت. بنابراین قبل از تحلیل سهام یک شرکت ابتدا باید شاخص‌های مختلف را تحلیل کنید.

انواع شاخص های بورس

بورس تهران انواع شاخص‌های متنوعی دارد. توضیح تمام این شاخص‌ها از حوصله بحث ما خارج است و کاربرد چندانی هم ندارد! در ادامه چند نوع از معروف‌ترین و پرکاربردترین آنها را آموزش می‌دهیم.

1. شاخص قیمت بازار بورس (TEPIX)
2. شاخص کل (شاخص قیمت و بازده نقدی – TEDPIX)
3. شاخص کل هم‌وزن
4. شاخص بازده نقدی
5. شاخص صنایع مثل شاخص خودرو
6. شاخص کل فرابورس
7. شاخص صنعت
8. شاخص مالی
9. شاخص قیمت 50 شرکت فعال
10. شاخص 30 شرکت بزرگ

شاخص کل قیمت بازار بورس (TEPIX)

سازمان بورس اوراق بهادار در فروردین سال 69 اقدام به ارائه “شاخص قیمت بورس تهران” یا همان Tehran Exchange Price Index (TEPIX) کرد. این شاخص بیانگر تغییرات ارزش کل بازار است. از آنجایی که این تغییرات باید نسبت به یک نقطه مبدا سنجیده شود تا قابلیت تحلیل و تفسیر داشته باشد فروردین سال 69 به عنوان نقطه مبدا درنظر گرفته شد. “شاخص کل قیمت” جز قدیمی‌ترین شاخص‌های بورس تهران است و هیچ ارتباطی با “شاخص کل” موجود در صفحه اول سایت TSETMC ندارد. فرمول شاخص قیمت به بیان ساده بصورت زیر محاسبه می‌شود:

نکات مهم TEPIX:

• ارزش کل بازار بورس در روز X برابر با مجموع ارزش تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس در روز X است. ارزش هر شرکت نیز با ضرب تعداد سهام در قیمت پایانی محاسبه می‌شود.
• “تعداد کل سهام شرکت” یکی از پارامترهای اصلی در محاسبه این شاخص است. در واقع هر چه شرکت بزرگ‌تر باشد تاثیر بیشتری در شاخص می‌گذارد. بدین معنی که شرکت‌های بزرگ‌تر شاخص‌سازتر هستندکه یکی از ایرادات اساسی این شاخص است. برای مثال نماد “فارس” تاثیر خیلی زیادی روی شاخص قیمت دارد.
• طبق فرمول، شاخص قیمت در 1 فروردین 60، 100 واحد بوده است بنابراین شاخص قیمت800,000واحدی بیانگر رشد 8000 برابری ارزش بازار بورس نسبت به فروردین 69 است. از محل آورده نقدی، افزایش یا کاهش تعداد شرکت‌های مشمول شاخص و تجزیه یا ادغام شرکت‌ها، باعث تعدیل پایه شاخص قیمت می‌شود.

در شکل زیر نمودار شاخص قیمت بورس در ده سال گذشته را مشاهده می‌کنید.

شاخص قیمت – هم‌وزن

یکی از ایرادات شاخص قیمت، تاثیر زیاد شرکت‌های بزرگ‌تر در آن است که می‌تواند باعث تحلیل‌های اشتباه شود. برای حل این مشکل، “شاخص قیمت هم‌وزن” ارائه شد. در شاخص هم وزن، تمام شرکت‌ها با وزنی یکسان در محاسبه دخیل هستند. در واقع تمامی شرکت‌ها فارق از تعداد سهام، اثر یکسانی دارند.

شاخص قیمت و بازده نقدی بورس تهران (TEDPIX)

ایراد دوم شاخص قیمت این بود که سود نقدی پرداخت شده شرکت‌ها هیچ تاثیر در شاخص قیمت نداشت. بنابراین “شاخص قیمت و بازده نقدی” برای حل دومین مشکل شاخص قیمت ارائه شد.

شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل، به شاخص کل شناخته می‌شود. در اخبار و رسانه‌ها از این شاخص به عنوان “شاخص بورس تهران” یاد می‌شود! شاخص قیمت و بازده نقدی یا Tehran Exchange Dividend and Price Index (TEDPIX) از فروردین 1377 در بورس ارائه شد. در فرمول شاخص کل، هم قیمت سهام شرکت‌ها و هم سود نقدی پرداختی شرکت‌ها تاثیر دارد. بنابراین می‌تواند معیار بهتری برای تحلیل میانگین بازدهی کل بورس باشد.

فرمول محاسبه شاخص کل بورس مشابه فرمول شاخص قیمت است. با این تفاوت که در شیوه تعدیل آن “سود نقدی پرداخت‌شده شرکت‌ها به سهامداران” نیز تاثیر دارد. در شاخص کل نیز مانند شاخص قیمت، همه شرکت‌ها به یک اندازه موثر نیستند. در واقع هر چه شرکت بزرگ‌تر باشد، تاثیر بیشتری در شاخص کل خواهد داشت. برای حل این مشکل نیز شاخصی تحت عنوان “شاخص کل هم‌وزن” ارائه شد.

نکته: شاخص کل در زمان برگزاری مجمع سالانه شرکت‌ها و پرداخت سود نقدی، رشد زیادی را تجربه می‌کند که می‌تواند منجر به تحلیل‌های نادرست شود!

شاخص کل هم‌وزن بورس

شاخص کل هم‌وزن نیز دقیقا مشابه شاخص کل است. با این تفاوت که تمام شرکت‌های بورسی با وزنی یکسان در فرمول “شاخص کل هم‌وزن” محاسبه می‌شوند. شاخص کل هم‌وزن مثبت بیانگر مثبت بودن بیش از نیمی از نمادهای بورسی است. اعداد منفی شاخص کل هم وزن نیز بیانگر بازار نزولی است. در صفحه اول سایت TSETMC می‌توانید شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن بورس را بصورت لحظه‌ای رصد کنید.

در شکل زیر مفهوم 4 شاخص مهم بورس را به بیانی ساده مشاهده می‌کنید.

شاخص بازده نقدی بورس (TEDIX)

شاخص بازده نقدی بورس یا Tehran Exchange Dividend Index (TEDIX) بیانگر میانگین بازده سود نقدی پرداختی شرکت‌های بورسی است. در واقع صعودی بودن این شاخص بیانگر افزایش DPS شرکت‌ها در مجمع عمومی سالیانه است. شرکت‌ها موظف به پرداخت تمام سود نقدی خود به سهامداران نیستند! عموما شرکت‌ها بخشی از سود خود را تحت عنوان “سود انباشته” در قسمت حقوق صاحبان سهام ذخیره کند. به شما توصیه می‌کنم مقاله آموزشی زیر را مطالعه بفرمایید.

شاخص بازده نقدی از فروردین 1377 محاسبه و ارائه شد. فرمول محاسبه آن بصورت تقسیم “پایه شاخص کل قیمت” بر “پایه شاخص قیمت و بازده نقدی” است. دقت بفرمایید زمان مبدا پایه شاخص کل قیمت، 1 فروردین 1369 است. بنابراین برای هم‌سنجی و مقایسه بهتر این سه شاخص، شاخص بازده نقدی در عدد پایه 1653.08 ضرب می‌شود.

شاخص 30 شركت بزرگ

این شاخص همان شاخص قیمت است با این تفاوت که فقط 30 شرکت بزرگ بورس در فرمول لحاظ می‌شوند. منظور از “بزرگ بودن شرکت” همان ارزش شرکت است که با ضرب تعداد کل سهام در قیمت آن بدست می‌آید. از آنجایی که قیمت سهام شرکت‌های بورسی هر روز دستخوش تغییر می‌شود بنابراین لیست 30 شرکت بزرگ بورس نیز هر روز آپدیت می‌شود. “فارس”، “فملی”، “شبندر”، “فولاد” و… همیشه در این لیست حضور دارند!

