انواع سبد سهام

بازده کل جمع بازده نقدی و بازده سرمایه‌ای است.

انواع سبد سهام

چکیده: در قیاس با رشد روز افزون استفاده از پورتفوی ها و نیز با وجود ادبیات غنی آن، همچنان موضوعات و سؤالات بی پاسخ فراوانی در این زمینه وجود دارد. همچنین، بازارهای بورس ایران، به عنوان بازارهایی رو به رشد، نیازمند پژوهش های بومی در پاسخ به این سؤالات و موضوعات می باشد. هدف از این پژوهش، ارائه ی ابزاری مفید و کارا برای کمک به متخصصین و محققین، در تئوریِ انتخاب پورتفوی است. پژوهش، ضمن بررسی جامع ادبیات موضوع و پیشرفت ها و گسترش های صورت پذیرفته در زمینه ی انتخاب و بهینه سازی پورتفوی، به مروری بر انواع مسائل و روش های بهینه سازی پرداخته، با مناسب تشخیص دادن روش های ابتکاری، به اعمال چهار الگوریتم ابتکاری جدید و پُر کاربرد ژنتیک، ترکیب ژنتیک و نلدر-مید، گروه ذرات(کوچ پرندگان) و رقابت استعماری بر مسئله ی بهینه سازی پورتفوی در بازار بورس اوراق بهادار تهران و از بین سهام 50 شرکت برتر می پردازد؛ تا سبدهایی بهینه، دارای ریسک کمینه و بازده بیشینه –به طور همزمان- را انتخاب نماید. همچنین، در این پژوهش، جهت دستیابی به نتایجی در زمینه ی چگونگی گزارشگری نرخ بازدهی، برای اثربخشی و کارایی بالاتر (بازدهی ماهانه در مقابل سالانه) به تشکیل دو پورتفوی مختلف با استفاده از هر الگوریتم و به کمک ورودی های سالانه و ماهانه پرداخته می شود. در ادامه، جهت سنجش و مقایسه ی عملکرد سه گروه الگوریتم ها، خبرگان و نیز تازه کارهای بازار بورس با یکدیگر، با ارائه ی تعریفی از دو گروه آخِر، به جمع آوری سبدهای منتخب آن ها توسط پرسشنامه ، پرداخته خواهد شد. کلّیه ی پورتفوی های پژوهش، یعنی هشت سبد منتخب الگوریتم ها، چهل سبد منتخب کارگزاران به عنوان نمونه ی خبرگان و چهل و سه سبد منتخب سرمایه گذاران فردیِ حاضر در تالار بورس به عنوان نمونه ی تازه کارها، در شرایط واقعی بازار بر دوره ای شش ماهه که از آن با عنوان دوره ی آزمون یاد می شود، اعمال می گردند؛ به عبارت دیگر، به طور فرضی امّا در بازار واقعی، طبق این پورتفوی ها، سهام خریداری و به مدت شش ماه با استراتژی منفعلانه، نگهداری می شوند. در نهایت، عملکرد هر سه گروه بر اساس مقیاس های تعدیل شده بر مبنای ریسک برای سنجش عملکرد پورتفوی، محاسبه شده، بر اساس فرضیات اصلی و فرعی پژوهش، مورد آزمون آماری تحلیل واریانس تک-عاملی و آزمون تعقیبی شِفِه قرار می گیرند تا مقایسه های آماری، بین متوسط عملکرد این سه گروه صورت پذیرد. نتایج آشکار می سازند که تفاوت معناداری بین متوسط عملکرد سبدهای منتخب خبرگان و متوسط عملکرد الگوریتم ها وجود ندارد، همچنین هر دو رویکرد، در دوره ی آزمون، به طور متوسط بهتر از پورتفوی بازار عمل نموده، به بازدهی بالاتری دست یافته اند. سرعت همگرایی الگوریتم ها در رسیدن به پاسخ بهینه نیز، مناسب و معقول می باشد. امّا متوسط عملکرد تازه کارها، با متوسط عملکرد این دو رویکرد تفاوت معناداری دارد، به طوری که در بررسی های آزمون تعقیبی شِفِه، مشخص شد که متوسط عملکرد خبرگان و الگوریتم ها، در سطح معناداری بهتر از عملکرد تازه-کارها بوده است. متغیرِ نوع اطلاعات ورودی (ماهانه یا سالانه) نیز، تأثیر معناداری بر عملکرد سبدها ایجاد نکرده بود. با توجه به این یافته ها، نتیجه گیری های پژوهش عبارتند از موارد ذیل: اوّلاً، از آنجا که عملکرد الگوریتم ها و سازگاری آن ها با حل مسئله ی پورتفوی تأیید شد، به خبرگان که هم اکنون جهت تشکیل سبد به صرف منابع هنگفت مالی، انسانی و . می پردازند، استفاده از روش های پژوهش به شدّت توصیه می شود، و بدینوسیله، خبرگان قادر به دستیابی به اثربخشی یکسان و کارایی بالاتر خواهند بود. ثانیاً، با توجه به مزایای عمده ی تشکیل پورتفوی، آماتورها به تشکیل و نگهداری پورتفوی تشویق می شوند، امّا از آنجا که در پژوهش، نشان داده شد که مهارتی در این امر ندارند، استفاده از الگوریتم های پژوهش، دست کم در بدو امر، برای آن ها رویکردی هوشمندانه است. بخشی از آن ها که توان مالیِ خرید و نگهداری سبدی سهام را ندارند نیز، به خرید سهام شرکت های سرمایه گذاری رهنمون می شوند تا به طور غیرِمستقیم، صاحب پورتفوی شوند. ثالثاً، با توجه به عملکرد یکسان سبدهای منتخب اطلاعات ماهانه و سالانه، استفاده از اطلاعات سالانه، به دلیل حجم محاسباتی پایین تر و بنابراین کارایی بالاتر و با حفظ اثربخشی یکسان، در مقایسه با همتاهای ماهانه، به سرمایه گذاران و پژوهشگران توصیه می شود. در نهایت، با توجه به آن که الگوریتم ها صرفاً از اطلاعات تاریخی جهت تشکیل پورتفوی استفاده نمودند، و عملکرد قابل قبولی در مقایسه با پورتفوی بازار و خبرگان داشتند، شکل ضعیف فرضیه ی بازار کارا که بیانگر هضم و انعکاس اطلاعات تاریخی در قیمت سهام است، در بازار بورس تهران زیر سؤال رفته، تا حد زیادی مورد تردید قرار می گیرد. دسته بندی بر اساس ژورنال های ادبیات اقتصادی (JEL classification): G11 ; C63 ; C61

#مدیریت و بهینه سازی پورتفوی (سبد سهام) #تئوری مدرن پورتفوی #بهینه سازی ابتکاری و تکاملی #الگوریتم ژنتیک #الگوریتم ترکیبی ژنتیک و نلدر-مید #الگوریتم گروه ذرات (PSO) #الگوریتم رقابت استعماری #خبرگان بورس #تازه کارهای بورس.

