برای سرمایه گذاری در Hedge Fund باید حداقل سرمایهی بسیار بالا و دارایی خالص کلانی داشته باشید پس همه مشتریان این سیستم ثروتمندان هستند.
مفهوم صندوقهای پوشش ریسک در بورس
صندوقهای پوشش ریسک،شرکت خصوصی هستند که سرمایهگذاران بزرگ پول خود را در اختیار آن قرار میدهند تا در موقعیتهای مختلف سرمایهگذاری کنند.
به گزارش سرویس بورس مشرق، سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعهای از آموزشها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.
صندوقهای پوشش ریسک را میتوان نوعی شرکت خصوصی دانست که سرمایهگذاران بزرگ پولشان را در اختیار آن قرار میدهند تا در موقعیتهای مختلف سرمایهگذاری کنند. این شرکتها استراتژیهای مختلفی را به منظور سودآوری به کار میگیرند.
باید بدانیم که صندوق پوشش ریسک نوع خاصی از سرمایهگذاری نیست، بلکه یک ساختار سرمایهگذاری مشترک است که توسط یک شرکت «مدیریت مالی» یا «مشاور سرمایهگذاری» ایجاد شده و به سرمایهگذاران خود امکان حضور در طیف وسیعتری از موقعیتهای تجاری و سرمایهگذاری را میدهد.
این صندوقها توسط افراد حرفهای و با تجربه در سرمایهگذاری اداره میشوند. در واقع میتوان گفت کار این نوع شرکتها این است که موقعیتهایی برای سرمایه گذاری پیدا کنند که ریسک بالایی دارند، اما در صورت سودآور بودن، سود قابلتوجهی به سرمایهگذاران میرسانند.
این موقعیتهای سرمایهگذاری به تحقیق و بررسی زیادی نیاز دارند و شاید تا حد زیادی به اطلاعاتی حیاتی وابسته باشند که بهراحتی در دسترس همگان قرار نمیگیرد، بههمین خاطر است که اشاره کردیم افراد حرفهای در سرمایهگذاری چنین شرکتهایی را اداره میکنند.
صندوقهای پوشش ریسک که با نام صندوقهای پوششی نیز شناخته میشوند، شرکتهای خصوصی «مشارکت محدود» یا «مسئولیت محدود» هستند که پذیرای تعداد محدودی از سرمایهگذاران و نهادهای معتبرند و برای مشارکت در آنها باید حداقل سرمایهی اولیه قابل توجهی داشت. این سرمایهگذاران به صورت عمومی سازمانهایی مثل صندوقهای بازنشستگی، شرکتهای بیمه و یا افراد بسیار متمول هستند.
سرمایهگذاریها در صندوقهای پوششی «غیرنقدشونده» هستند، به این معنی که سرمایهگذاران باید تا مدتی مشخص (مثلا حداقل یک سال) پول خود را در صندوق نگه دارند، که این زمان به عنوان دوره توقیف شناخته میشود و برداشت تنها در بازههای زمانی خاص مثلا هر سه ماه یک بار و یا هر دو سال یک بار امکانپذیر است.
انتخاب اصطلاح صندوق پوشش ریسک برای نام این شرکتها دلیلی تاریخی دارد و از موقعیتهای خرید و فروش استقراضی گرفته شده، چرا که اولین صندوق، برای پوشش ریسک معاملات اهرمی و مارجین در بازار نزولی مورد استفاده قرار گرفته بود. با گذشت زمان انواع و ماهیت مفهوم پوشش ریسک گسترش یافت و به این ترتیب در انواع مختلف سرمایهگذاری مورد استفاده قرار گرفت. امروزه، صندوقهای پوششی با استفاده از ابزارهای مالی و تکنیکهای مدیریت ریسک، در طیف وسیعی از بازارها و استراتژیها فعالیت میکنند.
هدف اکثر استراتژیهای سرمایهگذاری، کسب بازدهی مثبت چه در شرایط رکود و چه در شرایط رونق بازار است. مدیران پوشش سرمایه عموماً پول خودشان را در سرمایهای که وظیفه مدیریتش را بر عهده دارند سرمایهگذاری میکنند، و این موجب میشود هدف مدیران و باقی سرمایه گذاران در یک مسیر قرار گیرد.
صندوقهای پوشش ریسک، صندوقهای سرمایهگذاری هستند که از جهات زیر با صندوقهای سرمایهگذاری سنتی متفاوت هستند:
۱. تنها برای سرمایهگذاران مورد اطمینان و واجد شرایط در دسترس هستند
صندوقهای پوشش ریسک مجاز هستند که فقط از سرمایهگذاران و اشخاص واجد شرایط به شرط دارا بودن استانداردهای زیر پول دریافت کنند. مثلا در ایالات متحده داشتن یکی از شرایط زیر برای سرمایهگذار الزامی است.
داشتن درآمد سالانه بالغ بر ۲۰۰،۰۰۰ دلار طی دو سال گذشته و تضمین حفظ درآمد در این سطح در آینده. برای افراد متاهل این مبلغ برابر با ۳۰۰،۰۰۰ دلار است.
ارزش دارایی خالص شخصی به غیر ارزش خانه محل اقامت فرد سرمایهگذار بیشتر از ۱ میلیون دلار باشد.
مدیر اجرایی، شریک، متصدی و یا یک فرد واجد شرایط دیگری که خودش به صندوق پوشش ریسک وابسته باشد.
به این ترتیب کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) سرمایهگذارانی که توانایی کنترل و مدیریت خطرات احتمالی ناشی از سرمایهگذاری گستردهتر را دارند، واجد شرایط و مناسب تشخیص میدهد. سرمایهگذاران نهادی، ۶۵ درصد از سرمایه سرمایهگذاری شده در صندوقهای پوشش ریسک را تشکیل میدهند.
۲. گزینههای سرمایهگذاری گستردهتری نسبت به دیگر صندوقها ارائه میدهند
اساسا، صندوق پوشش ریسک میتواند در هر چیزی مانند، زمین، املاک و مستغلات، سهام، فروش استقراضی و مشتقه پچیده، قراردادهای آتی و ارزها سرمایهگذاری کند. در حالی که صندوقهای مشترک (Mutual Funds) تنها محدود به فعالیت در زمینه سهام و اوراق قرضه هستند.
ابزارهای مالی مشتقه به مدیران صندوقهای پوششی این امکان را میدهد که حتی زمانی که بازار سهام در رکود است نیز سودآوری داشته باشند. آنها اغلب اهرم استفاده میکنند. صندوقهای پوشش ریسک غالبا از معاملات مارجین و وجوه قرضگرفته شده برای افزایش سود خود استفاده میکنند.
۳. ساختار کارمزد ۲ درصدی
صندوقهای پوشش ریسک، ضریب هزینه و کارمزد عملکرد را با هم دریافت میکنند. این ساختار کارمزد به عنوان «دو و بیست» شناخته میشود. دریافت ۲ درصد به عنوان کارمزد مدیریت دارایی و ۲۰ درصد از هر سودی که به دست میآید.
البته این شرکتها به خاطر دریافت آن ۲ درصد مورد انتقاد قرار میگیرند؛ چرا که فارغ از کسب سود و یا ضرر این مبلغ را دریافت میکنند. فرض کنید، صندوقی که ۱ میلیارد دلار جذب سرمایه داشت است، بدون اینکه کاری انجام دهد سالانه ۲۰ میلیون دلار به جیب میزند.
۴. نظارت چندانی روی آنها وجود ندارد
نهادهای ناظر بر بازار سرمایه در کشورهای مختلف بر روی فعالیتهای صندوقهای سرمایهگذاری نظارتهای شدیدی اعمال میکند، در حالی که صندوقهای پوشش ریسک شامل هیچ یک از قوانین و مقررات نظارت بر نهادهای سرمایهگذاری بازار سرمایه نمیشوند و دربهایشان کاملا بر روی هر گونه بازرسی توسط دولت و یا هر سازمان ناظر بر بازار سرمایه بسته است و لذا در اختفای کامل به فعالیتهای خود مشغول هستند.
با این حال این بدان معنا نیست که نهادهای نظارتی اجازه کلاهبرداری به این صندوقها بدهند. منظور از عدم نظارت این است که صندوقهای پوششی میتوانند پول را به هر روشی که بخواهند سرمایهگذاری کنند. صندوقهای پوشش ریسک قدرت بالایی در جذب اعتبار دارند و ضریب بالایی در جذب اعتبار از موسسات مالی و بانکها دارند. این شرکتها عملا با چند برابر سرمایه خود وارد میدان تجارت میشوند.
عمده تفاوت صندوقهای پوشش ریسک با صندوقهای سرمایهگذاری سنتی، اختیار عمل این صندوقها در راهبردهای سرمایهگذاری است. از جمله راهبردهای سرمایهگذاری که صندوقهای پوششی از آنها استفاده میکنند، عبارتند از:
۱- فروش استقراضی؛ به معنای فروش سهامی است که در مالکیت صندوق نیست. در این روش صندوق با پیشبینی تغییر قیمت در آینده، سهامی را که در مالکیت فرد دیگری است قرض میگیرد تا از طریق معاملهی آن در بازار از نوسان قیمت بهره ببرد.
۲- استفاده از آربیتراژ؛ استفاده از اختلاف قیمت در بازارهای مختلف
۳- استفاده از ابزارهای مالی مشتقه نظیر اختیار معامله و قراردادهای آتی
۴- سرمایهگذاری در اوراق بهاداری که کمتر از حد ارزشگذاری شده باشد یا مطلوب همگان نباشد و یا اوراق بهادار تنزیل شده شرکتها
۵- تلاش برای استفاده از مزایای شکاف بین قیمت جاری بازار و قیمت واقعی سهام
۶- سرمایهگذاری در بازارهای نوظهور؛ سرمایهگذاری روی سهام یا وام بازارهای نوظهور که مستعد تورم بالا و یا رشد نوسانی هستند.
بنا به دلایلی که در بالا به آنها اشاره شد، یعنی امکان سرمایهگذاری در کسب و کارهای متنوعتر و عدم وجود قوانین دست و پا گیر، سرمایهگذاری در صندوقهای پوشش ریسک با کسب سود بیشتری همراه است. اما باید بدانید که این گستردگی ممکن است مخاطرهآمیز نیز باشد.
برخی از معروفترین نمونههای شکستهای اقتصادی در ارتباط با صندوقهای پوشش ریسک بوده است. با این حال، این انعطافپذیری صندوقهای پوشش ریسک باعث شده که برخی از مستعدترین مدیران مالی سودهای بلند مدت فوقالعادهای کسب کنند.
ذکر این نکته ضروری است که «پوشش ریسک» در واقع تلاش برای کاهش ریسک است، اما امروزه هدف اکثر صندوقهای پوششی، بیشینه کردن سود حاصل از سرمایهگذاری است؛ بنابراین تصور این که کاربرد این شرکتها تنها پوشش ریسک است صحیح نیست.
در واقع مدیران صندوقهای پوششی، سرمایهگذاریهای پر مخاطره انجام میدهند که نسبت به سایر سرمایهگذاریهای ریسک بیشتری به همراه دارد. دقیقا همین ریسک است که سرمایهگذاران زیادی با عقیده «ریسک بیشتر منجر به سود بیشتر میشود» را به این شرکتها جذب میکند.
برخی از خطرات صندوق پوشش ریسک عبارتند از:
اثر اهرم: علاوه بر پولی که سرمایهگذاران در صندوقهای پوشش ریسک سرمایهگذاری میکنند، این صندوقها اقدام به استقراض پول از بانکها و نهادهای مالی میکنند. به عنوان مثال مطابق قوانین آمریکا صندوقهای پوشش ریسک میتوانند به ازای هر ۱ دلار جذب سرمایه، ۹ دلار از بانکها یا سایر نهادهای مالی قرض میکنند، تحت این شرایط یک زیان ۱۰ درصدی معادل با از دست دادن کل سرمایه صندوق خواهد بود.
استقبال از داراییهای ریسکپذیر: این صندوقها ذاتا به دنبال سرمایهگذاریهای پرریسکتر و با بازده بیشتر هستند.
عدم شفافیت کامل: استراتژیهای معاملات، متنوعسازی سبد دارایی یا پورتفولیو و دیگر تصمیمهای صندوق به صورت شفاف برای سرمایهگذاران اطلاعرسانی نمیشود.
کمبود نظارت: تشکیل و فعالیت صندوق پوشش ریسک مشروط به داشتن نظارت بر روی امور مالی آن نیست بنابراین بسیاری از آنها ریسکهای ساختاری پنهان دارند.
صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش
همانگونه که میدانید سرمایهگذاری با نرخ سودِ حداقل برابر با نرخ تورم منجر به حفظ ارزش پول و قدرت خرید و ارزش واقعی پول در آینده برابر با ارزش فعلی آن خواهد شد. در این راستا اغلب افرادی که سرمایهی قابلتوجهی دارند اما تخصص لازم برای سرمایهگذاری آن در زمینههای خاص برای حفظ ارزش پول خود را ندارند، برای سرمایهگذاری از طیف وسیعی از ابزارهای سرمایهگذاری استفاده میکنند. یکی از انواع این ابزارها صندوقهای سرمایهگذاریاند. در این مقاله قصد داریم به معرفی صندوقهای پوشش ریسک یا همان صندوق حفظ ارزش بپردازیم. این صندوقها مناسب سرمایهگذارانی است که مقدار قابل توجهی سرمایه در دسترس دارند و تمایل دارند در بازارهایی سرمایهگذاری کنند که بازدهیهای بیشتری از بازدهیهای عادی کسب کنند. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با این صندوقها آشنا شوید.
پیش از تعریف صندوقهای پوشش ریسک (hedge funds) که به صندوقهای حفظ ارزش نیز مشهورند لازم است تعریف مختصری از انواع صندوقهای سرمایهگذاری داشته باشیم.
تعریف انواع صندوقهای سرمایهگذاری و جایگاه صندوق پوشش ریسک در آنها
در ابتدا لازم است با انواع صندوق ها از لحاظ ثابت یا متغیر بودن سرمایهی آنها آشنا شوید.
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی ثابت (Closed-end fund)
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی ثابت یک صندوق سرمایهگذاری مشترک که هیچ سرمایهگذاری جدیدی در آن قبول نمیشود. سرمایهگذاران جدید با خرید سهام موجود، سرمایهگذاری میکنند و سرمایهگذاران در صندوق میتوانند با فروش سهام خود به سایر سرمایهگذاران پول خود را نقد کنند.
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی متغیر (Open-end fund)
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی متغیر صندوق سرمایهگذاری مشترکی است که از سرمایهگذاران جدید سرمایه میپذیرد و سهام جدید را به ارزشی برابر با ارزش خالص داراییهای صندوق در زمان سرمایهگذاری، منتشر میکند.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک محصول اولیهی سرمایهگذاری مشترک تعداد زیادی از سرمایهگذاران فردی در سطح جهان هستند. طبق گزارش انجمن بینالمللی صندوقهای سرمایهگذاری، داراییهای صندوقهای سرمایهگذاری با سرمایهی متغیرِ قابلمعامله در سراسر جهان تا سهماهه اول سال 2018 بالغ بر 50 تریلیون دلار آمریکا بوده است. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، مزایای متعددی را ارائه میدهند از جمله: حداقل سپرده برای سرمایهگذاری، پرتفوی متنوع، نقدشوندگی روزانه، عملکرد استاندارد و گزارش مالیاتی.
جایگاه صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش در میان سایر صندوقهای سرمایهگذاری
صندوقهای پوشش ریسک (حفظ ارزش)، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوقهای قابل معامله (ETF) همگی مجموعههای مالیای هستند که توسط تعداد زیادی سرمایهگذار حمایت میشوند و هدفشان کسب سود بیشتر برای خودشان و مشتریانشان است. صندوقهای پوشش ریسک، مانند برخی از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و تعداد کمی از ETFها، صندوقهایی فعالاند که توسط مدیران حرفهای مدیریت میشوند تا سرمایهگذاریهای خاصی را با هدف اعلام شده انجام دهند تا فراتر از بازده معمول بازارها، برخی بخشهای اقتصاد یا شاخصهای بازار، سود بهدست آورند.
در این راستا این صندوقها بیشترین بازده ممکن را هدف قرار میدهند و در عین تلاش برای دستیابی به آن، بیشترین ریسک را نیز میپذیرند؛ در این راستا نسبت به صندوقهای رقیب مقررات نرمتری دارند که انعطافپذیری بیشتری برای سرمایهگذاری برای آنها ایجاد میکند و دست مدیران را برای سرمایهگذاری تقریباً در هر کلاس دارایی بازمیگذارد. مشتریان این صندوقها نیز در مقابل دریافت سودهای چشمگیر، هزینههای بسیار بیشتری نیز میپردازند.
تعریف صندوق سرمایهگذاری پوشش ریسک یا حفظ ارزش (hedge funds)
این نوع صندوقها، صندوقهای سرمایهگذاری خصوصیای هستند که معمولاً از بدهی (قرض)، مشتقات (اوراق بهادار یا اموال ترکیبی) و استراتژیهای سرمایهگذاری بلندمدت/کوتاهمدت استفاده میکنند. در این صندوقها انتظار میرود با استفاده از سرمایهی قرض گرفتهشده و فروش عاریتی، سود حاصل، بیشتر از سود قابل پرداخت باشد.
تعریف مشتقات: مشتقه قراردادی است بین دو یا چند طرف که ارزش آن بر اساس یک دارایی مالی اساسیِ مورد توافق (مانند اوراق بهادار) یا مجموعهای از داراییها (مانند یک شاخص) تعیین میگردد. ابزارهای مشتقهی اساسی رایج عبارتاند از اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره، شاخصهای بازار و سهام.
تعریف استراتژی بلندمدت/کوتاهمدت (long/short equity strategy):
استراتژی سهامداری یا سرمایهگذاری بلندمدت/کوتاهمدت نوعی استراتژی سرمایهگذاری است که به دنبال خرید و نگهداری دارایی یا سهامی است که در حال حاضر در قیمتی پایینتر از ارزش واقعی خود قرار دارد (underpriced stock)، به انتظار بالارفتن قیمت و سوددهی آن در آینده (بلندمدت) و در مقابل، فروش موقت دارایی یا سهامی که قیمتش در حال حاضر بالاتر از ارزش واقعی آن قرار دارد (overpriced share) و انتظار برای خرید مجدد آن در زمان رسیدن به پایینترین قیمت و دریافت سود از محل اختلاف قیمت فروش و خرید مجدد (کوتاهمدت). این استراتژی شکل تکاملیافتهی همان استراتژی سنتی خرید و نگهداری بلندمدت دارایی/سهام است اما با بهرهگیری از فرصتهای کسب سود ناشی از شناسایی و مانور روی داراییها/سهام کمارزشگذاریشده (undervalued) و بیشارزشگذاریشده (overvalued).
عملکرد صندوق سرمایهگذاری حفظ ارزش یا پوشش ریسک چگونه است؟
صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش، مجموعههایی با مدیریت فعال سرمایه هستند که معمولاً از استراتژیهای سرمایهگذاری غیرسنتی و یا گروههای پرخطر دارایی استفاده میکنند؛ ازجملهی این استراتژیها خرید داراییهای محرمانه با پول قرضگرفتهشده و معاملهی آنها برای حصول بازده سرمایهگذاری (بیش از) متوسط برای مشتریان خود است. این صندوقها را بهعنوان گزینههای سرمایهگذاری جایگزین پرخطر در نظر میگیریم.
اگر به صندوقهای پرریسک و با امکان کسب بازدهی بالا علاقهمند هستید، حتما مقالهی مربوط به صندوق جسورانه را مطالعه کنید.
ویژگی صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش
- از ویژگیهای صندوقهای حفظ ارزش، نیاز به حداقل سرمایهی بالا یا تشکیل با دارایی خالص بالا است که شامل همه نمیشود مگر مشتریان ثروتمند.
- صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش کارمزدهای بسیار بالاتری نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری معمولی دریافت میکنند و هزینههای بالایی دارند.
- به حداقل سپردهی بالا برای بلندمدت نیاز دارند و نمیتوان انتظار نقدشوندگی سریع از آنها داشت. این صندوقها معمولاً از سرمایهگذاران میخواهند که پول خود را برای مدت یک یا چند سال قفل کنند.
- صندوقهای پوشش ریسک در طول پنج سال گذشته تقریباً 2٫5٪ رشد داشته است، اما تشکیل آنها همچنان بحثبرانگیز است.
- صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش به دلیل برتری عملکرد در بازار در دهههای 1990 و اوایل دههی 2000 موردتحسین قرار گرفتند، اما بسیاری از آنها پس از بحران مالی 2007-2008 عملکرد ضعیفی داشتند، بهویژه پس از اعمال کارمزدها و مالیاتها.
- روی دیگر سودهای چشمگیر این صندوقها، ریسکهای بزرگ است. استراتژیهای سرمایهگذاری متمرکز، این صندوقها را در معرض زیانهای بالقوهی بزرگی قرار میدهد و استفاده از اهرم یا پول قرض گرفته شده، میتواند یک ضرر جزئی را به ضرری فاجعهبار تبدیل نماید.
تجارت پرریسک چیست؟
صندوقهای حفظ ارزش (پوشش ریسک) آزادند تا از استراتژیهای پرریسکتر به روشهای پرریسکتر استفاده کنند. این صندوقها اغلب از “اهرم” (leverage) استفاده میکنند؛ یعنی از پول قرض گرفته شده برای خرید دارایی بیشتر استفاده میکنند تا بازده (یا ضرر) بالقوهی خود را چندبرابر کنند، همچنین در اوراق مشتقه (derivatives) مانند اختیار معامله و قراردادهای آتی، سرمایهگذاری میکنند و از طریق فروش عاریتی، معاملات خود را پیش میبرند.
قابلذکر است که عملکرد صندوقهای حفظ ارزش به اندازهی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار تنظیم و محدود نمیشود پس این صندوقها در انتخاب سرمایهگذاریهای پنهانی (esoteric investments) که سرمایهگذاران محافظهکار به آن دست نمیزنند، آزادند؛ به بیان دیگر انتخاب زمینههای سرمایهگذاری پرریسک و پربازده به انتخاب مدیران این صندوقها بستگی خواهد داشت، در نتیجه جذابیت بسیاری از این صندوقها در شهرت، خوشفکری و جسارت مدیران آنها نهفته است و بسیاری از این مدیران بهعنوان ستارههایی در دنیای محرمانهی صندوقهای سرمایهگذاری شناخته میشوند؛ این مدیرانِ پول، اصلاً ارزان نیستند؛ صندوقهای پوشش ریسک معمولاً کارمزدی معادل 1 تا 2 درصد از دارایی صندوق بهاضافهی «کارمزد عملکرد» حدود 20 درصد از سود حاصله را دریافت میکنند.
صندوق سرمایهگذاری پوشش ریسک، چگونه ارزش سرمایه را حفظ میکند؟
برای درک فلسفهی این نوع صندوق به عبارت” حفظ ارزش ” دقت کنید. مدیر یک صندوق سرمایهگذاری سنتی ممکن است بخشی از داراییهای موجود را بهعنوان یک تضمین پوشش ریسک (hedged bet) (به سرمایهگذاری در زمینههای تضمین شده با درآمد ثابت) اختصاص دهد؛ این تضمین در زمینههای غیر از اهداف متمرکز صندوق ذخیره میشود تا هرگونه ضرر در داراییهای اصلی صندوق را جبران نماید و ریسک را پوشش دهد. به عنوان مثال، مدیر صندوقی که تمرکز اصلی آن سرمایهگذاری بر یک صنعت ادواری (cyclical sector) (فصلی) است، یعنی بخشی که بهصورت دورهای فقط در زمان شکوفایی اقتصادی عملکرد خوبی دارد (مثلاً صنعت گردشگری)، ممکن است بخشی پوشش ریسک چیست؟ پوشش ریسک چیست؟ از داراییهای صندوق را به خرید سهام در یک بخش غیرادواری (non-cyclical sector) (ثابت) صنعت همچون شرکتهای مرتبط با مواد غذایی یا انرژی اختصاص دهد.
در فصل رکودِ اقتصادی که بخشهای ادواری (فصلی) صنعت بازدهی ندارند، بازده سهام غیرادواری (ثابت) باید زیان موجود در سهام بخش ادواری (با بازده فصلی) را جبران نماید. اما این تعریف کلاسیک صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش است؛ در دوران جدید، مدیران صندوقهای حفظ ارزش، این مفهوم را به افراط رساندهاند و در واقعیت صندوق آنها ارتباط چندانی با پوشش ریسک ندارند، به جز تعدادی که هنوز به مفهوم اصلی صندوق “حفظ ارزش”، معروف به مدل کلاسیک سهام بلندمدت /کوتاهمدت پایبند هستند. حال لازم است بدانیم زمینهی سرمایهگذاری این صندوقها چیست.
صندوقهای سرمایهگذاری پوشش ریسک یا حفظ ارزش چگونه طبقهبندی میشوند؟
صندوقهای پوشش ریسک برای استفاده از فرصتهای خاص بازار طراحی شدهاند. آنها را میتوان بر اساس برخی استراتژیهای کلی صندوقهای پوشش ریسک مانند سرمایهگذاری مبتنی بر رویداد (event-driven) و آربیتراژ با درآمد ثابت (fixed-income arbitrage) طبقهبندی نمود؛ اما اغلب بر اساس سبک سرمایهگذاری مدیر صندوق طبقهبندی میشوند.
از منظر قانونی، صندوقهای پوشش ریسک، اغلب به عنوان مجموعهای متشکل از شرکای محدود در یک سرمایهگذاری خصوصی راهاندازی میشوند که فقط تعداد محدودی از سرمایهگذاران معتبر میتوانند در آن مشارکت داشته باشند و به حداقل سرمایهی اولیهی زیادی برای مشارکت نیاز دارند؛ پس حداقل سرمایهی موردنیاز نیز عامل دیگری در طبقهبندی این نوع صندوقهاست.
قابلیت نقدشوندگی سرمایه در این نوع صندوقها چندان سریع نیست، زیرا اغلب سرمایهگذاران را ملزم میکند که حداقل یک سال پول خود را در صندوق نگهداری کنند. حداقل زمانی که با عنوان دورهی خواب سرمایه (lock-up period) شناخته میشود آیتم دیگری در طبقهبندی این نوع صندوقهاست؛ مثلاً برداشت سرمایه ممکن است فقط در فواصل زمانی مشخصی مثل سه ماه یکبار یا دو سال یکبار اتفاق بیفتد.
تاریخچهی پیدایش صندوقهای حفظ ارزش
سرمایهگذار استرالیایی و نویسندهی مالی آلفرد وینسلو جونز (Alfred Winslow Jones) با راهاندازی اولین صندوق پوشش ریسک در سال 1949 از طریق شرکت خود به نام A.W. Jones & Co ، بهعنوان بنیانگذار این نوع صندوقها شناخته میشود. وی 100000 دلار (شامل 40000 دلار از سرمایهی شخصی خود) جمعآوری نموده، صندوقی را راهاندازی کرد که هدف آن به حداقل رساندن ریسک در سرمایهگذاری بلندمدت سهام از طریق فروش کوتاهمدت سهام دیگر بود. این نوآوری اکنون به عنوان مدل کلاسیک سهام بلندمدت/کوتاهمدت نامیده میشود؛ جونز همچنین از اهرم (استفاده از بدهی بهعنوان سرمایه) برای افزایش بازده صندوق خود استفاده نمود. وی در سال 1952 صندوق خود را از شرکت تضامنی به شرکت با مسئولیت محدود تبدیل کرد و 20 درصد کارمزد تشویقی را بهعنوان پاداش انگیزشی برای شراکت مدیر اضافه نمود.
جونز بهعنوان اولین مدیر سبدی که از ترکیب فروش برای مدت کوتاه (short selling) و اهرم (قرض به جای سرمایهگذاری) در کنار یک سیستم پاداش انگیزشی مبتنی بر عملکرد استفاده کرد، بهعنوان پدر صندوقهای حفظ ارزش، جایگاه خود را در تاریخ سرمایهگذاری ثبت نمود.
مقایسهی صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش با دیگر انواع صندوق سرمایهگذاری مشترک
چگونه میتوان یک صندوق پوشش ریسک را از یک صندوق سرمایهگذاری مشترک تشخیص داد؟ در ادامه به چند تفاوت بزرگ که بین این دو نوع صندوق وجود دارد اشاره مینماییم:
صندوق پوشش ریسک یا Hedge Fund چیست؟ |💹آموزش استراتژی هج فاند
Hedge Fund یک صندوق سرمایه گذاری است که از یک سو توسط افراد معتبر و حرفه ای های دانه درشت و از سوی دیگر سرمایه گذاران نهادی یا افراد فوق ثروتمند با هدف حداکثر کردن بازده و کاهش یا حذف ریسک ، صرف نظر از صعود یا کاهش بازار ایجاد می شود. این سیستم اساساً یک مشارکت سرمایه گذاری خصوصی بین مدیر صندوق و سرمایه گذاران صندوق است ، که اغلب به صورت مشارکت محدود یا شرکت با مسئولیت محدود شکل می گیرد. این مشارکت با قواعد و مقررات کم اساسا بدون هیچگونه محدودیتی از طرف این سازمان ها عمل می کند.
صندوق پوشش مشترک ریسک یا هج فاند چیست؟
Hedge Fund در واقع صندوق های تامینی سرمایه گذاری فعال هستند که روش جذب سرمایه آن ها به این شکل است که افراد یا نهاد های ثروتمند و با دارایی های کلان که علاقه مند به ریسک های بزرگ و سود های بزرگتر (!) هستند را جذب و با دارایی آن ها سرمایه گذاری های پر بازده می کنند.
مدیران این صندوق ها از طیف وسیعی از استراتژی های ریز و درشت و اطلاعات گاها محرمانه استفاده می کنند، این سبک سرمایه گذاری به عنوان یک گزینه سرمایه گذاری جایگزین خطرناک در جهان شناخته می شود.
برای سرمایه گذاری در Hedge Fund باید حداقل سرمایهی بسیار بالا و دارایی خالص کلانی داشته باشید پس همه مشتریان این سیستم ثروتمندان هستند.
هج فاند (Hedge Fund) در حقیقت معادل همان صندوق سرمایه گذاری در فارسی است اما با کمی تفاوت جزیی. در صندوق های سرمایه گذاری معمولا پورتفویی تشکیل می گردد که شامل تعدادی سهام مختلف است. اما در هج فاند، به رابطه بین سهام و طلا و نفت و … توجه می شود تا با هج کردن معاملات مختلف، ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد، در عین حال سود سرمایه گذاری نیز افزایش یابد.
اکنون برای مطالعه بیشتر در خصوص اینکه صندوق پوشش ریسک چیست و هج فاند از کجا شکل گرفته کتاب زیر بسیار مفید است:
حال با توجه به این مفهوم یک استراتژی تهیه و تدوین شده است که می توان به کمک آن همانند مدیران هج فاند به معامله گری در انواع بازارهای مختلف از قبیل فارکس، ارزهای دیجیتال، نفت، طلا و … پرداخت. برای دریافت رایگان این استراتژی با ما همراه باشید.
آشنایی با کلیات استراتژی هج فاند
هدف این دوره آموزشی، جدا از اینکه به شما نشان دهد این سیستم برای مدتی طولانی برای نگارنده آن سود به ارمغان آورده است، این است که تریدر را از خطرات بازارهای مالی دور کند. سازنده این استراتژی برای مدتی طولانی درگیر بازارهای مالی بوده است اما همیشه این روند با بدشانسی همراه بوده و پوشش ریسک چیست؟ پوشش ریسک چیست؟ هرگز نتوانسته بود به سود مستمر دست پیدا کند، به جز سودهای منقطع و بدون ادامه!
وی با تجربه سالها شکست متوالی و با علاقه شدیدی که به موفقیت به عنوان یک تریدر داشت توانست با کنار هم قرار دادن ابزار تکنیکال مختلف و تنظیم کردن آن ها به درستی، سیستمی ابداع کند که شخصا نام هج فاند را بر آن قرار داد.
استراتژی های اصلی صندوق پوشش ریسک چیست؟
استراتژی های اصلی صندوق های تامینی یا همان Hedge Fund به شرح زیر است:
- استراتژی های کلان جهانی
در استراتژی کلان جهانی ، مدیران بر اساس روندهای عمده اقتصاد کلان جهانی مانند حرکت در نرخ بهره ، ارز های جهانی ، تغییرات جمعیتی و چرخه های اقتصادی به نوعی شرط بندی های بزرگ می کنند. مدیران صندوق ها با رویکردهای اختیاری و سیستماتیک در بازارهای عمده مالی و غیر مالی از طریق معاملات ارز ، معاملات آتی ، قراردادهای اختیار معامله و سهام و اوراق قرضه سنتی معاملات کلانی انجام می دهند.bridgewater (بریج واتر) مشهورترین نمونه صندوق کلان با استراتژی جهانی است. - استراتژی های صندوق های هج فاند جهت دار (Directional)
در رویکرد جهت دار ، مدیران روی حرکت جهت دار بازار (صعودی یا نزولی) شرط می بندند زیرا انتظار دارند روند برای مدتی ادامه یابد یا معکوس شود. یک مدیر هج فاند، حرکات روندها یا ناهماهنگی های بازار را تجزیه و تحلیل می کند ، که می تواند در سرمایه گذاری هایی خاصی ظهور پیدا کند و سود های هنگفتی نصیب صندوق کند برای مثال برخی از کلاس های دارایی مانند ارزهای دیجیتال در این دسته قرار میگیرد! - استراتژی های صندوق ریسک حوادث محور
استراتژی های رویداد محور در شرایطی مورد استفاده قرار می گیرند که فرصت و ریسک اساسی با یک رویداد مرتبط است. مدیران صندوق ها فرصت های سرمایه گذاری در معاملات شرکت ها مانند تملک ، ادغام ، تجدید سرمایه ، تصفیه و ورشکستگی پیدا می کنند. این رویدادهای معاملاتی پایه ای برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار تحت فشار ، آربیتراژ ریسک و شرایط خاص است.
مثال: برای مثال تصور کنید شما میدانید که یک شرکت تولید ماشین آلات سنگین در شرف ورشکستگی است، همچنبن شما میدانید در آینده ای نزدیک این شرکت مجبور است یکی از سوله های اصلی خط تولید را به قیمتی بسیار پایین تر برای بازپرداخت بدهی هایش بفروشد شما بر روی این سیستم سرمایه گذاری میکنید و پیشنهاد اولیه را ارائه میدهید و یا با طرف های مختلف تسویه حساب میکتید و سوله مد نظر را تصاحب میکنید و بعد به ارزش واقعی که خیلی بالاتر پوشش ریسک چیست؟ است میفروشید در این جا شما از استراتژی حادثه محور صندوق هج فاند را مدیریت کرده اید! - استراتژی های آربیتراژ ارزش نسبی
استراتژی های صندوق های پوشش ریسک یا Hedge Fund مبتنی بر آربیتراژ ارزش نسبی از اختلاف قیمت نسبی بین اوراق بهادار مختلف استفاده می کنند که مدیران انتظار دارند قیمت آنها در طول زمان تغییر کند یا به هم نزدیک شوند. استراتژی های فرعی در این دسته شامل آربیتراژ درآمد ثابت ، موقعیت های خنثی بازار سهام ، آربیتراژ قابل تبدیل و آربیتراژ نوسان ، و سایر موارد است. - استراتژی های long/short
در استراتژی های long/short صندوق های پوشش ریسک ، مدیران آنچه را که به عنوان “معاملات جفتی” شناخته می شود ، روی دو اوراق بهادار در یک صنعت مثل فارکس یا کریپتوکارنسی شرط بندی می کنند. به عنوان مثال ، اگر آنها انتظار داشته باشند که کوکا عملکرد بهتری از پپسی داشته باشد ، روی سهام کوکا long و بر سهام پپسی short استفاده می کنند. صرف نظر از روند کلی بازار ، تا زمانی که کوکاکولا نسبتا بهتر از پپسی عمل کند ، مشکلی وجود نخواهد داشت. - استراتژی های ساختار سرمایه
برخی از صندوق های تامینی از قیمت اشتباه اوراق بهادار در ساختار سرمایه یک شرکت واحد استفاده می کنند. که باعث ایجاد ریسک و شرط بندی در مورد تصحیح اختلاف نهایی بین اوراق بهادار می شود.