شاخص صنایع بورس

هر کدام از شرکت‌های بورس در یک گروه مخصوص طبقه‌بندی می‌شوند. این طبقه‌بندی بر اساس استاندارد ISIC منجر به ایجاد 46 گروه در بورس تهران شده است. برای مثال نماد بورسی شپنا، شبندر یا شتران جز گروه فرآورده‌های نفتی هستند.

فرمول شاخص صنایع مشابه فرمول شاخص قیمت است. با این تفاوت که فقط شرکت‌های زیرمجموعه همان گروه در فرمول شاخص محاسبه می‌شوند. شاخص صنایع نیز یکی از مهم‌ترین شاخص‌های بورس برای تحلیل است. قبل از تحلیل سهام یک شرکت بورسی (تحلیل تکنیکال چیست؟)، ابتدا شاخص صنعت آن شرکت را تحلیل کنید.

شاخص صنعت و شاخص مالی بورس

در یک تقسیم‌بندی جامع و کلی‌تر، تمامی شرکت‌های بورسی در دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند: 1. گروه مالی، 2. گروه صنعت

گروه مالی شامل تمام شرکت‌های بورسی فعال در حوزه واسطه‌گری مالی است و شرکت‌های باقی مانده در گروه صنعت قرار می‌گیرند. گروه مالی شامل شرکت‌های گروه “سرمایه‌گذاری‌ها”، “بانک‌ها و موسسات اعتباری”، “شرکت‌های بيمه” و “فعاليت‌های كمكی به نهادهای مالی واسط” است. مابقی گروه های بورسی در گروه صنعت جای می‌گیرند. احتمالا فرمول محاسبه Tehran Exchange Industrial Index و Tehran Exchange Financial Index را حدس زده‌اید!

شاخص 50 شرکت فعال‌تر

این شاخص نیز مشابه شاخص قیمت (TEPIX) است. با این تفاوت که فقط 50 شرکت فعال‌تر بورس در محاسبات این شاخص سهیم هستند. طبق تعریف سازمان بورس معیار اصلی برای گزینش 50 شرکت فعال، میزان نقدشوندگی آنها در دوره‌های 3 ماهه است. بنابراین اگر دنبال خرید سهام شرکت‌هایی با نقدشوندگی بالا هستید به لیست شرکت‌های موجود در این شاخص نگاهی بیندازید.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

شاخص آزاد شناور (TEFIX: Tehran Exchange Free Float Index) یکی دیگر از شاخص‌های پرکاربرد بورس تهران است. محاسبات TEFIX مشابه شاخص قیمت است با این تفاوت که در فرمول آن، تعداد سهام شناور آزاد هر شرکت بورسی استفاده می‌شود.

سهام شناور آزاد در واقع بیانگر تعداد سهامِ آماده عرضه و فروش توسط سهامداران حقیقی شرکت است. بنابراین درصد سهام شناور آزاد بیشتر می‌تواند بیانگر قدرت نقدشوندگی بالاتر سهام آن شرکت باشد.

برای مشاهده درصد سهام شناور آزاد، به قسمت “سهام شناور” در صفحه هر نماد بورسی در سایت TSETMC مراجعه کنید. برای مثال “فملی” دارای 33% سهام شناور است بنابراین تعداد سهام شناور آزاد آن 33.5 میلیارد است. (33 درصد 101.4 میلیارد برگه سهام کل آن شرکت).