دانلود نسخه تمام متن (رایگان)
محل نگهداری: کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود
یادداشت: حقوق مادی و معنوی متعلق به دانشگاه صنعتی شاهرود می باشد.
تعداد بازدید کننده:

[کلیدواژه ها: نیم‌گروه، گروه، گروه دوری، p-گروه، گراف توانی، گراف همبند، همبندی، گروه دووجهی، گروه دودوری]

[کلیدواژه ها: ریسک سرمایه‌گذاری در بخش برق، بهینه‌سازی سبد، بهینه‌سازی ریسک سبد، انرژی‌های تجدیدپذیر]

[کلیدواژه ها: بهینه سازی سبد پروژه، الگوریتم های تکاملی، الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر آموزش و یادگیری ]

[کلیدواژه ها: شاخص حاکمیت شرکتی، درصد اعضای غیرموظف هیئت مدیره، درصد سهامداران نهادی، نقدشوندگی سهام، بازده سهام، آمیهود تعدیل شده، بورس اوراق بهادار تهران]

[کلیدواژه ها: بهینه سازی، برنامه ریزی تولید، محدوده نهایی، بهینه سازی هوشمند، الگوریتم رقابت استعماری]

[کلیدواژه ها: عیار حد، عیارهای حد بهینه، بهینه سازی، ارزش خالص فعلی (NPV)، روش جستجوی نسبت طلایی، الگوریتم رقابت استعماری (ICA)، معدن سنگ آهن گل گهر]

ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس

ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس یکی از موضوعات مهم در زمینه سرمایه‌گذاری است. اگر قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارید، باید در مورد آن اطلاعات کافی داشته باشید. بازار بورس در عین حال که می‌تواند شما را به سود برساند، ممکن است سرمایه شما را به خطر بیندازد. اما منظورمان از خطر چیست؟

فراگیر شدن بورس باعث شده تا افراد زیادی بدون داشتن آگاهی کافی از بازار و قواعد آن، وارد بورس شده و متضرر شوند. یا اینکه رفتار توده‌ای در پیش بگیرند و موجب به هم ریختن نظم بازار شوند. اما رفتار توده‌ای یعنی چه؟

منظور از رفتار توده‌ای در بورس، معامله با تقلید از دیگران است.

بسیاری از افراد کم اطلاع، وقتی ببینند عده زیادی یک سهم را خریده‌اند به پیروی از آن ها خرید می‌کنند یا به پیروی از دیگران دست به فروش سهام می‌زنند. این رفتار هیجانی باعث شکل‌گیری صف های خرید و فروش می‌شود. همین مسئله ممکن است باعث شود قیمت یک سهم بیش از ارزش واقعی آن افزایش یا کاهش یابد. رفتار توده‌ای باعث می‌شود تا در بازار حباب شکل بگیرد.

در ادامه این مقاله به توضیح دو مفهوم ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس خواهیم پرداخت.

حفظ ارزش پول در بازار بورس و منتفع شدن از آن مسئله‌ای است که این روزها ذهن بسیاری را به خود درگیر کرده. بورس هزارتوی پیچیده‌ای است که موفقیت در آن مستلزم شناخت ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های این بازار است. مسیری که برای رسیدن به مقصد مطلوب آن باید دانش، تجربه، شناخت خود و مهارت‌های مالی رفتاری را توشه راه کرد.

بازده چیست؟

بازده، پاداشی است که سرمایه‌گذار در ازای سرمایه‌گذاری به دست می‌آورد. سه عامل قیمت خرید، قیمت فروش و سود دریافتی در بازدهی تاثیر دارد. در واقع بازده میزان عایدات خالصی است که از نگهداری یک دارایی در طول زمان برای سرمایه‌گذار حاصل می‌شود.

بازدهی قابل قبول یک سرمایه‌گذاری حداقل باید بتواند نرخ تورم را پوشش دهد. یعنی اگر نرخ تورم 25 درصد باشد، سرمایه‌گذاری باید ما را به بازده بیشتر از 25 درصدی برساند. اینگونه می‌توانیم ادعا کنیم که توانسته‌ایم ارزش پول خود را حفظ کنیم. بازدهی کمتر از 25 درصد برای سرمایه‌گذار سود واقعی به همراه نخواهد داشت.

در هر سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذار از دو جهت منتفع خواهد شد:

1- افزایش قیمت سهام (بازده سرمایه‌ای): یعنی بازدهی که سرمایه‌گذار از محل تغییر قیمت سهام کسب می‌کند. به طور مثال اگر سهامی را 20000 ریال خریداری کرده باشید و آن را 25000 ریال بفروشید، 5000 ریال سود ناشی از تغییر قیمت سهام، یعنی معادل 25 درصد قیمت خرید، به دست می‌آورید.

2- کسب سود نقدی (بازده نقدی): سودی که از جریانات نقدی دوره سرمایه‌گذاری به دست می‌آید. اگر در سهام سرمایه‌گذاری کرده باشید، بازده نقدی شما به شکل سود نقدی است. اگر در اوراق قرضه سرمایه‌گذاری کرده باشید، بازده نقدی به شکل بهره خواهد بود.

بازده کل جمع بازده نقدی و بازده سرمایه‌ای است.

ریسک چیست؟

ریسک تفاوت بین بازده تحقق یافته و بازده پیش‌بینی شده یا همان بازده موردانتظار ما است. ریسک به زبان ساده یعنی ندانیم چند درصد احتمال دارد که بتوانیم به سودی که هدف ما است، دست پیدا کنیم.

اگر پیش‌بینی شود که یک دارایی دقیقا سود 20 درصدی دارد، در این صورت ریسک بازدهی صفر است. چون بابت درصد بازدهی و سودی که خواهیم داشت مطمئن هستیم. مثل اسناد خزانه ی اسلامی که با خرید آن ها از ابتدا میدانید که قرار است سود چند درصدی داشته باشید. اما اگر در نظر داشته باشیم که بازده دارایی بین 10 تا 20 درصد باشد، بازده ریسکی تلقی می‌شود؛ چون درصد دقیق آن را نمی‌دانیم.

وقتی سهام شرکتی را خریداری می‌کنید، عوامل مختلفی روی قیمت آن تاثیر می‌گذارند. بخشی از این عوامل غیرقابل پیش‌بینی هستند. هیچ قطعیتی وجود ندارد که بتوان گفت 6 ماه دیگر سهام شما چه قیمتی خواهد داشت.

ریسک به دو دسته تقسیم می‌شود: 1- سیستماتیک و 2- غیر سیستماتیک

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک، ریسک غیر قابل کنترل است. منظور از ریسک غیر قابل کنترل، ریسکی است که توسط جو بازار، شرایط سیاسی و اقتصادی جامعه به ما تحمیل می‌شود و راهی برای فرار از آن نداریم.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک غیر سیتماتیک یا همان ریسک قابل کنترل، ریسکی است که کنترل آن در دستان سرمایه‌گذار است. از آنجایی که هر سرمایه‌گذار ریسک کمتر را به بیشتر ترجیح میدهد، سعی دارد این ریسک را کم کند.

اما سوال اینجاست که چطور ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهیم؟ هرچه سبد سهام شما متنوع‌تر باشد، ریسک سیستماتیک کمتر است. برای مثال فرض کنید شما همه پول خود را صرف خرید سهام صنایع فلزات کرده باشید. در این حال اگر افت جهانی قیمت فلزات اتفاق بیفتد، پیرو آن قیمت فلزات در ایران کاهش پیدا کرده و همه سرمایه شما به خطر می‌افتد. اما اگر دارایی خود را بین سهام شرکت‌های بانکی، دارویی، فلزات، شیمیایی و خودروسازی تقسیم کرده باشید، مسلما کاهش قیمت فلزات ضربه ضعیف‌تری به شما می‌زند.

ریسک کلی که به یک سرمایه‌گذار تحمیل می‌شود، مجموع دو ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک است.

انواع ریسک

ریسک دسته‌بندی‌های متفاوتی دارد. می‌توان از جهت منابع ریسک را به دو دسته: ریسک مالی و غیرمالی تقسیم‌بندی کرد.

ریسک مالی به طور مستقیم بر سودآوری شرکت‌ها اثر می‌گذارد. انواع ریسک مالی شامل: ریسک نوسان نرخ بهره، ریسک نرخ ارز، ریسک نکول، ریسک نقدینگی، ریسک تورمی، ریسک بازار، ریسک سرمایه‌گذاری مجدد و ریسک مرتبط با درجه اهرم مالی ست که در ادامه به تعریف موارد مهم آن می‌پردازیم.

ریسک نوسان نرخ بهره

این ریسک بیشتر صاحبان اوراق قرضه را تهدید می‌کند. به طور مثال فرض کنید شما دارنده اوراق قرضه هستید و قرار است که در زمان مشخص بهره ثابت 10 درصدی دریافت کنید. اما اگر نرخ بهره بازار افزایش پیدا کند(بیشتر از 10 درصد شود)، شما همچنان تا زمان سررسید و دریافت نرخ بهره 10 درصدی، پایبند به اوراق قرضه خود هستید. پس در این صورت ارزش اوراق قرضه شما کم شده است.

ریسک نکول یا ریسک اعتباری

این ریسک هنگامی رخ می‌دهد که وام گیرنده به علت عدم توان یا تمایل، به تعهدات خود در مقابل وام دهنده در تاریخ سررسید عمل نکند. یعنی شرکتی که اوراق آن را خریداری کرده‌اید در تاریخ سررسید سود وعده داده انواع سبد سهام شده را به شما پرداخت نکند.

ریسک نقدینگی

ریسکی است که بابت عدم اطمینان در راحتی و سرعت خرید و فروش اوراق بهادار، به دارنده تحمیل می‌شود. اگر سهام شما به راحتی به فروش برسد، یعنی ریسک کمتری به شما تحمیل شده. چون شما را زودتر به وجه نقد رسانده. اما سهامی که روزها در صف فروش می‌ماند، نقدشونگی کمتر و ریسک بیشتری دارد .

ریسک نقدینگی اوراق خزانه تقریباً صفرو ریسک نقدینگی سهام مربوط به بازارهای خارج از بورس زیاد است.

ریسک سرمایه‌گذاری مجدد

اگر سرمایه‌گذار افق سرمایه‌گذاری بیشتری نسبت به سررسید اوراق داشته باشد، با ریسک سرمایه‌گذاری مجدد مواجه است. مثلا اگر شما قصد سرمایه‌گذاری 10 ساله داشته باشید و دارایی خود را صرف خرید اوراق قرضه با سررسید3 ساله کنید، در پایان سال سوم باید بار دیگر دارایی خود را با نرخ بهره جدید سرمایه گذاری کنید. به همین دلیل دارنده اوراق قرضه کوتاه مدت در مقایسه با دارنده اوراق قرضه بلندمدت، ریسک سرمایه گذاری مجدد بیشتری را متحمل خواهد شد. چون باید هربار با نرخ جدیدی سرمایه گذاری کند.

ریسک درجه اهرم مالی

ریسکی است که بر اثر وام گرفتن شرکت و ایجاد بدهی بر سرمایه‌گذار تحمیل می‌شود. هرچه شرکت بیشتر از طریق وام تامین مالی کرده باشد، این ریسک بیشتر است. برای کاهش ریسک درجه اهرم مالی به شما توصیه می‌کنیم تا پیش از سرمایه‌گذاری، ترازنامه شرکت را بررسی کنید تا از میزان بدهی و دارایی‌های آن اطلاعات کافی داشته باشید.

ریسک های غیر مالی به وجود آورنده ی ریسک های مالی هستند. مثل: ریسک سیاسی، تجاری، ریسک صنعت و ریسکی که قوانین و مقررات بر شرکت ها تحمیل می‌کنند؛ که در مجموع باعث نوسانات عرضه و تقاضا و در نتیجه تغییر قیمت می‌شوند.

چه ترکیبی از ریسک و بازده را انتخاب کنم؟

تا به اینجا با ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس آشنا شدیم . دو مساله مهم ذهن هر سرمایه‌گذار را مشغول می‌کند. اول اینکه با سرمایه‌گذاری در آینده به چه منفعتی خواهیم رسید؟ و دوم اینکه با این سرمایه‌گذاری چقدر دارایی‌های فعلی خود را به خطر انداخته‌ایم؟ این دو مسئله تداعی‌کننده دو مفهوم بازده و ریسک است. لازم است بدانید که در این باره دو فرض انواع سبد سهام رکودستیزی و ریسک‌گریزی وجود دارد.

رکود ستیزی و ریسک‌گریزی یعنی چه؟

فرض کنید سرمایه‌گذار بخواهد بین دو دارایی با ریسک یکسان یکی را انتخاب کند. احتمالا او دارایی‌ای را انتخاب می‌کند که بازدهی بالاتری داشته باشد. به این فرض رکودستیزی یا سیری ناپذیری گفته می‌شود. برای مثال فرض کنید دو سهم «الف» و «ب» داریم. سهم «الف» با احتمال 30 درصد بازدهی 40 درصدی داشته باشد.اگر سهم “ب” با همان احتمال 30 درصدی ،بازدهی 50 درصدی داشته باشد.؛ مسلما شما سهم “ب” را انتخاب خواهید کرد. چون در هر صورت متحمل ریسک 30 درصدی هستید و سود بیشتر را به کمتر ترجیح می‌دهید.

فرض ریسک گریزی چیست؟ فرض کنید سرمایه‌گذار دو انتخاب برای سرمایه‌گذاری دارد. این دو دارایی سود یکسان دارند و بازدهی یکسانی ایجاد می‌کنند. در این حالت، فرد احتمالا دارایی را انتخاب می‌کنند که ریسک کمتری داشته باشد. مثلا فرض کنید بانک و بورس هر دو می‌توانند بازدهی ۲۰ درصد یکساله برای شما ایجاد کنند. در این حالت مسلما شما سرمایه‌گذاری در بانک را که اطمینان بیشتری از آن دارید انتخاب خواهید کرد.

اغلب ما از خدماتی نظیر بیمه عمر، ماشین، مسکن و… استفاده می‌کنیم. این موضوع نشان میدهد که سعی داریم برای خود حاشیه ی امنی از لحاظ مالی ایجاد کنیم. به این ترتیب می‌توانیم ریسک را به حداقل برسانیم. این مسئله ثابت می‌کند که ما ریسک گریز هستیم.

هر چقدر ریسک یک سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، سرمایه‌گذار به ازای تحمل ریسک بیشتر، بازده بیشتری مطالبه خواهد کرد.

پیشنهاد

در این مقاله ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس را توضیح دادیم. توصیه ما به شما این است که با در نظر گرفتن مبلغ دارایی خود، افق زمانی سرمایه‌گذاری و هدف خود از سرمایه گذاری میزان محافظه کاری یا جسارت خود را در نظر بگیرید تا بتوانید به حد متناسبی از ریسک و بازده برسید.

راهنمای متنوع‌سازی در سبد دارایی؛ همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید

هر جا پای پول در میان است، ریسک هم وجود دارد. ریسک بخشی جدانشدنی از امور مالی است و در هر سرمایه‌گذاری احتمال ضرر وجود دارد. ریسک را نمی‌توان از بین برد، اما می‌توان آن را طوری تنظیم کرد که با اهداف سرمایه‌گذاریِ فرد مطابقت داشته باشد. تخصیص دارایی و متنوع‌سازی مفاهیمی هستند که نقش مهمی را در تعیین پارامترهای ریسک ایفا می‌کنند. در این مطلب با تکنیک‌های مدرن مدیریت دارایی در سرمایه‌گذاری آشنا می‌شوید.

تخصیص دارایی و متنوع‌سازی چیست؟

دو اصطلاح تخصیص دارایی و متنوع‌سازی غالباً به جای هم به کار می‌روند. با این حال هر یک از آنها به جنبه‌ای تقریبا متفاوت از مدیریت ریسک اشاره دارند.

تخصیص دارایی در راهبرد مدیریت پول، چگونگیِ توزیع سرمایه بین کلاس‌های دارایی متفاوت در یک سبد سرمایه‌گذاری را توضیح می‌دهد، اما تنوع‌سازی، تخصیص سرمایه در تک‌تک آن کلاس‌های دارایی را تشریح می‌کند.

به عنوان مثال فرض کنید ۱۰۰ میلیون تومان پول دارید و ۲۰ میلیون تومان آن را به خرید بیت کوین اختصاص می‌دهید. در این مثال شما تخصیص دارایی انجام داده‌اید، یعنی مشخص کرده‌اید که چه مقدار پول را به خرید یک دارایی اختصاص دهید. حالا فرض کنید ۸۰ میلیون تومانِ دیگر را سهام می‌خرید. در این صورت علاوه بر تخصص دارایی‌، متنوع‌سازی هم انجام داده‌اید.

هدف اصلی این استراتژی‌ها به حداکثر رساندن سود مورد انتظار و در عین حال کاهش میزان ریسک احتمالی تا پایین‌ترین سطح ممکن است. به طور کلی، این راهبردها باید افق زمانی سرمایه‌گذاری، تحمل ریسک و گاهی شرایط اقتصادی را از منظری گسترده‌تر برای سرمایه‌گذار تعیین کنند.

به بیان ساده‌تر، ایده اصلی راهبردهای تخصیص دارایی و متنوع‌سازی، همان جمله معروف «همه تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار!» است. ترکیب کلاس‌های دارایی و دارایی‌هایی که با یکدیگر همبستگی و ارتباط ندارند، مؤثرترین شیوه برای ایجاد یک سبد متعادل است.

آنچه سبب می‌شود این دو راهبرد ترکیبی قدرتمند با یکدیگر تشکیل دهند، این است که ریسک نه تنها در بین کلاس‌های دارایی مختلف که درون هر یک دسته دارایی هم توزیع می‌شود. برخی از کارشناسان امور مالی بر این باورند که تعیین راهبرد تخصیص دارایی، ممکن است مهم‌تر از انتخاب تک‌تک سرمایه‌گذاری‌ها باشد.

نظریه سبد (سهام) مدرن

هری مارکوویتز|،

نظریه سبد سهام مدرن (MPT) چارچوبی است که این اصول را از طریق یک مدل ریاضی به شکل رسمی‌تر بیان می‌کند. در سال ۱۹۵۲ هری مارکوویتز (Harry Markowitz) این مدل را در مقاله‌اش معرفی کرد که بعدها برایش جایزه نوبل اقتصاد را به ارمغان آورد.

معمولاً دارایی‌های مختلف به شکل متفاوتی در بازار عمل می‌کنند. ممکن است یک کلاس دارایی در شرایطی از بازار بسیار خوب عمل کند، اما کلاس دارایی دیگری در همین شرایط عملکردی کاملا ضعیف داشته باشد. فرض اصلی این نظریه این است که اگر یک کلاس دارایی عملکرد ضعیفی دارد، می‌توانیم زیان حاصل از آن را با کلاس دارایی دیگری که به خوبی در آن شرایط عمل می‌کند، متعادل کنیم.

به عنوان مثال خیلی اوقات، قیمت بیت کوین و قیمت سهام همبستگی منفی دارند. یعنی وقتی سهام رشد می‌کند، قیمت بیت کوین کاهش می‌یابد و یا بالعکس.

فرض دیگر نظریه سبد سهام مدرن این است که اگر دارایی‌ها را از کلاس‌های دارایی انواع سبد سهام غیرمرتبط با یکدیگر ترکیب کنیم، می‌توانیم نوسانات سبد را کاهش دهیم. این کار باید بازده تعدیل شده ریسک را هم افزایش دهد، یعنی سبدی با همان مقدار ریسک بازده بهتری خواهد داشت. یکی دیگر از فرضیات این نظریه این است که اگر دو سبد سود یکسانی ارائه کنند، هر سرمایه‌گذار عاقلی سبدی را ترجیح خواهد داد که ریسک کمتری دارد.

به بیان ساده‌تر این نظریه می‌گوید:

کارامدترین روش سرمایه‌گذاری، ترکیب دارایی‌های غیر مرتبط با هم در یک سبد دارایی است.

انواع کلاس‌های دارایی و راهبردهای تخصیص

طبقه‌بندی دارایی‌ها در یک سبد از مهمترین نکاتی است که باید آن را در نظر داشت

در یک چارچوب تخصیص دارایی عادی، کلاس‌های دارایی را می‌توان به روش زیر طبقه‌بندی کرد:

• دارایی‌های سنتی: سهام، اوراق بهادار و پول نقد.
• دارایی‌های غیر سنتی: املاک و مستغلات، کالاها، مشتقات، سرمایه‌گذاری در قالب بیمه (نظیر بیمه‌ عمر و …)، سرمایه‌گذاری خصوصی و صد البته دارایی‌های رمزنگاری‌شده و ارزهای دیجیتال.

به طور کلی، دو نوع راهبرد تخصیص دارایی وجود دارد که هر دو از فرضیاتی که در نظریه سبد سهام مدرن تعیین شده است استفاده می‌کنند:

• تخصیص راهبردی یا استراتژیک
• تخصیص تاکتیکی

تخصیص راهبردی دارایی، رویکردی سنتی است که بیشتر برای سبک سرمایه‌گذاری منفعل (Passive) مناسب است. سبدهایی که بر مبنای این راهبرد ساخته می‌شوند، فقط زمانی مجدد متعادل‌سازی خواهند شد که تخصیص‌های اعمال شده روی آن با توجه به افق زمانی سرمایه‌گذار یا میزان ریسک، تغییر کنند.

تخصیص تاکتیکی دارایی برای سبک سرمایه‌گذاری پویا (Active) مناسب‌تر است. در این شیوه سرمایه‌گذار به راحتی می‌تواند سبد دارایی‌اش را روی دارایی‌هایی متمرکز کند که در بازار بهتر عمل می‌کنند. معمولا می‌گویند اگر یک بخش در بازار بهتر عمل می‌کند، ممکن است در دوره زمانی طولانی‌تری به همین عملکرد خوبش ادامه دهد. از آنجا که این شیوه بر مبنای همان اصول تعیین‌شده در نظریه سبد سهام مدرن ایجاد شده است، می‌تواند به سبد تنوع بیشتری ببخشد.

گفتنی است برای متنوع‌سازی به منظور سودآوری بیشتر، نیازی نیست که حتما دارایی‌ها کاملا نامرتبط یا حتی متضاد با هم باشند. فقط نباید کاملا به هم مرتبط باشند.

اجرای تخصیص دارایی و متنوع‌سازی روی یک سبد

یکی از اهداف تنوع‌سازی ایجاد انواع سبد سهام توازن در سبد سرمایه‌گذاری است

حالا بیایید برای درک بهتر، این اصول را روی یک سبد به عنوان نمونه پیاده‌سازی کنیم. فرض کنیم راهبرد تخصیص دارایی‌ که اتخاذ کرده‌ایم به شکل زیر سرمایه ما را بین کلاس‌های دارایی مختلف در سبد تعیین کرده است:

• ۴۰% سرمایه‌گذاری در سهام
• ۳۰% اوراق بهادار
• ۲۰% دارایی‌های رمزنگاری
• ۱۰% پول نقد

حالا فرض کنیم راهبرد تنوع‌سازی را روی ۲۰% سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیجیتال به این شکل اعمال کنیم:

• ۷۰% به بیت کوین اختصاص داده شود.
• ۱۵% ارزهای دارای بیشترین ارزش بازار
• ۱۰% ارزهای دارای ارزش متوسط
• ۵% ارزهای دارای کمترین ارزش بازار

پس از تخصیص سرمایه، باید عملکرد سبد دارایی را به شکل منظم پایش و بررسی کنیم. اگر تخصیص انواع سبد سهام دارایی‌ها تغییر کند، آنگاه باید مجددا در سبد تعادل برقرار کنیم. این بدان معناست که باید دوباره با نسبت‌های دلخواه خرید و فروش دارایی‌ها را برای تنظیم سبد انجام دهیم. برای این کار باید برخی از دارایی‌ها فروخته و برخی دیگر خریداری شوند. البته انتخاب دارایی‌ها کاملا به راهبرد و اهداف سرمایه‌گذاری فرد بستگی دارد.

دارایی‌های دیجیتال از انواع سبد سهام جمله ارزهای دیجیتال، ریسک‌پذیرترین کلاس دارایی به شمار می‌روند. بنابراین سبدی که در مثال تنظیم کردیم بسیار ریسکی به نظر می‌رسد، زیرا بخش قابل‌توجهی از سرمایه را به دارایی‌های رمزنگاری اختصاص داده است.

سرمایه‌گذاری که دوست ندارد ریسک کند، می‌تواند بیشتر سبد دارایی‌اش را به اوراق بهادار اختصاص دهد که کمترین ریسک را در بین کلاس‌های دارایی دارد.

تنوع‌سازی در سبد دارایی‌های دیجیتال

با اینکه به لحاظ نظری تنوع‌سازی باید روی دارایی‌های رمزنگاری‌شده هم انجام شود، اما این را هم باید دانست که شاید چنین کاری در عمل درست از آب در نیاید. دلیلش این است که بازار ارزهای دیجیتال تا حد زیادی به نوسانات قیمتی بیت کوین وابسته است. وقتی همه گزینه‌های موجود در یک کلاس دارایی در سبد به شدت به هم مرتبط هستند، چطور می‌توان سبدی از دارایی‌های غیرمرتبط ایجاد کرد؟ به همین خاطر است که می‌گویند تنوع‌سازی در ارزهای دیجیتال تا حدودی غیرمنطقی است.

البته به ندرت آلت کوین‌های خاصی وجود دارند که همبستگی چندانی با بیت کوین نشان نمی‌دهند و قیمتشان (ولو در یک بازه زمانی خاص) ممکن است تحت‌تأثیر حرکات بیت کوین قرار نگیرد، معامله‌گران باهوش و دقیق از این شرایط به نفع خودشان استفاده می‌کنند و به سود می‌رسند. اما باز هم نمی‌توان گفت این روش‌ها به اندازه راهبردهای مشابهی که همیشه در بازارهای سنتی قابل اجرا هستند تداوم خواهند داشت.

با این حال می‌توان این فرض را مطرح کرد که وقتی این بازار به بلوغ رسید، می‌توانیم از یک رویکرد نظام‌مندتر برای متنوع‌سازی روی سبد دارایی‌های رمزنگاری استفاده کنیم. بی‌تردید تا آن زمان این بازار راهی طولانی در پیش دارد.

مشکلات مربوط به تخصیص دارایی

با اینکه توانایی این روش را نمی‌توان نادیده گرفت، اما برخی از راهبردهای تخصیص دارایی ممکن است برای بعضی از سرمایه‌گذاران و سبدهای دارایی خاص مناسب نباشند.

تدوین یک برنامه راهبردی می‌تواند نسبتا ساده باشد، اما اجرای آن بسی مهم‌تر است. اگر سرمایه‌گذار نمی‌تواند تعصباتش را کنار بگذارد، نباید انتظار سودآوری فوق‌العاده از یک سبد دارایی را داشته باشد.

مشکل احتمالی دیگر این است که برآورد کردن تحمل ریسک از قبل، برای سرمایه‌گذار (مخصوصا تازه‌کارها) کار دشواری است. بعد از یک دوره مشخص زمانی، هنگامی که سرمایه‌گذاری‌ها ثمر می‌دهند، این سرمایه‌گذار ممکن است به این نتیجه برسد که باید ریسک کمتر (یا بیشتری) را می‌پذیرفت.

جمع‌بندی

تخصیص دارایی و تنوع‌سازی مفاهیمی بنیادین از مدیریت ریسک هستند که هزاران سال در امور مالی ما وجود داشته‌اند. این دو مفهوم از مفاهیم اصلی راهبردهای مدیریت نوین سبد دارایی نیز هستند.

هدف اصلی از تدوین یک راهبرد تخصیص دارایی به حداکثر رساندن سود مورد انتظار و در عین حال کاهش میزان ریسک به پایین‌ترین سطح ممکن است. توزیع ریسک بین کلاس‌های دارایی ممکن است کارآمدی سبد دارایی را افزایش دهد. از آنجا که آلت کوین‌ها در بازار همبستگی زیادی با بیت کوین دارند، راهبردهای تخصیص دارایی باید روی سبد دارایی‌های رمزنگاری با احتیاط بیشتری اعمال شود.

پرتفوی در بورس چیست؟

اگر شما سهام‌دار بورس باشید یا مطالعاتی در زمینه بورس داشته‌اید بدون شک اصطلاح پرتفوی به گوشتان خورده است. اما پرتفوی چیست؟ رابطه پرتفوی با سهام چیست؟ نقش پرتفوی در بورس چیست؟ ما در این مقاله از سری مقالات دلفین وست قصد داریم که به معرفی پرتفوی، پرتفوی لحظه ای و بقیه موارد مربوط به پرتفوی بپردازیم. بنابراین انواع سبد سهام اگر شما نیز به حوزه بورس و بازارهای مالی علاقه‌مند هستید و به دنبال افزایش اطلاعات خود در زمینه بورس و عوامل مربوط به آن هستید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

پرتفوی چیست ؟

پرتفو یا پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری، در حالت کلی، مجموعه ای از دارایی های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز، وجه نقدی، اوراق نقدشونده، و همچنین صندوق های سرمایه گذاری است. یک سبد همچنین می‌تواند شامل اوراق غیر قابل معامله، مانند سرمایه‌گذاری های عمرانی و خصوصی و غیره باشد. سبد سهام نیز مجموعه‌ای از چند سهم مختلف است که سرمایه گذار برای سرمایه گذاری آن را می‌خرد. سبد سهام مستقیماً توسط سرمایه گذار یا توسط متخصصان مالی و مدیران سرمایه اداره می‌شود.