برای درک بیشتر در مورد استراتژی های مختلف صندوق های Hedge Fund ، دوره ای را که در ادامه برای شما آماده کرده ایم مشاهده و دانلود کنید! در این دوره به صورت کاملا حرفه ای و صد در صد رایگان بهترین استراتژی ها و اصول ساختار حرکتی در این پلن را برای شما یکجا جمع آوری کرده ایم.
لینک دانلود را کمی پایین تر مشاهده کنید! ضمنا برای مطالعه تکمیلی در این پوشش ریسک چیست؟ حوزه میتوانید به مقاله زیر مراجعه کنید:
Hedge Fund definition: investopedia
What are Hedge Fund Strategies: corporatefinanceinstitute
نکات کلیدی
قبل از اینکه به لینکهای دانلود استراتژی هج فاند برسیم، اجازه دهید به ذکر چند نکته مهم در مورد استفاده از این استراتژی بپردازیم:
- هیچ سیستم معاملاتی رویایی وجود ندارد که بتواند برای شما ثروت یک شبه به وجود بیاورد.
- تکنیک های پوشش ریسک چیست؟ مدیریت سرمایه اهمیتی بسیار بیشتر از سیستم معاملاتی دارد.
- جلوی ضرر را هر وقت بگیرید منفعت است! به این معنی که شما به عنوان یک تریدر می بایست حتما حتما از استاپ لاس های منطقی استفاده کنید، در عین حال به معاملات سودده خود اجازه رشد دهید.
- صبور باشید و به جای پریدن در بازار با کوچکترین سیگنال، منتظر سیگنالهای خیلی خیلی خوب بمانید.
- همیشه سراغ تایم فریم های بلند مدت تر بروید زیرا نوسانات بازار کمتر است و ریسک معاملات شما پایین می آید.
- هیچگاه بیشتر از 1% از سرمایه خود را برروی یک معامله ریسک نکنید.
اگر موارد بالا را رعایت کنید، نه تنها با این استراتژی به سود خواهید رسید، بلکه با هر سیستم یا متد دیگری موفق خواهید شد.
خلاصه
صندوق های سرمایه گذاری پوشش ریسک یا Hedge Fund زیرمجموعه مهمی از فضای سرمایه گذاری جایگزین هستند. ویژگی های کلیدی تمایز صندوق های پوشش ریسک و استراتژی های آنها از سرمایه گذاری های سنتی شامل موارد زیر است: 1) محدودیت های قانونی و مقرراتی کمتر 2) دستورات منعطف که اجازه استفاده از پوزیشن short در سیر نزولی بازار را می دهد. 3) جهان سرمایه گذاری بزرگتر که سود دهی بالایی دارد 4) شیوه های سرمایه گذاری تهاجمی که در موقعیت های متمرکز به سرمایه گذار اوراق بهادار اجازه می دهد تا در معرض خطر اعتباری ، بی ثباتی و نقدینگی قرار گیرند 5) استفاده نسبتاً آزادانه از اهرم 6) ساختارهای هزینه نسبتاً بالا شامل هزینه های مدیریتی و تشویقی
پوشش ریسک ساخت مسکن به زودی در بورس کالا اجرایی میشود/ فولاد و سیمان در راه ابزارهای مالی
سخنگوی شورای نگهبان به تازگی از تصویب نهایی طرح جهش تولید مسکن از سوی شورای نگهبان خبر داده است که با توجه به تبصره ماده (۱۴) این قانون، باید وزارت امور اقتصادی و دارایی به منظور پوشش ریسک ساخت مسکن امکان پیش خرید و سایر ابزارهای پوشش ریسک خرید مصالح ساختمانی (صرفا فولاد و سیمان) را در بورس کالای ایران فراهم کند؛ این رویداد به معنای ورود گام به گام فولاد و سیمان کشور به بازار ابزارهای مالی بورس کالا است.
به گزارش «کالاخبر» به نقل از خبرگزاری مهر، هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان به تازگی اعلام کرده است «طرح جهش تولید مسکن که در مراحل قبل با ابهامات و اشکالاتی از سوی شورای نگهبان مواجه شده بود، پس از انجام اصلاحات در مجلس و بررسی مجدد در شورا مغایر شرع و قانون اساسی شناخته نشد. امیدوارم اجرای این قانون به ایجاد رونق و جهش در این صنعت پیشران و رفع یکی از دغدغههای مردم منجر شود.»
همچنین سید نظام الدین موسوی سخنگوی هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به تأیید طرح جهش تولید مسکن از سوی شورای نگهبان و تبدیل شدن این طرح به قانون اعلام کرد که برای تأمین مصالح ساختمانی مانند سیمان و فولاد قرار است این محصولات از طریق بورس کالا تأمین شود و افراد میتوانند آن را پیشخرید کنند.
تبصره ماده ۱۴ چه میگوید؟
اعلام خبر تبدیل شدن طرح جهش تولید مسکن به قانون، نگاه اهالی بازار سرمایه را بیشتر به تبصره ماده (۱۴) طرح جهش تولید مسکن معطوف میکند چراکه در این ماده آمده است: وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است به منظور پوشش ریسک ساخت مسکن، امکان پیش خرید و سایر ابزارهای پوشش ریسک خرید مصالح ساختمانی (صرفاً فولاد و سیمان) را در بورس کالا فراهم نماید.
در این زمینه نمایندگان مجلس در نشست علنی روز چهارشنبه ۱۸ فروردین ماه در جریان بررسی طرح جهش تولید و تأمین مسکن، با ماده (۱۴) و تبصره آن با ۱۷۱ رأی موافق، ۲ رأی مخالف و یک رأی ممتنع از مجموع ۲۱۶ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند. اما با توجه به تأیید شورای نگهبان و تبدیل شدن این طرح به قانون، نسخه اجرایی بورس کالا برای پوشش ریسک ساخت مسکن چیست؟
ریسک ساخت مسکن چگونه پوشش داده میشود؟
جواد فلاح مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران در این باره گفت: تغییرات قیمتی مصالح ساختمانی در دوره چند ساله ساخت یک پروژه، از چالشهای انبوهسازان و سازندگان به شمار میرود به طوری که سرمایهگذار در ابتدای ورود به یک پروژه، هزینه ساخت را برآورد و براساس آن اقدام به شروع کار میکند.
او افزود: اما در چند سال اخیر به دلیل نوسانی بودن قیمتها، سازندگان با افزایشی فراتر از حد انتظار خود در طول دوره ساخت مواجه شده اند و این موضوع علاوه بر ایجاد مشکلات مالی حتی در برخی موارد باعث توقف کار و نیمه کاره ماندن روند ساخت شده است.
فلاح با بیان اینکه عوامل فوق در نهایت بر افزایش قیمت تمام شده مسکن اثر میگذارد، اظهار داشت: در این زمینه، بورسهای کالایی راهکاری برای پوشش ریسک افزایش قیمت دارند و دهههاست که در کشورهای توسعهیافته و سالهاست که در کشورهای در حال توسعه از قراردادهای مشتقه برای پوشش چنین ریسکهایی استفاده میشود.
مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالا گفت: تجربه راهاندازی قراردادهای مشتقه شامل قرارداد آتی و اختیار معامله و همچنین معاملات کشف پریمیوم در بورس کالای ایران وجود دارد البته تاکنون سیمان و فولاد وارد قرارداد کشف پریمیوم، آتی و اختیار معامله نشده اند اما زیر ساخت سامانهای، فنی و مقرراتی آن آماده است.
او ادامه داد: بنابراین با توجه تأیید طرح جهش تولید مسکن در شورای نگهبان و تکلیف مجلس شورای اسلامی و همچنین اراده صنایع تولیدکننده مصالح ساختمانی و سازندگان ساختمان، میتوان انتظار داشت که این نوع معاملات برای این دو محصول به سرعت راهاندازی شده و طرفین معامله از مزایای پوشش ریسک قراردادهای مشتقه بهرهمند شوند.
کارکرد ابزارهای مالی بورس کالا
فلاح در ادامه به کارکرد قراردادهایی که امکان پیش خرید مصالح ساختمانی در بورس کالا را فراهم میکنند اشاره کرد و گفت: در این نوع قراردادها طرفین معامله متعهد به انجام خرید و فروش در آینده با قیمت مشخص یا با فرمول قیمتی معین میشوند. به عبارتی مشخص میشود که در زمان سررسید قرارداد (برای مثال ۶ ماه آینده) باید محصول با قیمت تعیین شده در قرارداد مورد معامله قرار گیرد. همچنین اگر در قرارداد فرمول قیمتی تعیین شده باشد در زمان سررسید قرارداد، نرخ محصول براساس فرمول تعیین شده در قرارداد محاسبه شده و معامله براساس آن نرخ انجام میشود.
مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالا در خصوص قراردادهای اختیار معامله نیز گفت: این نوع قراردادها به نوعی بیمه قیمت هستند؛ در این نوع قراردادها برای پوشش ریسک تغییرات قیمت، خریدار کالا میتواند از اختیار معامله خرید استفاده کند و فروشنده نیز از اختیار فروش. به عنوان مثال سازنده یک واحد مسکونی براساس نرخ روز میلگرد، قرارداد اختیار معامله خرید میلگرد با قیمت ۱۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم را خریداری میکند. اگر در سررسید، قیمت میلگرد بیش از ۱۲ هزار تومان بود، خریدار از اختیار خود استفاده میکند و کسی که این اختیار را فروخته متعهد است که در زمان سررسید میلگرد را با نرخ ۱۲ هزار تومان بفروشد. اما اگر در زمان سررسید، قیمت کمتر از ۱۲ هزار تومان بود نیازی به استفاده از اختیار خرید نیست.
او در پایان اظهار داشت: استفاده از ابزار مالی بورس پوشش ریسک چیست؟ کالا برای مبادله محصولات ساختمانی و پوشش ریسک قیمت در آینده به خریداران مصالح ساختمانی و سازندگان و انبوه سازان کمک شایانی در اطمینان بخشی از بازگشت مطلوب سرمایه و مصون ماندن از نوسانات قیمتی میکند و در نهایت به رونق تولید مسکن منجر شود.
پوشش ریسک و ابعاد فقهی شیوه های نوین بیمه
یازدهمین نشست تخصصی انجمن مالی – اسلامی به همت این انجمن و در محل تأمین سرمایه امید برگزار شد که به بررسی ابعاد فقهی – اسلامی شیوه های نوین کاربرد بیمه در پوشش ریسک اختصاص داشت.
به گزارش روز چهارشنبه شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران(ایبِنا)، در این نشست تخصصی سخنرانان به بررسی ابعاد و ویژگی های مختلف اوراق بهادار بیمه ای همچنین عقود اسلامی سازگار با آن پرداخته همچنین بررسی ابعاد فقهی، حقوقی و مالی تأمین مالی صنعت بیمه از طریق بازار سرمایه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این نشست همچنین به معرفی کمیته بیمه اسلامی نیز پرداخت و با توجه به برگزاری اولین نشست تخصصی صنعت بیمه ، هم اکنون کمیته بیمه اسلامی نیز در این انجمن آغاز به کار کرده است.
صنعت بیمه و پوشش ریسک را باید یکی از ملزومات زندگی در دنیای امروز به شمار آورد که در زندگی فردی و یا سرمایه گذاریهای اقتصادی همچنین فعالیت های تجاری نقشی غیرقابل انکار را بر عهده دارد که مورد تأیید فقه اسلامی بوده و قالب مذاهب اسلامی به شیوه های فقهی گوناگون ، بر اهمیت آن صحه گذاشته و مورد تأیید قرار می دهند. با توجه به رونق گام به گام اقتصاد کشور در کنار برخی پروژه های صنعتی بزرگ همچون نفت ، گاز و پتروشیمی در کنار مخاطرات طبیعی و حوادث فنی و یا همچنین خطاهای انسانی ، نقش صنعت بیمه اهمیت بیشتری پیدا کرده و به یکی از الزامات رونق اقتصادی کشور بدل شده است.
دیدگاه شما