شاخص بازار اول و بازار دوم بورس

بازار معاملات نقدی بورس تهران به دو بازار اول و بازار دوم تفکیک می‌شود. بازار اول نیز به دو تابلوی اصلی و فرعی تقسیم‌بندی می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس درصد سهام شناور، وضعیت سودآوری و چشم‌انداز شرکت، تعداد سهامداران، سابقه فعالیت شرکت، سرمایه ثبت شده شرکت و… است. برای مثال نماد بورسی شپنا در بازار اول و نماد شتران در بازار دوم قرار دارند. برای این دو بازار نیز یک شاخص بصورت مجزا تعریف شده است.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

دانلود پروپوزال مطالعه ای بر ارتباط شیوه های تامین مالی و نرخ بازده سهام بر اساس اندازه شرکت

مطالعه ای بر ارتباط شیوه های تامین مالی مختلف و نرخ بازده سهام بر اساس نوع و اندازه شرکت

A study on the relationship between different financing practices and rate of return based on the type and size of the company

سفارش پاورپوینت این پروپوزال

1. بیان مساله 2. اهمیت و ضرورت تحقیق 3. پیشینه تحقیق 4. اهداف تحقیق 5. فرضیه های تحقیق 6. مدل تحقیق 7. سوالات تحقیق 8. تعریف واژگان و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی) 9. بیان جنبه نوآوری تحقیق 10. روش تحقیق 11. منابع

این پروپوزال دارای یک مقاله بیس نیز می باشد که در انتهای همین صفحه می توانید به طور رایگان، اقدام به مشاهده و دریافت آن نمایید.

نرخ بازده سهام یکی از اساسی ترین شاخص ها در بررسی عملکرد و بهره وری یک سازمان می باشد. سهامداران و ذینفعان می توانند با داده های مربوط به این شاخص، اطلاعات ارزشمندی را در زمینه نحوه سرمایه گذاری در یک شرکت و نیز عملکرد کلی یک شرکت به دست آورند. کاهش این شاخص، هشداری به مدیران یک شرکت در مورد کاهش بازدهی آن می باشد. در ادامه به شرح مختصری از مفهوم نرخ بازده می پردازیم.

نرخ بازده (RoR)، سود یا زیان خالص یک سرمایه گذاری در یک مدت زمان مشخص، بیان شده به صورت درصدی از هزینه اولیه سرمایه گذاری می باشد. سودهای سرمایه گذاری به صورت درآمد دریافتی بعلاوه هرگونه سود سرمایه محقق شده با فروش سرمایه گذاری تعریف می شوند. این نرخ بازده ساده را گاهی بازده سرمایه گذاری یا ROI می گویند. با در نظر گرفتن اثر ارزش زمانی پول و تورم، نرخ واقعی بازده نیز به صورت حجم یا مبلغ خالص گردش پولی تخفیفی دریافت شده از یک سرمایه گذاری بعد از تعدیل براساس تورم می باشد. می توان نرخ بازده را برای هرگونه ابزار سرمایه گذاری، از املاک تا اوراق قرضه، سهام و آثار هنری بکار گرفت، بشرطی که آن دارایی در نقطه ای از زمان خریداری شده باشد و در نقطه زمانی در آینده گردش پولی تولید کند. سرمایه گذاری ها تاحدی براساس نرخ بازده گذشته که قابل مقایسه با دارایی هایی از همان نوع هستند، ارزیابی می شوند تا بتوان تعیین کرد که کدام سرمایه گذاری ها جذاب تر می باشند.

یکی از موضوعات مطرح در این پروپوزال نیز، نرخ بازده سهام می باشد. این پروپوزال برای پایان نامه ای تحت همین عنوان آماده شده و دانشجو می تواند با مطالعه آن، با ساختارهای کلی پروپوزال نویسی آشنا شده و موضوع مناسبی را برای اهداف پژوهشی خود انتخاب نماید. نرخ بازده سهام از جمله موضوعات مورد توجه محققان داخلی و خارجی بوده و مقالات متعددی در این زمینه منتشر شده و در این پروپوزال نیز به مرتبط ترین آنها اشاره شده است. اصول کلی پروپوزال نویسی شامل مدل مفهومی، جامعه آماری، روش گردآوری داده ها، حجم نمونه، سوالات پژوهشی و جنبه های نوآورانه در این محصول رعایت شده اند.

در ادامه می توانید بخشی از این پروپوزال که در قالب فایل ورد (WORD) آماده شده است و نیز فایل مقاله بیس را مشاهده نمایید: