شاخص بورس چیست؟ افزایش و کاهش شاخص بورس به چه معناست؟
اگر میخواهید به زبانی ساده بدانید که شاخص بورس چیست؟ و با شاخل کل بورس و شاخص بازار بورس آشنا شوید، این مطلب را مطالعه کنید.
این روزها بازار بورس بسیار رونق گرفته و میزان مراجعه مردم به کارگزاریهای بزرگی مانند کارگزاری مفید و آگاه بیش از گذشته شده است. سرمایهگذاران بازار بورس برای کسب درآمد بیشتر از این بازار فرمول محاسبه شاخص هم وزن پرریسک معمولا عوامل مختلفی را مورد بررسی قرار میدهند. در واقع میتوان گفت که موفقیت در این بازار نیازمند ارزیابی مستمر وضعیت بازار و روند قیمت یا سود سهام شرکتها در دورههای مختلف است. یکی از مهمترین ابزارهایی که در ارزیابی بازار سرمایه بسیار مفید است تحلیل شاخص بورس است.
شاخص بورس چیست؟
اصطلاح شاخص یا Index بیانگر عددی است که با استفاده از آن میتوان تغییرات یک یا چند متغیر را در طول مدتزمان معینی اندازهگیری کرد. در بازار بورس هم شاخصهای متعددی برای نشان دادن وضعیت عمومی این بازار وجود دارند. هر شاخص دارای فرمول محاسباتی خاص خودش است و هر کدام از آنها جنبههای مختلفی از وضعیت گذشته و فعلی بازار بورس را نشان میدهند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با تعریف هر کدام از این شاخصها آشنا کنیم.
این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: حجم مبنا چیست و چگونه آن را محاسبه و استفاده کنیم؟
شاخص کل یا TEPIX
برای آن که بدانید شاخص بورس چیست ، با ید با مفهوم شاخص کل یا TEPIX آشنا شوید. شاخص کل یا شاخص قیمت پرکاربردترین شاخص بورس است و بیانگر میزان تغییرات قیمت سهام شرکتهای حاضر در بازار سرمایه است که میتواند بازدهی این بازار را نشان دهد. بنابراین اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال ۲۰ هزار واحد باشد و در پایان سال با ۱۰ هزار واحد افزایش به ۳۰ هزار واحد برسد معنای آن این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکتها در آن سال ۵۰ درصد بوده است.
البته این نکته را هم باید ذکر کنیم که تاثیر شرکتهای بزرگ در افزایش یا کاهش شاخص کل بسیار زیاد است و این امر شاید یکی از نقاط ضعف این شاخص باشد. برای مثال، اگر اکثر سهام بازار با درصدهای منفی معامله شوند، چند معامله با درصد مثبت بر روی سهام شرکتهای بزرگ میتواند شاخص کل بورس را مثبت کند و برعکس. البته برای رفع این مشکل از شاخص کل هموزن استفاده میکنند که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
محاسبه شاخص کل: اگر بخواهیم شاخص کل را براساس فرمول بیان کنیم به صورت زیر خواهد بود:
( ارزش جاری بازار در زمان مبدا / ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه )* 100 = شاخص کل
ارزش جاری بازار، از مجموع ارزش جاری شرکتهای پذیرفتهشده در بورس به دست میآید. خود ارزش جاری هر شرکت برابر است با حاصلضرب تعداد سهام آن شرکت در قیمت هر سهم شرکت. ارزش جاری بازار در زمان مبدا نیز مربوط به مجموع ارزش جاری شرکتهای پذیرفتهشده در بورس در سال پایه میشود. در بورس اوراق بهادار تهران، سال ۱۳۶۹ بهعنوان سال پایه در نظر گرفته میشود.
شاخص کل (قیمت) هموزن
شاخص کل هموزن یکی دیگر از شاخصهای مهم بازار بورس است که تاثیر همه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس را بهطور برابر در محاسبه شاخص کل در نظر میگیرد. بنابراین در این شاخص برخلاف شاخص کل، وزن و اندازه شرکتها تاثیرگذار نیست و میزان بازدهی قیمت سهام شرکتها بدون در نظر گرفتن بزرگی آنها محاسبه میشود. بنابراین اگر شما از تمامی شرکتهای حاضر در بورس به تعداد مساوی سهم داشته باشد، شاخص کل هموزن میزان بازدهی آن سبد سهام را برایتان نشان خواهد داد.
این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: تحلیل تکنیکال چیست و چگونه در آن حرفهای شویم؟
محاسبه شاخص هموزن: این شاخص از تقسیم سهام تعدادی فرمول محاسبه شاخص هم وزن شرکت خاص در دو سال و ضرب حاصل جمع در 100 به دست میآید.
(حاصل جمع سهم همان شرکتها در سال دوم / حاصل جمع سهم شرکتها در سال اول ) *100 = شاخص کل هموزن
شاخص بازده نقدی
شاخص دیگر در بازار بورس شاخص بازده نقدی (سود) است. این شاخص برخلاف شاخص کل که میانگین تغییرات قیمت شرکتها را محاسبه فرمول محاسبه شاخص هم وزن میکند، میانگین بازده سود نقدی پرداختی از سوی آنها به سهامداران را نشان میدهد. بنابراین هر وقت شاخص سود نقدی رو به کاهش بود، به این معنی است که شرکتها بهطور میانگین سود نقدی کمتری بین سهامداران خود تقسیم کردهاند.
شاخص قیمت و بازده نقدی یا TEDPIX
شاخص قیمت همانطور که از نامش پیداست بیانگر میانگین تغییرات قیمت و بازده نقدی سهام شرکتهای حاضر در بازار بورس است که می تواند بازده کل سرمایه گذاری بر روی اوراق سهام را در طی یک دوره معین نشان دهد. البته این شاخص نیز همان مشکل شاخص کل را دارد و تاثیرگذاری شرکتهای بزرگ در آن بیشتر است.
این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: هنگام قطعی اینترنت چگونه در بورس معامله کنیم؟
شاخص سهام آزاد فرمول محاسبه شاخص هم وزن شناور TEFIX
سهام آزاد شناور به سهامهایی گفته میشود که سهامداران قصد نگهداری آن را ندارند. در هر شرکت تعدادی از سهامداران، سهمهای خریداری شده را حفظ میکنند. سهام آزاد شناور سهمی است که خریداران آن قصد نگهداری سهم را ندارند و احتمالا به زودی فروش میرود. در واقع سهمی که سهام دار قصد حفظ آن را ندارد به عنوان سهم آزاد شناور شناخته میشود.
محاسبه سهام آزاد شناور نیز مشابه با شاخص کل محاسبه میگردد، تنها تفاوت در آن جاست به جای استفاده از کل سهام منتشر شده در وزن دهی شرکتها در سبد شاخص، سهم شناور آزاد شرکتها محاسبه میشود و به این ترتیب شاخص سهام آزاد یا TEFIX به دست میآید.
شاخص ۵۰ شرکت فعال
این شاخص سطح عمومی قیمت ۵۰ شرکت فعال بورس را نشان میدهد. هر سه ماه یکبار، شرکتهایی که خرید و فروش سهام آنها آسانتر و سریعتر از سایر شرکتها صورت بگیرد در این شاخص قرار میگیرند. بنابراین فاکتور اصلی در انتخاب این ۵۰ شرکت، قابلیت نقدشوندگی آنهاست و این شاخص میانگین وزنی این ۵۰ شرکت را ارایه میکند.
شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟
اگر از افراد مشتاق و پیگیر شرایط و اخبار اقتصادی هستید حتما بارها عبارت شاخص بورس را شنیدهاید. در اخبار اقتصادی به کرات عنوان می گردد که شاخص کل بورس اوراق بهادار امروز مثلا 50000 واحد رشد کرد و به موازات آن شاخص هم وزن 8000 واحد صعود کرد. آیا تاکنون برایتان این سوال پیش آمده است که شاخص بورس یعنی چه؟ این اعداد و ارقام چگونه محاسبه می شود. اگر با ما همراه شوید در پایان مقاله امیدواریم به پاسخ این سوال ها برسید.
شاخص به چه معنی است؟
واژهی شاخص ترجمه کلمهی لاتین Index می باشد. کلمهی شاخص به معنی نماگر یا نشانگر می باشد و بیانگر عددی است که به کمک آن می توان پی به تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر طی یک بازه زمانی خاص برد. در واقع شما با بررسی یک شاخص می توانید وضعیت و تغییرات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ملاحظه کنید.
شاخص بورس چیست؟
شاخص بورس نشانگری است که سطح عمومی مولفهای خاص مثل قیمت و یا بازده را در میان تمام یا گروهی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان میدهد.
نحوهی محاسبهی عددی شاخص کل بورس چگونه است؟
در این بخش نحوه محاسبه شاخص کل در بازار بورس اوراق بهادار تهران را که با نماد (TEPIX) (Tehran Exchange Dividend Index) نشان داده میشود، مورد بررسی قرار میدهیم. شاخص کل، میانگین ارزش سهام کل شرکتها را نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) نشان میدهد. نحوه محاسبه آن به صورت زیر است.
که هر یک از پارامترهای این فرمول در جدول زیر معرفی شدهاند.
نکته: همانطور که از فرمول محاسبهی شاخص مشخص است، بزرگی یا وزن هر شرکت در این شاخص در نظر گرفته میشود. در حقیقت شرکتهای بزرگتر وزن بیشتری در تغییر شاخص کل دارند. شاخص کل هموزن، بدون در نظر گرفتن اهمیت شرکتها، بر اساس وزن یکسان محاسبه میشود.
اگر مجموع ارزش بازار در تاریخt را به صورت ضرب صورت کسر رابطهی فوق در نظر بگیریم، به نظر میرسد که محاسبه TEPIX، میزان رشد بازار را نسبت به تاریخ مبدا مشخص میکند. به این ترتیب به نظر میرسد بازده سرمایهگذاری نسبت به سال مبنا محاسبه میشود. این شاخص در هنگام باز بودن بازار به صورت لحظهای و Online محاسبه شده و در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران قابل مشاهده است.
اگر نماد شرکتی در زمان محاسبه شاخص، بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص کل مورد محاسبه قرار میگیرد.
برای روشن شدن مطلب مثالی را طرح می کنیم.
فرض کنیم که کل بازار در سال ۱۳۶۹، از سه سهم الف، ب و ج تشکیل شده باشد. اطلاعات سهام در آن سال به شرح زیر باشد:
سهم الف: 5۰۰۰ سهم به ارزش 1۰۰۰ ریال
سهم ب: 10۰۰۰ سهم به ارزش 20۰۰ ریال
سهم ج: 6۰۰۰ سهم به ارزش 3۰۰۰ ریال
در نتیجه ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ در مثال ما برابر خواهد بود با:
(5۰۰۰*۱۰۰۰) + (10۰۰۰*2۰۰۰) + (6۰۰۰*3۰۰۰) = 5۰۰۰۰۰۰ + 20۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰۰۰ = 43۰۰۰۰۰۰
بنابراین ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ معادل 43 میلیون ریال بوده است و طبق فرمول شاخص، رقم شاخص در آن سال ۱۰۰ واحد فرض شده است. حال فرض کنید در سال ۱۳99 قیمت سهام الف به 4۰00۰۰ ریال؛ سهام ب به 50000۰ ریال و سهام ج به 3000۰۰ ریال افزایش پیدا کند. بنابراین ارزش جاری بازار سهام در سال ۱۳99 برابر خواهد بود:
(5۰۰۰*400۰۰۰) + (10۰۰۰*500۰۰۰) + (6۰۰۰*300۰۰۰) = 20۰۰۰۰۰00۰ + 5000۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰00۰۰ = 88۰۰۰00۰۰۰
بنابراین همانطور که در محاسبات فوق مشاهده میفرمایید ارزش جاری بازار سهام در مثال ما در سال ۱۳99 به 88۰۰۰00۰۰۰ افزایش پیدا کرده است. حال اگر شاخص کل را محاسبه نماییم شاهد رشد 20365 درصدی شاخص کل قیمت هستیم:
(43۰۰۰۰۰۰/88۰۰۰00۰۰۰) * ۱۰۰ = 20465
همانطور که در بالا مشاهده میفرمایید شاخص کل نسبت به سال ۱۳۶۹ در حدود 20365 واحد افزایش داشته است که نشان از رشد 20365 درصدی شاخص بورس دارد.
شاخصها با توجه به مولفههایی که اندازهگیری میکنند، نامگذاری میشوند. برای مثال شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت شرکتهای تاثیرگذار بر شاخص را نشان میدهد و شاخص بازده نقدی، نشانگر روند عمومی بازده نقدی پرداختی توسط شرکتهای عضو شاخص است.
در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، زمان انتشار شاخص، مقدار شاخص، میزان تغییرات نسبت به روز قبل و همچنین درصد تغییرات نشان داده میشود. در طول روز معاملاتی نیز بیشترین و کمترین میزان شاخص در جدول گزارشهای بازار بورس تهران نیز قابل مشاهده است. در این سایت مقدار عددی شاخص های مختلف گزارش می گردد که به شرح زیر می باشند:
امیدواریم که با تعریف و چگونگی محاسبهی شاخص کل آشنا شده باشید. انشالله در مقالهی دیگر راجع به انواع شاخص صحبت خواهیم کرد.
شاخص تودهی بدن یا BMI چیست و چگونه محاسبه می گردد؟
شاخص تودهی بدن یا BMI چیست و چگونه محاسبه می گردد؟
شاخص تودهی بدن یا BMI سنجش چربی بدن بر اساس مقایسه قد و وزن فرد است و برای اکثر زنان و مردان بزرگسال بالای ۲۰ سال قابل انجام و محاسبه است. برای کودکان 2 ساله و بالاتر، BMI صدک استفاده می شود. اگر میزان BMI، بالاتر از حد سلامت باشد فرد در خطر بیماری های مربوط به اضافه وزن، مانند دیابت نوع 2، بیماری های قلبی و بعضی سرطان ها قرار می گیرد. در این نوشتار با ما همراه باشید تا نکات بسیار مهمی درباره شاخص توده بدن و فایده و فرمول محاسبه BMI زنان و مردان را بدانید.
چه کسانی می توانند از BMI و صدک BMI استفاده کنند؟
همانطور که گفته شد BMI بهترین راه ارزیابی وزن سلامت در بزرگسالان است.
صدک BMI بهترین روش ارزیابی وزن مناسب در کودکان 2 سال به بالا است.
بعضی افراد بزرگسال که بدنی عضلانی دارند ممکن است BMI بالاتر از حد سلامت داشته باشند.
در حالی که چربی بسیاری کمی دارند ( مثلا یک بدنساز ).
BMI این ورزشکار چاقی را نشان می دهد در حالی که چنین نیست، پس شاخص BMI برای همه کارایی ندارد.
BMI بزرگسالان
از آنجا که انسان ها در قد و شکل بدن متفاوت هستند، BMI هم وزن طبیعی را نسبت به قد نشان می دهد.
BMI بالاتر از حد طبیعی در بزرگسالان، نشان می دهد که سنگین تر از وزن ایده آل هستید.
محدوده ی زیر حد طبیعی فقط برای بزرگسالان حساب می شود.
نتایج و تفسیر BMI در کودکان متفاوت است.
BMI زیر 18.5 :
پایین تر از این حد به این معناست که فرد کمبود وزن دارد.
دلایل زیادی برای این نتیجه می تواند وجود داشته باشد.
این افراد باید به دنبال افزایش وزن باشند تا سلامت خود را به دست بیاورند.
BMI بین 18.5 تا 24.9 :
این محدوده ی وزن مناسب است.
اگر برای شما در این محدوده است، یعنی نسبت به قدتان وزن مناسبی دارید.
به هر حال این افراد هم باید برنامه ی غذایی سالم به همراه فعالیت بدنی مرتب را دنبال کنند تا هم اندامی متناسب داشته باشند و هم وزنشان از حد طبیعی بالاتر یا پایین تر نیایید.
BMI ؛ 25 یا بیشتر:
این اندازه بیش از حد ایده آل است و ممکن است فرد اضافه وزن داشته باشد، یعنی نسبت به قدتان سنگین تر هستید.
اضافه وزن، شما را در خطر بیماری های قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع 2 قرار می دهد.
وقت آن رسیده که واکنش نشان دهید و برنامه غذایی و ورزشی را شروع کنید.
BMI ؛ 30 به بالا:
این اندازه در بالاترین حد است و چاقی نام دارد.
چاقی، فرد را در خطر بسیاری از بیماری ها قرار می دهد.
کاهش وزن خیلی سریع تاثیر مثبت خود روی سلامت این افراد نشان می دهد.
نگاهی اجمالی به حقایقی درباره BMI
در اینجا بعضی از نکات کلیدی دربارهی BMI به شما ارائه میشود.
۱ – شاخص توده بدن (BMI) سنجش اندازهی نسبی تودهی بدن بر اساس قد فرد است.
۲ – شاخص کوئتلت توسط آدولف کوئتلت، ریاضیدان، منجم، و آمارشناس بلژیکی در سال ۱۸۳۲ تعیین شد. بعدها در ۱۹۷۲ آنکل کیز نام آن را شاخص تودهی بدن (BMI) گذاشت.
۳ – BMI سنجش ساده و بیهزینهی چربی بدن است.
۴ – عواملی مانند سن، جنس، قومیت و تودهی عضلانی در BMI لحاظ نمیشوند.
۵ – برای افراد ۲۰ سال به بالا، شاخص تودهی بدن (BMI) با استفاده از دستهبندیهای وضعیت وزن استاندارد که برای تمامی سنها، و برای مرد و زن، یکسان هستند تفسیر میشود.
۶ – برای کودکان و نوجوانان بین ۲-۲۰ سال، شاخص تودهی بدن (BMI) با توجه سن و جنس کودک تفسیر میشود.
۷ – برای هر دوی بزرگسالان و کودکان شاخص تودهی بدن (BMI) شاخص معقول چربی بدن است.
۸ – چون شاخص تودهی بدن (BMI) مستقیما چربی بدن را اندازه نمیگیرد، نباید به عنوان یک ابزار تشخیصی مورد استفاده قرار بگیرد.
۹ – شاخص تودهی بدن (BMI) باید به عنوان سنجشی برای کنترل وضعیت وزنی مردم و به عنوان ابزاری نظارتی جهت شناسایی مشکلات بالقوهی مربوط به وزن در افراد استفاده شود.
۱۰ – ممکن است سایر سنجههای چربی بدن، مانند ضخامت پوست، امپدانس بیوالکتریکی، فرمول محاسبه شاخص هم وزن وزن زیر آب، و سنجش تراکم استخوان از شاخص تودهی بدن (BMI) دقیقتر باشند.
شاخص توده بدن (BMI) چیست؟
BMI به عنوان ابزاری نظارتی برای اشاره به این که آیا شخص نسبت به قدش کمبود وزن، اضافه وزن، تناسب وزن دارد یا دچار چاقی است استفاده میشود.
اگر شاخص تودهی بدن (BMI) شخصی در محدودهی ایدهآل نباشد، خطراتی که متوجه سلامتی او خواهد بود به طرز چشمگیری بیشتر خواهند شد.
اندازههای BMI مستقل از سن و سال و برای هر دو جنس مذکر و مونث یکسان هستند. با وجود این، به خاطر نسبتهای بدنی مختلف ممکن است شاخص تودهی بدن (BMI) در جوامع مختلف نشانگر درجهی یکسانی از چربی نباشد.
خطرات تهدید کنندهی سلامتی مربوط به افزایش شاخص تودهی بدن (BMI) ماندگار هستند، و تفسیر میزان BMI در رابطه با این خطرات ممکن است برای جوامع مختلف متفاوت باشد.
۲ روش برای چک کردن شاخص توده بدن (BMI) شما وجود دارد:
۱ –محاسبهی BMI بر مبنای فرمولهای زیر انجام میشود:
- فرمول محاسبه BMI استاندارد متریک
وزن (کیلوگرم) / قد (متر مربع)
با استفاده از سیستم متریک، در فرمول BMI وزن به کلیوگرم بر قد به متر مربع تقسیم میشود (کیلوگرم/متر مربع). چون قد معمولا به سانتیمتر محاسبه میشود، اگر قد خود را به سانتیمتر اندازهگیری کردهاید آن را بر ۱۰۰ تقسیم کنید تا اندازهی قدتان به متر به دست آید.
(وزن (پوند) × ۷۰۳) / قد (اینچ مربع)
وقتی از پوند و اینچ استفاده میکنید، این فرمول باید کمی تغییر کند. وزنتان را به پوند در ۷۰۳ ضرب کنید. آن را بر قد خود به اینچ مربع تقسیم کنید.
رده | حدود شاخص جرم بدن – kg/m۲ |
دچار کمبود وزن شدید | کمتر از ۱۶٫۵ |
کمبود وزن | از ۱۶٫۵ تا ۱۸٫۵ |
عادی | از ۱۸٫۵ تا ۲۵ |
اضافه وزن | از ۲۵ تا ۳۰ |
چاقی کلاس ۱ | از ۳۰ تا ۳۵ |
چاقی کلاس ۲ | از ۳۵ تا ۴۰ |
چاقی کلاس ۳ | بیش از ۴۰ |
BMI مناسب گروههای سنی مختلف
- ۱۹-۲۴ سال = ۲۲
- ۲۵-۳۴ سال = ۲۳
- ۳۵-۴۴ سال = ۲۴
- ۴۵-۵۴ سال = ۲۵
- ۵۵-۶۴ سال = ۲۶
- ۶۵ سال به بالا = ۲۷
۲ – با استفاده از جدول BMI
ابتدا، اندازهی قد خود را در ستون سمت چپ پیدا کنید. بعد، از آن نقطه آنقدر به سمت راست حرکت کنید تا به اندازهی وزنتان در جدول برسید. عدد موجود در مرکز آن خانه بین آن دو نشان دهندهی شاخص تودهی بدن (BMI) شما است.
فواید حفظ وزن در سطح ایدهآل
فایدههای حفظ وزن بدن در سطح ایدهآل عبارتند از:
۱ – درد مفاصل و درد عضلانی کمتر
۲ – افزایش انرژی و توانایی شرکت در فعالیتهای بیشتر
۳ – بهبود تنظیم مایعات بدن و فشار خون
۴ – کاهش بار وارد آمده بر قلب و سیستم گردش خون
۵ – اصلاح و بهبود الگوی خواب
۶ – کاهش تریگلیسرید خون، گلوکز خون، و خطر ابتلاء به بیماری دیابت نوع ۲
۷ – کاهش خطر بیماری قلبی و بعضی از سرطانهای خاص
اضافه وزن فرمول محاسبه شاخص هم وزن فرمول محاسبه شاخص هم وزن کار قلب را سخت تر میکند، همچنین فشار خون، سطح کلسترول و تریگلیسرید را بالا میبرد و سطح کلسترول خوب را پایین میآورد. اضافه وزن میتواند احتمال ابتلاء افراد به دیابت را بیشتر کند.
تغییرات سبک زندگی که به شما کمک میکند کاهش وزنی ۳-۵ درصدی را حفظ کنید احتمالا به بهبود قابل توجه بالینی در گلوکز خون، تریگلیسرید، و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ میانجامد. کاهش وزن بیشتر میتواند به کاهش فشار خون و بهبود سطح کلسترول خوب خون کمک کند.
از شاخص توده بدن (BMI) چگونه استفاده میشود؟
شاخص توده بدن (BMI) آنقدرها دقیق نیست که بشود از آن به عنوان یک ابزار تشخیصی استفاده کرد. اما، به عنوان ابزاری نظارتی برای شناسایی مشکلات وزنی بالقوه در بزرگسالان استفاده میشود.
ممکن است فردی BMI بالایی داشته باشد، اما باز هم برای تعیین این که آیا این اضافه وزن برای سلامتی او خطر دارد یا نه، فرد متخصص به انجام ارزیابیهای بیشتری نیاز خواهد داشت من جمله:
نحوه محاسبه درصد پیشرفت فیزیکی پروژه
با زمانبندی پروژه مطابق با فهرست مقادیر و هزینه های درج شده می توانید کنترل مالی و فیزیکی پروژه را کاملا به دست بگیرید و بودجه بندی درستی داشته باشید. پیشرفت مالی پروژه از تقسیم آخرین عدد صورت وضعیت به مبلغ کلی قرارداد به دست می آید ولی تعیین درصد پیشرفت فیزیکی چندان ساده نیست. اصولا این دو شاخص را نمی توان در مقایسه با هم ملاک قرار داد چرا که این دو مفاهیم بسیار متفاوتی در حوزه پیشرفت پروژه هستند.
بگذارید یک مثال بزینم تا تفاوت این دو برای شما روشن تر شود، برای ساخت یک ساختمان مسکونی، ساخت زیر بنا و برپایی اسکلت آهنی ممکن است ۵۰ درصد هزینه کل پروژه را صرف خود کند، ولی این به این معنا نیست که نصف پیشرفت فیزیکی پروژه انجام شده است. بسته به اندازه ساختمان و نقشی کشی و دیگر امکانات ساختمان، ممکن است برپایی اسکلت آهنی تقریبا سی درصد پیشرفت فیزیکی پروژه باشد. دقیقا به همین دلیل ساده که مراحل پیشرفت مالی قرارداد لزوما مساوی با مراحل پیشرفت فیزیکی قرارداد نیستند. از مراحل مالی پروژه نمی توان به میزان پیشرفت فیزیکی پروژه پی برد.
با در نظر گرفتن درصد پیشرفت هر فعالیت، به عنوان شاخصی برای پیشرفت فیزیکی آن فعالیت و تقسیم کردن آن به مقدار کل فعالیت می توان درصد پیشرفت آن فعالیت را در پروژه مشخص کرد. خب حالا در نظر بگیرید که در پروژه ای هشتاد درصد بتن ریزی، ۳۰ درصد اسکلت بندی انجام شده است، چگونه می توان این درصدها را با هم تلفیق کرد و به درصد پیشرفت فیزیکی پروژه رسید؟
درصد پیشرفت فیزیکی یا پیشرفت وزنی فرمول محاسبه شاخص هم وزن چیست؟
شاخصی برای سنجش میزان انجام فعالیت های پروژه
نسبت حجم کاری انجام شده به کل حجم کاری
احجام کاری نسبت به میزان کار انجام شده
معمولا سه راه برای اندزه گیری نحوه پیشرفت فیزیکی پروژه وجود دارد
در روش زمانی که در نرم افزارهای مرتبط نیز آنها را بکار می برند، مدت زمان به طول انجامیدن هر فعالیت عاملی برای تعیین درصد پیشرفت فیزیکی پروژه است. برای مثال فعالیت های A، B و C به ترتیب 10 روز، 50 روز و 20 روز طول می کشند. در نتیجه هر فعالیت پیشرفت پروژه ها دارای سهم های 12.5 درصد، 62.5 درصد و 25 درصد هستند.
• روش نیروی انسانی
در این روش محاسبه تعداد نفر به روز سهم فعالیت را نسبت به کل پروژه نشان می دهد. وقتی که تنها فاکتور زمان برای نشان دادن وزن پیشرفت فیزیکی مناسب نباشد. ممکن است در بعضی فعالیت ها زمان، ارزش فیزیکی لازم برای آن فعالیت را نشان ندهد. در بعضی فعالیت ها، زمان نشان دهنده ارزش فیزیکی لازم برای آن فعالیت را نشان نمی دهد، مثلا نقشه برداری از آن فعالیت هایی ست که در هر پروژه ساختمانی نیاز بوده و در طول پروژه در حال انجام است. اما در این مورد اگر زمان را فاکتوری برای پیشرفت فیزیکی یک فعالیت در نظر بگیریم، نقشه برداری سهم زیادی را نصیب خود خواهد کرد. در حالیکه ممکن است تعداد نقشه برداری پروژه به دو یا سه عدد محدود شود. در این صورت اگر از شیوه نفر_روز برای محاسبه وزن پیشرفت استفاده شود، سهم نقشه برداری بیشتر خواهد بود.