سرمایه گذارن باید مطابق با تحمل ریسک و اهداف سرمایه گذاری یک سبد سرمایه گذاری تشکیل دهند. آن‌ها همچنین می‌تواند چندین سبد برای اهداف مختلف داشته باشند. همه این ها به اهداف سرمایه‌گذار بستگی دارد. یک سبد سرمایه‌گذاری می‌توان مانند نمودار دایره تصور کرد که قطاع هایی اندازه های مختلف تقسیم می‌شود و انواع دارایی‌ها و یا سرمایه‌گذاری‌ها برای دستیابی به هدف مورد نظر خود جای می‌دهد. انواع مختلفی از اوراق بهادار را می‌توان برای ساخت یک سبد متنوع استفاده کرد اما سهام، اوراق قرضه و وجه نقد به طور کلی بلوک‌های اصلی ساخت سبد ها محسوب می‌شود. سایر دارایی های بالقوه شامل املاک و مستغلات، طلا و ارز را نیز می‌توان در سبد دارایی در نظر گرفت.

پرتفوی لحظه ای در بورس

در سامانه معاملات آنلاین کارگزاری های مختلف در قسمت پرتفوی یک قسمت جداگانه وجود دارد که به عنوان “پرتفوی لحظه ای” شناخته می‌شود. مبانی پرتفوی لحظه‌ای معاملات آنلاین، کاربر می‌باشد. بدین ترتیب معاملاتی که از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری انجام می‌شوند در لحظه به صورت خودکار به سبدهای سهام لحظه‌ای اضافه می‌شود. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای قیمت ارزش دارایی مقدار سود و زیان درصد سود و زیان و غیره برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است.

چگونه یک پرتفوی حرفه ای بچینیم؟

1. تعداد نمادهای سبد شما به جز عرضه اولیه ها باید بین ۴ تا ۶ عدد باشد با این کار هم ریسک شما کاهش پیدا می‌کند هم تسلط برسهام‌ها حفظ می‌شود.
2. از گروه های صنعتی مختلف یک سهم استفاده کنید. هیچ وقت در یک صنعت بیش از دو سهم در سبد نداشته باشید.
3. صنایع ارزشمند و پیشرو بازار را شناسایی کنید و در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید.
4. سرمایه‌تان را به صورت مساوی در بین صنایع مختلف انواع سبد سهام تقسیم کنید و همیشه بین ۲۰ تا ۲۵ درصد سرمایه را برای شکار فرصت‌های خوب نگه دارید.
5. قابلیت نقدشوندگی سهام های انتخابی دقت کنید و از سهم های شاخص‌ساز و بزرگ در پرتفوی استفاده کنید.

۵ کلاس داریی پرتفوی ضد گلوله

یک پرتفوی امن و متنوع از ۵ و دارایی تشکیل می‌شود. این تنوع به شما امکان می‌دهد که در شرایط بد یک بازار از زیان در امان باشید و از شرایط خوب بازارهای دیگر بهره نمانید.

1. پول نقد: این دارایی به مرور ارزش خود را از دست می‌دهد. وجه نقدی مثل دلار سالانه حدود ۴ درصد از قدرت خرید خود را از دست می‌دهد. این یعنی اگر تمام پول خود را به دلار تبدیل کنید پس از ۳۰ سال به قدرت خرید شما نصف می‌شود. خوب است که به اندازه مخارج عمومی خود وجه‌نقد داشته باشید تا مجبور نشوید برای پرداخت اجاره سهام بفروشید.
2. کالا: برخی کالاها که دوام بیشتری دارند می تواند شکل سرمایه ای پیدا. کنند طلا مهم‌ترین دارایی سرمایه‌ای در سبد سرمایه گذاری افراد است. برای برخی افراد دارایی های مثل خودرو نیز شکل سرمایه‌ای پیدا می‌کند.
3. مسکن: مسکن از دو جهت می‌تواند به شما سود برساند از طریق گران شدن ملک شبیه به گران شدن طلا از طریق دریافت اجاره به همین دلیل سود ملک از طلا بیشتر است.
4. اوراق درامد ثابت: اوراق خزانه دولتی یا صندوق های درآمد ثابت کلاس بعدی دارایی را تشکیل می دهند. هر پرتفوی دارایی باید حداقل از ۲۵ درصد درآمد ثابت داشته باشد. اوراق درآمد ثابت کمک می کند چه ساده تر از روزهای منفی بازار عبور کنید.
5. سهام: کلاس پنجم دارایی سهام است. شما می‌توانید یک پرتفوی از سهام‌های ارزنده تشکیل دهید یا از صندوق‌های سهام استفاده کنید این دارایی معمولاً بیشترین ریسک را به سرمایه‌گذار می‌دهد یعنی فرد ممکن است از نوسان قیمت مسکن دچار اضطراب نشود اما منفی و مثبت های بازار سهام به شدت او را تحت فشار قرار می دهد.

هیچ چیز تضمین شده‌ای در صندوق سرمایه گذاری وجود ندارد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در نهایت پرتفویی از سهام و سایر سرمایه‌گذاری‌ها مثل اوراق مشارکت هستند و درست همان‌طور که پرتفو خود شما دچار نوسان می‌شود صندوق سرمایه‌گذاری نیز دچار نوسان می‌شود. تنها به دلیل این نواسانات صندوق سرمایه‌گذاری در سال ۹۸، ۳۲ درصد سود داشته یا در گزارش آمده میانگین سود صندوق‌ها در سال گذشته ۲۵ درصد بوده است دلیل نمی‌شود که امسال نیز همین قدر سود بدهد. هیچ چیز قطعی و صد در صدی در سرمایه‌گذاری وجود ندارد. یک اشتباه رایج سرمایه‌گذاران این است که تصور می‌کنند صندوق سرمایه‌گذاری همیشه بهتر از شاخص بازار بورس عمل می‌کند. در حالی که این آرزوی دیرینه هر صندوق سرمایه‌گذاری است که بازار را از پیش رو بردارد اما شواهد نشان می‌دهد همیشه اوضاع مطابق میل صندوق ها پیش نمی‌رود. یعنی صندوق‌های انواع سبد سهام متعددی هستند که نتوانستند. حال که با سبد سهام یا پرتفوی آشنا شدید در قسمت نظرات این مقاله سوالات، نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