در این روش از یک فرمول ساده استفاده می شود:
پیشرفت فیزیکی : (تجهیز کارگاه- مبلغ قرارداد) (مصالح پای کار+ تجهیز کارگاه)_مبلغ صورت وضعیت
شاخص بورس اهرمی تاثیر گذار بر روند قیمتی سهام
چرا ما به تحلیل شاخص بورس نیاز داریم؟ تمام تحلیل هایی که معامله گر برای پیدا کردن سهام مستعد رشد انجام میدهد. برای این است که احتمال موفقیت سیگنال را بیشتر کند؛ یعنی قیمتی را شناسایی کند. که احتمال رشد سهم بسیار بیشتر از ریزش آن باشد. یکی از آیتمهای که میتواند خرید معامله گر را مطمئن کند. توجه به وضعیت بازاری است که سهام مورد نظر در آن بازار قرار دارد. وضعیت بازار را برای ما، شاخص ها مشخص میکنند. و میتوانیم با بررسی شاخص ها، از آنها در خرید و فروش های خود کمک بگیریم. من، محمد علی نوبخت مدرس کالج تی بورس در این مقاله به بررسی شاخص ها خواهم پرداخت. با ماه همراه باشید.
شاخص چیست؟
شاخص، معیاری است برای مقایسه حال حاضر بازار با گذشته آن و وضعیت بازار را از زمان مبدا تا لحظه آخر به ما نشان میدهد. شاخص های متعددی در بازار بورس و فرابورس وجود دارد. که هر کدام نکته و مفهم خاصی را به ما گوشزد میکند. و میتوانیم از آن ها در تحلیل برای خرید سهام استفاده کنیم.
در ادامه در دو بخش متفاوت به بررسی انواع شاخص ها خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.
بخش اول: انواع شاخص ها
انواع شاخص ها در بازار بورس و فرابورس عبارتند از:
شاخص کل بورس
شاخص کل فرابورس
شاخص کل هم وزن
شاخص صنعت
شاخص سهام آزاد شناور
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر
شاخص کل بورس
میتوان گفت مشهور ترین شاخص، شاخص کل است. که وضعیت بازار را نشان میدهد. و وقتی صحبت از افت یا رشد شاخص در اخبار شنیده میشود منظور همین شاخص کل بورس است. تنها سهامی که در بازار بورس قرار دارند بر روی این شاخص تاثیر گذار هستند. و شرکت هایی که در بازار فرابورس قرار دارند شاخص مختص به خود را دارند. به این شاخص، شاخص میانگین هم گفته میشود. به این دلیل که با رشد یا ریزش آن میتوان میانگین بازدهی (سود یا زیان) سرمایه گذاران در بازار را تعیین کرد. به طور مثال وقتی در یک سال شاخص از ۱۰۰ هزار واحد موفق شود به ۱۵۰ هزار واحد برسد یعنی سرمایه گذاران موفق شده اند. به طور میانگین ۵۰ درصد سود در یک سال کسب کنند. از نام های دیگر این شاخص میتوان به شاخص بازده نقدی، شاخص TEDPIX و شاخص قیمت اشاره کرد.
نحوه محاسبه شاخص کل بورس
شاخص کل بر اساس ارزش سهام است و رشد و ریزش آن نشان دهنده کم یا زیاد شدن میانگین ارزش کل سهام بازار بورس است.
ارزش هر شرکت = تعداد کل سهام شرکت × قیمت پایانی آخرین روز
ارزش کل بازار بورس = جمع ارزش شرکت های بورس
در عکس بالا نحوه محاسبه ارزش هر سهم و ارزش کل بازار توضیح داده شد. با توجه به اینکه قیمت سهام در هر فرمول محاسبه شاخص هم وزن روز کاری، ممکن است رشد یا ریزش داشته باشد. ارزش هر شرکت در هر روز میتواند کم یا زیاد شود و دلیل رشد یا ریزش های روزانه شاخص کل همین تغییرات قیمتی است.
شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که عدد هر روز شاخص کل به چه صورت محاسبه میشود؟
در عکس زیر نحوه محاسبه شاخص کل توضیح داده شده فرمول محاسبه شاخص هم وزن است.
آیا تاثیر سهام بر روی شاخص کل یکسان است؟
خیر، با توجه به اینکه تعداد کل سهام شرکت و همچنین قیمت شرکت ها با هم متفاوت است. پس تاثیر سهام هم بر روی آن یکسان نیست. با ذکر یک مثال به توضیح این آیتم خواهیم پرداخت. در عکس بالا اطلاعات دو شرکت فولاد و سنیر نمایش داده شده است. که از ضرب تعداد کل سهام شرکت در قیمت پایانی آخرین روز میتوان ارزش هر نماد را محاسبه کرد که در قسمت ارزش بازار هم درج شده است.
ارزش شرکت فولاد حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان میباشد در حالتی که سنیر ارزشی حدود ۲۸۰ میلیارد دارد. با توجه به اینکه ارزش شرکت فولاد بسیار بیشتر از شرکت سنیر است. تاثیر فولاد بر روی شاخص کل هم به همان اندازه بیشتر است و سهام شرکت های بورسی با توجه به ارزشی که دارند بر روی سهام تاثیر گذار خواهند بود. به طور مثال اگر چند شرکت تاثیر گذارمثبت باشند اما باقی سهام منفی باشند شاخص کل مثبت خواهد بود. و بلعکس اگر سهام های تاثیر گذار منفی باشند اما کل بازار مثبت باشد شاخص کل منفی خواهد بود.
آیا معاملات بلوکی بر روی شاخص تاثیر گذار است؟
وقتی حجم بسیار زیادی قرار باشد در یک نماد مورد معامله قرار بگیرد برای اینکه این حجم زیاد، بر روی قیمت سهم تاثیر زیادی نگذارد، با نظارت سازمان بورس یک نماد با عدد ۲ در تابلو جداگانه در بازار خرده فروشی باز خواهد شد. (مانند چکاپا ۲ و شاملا ۲) و فروشنده و خریدار در این نماد معاملات خود را انجام میدهند. به این معاملات، معاملات بلوکی گفته میشود و این نوع معاملات بر روی شاخص کل تاثیر گذار هستند.
مزایا معایب شاخص کل
شاخص کل، نشان دهنده ارزش بازار است. وضعیت کلی بازار به به ما نشان نمیدهد.
شاخص کل، نشان دهنده ورود و خروج نقدینگی است.
شاخص کل، نشان دهنده ورود و خروج معامله گران به بازار است.
شاخص کل فرابورس
شاخص کل فرابورس، دقیقا مانند شاخص کل بورس میباشد. با این تفاوت که برای سهام بازار فرابورس استفاده میشود. و فقط سهام بازار فرابورس در این بازار تاثیر گذارند. میتوان گفت این شاخص در اکثر مواقع دنبال کننده شاخص کل بورس خواهد بود. و برای تحلیل آن نیازی به استفاده از شاخص فرابورس نیست و همان شاخص کل بورس کفایت میکند.
شاخص کل هم وزن
بزرگی یا کوچکی شرکت ها تاثیری در شاخص کل هم وزن نخواهد داشت. و همه سهام به یک اندازه بر روی این شاخص تاثیر گذارند. یعنی به همان اندازه که فولاد بر روی شاخص تاثیر میگذارد سنیر هم تاثیر خواهد داشت. این طور در نظر بگیرید که ارزش تمامی سهام برابر است. مبدا این شاخص ۱ فرودین ۱۳۹۳ است و مبنا اولیه این شاخص ۱۰۰۰۰ واحد در نظر گرفته شده است. مهم ترین مزایا این شاخص این است که وضعیت کلی بازار را به ما نشان میدهد. یعنی اگر بیشتر سهام بازار مثبت باشند این شاخص مثبت خواهد شد. و بالعکس بیشتر سهام بازار منفی باشد شاخص هم منفی خواهد شد.
شاخص صنعت
نحوه محاسبه شاخص صنعت دقیقا همانند شاخص کل است. با این تفاوت که برای هر صنعت به طور جداگانه محاسبه خواهد شد. با استفاده از این شاخص متوجه وضعیت هر صنعت خواهید شد. و میتوانید صنعت های در حال رشد را شناسایی و اقدام به خرید آنها کنید.
شاخص سهام آزاد شناور
پیش از آنکه شاخص سهام آزاد شناور را بررسی کنیم. باید با مفهوم سهام شناور آشنایی داشته باشیم. سهام شناور به تعداد سهام از کل سهام شرکت گفته میشود که در حال گردش است یعنی قابلیت خرید و فروش دارد. همانطور که در عکس بالا میبینید اطلاعاتی وارد شده که در سایت سازمان بورس قابل مشاهده است. از تعداد کل سهام این شرکت ۵۰ میلیون سهم قابل معامله است. و باقی این سهام بلوکه است و قابلیت خرید و فروش ندارد که این سهام در دست سهامداران عمده قرار دارد. نحوه محاسبه این شاخص دقیقا همانند شاخص کل است. با این تفاوت که برای وزن دهی سهام، به جای استفاده از تعداد کل سهام شرکت از سهام شناور استفاده میشود..
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر
همانطور که از اسم این شاخص پیداست، وضعیت ۵۰ شرکت فعال بازار را نشان میدهد. ۵۰ شرکت فعال به این صورت انتخاب میشود که شرکت هایی که در بازه های ۳ ماهه بیشترین تعداد روزهای داد و ستد را داشته باشند جز شرکت های فعال محسوب میشوند. این شاخص به دو روش محاسبه میشود روش اول به صورت میانگین ساده است. (شاخص هم وزن) و روش دوم به صورت میانگین موزون میباشد که همانند شاخص کل محاسبه میشود
بخش دوم: تحلیل شاخص ها
تحلیل شاخص کل
تحلیل شاخص کل، اصلی ترین شاخص بازار است. و باقی شاخص ها تاثیر بسیار زیادی از این شاخص خواهند گرفت. و روند تکنیکالی این شاخص برای معامله گران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهد بود. در ادامه انواع روند شاخص کل را بررسی خواهیم کرد. در عکس بالا قسمت زرد رنگ روند تکنیکالی صعودی شاخص کل را میبینید. در این بازه ها خرید سهم ریسک بسیارکمی دارد و اکثر سهام رشد قیمت را نیز خواهند داشت. بیشتر فعالیت معامله گران حرفه ای در این روند ها خواهند بود. و با تمام سرمایه خود نیز در بازار به خرید و فروش خواهند پرداخت. در این تصویر روند نزولی شاخص کل را مشاهده میکنید. معامله گران حرفه ای کمترین فعالیت را، در این بازار ها دارند و خرید سهام در این بازار ها ریسک بسیار زیادی به همراه خواهد داشت.
وقتی با این روند در شاخص کل بورس مواجه شدیم میتوان دو روش را پیش گرفت:
۱- خروج کل سرمایه
در این روش معامله گر هیچ فعالیتی در بازار نخواهد داشت. و کل سرمایه معامله گر یا از پرتفوی خارج میشود یا بر روی اوراق مطمئن سرمایه گذاری میشود.
۲- خروج مقداری از سرمایه
در این روش معامله گر ۵۰ تا ۷۰ درصد سرمایه خود را از بازار خارج میکند. و با باقی مانده سرمایه اقدام به خرید و فروش میکند. با این روش سرمایه معامله گر دچار زیان شدید نخواهد شد. در تصویر بالا روند تکنیکالی رنج را مشاهده میکنید. به این نوع بازارها، بازار کم قدرت هم گفته میشود. بهتر است معامله گر در این بازار در تحلیلگری، بسیار سختگیرتر باشد و خرید و فروش های زیادی نداشته باشد. همچنین در این نوع بازار ها بهتر است اقدام به خرید سهامی کرد که تاثیر کمتری بر روی شاخص کل دارند. مانند سهم های صنعت های کوچک مانند صنعت غذایی، دارو و زراعت.