برای یادگیری “یک سرمایه گذار چه چیزهایی را باید بداند” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

مرور نکات تشکیل بهترین سبد سهام

سبد سهام و سرمایه‌گذاری در بازار بورس جزئیاتی دارد که باید درباره آن‌ها اطلاعات کافی را داشته باشید. برای این که بدانیم سبد سهام چیست و چگونه سبد سهام داشته باشیم، باید به نکات پیرامون آن توجه کنیم.(در ادامه مقاله کمیسیون در فارکس را هم بخوانید)

بگذارید همین ابتدای مقاله به شما بگوییم سبد سهام چیست، به مجموعه سهام خریداری شده توسط افراد سرمایه‌گذار فعال در حوزه بازار بورس، سبد سهام گفته می‌شود.

اغلب افراد می‌خواهند با ورود به بازار بورس و سرمایه‌گذاری در آن به نتایج موفقیت‌آمیز در آن دست پیدا کنند، اما چگونه می‌شود که با تحلیل و بررسی و عملکردی قابل قبول در بازار سرمایه فعالیت داشت؟

به نظر شما چگونه می‌توانیم سبد سهام داشته باشیم؟ شما برای تشکیل یک سبد سهام استاندارد نیاز به بررسی و انجام روش‌های علمی و تجربی دارید که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

توجه به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله یا ETF

شما اگر تصمیم دارید سبدی که شامل شرکت‌های برتر می‌شود را داشته باشید، می‌توانید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل معامله را هم خریداری کنید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF مجموعه‌ای از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که دارایی‌های متنوع آن‌ها در بازار سهام مورد معامله قرار می‌گیرند. ساختار اصلی این دسته از صندوق‌ها کاملاً مشابه با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد؛ یعنی شما به راحتی می‌توانید واحدهای موجود در صندوق‌های ETF را در بازار بورس معامله کنید. سود حاصل از سرمایه شما توسط یک تیم حرفه‌ای و تشکیل بهترین سبد سهام به‌دست می‌آید.

شاخص بورس را به طور مرتب بررسی کنید

برای آن دسته از کسانی که می‌پرسند چگونه سبد سهام داشته باشیم؟ بسیار مهم است که به شاخص بورس توجه داشته باشند. اگر شما به صورت مستقیم به سرمایه‌گذاری در بازار بورس اقدام کرده‌اید، باید به‌گونه‌ای عمل کنید که ریسک فعالیت‌های اقتصادی شما در این بازار کاهش یابد و علاوه بر آن به نتایج خوبی دست پیدا کنید. شما برای بررسی شاخص بورس باید به سایت tsetmc مراجعه و تمامی شاخص‌های بازار بورس را مشاهده کنید.

شما با توجه به دو متغیر یعنی شاخص کل و شاخص کل هم وزن که بیان‌گر اطلاعات و تغییرات ارزش سهام همه شرکت‌ها است می‌توانید به طور کامل در جریان تأثیر آن بر چگونگی تشکیل بهترین سبد سهام قرار بگیرید. توجه داشته باشید افرادی که می‌خواهند به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بزرگ بپردازند باید آگاهی بیشتری نسبت به شاخص بورس داشته باشند.

بازارهای جهانی و تأثیرات آن در سبد سهام چیست؟

برخی از سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند، اتفاقاتی که در بازارهای جهانی رخ می‌دهد، تأثیری در فعالیت‌های اقتصادی داخل کشور ندارد، اما به صراحت می‌توان گفت که این تصور کاملاً اشتباه است.(در ادامه مقاله بازار دو طرفه در فارکس را هم بخوانید)

شما با بررسی کاهش قیمت بازار فلز می‌توانید تأثیرات آن را در قیمت فلزات داخل کشور را ببینید. به عنوان مثال اگر در اثر حادثه طبیعی کارخانه تولید یک صنعت مهم با مشکلاتی مواجه شود، بر بازار داخلی صنعت موردنظر قطعاً تأثیر خواهد داشت؛ بنابراین برای تشکیل پرتفویی از سهام باید دقت داشته باشید که در چه زمینه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنید.(در ادامه مقاله منظور از جفت ارز چیست را هم مطالعه کنید)

سرمایه‌گذاری در پربازده‌ترین صنایع

بسیاری از کارشناسان حوزه بازار بورس بر این باورند با خرید چندین سهام شرکت‌ها متنوع، ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا نخواهد کرد. شما علاوه بر تمرکز بر تشکیل سبد سهام و انتخاب دارایی‌های متنوع، باید به صنعتی که می‌خواهید در آن سرمایه‌گذاری کنید دقت داشته باشید.(در ادامه مقاله شاخص قیمت را هم بخوانید)

به عنوان مثال نباید تمام سرمایه خود را صرف خرید صنایع فلزی کنید، زیرا ممکن است با وجود اتفاقی ریسک بزرگی در انتظار شما باشد، اما اگر در کنار این سهام، بتوانید سهم صنایع پتروشیمی و مخابراتی را خریداری کنید، می‌توانید ریسک فعالیت‌های خود را تا حد زیادی کاهش دهید.(در ادامه مقاله ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک و خرید حق تقدم را هم مطالعه کنید)

نقش سهام بهترین شرکت در تشکیل سبد سهام چیست؟

نمی‌توان به راحتی برای این سؤال پاسخی در نظر گرفت! شما تنها با توجه به بررسی روش‌های تحلیل بنیادی و تکنیکال بازار بورس می‌توانید تا حدی این موضوع را برای خود روشن کنید. البته اگر شناخت و تخصص کافی در این زمینه ندارید، می‌توانید از سبد سهام پیشنهادی که توسط تحلیل گران بازار بورس ارائه می‌شود، استفاده کنید. در این صورت شما با ریسک کمتری مواجه خواهید بود.