استراتژی کلی شاخص ها
حالت اول: روند شاخص کل بورس صعودی
میتوان گفت تمامی شاخص ها با کمی تاخیر یا تعجیل از شاخص کل پیروی خواهند کرد. و از همین رو وقتی شاخص کل صعودی باشد میتوان اقدام به خرید سهام بازار کرد. وظیفه اصلی معامله گر در هر بازاری متفاوت است. در بازار صعودی معامله گر وظیفه دارد که بیشترین سود ممکن را از بازار بگیرد. و در بازار نزولی وظیفه اصلی معامله گر، حفاظت از آن سود است. به این نکته هم باید دقت کرد که شاخص در کدام قسمت از موج صعودی خود قرار دارد در ابتدای موج هست یا در میانه موج. به طور مثال در تصویر بالا مشاهده میکنید که شاخص در ابتدای موج قرار دارد. در این بازه حتما باید در واچ لیست معامله گر، شرکت های بزرگ بازار که تاثیر زیادی بر روی شاخص دارند، قرار داشته باشند. زیرا رشد قیمت این شرکت ها باعث شده که شاخص از روند رنج به روند صعودی تبدیل شود. و خرید این سهام در این منطقه تکنیکالی میتواند سود بسیار خوبی داشته باشد. تصویر بالا شاخص را پس از یک رشد بسیار زیاد نشان میدهد. در این محدوده بهتر است بسیار محتاط تر عمل کرد؛ زیرا هر لحظه امکان شروع یک ریزش شارپی وجود دارد. در این محدوده باز هم بهتر است سراغ سهام بزرگ بازار بروید. زیرا این دسته سهام قابلیت نقد شوندگی بهتری نسبت به سایر سهام دارند. به اصطلاح در این سهام گرفتار صف های فروش نخواهید شد.
حالت دوم: شاخص کل نزولی یا رنج، ولی شاخص هم وزن بورس صعودی
در بالا گفته شد در زمان هایی که شاخص کل در وضعیت نزولی یا رنج قرار دارد بهتر است معامله گر از بازار دور باشد. یا فعالیت کمتری در بازار داشته باشد. سوالی که ایجاد میشود این است در این وضعیت بهتر است معامله گر اقدام به خرید چه سهامی بکند؟ در زمان هایی که شاخص کل صعودی نیست ممکن است شاخص هم وزن روند صعودی داشته باشد. این وضعیت به ما میگوید که سهام بزرگ بازار در وضعیت نزولی یا رنج هستند. اما سهام کوچک بازار روند صعودی دارند و میتوان اقدام به خرید آنها کرد. پس در این وضعیت بهتر است سراغ سهام کوچک بازار بروید سهامی که در صنعت هایی مانند غذایی، دارو، زراعت و قندی ها قرار دارند.
حالت سوم: شاخص کل بورس نزولی شاخص هم وزن نزولی اما شاخص صنعت صعودی
ممکن است بازار در وضعیتی قرار بگیرد که هم شاخص کل هم شاخص هم وزن روند نزولی یا رنجی را داشته باشند. در این مواقع باید سراغ شاخص صنایع رفت. صنعت هایی در بازار بورس وجود دارد که هم ارزش بسیار کمی دارند. و تاثیر بسیار کمی بر روی شاخص کل دارند. همچنین تعداد سهام آن صنعت کم است و از همین رو تاثیری بر روی شاخص هم وزن هم ندارند. و اگر این دسته از سهام روند صعودی را در پیش بگیرند فقط از طریق شاخص آن صنعت میتوانید این سهام را شناسایی کنید. پس در بازار نزولی (شاخص کل و شاخص هم وزن) سراغ شاخص صنایع بروید و صنعت های صعودی را شناسایی و اقدام به خرید آن ها کنید. در تصویر بالا نمودار شاخص کل و شاخص صنعت قند و شکر را مشاهده میکنید. همانطور که میبینید شاخص کل در اواخر اسفند ماه روند صعودی خود را آغاز کرد. اما شاخص صنعت قند و شکر حدود یک ماه زودتر این روند را آغاز کرد. در این فاصله حدودا یک ماه، شرکت های این صنعت رشد قیمت بسیار خوبی را تجربه کردند. و در آن زمان میتوانستیم با بررسی شاخص صنایع، این صنعت را شناسایی فرمول محاسبه شاخص هم وزن و اقدام به خرید شرکت های این صنعت کرد
در مورد کدام یک از شاخص های بورس جهانی زیر اطلاعات کمتری دارید؟
نتیجه گیری شاخص های بورس
ما برای خرید هر شرکت عوامل داخلی تاثیر گذار بر روی همان شرکت را بررسی میکنیم. مانند تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تحلیل رفتار شناسی؛ اما وضعیت بازاری که سهام معامله گر در اون بازار قرار دارد. قطعا بر روی رشد یا ریزش قیمت سهام شرکت تاثیر گذار است و نباید به آن بی اهمیت بود. بررسی روند قیمتی سهام در گذشته نشان داده است حتی شرکت هایی که عوامل داخلی بسیار مناسبی داشته اند. اما در بازار نزولی قرار داشتند، نتوانستد رشد قیمت را تجربه کنند و بلعکس وضعیت بازار باعث ریزش قیمت آن شرکت ها هم شده است. در این مقاله وضعیت شاخص ها را به طور کامل با هم بررسی کردیم. در صورت تمایل پس از خواندن کامل مقاله به دو سوال زیر پاسخ بدید: ۱- آیا بررسی شاخص ها در شناسایی سهام مستعد رشد کمکی به معامله گر میکند؟ ۲- شاخص ها به چه اندازه در رشد یا ریزش قیمت سهام شرکت ها تاثیر گذارند؟
دیدگاه شما